Metionina (L-metionina) – właściwości, co to, gdzie występuje

Metionina to aminokwas, którego organizm nie może samodzielnie produkować. Wpływa na funkcje neurologiczne, działa antyoksydacyjnie, a także wspiera pracę wątroby. To chyba dobry powód, żeby ją suplementować, prawda? Nie.

Wspólnie z farmaceutką opowiemy, jak działa metionina, czy warto przyjmować ją w formie suplementu i dlaczego jej ograniczenie może… wspierać leczenie nowotworów.

Zobacz też:

• Aminokwasy
• Białko
• Proteiny
• Arginina
• Glutamina
• Prolina
• Glicyna
• Lizyna

Co to jest metionina?

Metionina to aminokwas egzogenny – należy dostarczać go z pożywieniem, gdyż ludzki organizm nie jest w stanie samodzielnie produkować tego związku. Metionina należy do grona dwudziestu podstawowych aminokwasów tworzących białka. Zawiera siarkę (podobnie jak cysteina), co jest unikalne wśród wszystkich aminokwasów .

Cecha ta sprawia, że metionina pełni ważną rolę w wielu procesach metabolicznych. Na przykład, uczestniczy w syntezie innych aminokwasów i niektórych hormonów, a także jest niezbędna do produkcji tauryny, ważnego składnika żółci.

Metionina jest także kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, wspierając wytwarzanie przeciwciał w organizmie .

L-metionina i D-metionina – czym się różnią?

L-metionina i D-metionina to dwie różne formy metioniny, które różnią się konfiguracją przestrzenną. Mimo tego zazwyczaj kiedy mówimy o „metioninie” bez dodatkowego określenia, mamy na myśli L-metioninę. Dlaczego?

L-metionina jest biologicznie aktywną formą metioniny. Naturalnie występuje też w białkach zwierzęcych i roślinnych. To właśnie ta postać aminokwasu wykorzystywana jest przez organizm do tworzenia białek i wielu innych funkcji metabolicznych .

D-metionina z kolei to forma aminokwasu, która ma ograniczoną aktywność i jest mniej obecna w naturze. Dlatego zwykle nie jest wykorzystywana do syntezy białek w organizmach żywych .

Jaki wzór ma metionina?

Metionina ma wzór chemiczny: C5H11NO2S. Oznacza to, że jej cząsteczka składa się z pięciu atomów węgla (C), jedenastu atomów wodoru (H), jednego atomu azotu (N), dwóch atomów tlenu (O) i jednego atomu siarki (S) .

Czy metioninę i cysteinę warto przyjmować razem?

Metionina i cysteina to aminokwasy siarkowe, czyli takie, które zawierają atom siarki w strukturze chemicznej. Dzięki temu wykazują unikalne właściwości i są powiązane z wieloma procesami w organizmie.

Cysteina jest aminokwasem, który organizm może wytworzyć samodzielnie, ale jego produkcja zależy od zasobów metioniny. W związku z tym równoczesne zażywanie suplementów metioniny i cysteiny może być korzystne, zwłaszcza w przypadku osób o specjalnych potrzebach żywieniowych, takich jak wegetarianie, weganie, seniorzy czy pacjenci cierpiący na niektóre dolegliwości (np. choroby wątroby) .

Na co jest metionina – działanie i właściwości

Metionina to ważny aminokwas, który odgrywa istotne role w funkcjonowaniu organizmu. Jako jeden z „budulców” białek, wpływa na ich syntezę, wspiera układ odpornościowy, a także reguluje pracę wątroby.

Jakie właściwości wykazuje metionina?

Wsparcie funkcji neurologicznych

Metionina uczestniczy w syntezie ważnych neurotransmiterów, takich jak dopamina i norepinefryna, które są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego .

Dopamina m.in. kontroluje ruchy motoryczne, a norepinefryna pełni rolę hormonu i neurotransmitera, a także jest znana ze swojego wpływu na uwagę, reakcje na stres i czujność .

Kolejną funkcją metioniny w układzie nerwowym jest jej wpływ na poziom homocysteiny – substancji, której wyższe stężenie w organizmie wiąże się z większym ryzykiem chorób serca i udarów mózgu. Metionina jest szlakiem metabolicznym dla homocysteiny, dlatego jej odpowiednia ilość w diecie może pomóc w utrzymaniu prawidłowego poziomu homocysteiny .

Działanie antyoksydacyjne

Metionina bierze udział w produkcji glutationu, dlatego wpływa na ochronę antyoksydacyjną. Glutation to jeden z najważniejszych przeciwutleniaczy pomagający neutralizować wolne rodniki i chronić komórki przed ich szkodliwym działaniem .

