- Strona Główna
- Zdrowie
- Wątroba
Wątroba – objawy chorób, funkcje + jak o nią dbać i czego unikać
Wątroba odpowiada za m.in. metabolizm tłuszczów i białek. Jest jednym z najważniejszych organów w naszym organizmie.
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dlaczego możesz nam zaufać
Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.
Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym
Informacja o reklamach
Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.
Dowiedz się więcej w naszym regulaminie
Wątroba to kluczowy narząd w organizmie człowieka. Odpowiada za m.in. trawienie pokarmu oraz magazynowanie witamin i minerałów. Nasz organizm nie może bez niej funkcjonować. W tym artykule znajdziesz najważniejsze informacje o wątrobie.
Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak duża jest wątroba? Większość osób uważa, że organ ten nie należy do największych. Tymczasem wątroba to drugi co do wielkości (po skórze) narząd w naszym organizmie. Ma rozmiar futbolówki i odpowiada za liczne funkcje. Wraz z dr. n. med. Witoldem Tomaszewskim przygotowaliśmy przegląd najczęstszych objawów chorób wątroby, informacje na temat stłuszczenia i powiększenia, a także wskazówki, które pomogą Ci zadbać o ten cenny narząd.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czym jest wątroba i gdzie się znajduje
- Jakie funkcje ma wątroba
- O czym może świadczyć powiększona wątroba
- Jakie są najczęstsze choroby wątroby
- Jakie objawy mogą być powiązane z bólem wątroby
- Czy wątroba może się sama zregenerować
- Co pozytywnie wpływa na pracę wątroby
- Czego nie lubi chora wątroba
Zobacz też:
Co to jest wątroba?
Wątroba to jeden z najważniejszych organów w naszym organizmie. Odpowiada przede wszystkim za regulację glikemii (stężenia cukru we krwi), usuwanie obcych substancji z krwioobiegu, a także produkcję niezbędnych składników odżywczych. Wątroba łącznie pełni ponad 500 funkcji życiowych.
Po której stronie jest wątroba?
Wątroba to największy organ wewnętrzny w ludzkim organizmie. Narząd ten znajduje się tuż pod przeponą, która oddziela klatkę piersiową od jamy brzusznej – w prawej górnej części brzucha. Wątroba umiejscowiona jest bezpośrednio nad żołądkiem, prawą nerką i jelitami.
Funkcje wątroby
Już wiesz, że wątroba pełni ponad pół tysiąca funkcji życiowych. W tej sekcji znajdziesz najważniejsze z nich. Które funkcje wątroby są dla nas kluczowe?
Produkcja żółci
Żółć to wodny roztwór , który jest wytwarzany i wydzielany przez wątrobę. Gromadzona jest w pęcherzyku żółciowym i odpowiada za trawienie. Co więcej, rozkłada kwasy tłuszczowe , które później mogą być wchłaniane do organizmu przez przewód pokarmowy.
Metabolizm węglowodanów
W metabolizmie węglowodanów wątroba dba o odpowiednie stężenie cukru (glukozy) we krwi. W przypadku, gdy glikemia (stężenie cukru) wzrasta (np. po posiłku) – wątroba metabolizuje (usuwa) cukier z krwi i gromadzi go w formie glikogenu. Z kolei, jeśli stężenie glukozy jest zbyt niskie – wątroba wykorzystuje glikogen, aby uwolnić cukier do krwi.
Magazynowanie witamin i minerałów
Wątroba przechowuje witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E i K). Odpowiada też za magazynowanie jednej z witamin z grupy B – witaminy B12. Na tym nie koniec, wątroba przechowuje również cenne minerały – żelazo oraz miedź.
Chciałbyś dowiedzieć się więcej o witaminach rozpuszczalnych w tłuszczach? Zapraszam do tych artykułów:
Jakie jeszcze funkcje pełni wątroba?
- Reguluje ilość krwi w organizmie.
- Wspiera funkcje immunologiczne.
- Filtruje krew i usuwa groźne substancje z krwioobiegu (alkohol, narkotyki).
- Reguluje stężenie aminokwasów w organizmie.
- Rozkłada stare lub uszkodzone komórki krwi.
- Wraz z witaminą K wytwarza białka niezbędne do procesu krzepnięcia krwi.
Powiększona wątroba
Powiększona wątroba (hepatomegalia) najczęściej oznacza, że narząd ten jest obrzęknięty . Świadczy to o rozwijającej się chorobie, która powoduje powiększenie organu. Niekiedy jednak powiększona wątroba może być symptomem innych schorzeń, np. serca.
Powiększenie wątroby najczęściej powodują:
- zapalenie (odpowiedź na infekcję),
- nadmiernie zgromadzony tłuszcz,
- guzy (łagodne lub złośliwe),
- przepełnienie naczyń krwionośnych lub zatory czy zakrzepy w nich.
Podejrzewasz u siebie powiększenie wątroby? Umów się na wizytę do lekarza.
Objawy
Zdecydowana większość z nas samodzielnie nie będzie w stanie określić, czy wątroba jest powiększona. Możemy jednak wyróżnić kilka symptomów wskazujących na ten stan.
- wzdęcia lub uczucie pełności w brzuchu,
- ból w prawej górnej części brzucha,
- zmęczenie,
- nudności,
- brak apetytu,
- świąd skóry,
- ciemny mocz,
- jasny stolec.
Czy to niebezpieczne?
Powiększona wątroba może być oznaką groźnej choroby lub dopiero ostrzeżeniem, że coś niedobrego dzieje się w naszym organizmie. Najważniejsze jest, aby jak najszybciej udać się do lekarza, który postawi diagnozę. Powiększona wątroba może być bardzo groźna, ale nie musi.
Choroby, które najczęściej powodują powiększenie wątroby to:
- ostre lub przewlekłe zapalenie związane z nadmiernym spożyciem alkoholu,
- zapalenie toksyczne,
- zapalenie wirusowe,
- stłuszczeniowa choroba wątroby,
- mononukleoza zakaźna.
Uwaga!