Wolne rodniki to niestabilne cząsteczki, które powodują uszkodzenia komórek i tkanek w ciele, prowadząc do starzenia się organizmu i wielu chorób przewlekłych. Działanie antyoksydacyjne metioniny polega na dostarczaniu niezbędnej siarki do produkcji glutationu, który następnie skutecznie neutralizuje wolne rodniki .

W efekcie metionina może chronić organizm przed stresem oksydacyjnym, co jest ważne dla utrzymania ogólnego zdrowia i poprawy długowieczności .

Regulacja pracy wątroby

Metionina to istotny składnik tauryny, aminokwasu, który jest niezbędny do produkcji żółci. W efekcie metionina wpływa na proces trawienia, a także eliminację toksyn z organizmu .

Żółć, produkowana przez wątrobę, jest niezbędna do trawienia tłuszczów. Kiedy poziom metioniny jest niski, produkcja żółci może być ograniczona, co z kolei przełoży się na problemy z metabolizmem tłuszczów .

Dodatkowo metionina jest niezbędna do regeneracji i ochrony komórek wątroby. Dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym może chronić wątrobę przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i innych toksycznych substancji .

Wsparcie odporności

Metionina ma kluczowy wpływ na układ immunologiczny – jest niezbędna do produkcji przeciwciał, czyli ważnych białek dla odporności. To właśnie one rozpoznają i neutralizują patogeny, takie jak bakterie i wirusy .

Dodatkowo metionina pomaga regulować reakcje zapalne, które są częścią odpowiedzi immunologicznej na infekcje lub uszkodzenia. Równowaga w tych procesach jest ważna dla zdrowego układu odpornościowego. Utrzymanie prawidłowego poziomu metioniny w diecie, może zatem przyczynić się do wzmocnienia odporności i ochrony przed wieloma chorobami .

Metionina – dawkowanie

Zalecane dawkowanie metioniny (w połączeniu z cysteiną) wynosi 14 mg/kg masy ciała. W związku z tym osoba, która waży 70 kg, powinna przyjmować około 1 grama metioniny dziennie. Mimo tego niektórzy specjaliści zalecają, aby stosować nawet 2 gramy tego aminokwasu na dobę .

W przypadku osób, które mają szczególne zapotrzebowanie na ten aminokwas – np. seniorów – dawkę można zwiększyć do 3 g dziennie .

Najlepiej, abyś rozpoczął przyjmowanie metioniny od niskich dawek (do 1 g), a następnie stopniowo zwiększał porcje, jeśli uznasz, że tego potrzebujesz.

Gdzie występuje metionina – produkty spożywcze

Metioninę bez trudu dostarczysz sobie wraz z dietą. Aminokwas ten znajdziesz w licznych produktach spożywczych. Jakie artykuły zawierają jej najwięcej?

Niedobór metioniny

Niedobór metioniny może wynikać z różnych przyczyn. Jednym z najczęstszych powodów jest niewłaściwa dieta. Metionina to aminokwas endogenny (ludzki organizm go nie produkuje), dlatego należy dostarczać ją z pożywieniem. Diety ubogie w metioninę, np. wegańskie czy wegetariańskie, bez odpowiedniego planowania posiłków, mogą prowadzić do niedoboru tego składnika .

Niektóre osoby mogą mieć też problem z przyswajalnością metioniny z pożywienia, co również prowadzi do jej niedoboru. Chociaż jest to rzadkie, niektóre schorzenia, takie jak choroby wątroby, nerek czy zaburzenia metaboliczne, mogą utrudniać prawidłowe przyswajanie metioniny .

Poza tym różne dolegliwości i infekcje mogą zwiększać zapotrzebowanie na metioninę. Jeśli chory nie dostosuje spożycia tego aminokwasu z diety, może dojść do niedoboru.

Badania sugerują zatem, że ograniczenie metioniny może stać się dodatkową strategią leczenia raka, zwłaszcza w połączeniu z chemioterapią – dodaje farmaceutka.

Objawy niedoboru metioniny

Niedobór metioniny w organizmie może powodować różne objawy, często związane z upośledzeniem niektórych funkcji metabolicznych. Jakie są najczęstsze symptomy ?

• Upośledzenie wzrostu. Metionina jest niezbędna do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Niedobór tego aminokwasu, może je spowolnić, a także prowadzić do opóźnień w rozwoju fizycznym u dzieci.
• Zmęczenie. Metionina bierze udział w produkcji energii, dlatego jej brak może skutkować uczuciem przewlekłego zmęczenia i braku energii.
• Problemy skórne. Brak metioniny nierzadko objawia się suchością skóry, utratą jędrności cery lub innymi problemami skórnymi.
• Zaburzenia wątrobowe. Metionina jest potrzebna do prawidłowej pracy wątroby – jej niedobór może prowadzić do zaburzeń w pracy tego narządu.
• Problemy z układem nerwowym. Metionina odgrywa kluczową rolę w produkcji pewnych neuroprzekaźników, zatem jej niedobór nierzadko skutkuje problemami z układem nerwowym. Objawy mogą wtedy obejmować depresję, lęk, zaburzenia snu czy problemy z koncentracją.