Pamiętaj, że powiększona wątroba może zwiastować też poważniejsze stany, takie jak rozwijający się proces nowotworowy. Jeśli czujesz, że z Twoim organizmem dzieje się coś niedobrego, natychmiast udaj się do lekarza.
Marskość wątroby
Marskość wątroby to zaawansowane stadium zwłóknienia tego narządu. Najczęściej spowodowana jest chorobą alkoholową, nadwagą lub zapaleniem wirusowym. Kiedy wątroba jest uszkadzana – np. z powodu nadmiernego spożycia alkoholu – próbuje się zregenerować.
W procesie tym – jeśli był długotrwały – powstaje tzw. tkanka bliznowata. Wraz z postępowaniem marskości wątroby, wspomnianej tkanki pojawia się coraz więcej. Skutkiem tego jest znacząco utrudnione funkcjonowanie wątroby. Zaawansowana marskość wątroby może skutkować nawet śmiercią.
Przyczyny
Poza nadwagą, przewlekłym alkoholizmem czy wirusowym zapaleniem wątroby, marskość wątroby może być powodowana także przez inne stany czy choroby.
Pozostałe przyczyny marskości wątroby:
- tłuszcz gromadzący się w wątrobie,
- nadmiar żelaza w organizmie (hemochromatoza),
- cukrzyca,
- zbyt duża ilość miedzi w wątrobie (choroba Wilsona),
- mukowiscydoza,
- zaburzenia genetyczne (np. zespół Alagille’a),
- autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
- atrezja dróg żółciowych (zrośnięcie się przewodów żółciowych),
Objawy
Marskość wątroby jest bardzo groźna, jednak w początkowym stadium najczęściej nie daje wyraźnych objawów. Jest jednak kilka symptomów, które powinny sprawić, że zapali nam się czerwona lampka.
- utrata apetytu,
- mdłości,
- zmęczenie,
- łatwe powstawanie ran i siniaków,
- niewyjaśniona utrata masy ciała,
- zaczerwienie lub żółte zabarwienie skóry,
- obrzęk nóg, stóp lub kostek,
- wodobrzusze,
- senność,
- trudności z wysławianiem,
- brak miesiączki u kobiet,
- utrata popędu seksualnego u mężczyzn.
Uwaga!
Objawy te mogą, ale nie muszą wiązać się z marskością wątroby. Jeśli czujesz, że z Twoim organizmem dzieje się coś złego, natychmiast poradź się lekarza.
Czy można odwrócić marskość wątroby?
Nie, uszkodzenia wątroby, które powodowane są przez marskość, najczęściej nie mogą zostać odwrócone. Jeśli jednak schorzenie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowane, uszkodzenia mogą zostać ograniczone. Możliwość ich cofnięcia to jednak rzadkość.
Jak zapobiegać?
Podobnie jak większości schorzeń, tak i marskości wątroby możemy zapobiegać, podejmując odpowiednie kroki. Jakie?
- Unikaj alkoholu, jeśli masz problemy z wątrobą. Osoby, które mają chorą wątrobę, powinny unikać alkoholu jak ognia. Zdrowi ludzi także nie powinni nadużywać napojów wyskokowych – zmniejsza to ryzyko marskości wątroby.
- Stosuj zdrową dietę. Jadłospis bogaty w owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste i białka to klucz do ogólnego zdrowia i zapobiegania marskości wątroby.
- Utrzymuj odpowiednią wagę. Nadmiar tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko zachorowania na marskość wątroby. Odpowiednia waga pozwoli Ci czuć się lepiej, a także ograniczy prawdopodobieństwo marskości wątroby.
- Zmniejsz ryzyko zapalenia wątroby. Nie uprawiaj seksu bez zabezpieczeń i nie dziel się igłami z innymi – jeśli przyjmujesz dożylnie jakiekolwiek substancje. Igła zawsze powinna być sterylna. Jeśli masz taką możliwość – poproś lekarza o szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby.
Co prowadzi do chorób wątroby?
Choroby wątroby mogą być powodowane różnymi czynnikami. Jakie są najczęstsze przyczyny problemów z tym gruczołem?
Choroba wątroby może wynikać z:
- Infekcji wirusowych. Prowadzą one do m.in. wirusowego zapalenia wątroby typu A, B lub C.
- Problemów z układem odpornościowym. Najczęstsze autoimmunologiczne choroby wątroby to pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC) i autoimmunologiczne zapalenie wątroby.
- Chorób dziedzicznych. Do dziedzicznych schorzeń wątroby zaliczamy m.in. hemochromatozę lub chorobę Wilsona.
- Nowotworów. Zbyt duża liczba nieprawidłowych komórek w wątrobie może prowadzić do rozwijania się guzów. Mogą one mieć charakter niezłośliwy lub złośliwy (nowotwór wątroby).
- Nieodpowiedniego trybu życia. Nadużywanie alkoholu może prowadzić do choroby stłuszczeniowej. Z kolei niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby (NAFLD) jest najczęściej powodowana przez zbyt duże spożycie tłuszczu.
Pamiętaj, że wyżej opisane choroby wątroby to jedynie kilka spośród tych najczęściej spotykanych. Organ ten jest bardzo złożony, dlatego problemy z jego pracą mogą się wiązać z wieloma innymi schorzeniami.
Objawy chorej wątroby
Ból wątroby często wiąże się z nietypowymi, dodatkowymi objawami. Które symptomy powinny szczególnie wzbudzić nasz niepokój?
Gorzki posmak w ustach
Gorzki posmak w ustach to symptom, który może sygnalizować problemy z wątrobą. Najczęściej zwiastuje on wirusowe zapalenie wątroby typu B . To groźne schorzenie prowadzące do marskości lub nowotworu wątroby, a nawet śmierci. Jeśli podejrzewasz je u siebie, natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
Ciemny mocz
Bursztynowy, ciemnopomarańczowy lub brązowy mocz może być oznaką choroby wątroby. Jego nietypowa barwa powiązana jest z gromadzeniem się bilirubiny w organizmie (żółtego pigmentu), gdyż wątroba nie jest w stanie jej rozkładać.
Zmiany skórne
Zmiany skórne mogą świadczyć o wielu chorobach – w tym problemach z wątrobą . Najczęstszym objawem, który może zwiastować chorobę wątroby, jest świąd. Schorzenia tego gruczołu objawiają się także naczyniakami, rumieniem dłoniowym, żółtaczką czy przebarwieniami skóry.
Ciekawostka
Plamy wątrobowe to plamy ciemniejszej skóry. Najczęściej mają średnicę od 0,25 do 1 cm i pojawiają się na twarzy, dłoniach czy ramionach. Wbrew swojej nazwie nie mają one nic wspólnego z chorobami wątroby. Plamy wątrobowe powodowane są przez nadmierne promieniowanie UV.
Budzenie między 1 a 3 w nocy
Organizm najintensywniej oczyszcza się z toksyn między 1 a 3 w nocy. Jak już wiesz, to wątroba odpowiedzialna jest za ten proces. Jeśli często budzimy się o tej godzinie, możemy założyć, że wątroba ma trudności z usuwaniem toksyn. Nierzadko będzie to świadczyło o problemach z tym narządem.
Senność w ciągu dnia lub zaburzenia rytmu okołodobowego także mogą świadczyć o dolegliwościach wątroby.
Zmiany na paznokciach
Zmiany na paznokciach często, ale nie zawsze oznaczają chorobę wątroby. Najczęściej wiążą się one z marskością. U osób z tym schorzeniem zaobserwowano m.in. paznokcie Terry’ego, leukonychię, onycholizę lub paznokcie dystroficzne.
Czym objawiają się wspomniane zmiany?
- Paznokcie Terry’ego – białe, matowe paznokcie z wyjątkiem cienkiego różowego lub brązowego paska na ich czubku,
- leukonychia – bielactwo paznokci,
- onychliza – odwarstwienie płytki paznokcia od łożyska,
- paznokcie dystroficzne – zakrzywiony, haczykowaty wygląd paznokci.
Nietypowe objawy chorej wątroby
Wątroba to niesamowicie złożony narząd, dlatego powyższe objawy to jedynie kropla w morzu tego, co może zwiastować poważne problemy z tym gruczołem.
Inne objawy chorej wątroby to:
- ból lub obrzęk brzucha,
- chroniczne zmęczenie,
- nudności,
- wymioty,
- dezorientacja,
- senność,
- utrata apetytu,
- gorączka,
- niewyjaśniona utrata masy ciała,
- łatwe powstawanie siniaków,
- mdłości,
- nieprzyjemny oddech.
Uwaga!
Pamiętaj, że wszystkie powyższe objawy mogą, ale nie muszą, zwiastować poważne problemy zdrowotne. Jeśli odczuwasz którekolwiek symptomy, najważniejsze jest to, abyś jak najszybciej udał się do lekarza. Specjalista postawi diagnozę i zapewni Ci odpowiednią pomoc.
Czy wątroba się regeneruje?
Tak, wątroba ma wyjątkową wśród narządów zdolność do samoregeneracji po uszkodzeniach. Nawet kiedy 90% wątroby zostanie zniszczone, może ona „odrosnąć” i z czasem wrócić do swojego pierwotnego stanu.
Czas regeneracji jest indywidualny, jednak według dr. n. med. Witolda Tomaszewskiego, dysfunkcja czy uszkodzenie 50% miąższu wątroby może ustąpić nawet w ciągu 30 dni , jeśli zostanie zlikwidowany czynnik lub czynniki, które je wywołują.
Jak zregenerować wątrobę?
Regeneracja wątroby to indywidualna kwestia – zależna od stopnia jej uszkodzenia i przyczyny. Dlatego warto zasięgnąć porady lekarza w tej sprawie. Jeśli jednak uszkodzenia są małe, niewykluczone, że odpowiednia dieta, suplementy (np. tabletki na wątrobę) lub leki spełnią swoje zadanie.
Sundose° For Liver Regeneration°
Opis produktu
For Liver Regeneration° to suplement diety, który skutecznie wspiera regenerację wątroby, dzięki starannie dobranym składnikom. Działa jako potężny przeciwutleniacz, oczyszczający wątrobę z toksyn i neutralizujący wolne rodniki.
Produkt wzmacnia błony komórkowe, chroniąc komórki wątroby przed uszkodzeniami, a także stymuluje procesy detoksykacji. Pomaga w odbudowie uszkodzonych tkanek, reguluje poziom homocysteiny oraz wspiera syntezę niezbędnych aminokwasów. Dodatkowo, działa przeciwzapalnie, przeciwdziała stłuszczeniu i utrzymuje prawidłowe funkcjonowanie wątroby.
Plusy i minusy
Plusy:
- Dobre dawki składników aktywnych.
- Czysty skład.
- Suplement nie zawiera GMO, sztucznych barwników i konserwantów.
Minusy:
- Skomplikowane dawkowanie.
Dodatkowe informacje
W opakowaniu For Liver Regeneration° znajdziesz trzy opakowania z kapsułkami. Przyjmuj po jednej kapsułce z każdego pudełeczka – całość wystarcza na 30 dni suplementacji.
Dieta wątrobowa
Zdecydowana większość chorób wątroby spowodowana jest nadmiernym spożyciem alkoholu lub niewłaściwym jadłospisem. Dieta wątrobowa ma na celu wesprzeć jej funkcjonowanie i regenerację. Polega ona na zmniejszeniu spożycia białka zwierzęcego i proporcjonalnym zwiększeniu węglowodanów w diecie.
Na diecie wątrobowej można jeść:
- owoce,
- warzywa,
- białka (drób, ryby, rośliny strączkowe),
- orzechy.
Po czym poznać, że wątroba się oczyszcza?
Oczyszczanie wątroby wiąże się z kilkoma niezbyt przyjemnymi symptomami. Jeśli ich jednak doświadczysz, będziesz wiedział, że Twoja wątroba zaczęła się oczyszczać z toksyn.
Objawy, które wskazują, że wątroba się oczyszcza to:
- wymioty,
- mdłości,
- bóle głowy,
- lęki,
- podwyższone tętno,
- dezorientacja,
- drażliwość,
- niepokój,
- podwyższone ciśnienie krwi,
- nadmierne pocenie.