Nadmiar metioniny

Nadmiar metioniny najczęściej jest wynikiem nierozsądnej suplementacji. Mimo że aminokwas ten występuje w licznych produktach spożywczych, to przedawkowanie go z diety jest praktycznie niemożliwe. Znacznie częściej do takiego stanu prowadzi długotrwałe przyjmowanie wysokich dawek suplementów .

Objawy

Objawy nadmiaru metioniny mogą obejmować nudności, wymioty, drażliwość, letarg, zawroty głowy i nieregularne bicie serca. W skrajnych przypadkach stan ten prowadzi nawet do poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak uszkodzenia wątroby czy choroby serca .

Jeśli podejrzewasz nadmiar metioniny, najważniejszym krokiem jest skontaktowanie się z lekarzem. Specjalista zapewne zaleci przerwanie suplementacji i zasugeruje badania krwi, aby sprawdzić poziomy metioniny .

Nierzadko przy leczeniu nadmiaru konieczna będzie też zmiana diety oraz zaprzestanie suplementacji, a także regularne monitorowanie poziomów metioniny . Systematyczne badania są ważne, aby upewniać się, że poziomy metioniny wracają do normy i że nie występują żadne powiązane problemy zdrowotne.

Metionina – suplementacja

Suplementacja metioniną może być skuteczna w kilku sytuacjach. Przede wszystkim poleca się ją osobom, które mają problem z dostarczeniem metioniny w diecie. To szczególnie powszechne u osób prowadzących diety wegetariańskie lub wegańskie, gdyż aminokwas ten jest głównie obecny w produktach odzwierzęcych .

Dodatkowo suplementacja metioniną będzie pomocna w przypadku niektórych schorzeń. Na przykład, u osób z chorobami wątroby, metionina może wspomóc prawidłową pracę tego narządu. Może być też zalecana jako suplement wspierający detoksykację organizmu lub w przypadkach, gdy konieczne jest wsparcie układu immunologicznego.

Mimo tego przed rozpoczęciem suplementacji metioniną zawsze zaleca się skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem. Istotne jest również, aby przestrzegać zalecanej dawki, ponieważ nadmiar tego aminokwasu może prowadzić do niekorzystnych efektów ubocznych, takich jak wzrost poziomu homocysteiny, który zwiększa ryzyko rozwoju chorób serca.

Jak długo suplementować metioninę?

Najlepiej suplementować metioninę tylko do momentu uzupełnienia ewentualnego niedoboru tego aminokwasu. Dodatkowo warto skonsultować każdą suplementację, w tym metioniny, z lekarzem lub dietetykiem.

Specjaliści najlepiej ocenią, czy przyjmowanie danego preparatu jest konieczne, jak długo powinno trwać i jaką dawkę należy stosować. Najczęściej jednak suplementacja metioniny powinna trwać kilka tygodni.

Kiedy brać – rano czy wieczorem?

W suplementacji metioniną zazwyczaj nie ma znaczenia, czy stosujesz preparat rano, czy wieczorem. Moment przyjmowania nie wpływa na działanie aminokwasu. Niektóre osoby mogą jednak odczuwać dyskomfort żołądkowy po zażyciu suplementu na pusty żołądek.

Gdy doświadczasz takich problemów zdrowotnych, przyjmuj metioninę razem z posiłkiem – to powinno pomóc. A jeśli nic się nie zmieni, skontaktuj się z lekarzem lub dietetykiem.

Metionina w ciąży

W okresie ciąży zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności przy stosowaniu jakichkolwiek suplementów, w tym metioniny. Chociaż nie ma konkretnych danych wskazujących na to, że suplementacja metioniną jest szkodliwa dla kobiet w ciąży, zawsze warto skonsultować taką decyzję z lekarzem.

Metionina – skutki uboczne

Podobnie jak każdy inny suplement, metionina może powodować pewne skutki uboczne, zwłaszcza gdy jest przyjmowana w nadmiarze. Typowe działania niepożądane to nudności, wymioty, a nawet biegunka. Niektóre osoby mogą również doświadczyć uczucia letargu lub zawrotów głowy .

Nadmiar metioniny, szczególnie w przypadku długotrwałego stosowania, może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak uszkodzenia wątroby. Metionina jest też aminokwasem siarkowym, dlatego jej nadmierne spożycie może prowadzić do zwiększenia stężenia homocysteiny w surowicy, co jest czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych .

Metionina – opinie

Podsumowanie