Czego można doświadczyć po oczyszczeniu wątroby?
Z biegiem czasu zaczniesz odczuwać pozytywne zmiany spowodowane oczyszczeniem wątroby.
Prawidłowe oczyszczenie wątroby skutkuje :
- zwiększoną energią,
- czystszą skórą,
- poprawionym stanem psychicznym,
- usprawnieniem pracy jelit,
- zwalczeniem wewnętrznych stanów zapalnych,
- przywróceniem zdrowej wagi.
Co pozytywnie wpływa na pracę wątroby?
Koenzym Q10
Koenzym Q10 to związek witaminopodobny, który może wspierać pracę wątroby. Badania sugerują, że może on wspomagać leczenie schorzeń tego narządu. Koenzym Q10 zmniejsza stan zapalny , a także chroni wątrobę przed uszkodzeniami oksydacyjnymi powodowanymi przez alkohol.
Goździki
Goździki mogą wspierać pracę wątroby. Badania sugerują, że obecny w goździkach eugenol może ograniczać objawy marskości i stłuszczenia wątroby. Co więcej, goździki mogą poprawiać ogólne funkcjonowanie wątroby.
Czerwone wino
Alkohol to jeden z większych przeciwników wątroby. Badania sugerują jednak, że picie czerwonego wina w umiarkowanych ilościach może pozytywnie wpływać na jej pracę. Mimo tego potrzebne są dalsze testy, aby potwierdzić rolę czerwonego wina we wspieraniu pracy wątroby.
Imbir
Imbir zawiera witaminę C, potas i magnez, dzięki czemu wykazuje wiele prozdrowotnych właściwości. Badania sugerują, że imbir może pozytywnie wpływać na leczenie niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby.
Miód
Miód to naturalne źródło flawanoidów. Działa przeciwzapalnie, przeciwutleniająco i przeciwbakteryjnie. Badania wskazują, że miód może zapobiegać niektórym chorobom wątroby np. niedrożności dróg żółciowych.
Kawa
Kawa wspiera pracę wątroby, a także zmniejsza ryzyko niektórych chorób. Ten czarny napój może ograniczać prawdopodobieństwo zachorowania na marskość czy zwłóknienie wątroby. Co więcej, kawa może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka wątroby .
Wspomóż się suplementami na wątrobę
Opis produktu
Suplement diety zawiera omega-3ᵀᴳ, czyli kwasy omega-3 w formie trójglicerydów. Badania naukowe sugerują, że taka forma kwasów tłuszczowych jest nawet 2 razy lepiej przyswajana od estrów obecnych w wielu suplementach diety na rynku. Oznacza to, że masz pewność co do skuteczności ich działania i dostarczania sobie cennych kwasów omega.
Kwasy tłuszczowe omega-3 pochodzą z oleju z dzikich sardeli. To bogate źródło zdrowych tłuszczów, które są niezbędne dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego, odpornościowego i nerwowego, a także prawidłowej pracy wzroku, stawów, mięśni.
Badania naukowe sugerują również, że odpowiednie spożycie kwasów omega-3 chroni przed depresją i zaburzeniami lękowymi oraz wspiera leczenie tych dolegliwości. Ponadto omega-3 wpływają na nawilżenie i wygląd skóry oraz wspierają zdrowy sen.
Preparat zawiera łącznie 750 mg kwasów EPA+DHA, co jest trzykrotnie wyższą porcją, niż zalecane minimum 250 mg dla populacji Polski. Omega-3 TG Premium posiada badania wskazujące, że jego TOTOX wynosi 9, co jest bardzo dobrym wynikiem.
Suplementacja kwasów omega-3 jest zalecana każdemu, kto nie jada 1–2 porcji (ok. 300 g) tłustej ryby tygodniowo. Zwiększone zapotrzebowanie mają też dzieci w okresie wzrostu, seniorzy, osoby aktywne fizycznie, weganie i wegetarianie oraz pacjenci objęci leczeniem kardiologicznym i profilaktyką chorób serca.
Plusy i minusy
Plusy
- Olej rybi z dzikich sardeli to świetne źródło EPA i DHA.
- Kwasy omega-3 w formie trójglicerydów są dwukrotnie lepiej przyswajalne od estrów (obecne w wielu produktach na rynku).
- Skład wolny od barwników i wypełniaczy.
- Czystość składu została potwierdzona badaniami laboratoryjnymi.
- Opakowanie wystarcza aż na 2 miesiące.
- Miękkie kapsułki wygodne w połykaniu.
Minusy
- Brak.
Dodatkowe informacje
Otoczka kapsułki jest z żelatyny wołowej.
Opinia eksperta
Sundose° Daily Cleanse°
Opis produktu
W poręcznej saszetce Daily Cleanse° znajdziesz dwie kieszonki. Jedna zawiera proszek, a druga kapsułkę. Przyjmowanie ich pomoże Ci oczyścić organizm z toksyn i szkodliwych substancji, które niepotrzebnie obciążają Twój organizm.
Poczuj się lekko i zdrowo, dzięki formule skupionej na wsparciu wątroby, nerek i opóźnieniu procesów starzenia się całego organizmu. Daily Cleanse° to suplement wypełniony po brzegi naturalnymi składnikami aktywnymi.
Plusy i minusy
Plusy
- Bez konserwantów, barwników i GMO.
- Odpowiedni dla osób z nietolerancją laktozy i glutenu.
- Kompleksowe wsparcie zdrowia i urody.
- Możliwość personalizacji formuły.
Minusy
- Długa lista składników aktywnych może zwiększać ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych.
Dodatkowe informacje
Suplement nie ma w składzie (ani w otoczce kapsułki) produktów pochodzenia zwierzęcego, jednak mogą się w nim znajdować śladowe ilości kolagenu rybiego i laktoferyny z mleka.
Opinia użytkownika
Już po tygodniu stosowania Sundose czuję różnicę w samopoczuciu i mam więcej energii.
Purella Kurkuma Trawienie
- Zawartość kurkumy: 400 mg ekstraktu z ostryżu długiego
- Dodatkowe składniki aktywne: piperyna
- Forma: kapsułki
- Porcja: 1 kapsułka dziennie
- Wystarczy na: 60 dni
Opis produktu
Połączenie kurkumy i ekstraktu z pieprzu czarnego, czyli piperyny w formie łatwych do połknięcia, wegańskich kapsułek. Produkt skutecznie wspiera pracę wątroby i trawienie tłuszczów, dzięki czemu zmniejsza nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Plusy i minusy
Plusy
- Prosty skład.
- Łatwa suplementacja.
- Odpowiedni dla wegan i wegetarian.
- Dodatek piperyny gwarantuje lepsze wchłanianie preparatu.
- Brak zbędnych wypełniaczy i barwników.
Minusy
- Producent nie podaje zawartości kurkuminy w składzie.
Dodatkowe informacje
Oprócz wsparcia pracy wątroby, kurkuma korzystnie wpływa również na kondycję Twojej skóry.
Aura Herbals Moja Wątroba
Opis produktu
Aura Herbals Moja Wątroba to suplement diety, który składa się z synergicznej kombinacji ekstraktów i substancji wspierających zdrowie wątroby. Działa jako tarcza ochronna, dzięki swoim właściwościom oczyszczającym, przeciwutleniającym i przeciwdziałającym stanom zapalnym. Wzmacniając błony komórkowe, produkt ułatwia regenerację uszkodzonych tkanek wątroby, maksymalizując jej wydajność.
Suplement korzysta z synergii składników, takich jak kurkuma i karczoch, które wspólnie działają na wsparcie funkcji wątroby, takich jak detoksykacja, neutralizacja wolnych rodników, oraz wspieranie zdrowej syntezy i transportu tłuszczów.
Aura Herbals Moja Wątroba rekomendowany jest dla osób, które narażone są na codzienne wystawienie na stres, toksyny środowiskowe czy spożywcze, jak również dla dążących do poprawy ogólnego zdrowia wątroby.
Plusy i minusy
Plusy:
- Dobre dawki składników aktywnych.
- Czysty skład.
- Suplement jest odpowiedni dla wegan.
- Naturalny skład.
Minusy:
- Brak.
Dodatkowe informacje
Suplement nie zawiera cukru, laktozy i soi.
Pharmovit Kurkumina + Piperyna
Opis produktu
Kurkumina + Piperyna Pharmovit to suplement diety wspierający zdrowie wątroby, trawienie tłuszczów, stawy oraz układ odpornościowy. Ekstrakt z ostryżu długiego dostarcza aż 237,50 mg kurkuminy, natomiast ekstrakt z owoców pieprzu czarnego zawiera 9,50 mg piperyny.
Suplement nie ma w składzie wypełniaczy ani barwników.
Plusy i minusy
Plusy
- Dobre dawki składników aktywnych.
- Brak zbędnych wypełniaczy i barwników.
- Wydajne opakowanie.
- Składniki aktywne mają standaryzację
Minusy:
- Brak.
Dodatkowe informacje
Produkt nie zawiera laktozy, soi i glutenu.
OstroVit Berberyna
- Składniki aktywne: berberyna
- Forma: kapsułki
- Porcja: 1 kapsułka dziennie
- Wystarczy na: 90 dni
Opis produktu
Berberyna wspiera gospodarkę cukrowo-insulinową, układ sercowo-naczyniowy oraz pracę wątroby. Może wspierać utratę wagi, chronić wątrobę i pozytywnie wpływać na mikrobiom jelitowy.
Plusy i minusy
Plusy
- Producent podał standaryzację, dzięki czemu wiesz jakiej jakości jest wyciąg i jaka jest zawartość berberyny w porcji.
- HCl (siarczan) berberyny to dobrze przyswajalna forma.
- Ekstrakt z korzenia to bardzo dobre źródło berberyny (lepsze niż np. sproszkowany korzeń).
- Produkt nie zawiera substancji wypełniających, przeciwzbrylających, barwników.
Minusy
- Zawartość berberyny mogłaby być wyższa, ponieważ w badaniach naukowych jej skuteczność potwierdzały wyższe porcje dzienne.
Dodatkowe informacje
Produkt dla wegan.
Solgar Kurkuma i wiśnia Kompleks
- Zawartość kurkuminy: 360 mg wyciągu z korzenia kurkumy
- Dodatkowe składniki aktywne: wyciąg z owoców wiśni pospolitej, wyciąg z kłącza imbiru, kwercetyna, sproszkowane nieprzetworzone owoce pieprzu kajeńskiego, ekstrakt z owoców pieprzu czarnego BioPerine®
- Forma: kapsułki
- Porcja: 2 kapsułki dziennie
- Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu
Formuła oparta na wyciągach roślinnych oraz substancjach będących silnymi antyoksydantami. Wspomaga organizm w walce ze stanami zapalnymi oraz przyśpieszoną degeneracją i obumieraniem komórek.
Składniki preparatu wykazują korzystne działanie na zdrowie i wygląd skóry oraz poprawiają funkcjonowanie wątroby, a także poprawiają odporność.
Plusy i minusy
Plusy
- Bez barwników i sztucznych substancji wypełniających.
- Odpowiedni dla wegan.
- Piperyna dla poprawy wchłaniania substancji aktywnych.
Minusy:
- Producent nie podaje zawartości kurkuminy w produkcie.
Dodatkowe informacje
Produkt nie zawiera soli oraz skrobi.
YANGO, Berberyna Premium™
- Składniki aktywne: berberyna 588 mg
- Forma: kapsułki
- Porcja: 3 kapsułki dziennie
- Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu
Suplement diety z berberyną, która pozytywnie wpływa na gospodarkę cukrowo-insulinową i obniża ryzyko wystąpienia chorób serca. Może wspomagać proces utraty wagi.
Plusy i minusy
Plusy
- Standaryzacja ekstraktów świadczy o wiarygodności producenta i dobrej jakości surowca.
- Kapsułki z celulozy roślinnej są delikatne dla żołądka, przyjazne wegetarianom i weganom.
Minusy
- Porcja dzienna sylimaryny nie jest wysoka, ale powinna wspomagać przyswajanie berberyny.
- Musisz pamiętać, aby regularnie przyjmować 3 kapsułki dziennie, najlepiej w równych odstępach.
Dodatkowe informacje
Dla zwiększenia biodostępności najlepiej przyjmować berberynę po posiłku.
OstroVit Kurkumina + Czarny Pieprz + Imbir
- Zawartość kurkuminy: 300 mg, w tym 285 mg kurkuminoidów
- Inne składniki aktywne: piperyna, imbir
- Forma: kapsułki
- Porcja: 1 kapsułka
- Wystarczy na: 90 dni
Opis produktu
Preparat ze standaryzowanymi ekstraktami z roślinnymi składnikami, które pozytywnie wpływają na funkcjonowanie organizmu. Kurkumina polepsza trawienie, działa przeciwutleniająco i wspomaga zdrowie stawów. Imbir pomaga w redukcji stanów zapalnych, działa przeciwbólowo i jest bogate w przeciwutleniacze. Piperyna zwiększa biodostępność niektórych substancji spożywczych, działa przeciwzapalnie i zwiększa termogenezę w organizmie.
Plusy i minusy
Plusy:
- Standaryzacja ekstraktów, dzięki czemu wiesz co i jakiej ilości realnie spożywasz.
- Preparat jest przebadany w niezależnym akredytowanym laboratorium.
- Nie zawiera zbędnych dodatków.
Minusy:
- Porcja dzienna kurkuminy nie jest zbyt wysoka.
Dodatkowe informacje
Nie stosować przy niedrożności dróg żółciowych – kurkumina wzmaga wydzielanie żółci.
Opis produktu
Suplement diety zawierający składniki przeznaczone dla osób, które chcą zadbać o swój mózg, układ nerwowy i sprawność umysłową.
Plusy i minusy
Plusy:
- Przyzwoita porcja dzienna kurkumy.
- Formuła Longvida® sprawia, że kurkumina z łatwością przedostaje się do krwiobiegu i przenika barierę krew-mózg.
- Produkt odpowiedni dla wegan.
Minusy:
- Producent mógł podać, z jakiej części rośliny pozyskiwany jest wyciąg oraz konkretną standaryzację na zawartość kurkuminoidów.
Dodatkowe informacje
Nie stosować przy niedrożności dróg żółciowych – kurkumina wzmaga wydzielanie żółci.
Co jeszcze pozytywnie wpływa na pracę wątroby ?
- owsianka,
- brokuły,
- zielona herbata,
- migdały,
- szpinak,
- kalafior,
- brukselka,
- kapusta,
- grejpfrut,
- czosnek,
- oliwa z oliwek,
- jagody.
Czego nie lubi chora wątroba?
Piwo
W przeciwieństwie do czerwonego wina, piwo nie ma pozytywnego wpływu na wątrobę. Co więcej, to alkohol, który niszczy ten narząd. Regularne picie piwa może prowadzić do marskości lub choroby stłuszczeniowej wątroby.
Jak piwo bezalkoholowe działa na wątrobę?
Badania sugerują , że picie piwa bezalkoholowego przez pacjentów z marskością wątroby, nie wpływa negatywnie na ich stan. W rzeczywistości jednak nawet odrobina alkoholu (która nierzadko znajduje się w piwie bezalkoholowym) może negatywnie wpłynąć na zdrowie chorych na wątrobę.
Dlatego są potrzebne dalsze badania, aby określić, jaki wpływ na wątrobę ma piwo bezalkoholowe.
Antydepresanty
Niektóre leki przeciwdepresyjne mogą negatywnie wpływać na pracę wątroby, a nawet powodować jej uszkodzenia . U części pacjentów problemy z wątrobą mogą wystąpić już po kilku dniach przyjmowania antydepresantów. Z kolei u innych mogą pojawić się dopiero po kilku miesiącach lub wcale.
Każda osoba, która bierze leki przeciwdepresyjne, powinna stale kontrolować swój stan i natychmiast zgłaszać niepokojące objawy lekarzowi prowadzącemu.
Papierosy
Palenie papierosów niszczy nie tylko płuca i układ krwionośny – wątrobę również. Badania sugerują , że działanie to zwiększa ryzyko stłuszczenia wątroby. Co więcej, przyspiesza rozwój raka wątrobowokomórkowego i proces włóknienia wątroby.
Stres
Stres powiązany został z licznymi problemami zdrowotnymi, takimi jak cukrzyca, otyłość, choroby serca, czy podniesione ciśnienie krwi. Badania sugerują , że nadmierny stres zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio może uszkadzać tkankę wątrobową.
Potrzebne są jednak dalsze testy, aby potwierdzić wpływ stresu na wątrobę.
Stres może też prowadzić do utraty włosów. Chciałbyś dowiedzieć się więcej o tym problemie?
Zapraszam do artykułu mojej koleżanki Niny: Nadmierne wypadanie włosów – przyczyny, diagnoza, leczenie.
Tabletki antykoncepcyjne
Długotrwałe stosowanie tabletek antykoncepcyjnych może negatywnie wpływać na pracę wątroby. Badania sugerują , że najczęstsze powikłania związane z tymi środkami to gruczolaki wątroby, zakrzepica żył wątrobowych czy rak wątrobowokomórkowy.
Witamina B3
Witamina B3 (niacyna) jest niezbędna dla naszego organizmu (odpowiada za m.in. budowę DNA). Niacyna jest jednak wydawana na receptę, gdyż jej nierozsądne przyjmowanie może skutkować problemami z wątrobą. Wysokie dawki witaminy B3 mogą prowadzić do poważnych, a nawet śmiertelnych uszkodzeń wątroby.
Co jeszcze negatywnie wpływa na pracę wątroby?
- cukier,
- nadwaga,
- słodkie napoje gazowane,
- szkodliwe suplementy (przed rozpoczęciem suplementacji zawsze poradź się lekarza!)
- wysokie stężenie cholesterolu.
Jak zapobiegać chorobom wątroby?
Choroby wątroby mogą zdruzgotać nasz organizm. Kilka prostych działań może zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia.
Jak zapobiegać chorobom wątroby?
- Pij alkohol z umiarem. Wszystko jest dla ludzi, jednak alkohol to największy wróg wątroby. Jeśli decydujesz się pić napoje wyskokowe – rób to z umiarem.
- Zaszczep się. Jeśli masz taką możliwość, skonsultuj się z lekarzem i zaszczep przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A lub B.
- Stosuj zbilansowaną dietę. Odpowiednia dieta, bogata w warzywa i owoce (a uboga w tłuszcze zwierzęce), to klucz do zdrowego ciała i ducha. Wspiera nie tylko wątrobę – pozytywnie oddziałuje na cały organizm. Jeśli masz taką możliwość, skontaktuj się z dietetykiem, który przygotuje Ci zbilansowaną dietę.
- Utrzymuj odpowiednią wagę. Otyłość i nadmiar tłuszczu w wątrobie prowadzi do wielu schorzeń np. stłuszczenia wątroby.
- Unikaj ryzykownych działań. Zawsze używaj prezerwatywy podczas seksu. Jeśli chcesz zrobić tatuaż lub kolczyk w ciele – bądź wybredny pod względem czystości salonu. Nie dziel się igłami podczas brania środków dożylnych.
- Dbaj o higienę. Zawsze dokładnie myj ręce przed przygotowywaniem posiłków lub jedzeniem. Kiedy podróżujesz (zwłaszcza po krajach rozwijających się), używaj wyłącznie wody butelkowanej do picia lub mycia rąk czy zębów.
- Nie stosuj leków na własną rękę. Leki na receptę przyjmuj zawsze według zaleceń lekarza. Z kolei preparaty lub suplementy dostępne bez recepty dawkuj wedle propozycji producenta – ich przyjmowanie też warto wcześniej skonsultować ze specjalistą.
- Unikaj kontaktu z krwią innych osób. Niewłaściwe oczyszczanie ran lub płynów ustrojowych może skutkować zakażeniem wirusowym zapaleniem wątroby.
- Chroń skórę. Kiedy używasz groźnych, toksycznych chemikaliów zawsze noś rękawiczki, długie rękawy, maskę i odpowiednie nakrycie głowy. Dbaj o to, aby środki te nie zostały wchłonięte przez Twoją skórę.
Zobacz też:
Podsumowanie
Dowiedziałeś się wielu rzeczy o wątrobie. Teraz już wiesz, jak działa ten narząd, co powinno nas zaniepokoić i jak o niego zadbać.
Chciałbym, abyś zapamiętał kilka najważniejszych rzeczy:
- Wątroba to jeden z najistotniejszych organów w naszym organizmie – znajduje się w prawej, górnej części brzucha.
- Najważniejsze funkcje wątroby to produkcja żółci, metabolizm węglowodanów, a także magazynowanie witamin i minerałów.
- Powiększona wątroba najczęściej oznacza obrzęk tego narządu i może, ale nie musi, zwiastować poważną chorobę.
- Marskość wątroby to groźne schorzenie, które najczęściej powodowane jest chorobą alkoholową, nadwagą lub wirusowym zapaleniem.
- Do chorób wątroby prowadzą m.in. infekcje wirusowe, problemy z układem odpornościowym lub nowotwór.
- Gorzki posmak w ustach, ciemny mocz lub zmiany skórne mogą świadczyć o chorobach wątroby.
- Wątroba może się regenerować.
- Pracę wątroby wspierają m.in. goździki, imbir i miód.
- Problemy wątrobowe mogą zostać spotęgowane przez m.in. alkohol, papierosy czy stres.
- Chorobom wątroby można zapobiegać przez m.in. umiarkowane spożycie alkoholu, odpowiednią dietę i szczepienia.
FAQ
Jakie sygnały wysyła chora wątroba?
Początkowe stadia chorób wątroby mogą nie dawać widocznych sygnałów, ale następujące objawy powinny skierować Cię do lekarza:
- obrzęki na ciele – stawy, nogi, dłonie, twarz, a w konsekwencji wodobrzusze, które najczęściej jest efektem marskości lub stłuszczenia wątroby;
- zmiana koloru moczu i stolca;
- świąd skóry;
- problemy z trawieniem;
- wahania nastroju;
- powiększenie wątroby (hepatomegalia);
- utrata apetytu i zmniejszenie masy ciała;
- żółtaczka (skóra i białka oczu).
Jak sprawdzić, czy mam chorą wątrobę?
Jeśli zaobserwujesz u siebie symptomy sugerujące chorobę wątroby, koniecznie udaj się do lekarza, żeby dokończyć diagnozę.
Obejmować on będzie:
- szczegółowy wywiad lekarski;
- badania fizykalne (palpacyjne);
- badania obrazowe – np. USG wątroby i jamy brzusznej, biopsja czy elastografia, tomografia, rezonans magnetyczny czy fibroscan;
- badania laboratoryjne, czyli morfologia krwi i tzw. próby wątrobowe.
Jak dieta ketogeniczna wpływa na wątrobę?
Dieta ketogeniczna to jadłospis polegający na drastycznym ograniczeniu spożycia węglowodanów i zwiększeniu przyjmowania tłuszczy. Badania sugerują, że dieta keto może zwiększać ryzyko wystąpienia choroby stłuszczeniowej wątroby.
Powiększona wątroba u noworodka – co robić?
Powiększona wątroba u noworodka, czyli hepatomegalia, może być związana m.in. z zapaleniem wątroby, zastojem krwi lub żółci, mononukleozą czy infekcjami grzybiczymi, wirusowymi, bakteryjnymi lub obecnością pasożytów. Nieznaczne powiększenie wątroby nie musi być objawem żadnej choroby. W każdym przypadku konieczna będzie konsultacja z pediatrą by ustalić przyczynę. W diagnostyce może być konieczna morfologia krwi lub szczegółowe próby wątrobowe, a także USG wątroby. Tylko tak lekarz dobierze odpowiednie leczenie.
Jak szybko zregenerować wątrobę?
Wątroba ma właściwości regeneracyjne, jednak nie jest to proces błyskawiczny. W zależności od stopnia uszkodzenia, regeneracja wątroby może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Jeśli chcesz przyspieszyć regenerację wątroby, poprawić jej funkcjonowanie i usunąć toksyny, stosuj się do następujących wytycznych:
- zastosuj tzw. dietę wątrobową lub dodaj do swojego menu m.in. soję, warzywa krzyżowe (np. kapustę, brokuły, kalafiora i brukselkę), kawę, buraki czy płatki owsiane i herbatę rooibos;
- unikaj alkoholu i toksyn – zwłaszcza dymu papierosowego czy leków obciążających wątrobę;
- zwiększ regularną aktywność fizyczną;
- rób regularne badania;
- rozpocznij świadomą suplementację – po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.
Zobacz koniecznie: Tabletki na wątrobę – propozycje farmaceutki
Jak długo wątroba trawi alkohol?
Wątroba jest prawie w całości odpowiedzialna za metabolizm alkoholu – jedynie 2% jest wydalane w niezmienionej postaci z organizmu. Czas trawienia alkoholu przez wątrobę uzależniony jest m.in. od wagi, płci, stanu zdrowia i ilości spożytego alkoholu.
Przyjmuje się, że jeden standardowy drink (około 40–45 ml alkoholu o mocy 40%) trawiony jest przez godzinę.
Co pić na wątrobę?
Jeśli chcesz, żeby Twoja wątroba poczuła się lepiej, pij odtruwające zioła i napoje domowej roboty, czyli m.in.:
- napar z rumianku;
- napar z ostropestu plamistego;
- napój z buraków z dodatkiem cytryny i wody;
- napar z płatków owsianych;
- odwar z kocanki;
- napój z kurkumą, cynamonem i cytryną.
Zobacz też: Suplementy na wątrobę: 20+ produktów regenerujących
Źródła
Zobacz wszystkie
Ali, S., Prasad, R., Mahmood, A., Routray, I., Shinkafi, T. S., Sahin, K., & Kucuk, O. (2014). Eugenol-rich Fraction of Syzygium aromaticum (Clove) Reverses Biochemical and Histopathological Changes in Liver Cirrhosis and Inhibits Hepatic Cell Proliferation. 19(4), 288–300. https://doi.org/10.15430/JCP.2014.19.4.288
Bruyneel, M., & Sersté, T. (2018). Sleep disturbances in patients with liver cirrhosis: Prevalence, impact, and management challenges. Nature and Science of Sleep, 10, 369–375. https://doi.org/10.2147/NSS.S186665
Cells that maintain and repair the liver identified. (2021, marzec 8). National Institutes of Health (NIH). https://www.nih.gov/news-events/nih-research-matters/cells-maintain-repair-liver-identified
Cirrhosis. (2017, październik 20). Nhs.Uk. https://www.nhs.uk/conditions/cirrhosis/
Dogra, S., & Jindal, R. (2011). Cutaneous manifestations of common liver diseases. Journal of Clinical and Experimental Hepatology, 1(3), 177–184. https://doi.org/10.1016/S0973-6883(11)60235-1
Erguder, B. I., Kilicoglu, S. S., Namuslu, M., Kilicoglu, B., Devrim, E., Kismet, K., & Durak, I. (2008). Honey prevents hepatic damage induced by obstruction of the common bile duct. World Journal of Gastroenterology, 14(23), 3729–3732. https://doi.org/10.3748/wjg.14.3729
Estrogens and Oral Contraceptives. (2012). W LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK548539/
How does the liver work? (2016). W InformedHealth.org [Internet]. Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279393/
Hundt, M., Basit, H., & John, S. (2022). Physiology, Bile Secretion. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470209/
Liver: Anatomy and Functions. (2019, listopad 19). https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/liver-anatomy-and-functions
Long, M. T., Massaro, J. M., Hoffmann, U., Benjamin, E. J., & Naimi, T. S. (2020). Alcohol Use Is Associated With Hepatic Steatosis Among Persons With Presumed Nonalcoholic Fatty Liver Disease. Clinical Gastroenterology and Hepatology, 18(8), 1831-1841.e5. https://doi.org/10.1016/j.cgh.2019.11.022
Mantle, D., & Hargreaves, I. (2019). Coenzyme Q10 and Degenerative Disorders Affecting Longevity: An Overview. Antioxidants, 8(2), Article 2. https://doi.org/10.3390/antiox8020044
Niacin. (2012). W LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK548176/
Rahimlou, M., Yari, Z., Hekmatdoost, A., Alavian, S. M., & Keshavarz, S. A. (2016). Ginger Supplementation in Nonalcoholic Fatty Liver Disease: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Pilot Study. Hepatitis Monthly, 16(1), Article 1. https://doi.org/10.5812/hepatmon.34897
Roerecke, M., Vafaei, A., Hasan, O. S. M., Chrystoja, B. R., Cruz, M., Lee, R., Neuman, M. G., & Rehm, J. (2019). Alcohol Consumption and Risk of Liver Cirrhosis: A Systematic Review and Meta-Analysis. Official Journal of the American College of Gastroenterology | ACG, 114(10), 1574. https://doi.org/10.14309/ajg.0000000000000340
Shrimal, A., & Gupte, A. A. (2020). Nail Changes in Cirrhosis and Reversal After Adult & Pediatric Liver Transplantation. Journal of Clinical and Experimental Hepatology, 10(5), 531–532. https://doi.org/10.1016/j.jceh.2020.04.005
Snopek, L., Mlcek, J., Sochorova, L., Baron, M., Hlavacova, I., Jurikova, T., Kizek, R., Sedlackova, E., & Sochor, J. (2018). Contribution of Red Wine Consumption to Human Health Protection. Molecules, 23(7), Article 7. https://doi.org/10.3390/molecules23071684
Redakcja
Poznaj zespółpaź 30
Sprawdź jakie są typy pasożytów i objawy zakażenia, jak się pozbyć pasożytów i chronić siebie oraz swoich bliskich przed kolejnymi inwazjami.
paź 21
Oczy to jeden z Twoich najważniejszych narządów. Zobacz jak możesz codziennie dbać o swój wzrok i zapewnić Twoim oczom zdrowie na lata
paź 16
Co to jest post przerywany i jakie niesie korzyści? Jak powinny pościć kobiety i jak pościć bezpiecznie?