Wątroba – objawy chorób, funkcje + jak o nią dbać i czego unikać

Wątroba to kluczowy narząd w organizmie człowieka. Odpowiada za m.in. trawienie pokarmu oraz magazynowanie witamin i minerałów. Nasz organizm nie może bez niej funkcjonować. W tym artykule znajdziesz najważniejsze informacje o wątrobie.

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak duża jest wątroba? Większość osób uważa, że organ ten nie należy do największych. Tymczasem wątroba to drugi co do wielkości (po skórze) narząd w naszym organizmie. Ma rozmiar futbolówki i odpowiada za liczne funkcje. Wraz z dr. n. med. Witoldem Tomaszewskim przygotowaliśmy przegląd najczęstszych objawów chorób wątroby, informacje na temat stłuszczenia i powiększenia, a także wskazówki, które pomogą Ci zadbać o ten cenny narząd.

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium dla zdrowia serca, mózgu i odporności. Najlepsza przyswajalność. Optymalna dawka 750 mg. Przebadana przez niezależne laboratorium.

Zobacz więcej

W końcu omega 3 w solidnej dawce i proporcji. Plus za TG, czyli trójglicerydy!

Zobacz więcej

Zobacz też:

• Suplementy na wątrobę
• NAC
• Tabletki na wątrobę
• Stłuszczona (otłuszczona) wątroba 
• Próby wątrobowe

Co to jest wątroba?

Wątroba to jeden z najważniejszych organów  w naszym organizmie. Odpowiada przede wszystkim za regulację glikemii (stężenia cukru we krwi), usuwanie obcych substancji z krwioobiegu, a także produkcję niezbędnych składników odżywczych. Wątroba łącznie pełni ponad 500 funkcji życiowych.

Po której stronie jest wątroba?

Wątroba to największy organ wewnętrzny w ludzkim organizmie. Narząd ten znajduje się tuż pod  przeponą, która oddziela klatkę piersiową od jamy brzusznej – w prawej górnej części brzucha. Wątroba umiejscowiona jest bezpośrednio nad żołądkiem, prawą nerką i jelitami.

Funkcje wątroby

Już wiesz, że wątroba pełni ponad pół tysiąca funkcji życiowych. W tej sekcji znajdziesz najważniejsze z nich. Które funkcje wątroby są dla nas kluczowe?

Produkcja żółci

Żółć to wodny roztwór , który jest wytwarzany i wydzielany przez wątrobę. Gromadzona jest w pęcherzyku żółciowym i odpowiada za trawienie. Co więcej, rozkłada kwasy tłuszczowe , które później mogą być wchłaniane do organizmu przez przewód pokarmowy.

Metabolizm węglowodanów

W metabolizmie węglowodanów  wątroba dba o odpowiednie stężenie cukru (glukozy) we krwi. W przypadku, gdy glikemia (stężenie cukru) wzrasta (np. po posiłku) – wątroba metabolizuje (usuwa) cukier z krwi i gromadzi go w formie glikogenu. Z kolei, jeśli stężenie glukozy jest zbyt niskie – wątroba wykorzystuje glikogen, aby uwolnić cukier do krwi.

Magazynowanie witamin i minerałów

Wątroba przechowuje  witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E i K). Odpowiada też za magazynowanie jednej z witamin z grupy B – witaminy B12. Na tym nie koniec, wątroba przechowuje  również cenne minerały – żelazo oraz miedź.

Jakie jeszcze funkcje pełni  wątroba?

• Reguluje  ilość krwi w organizmie.
• Wspiera  funkcje immunologiczne.
• Filtruje krew i usuwa groźne substancje z krwioobiegu (alkohol, narkotyki).
• Reguluje stężenie aminokwasów w organizmie.
• Rozkłada stare lub uszkodzone komórki krwi.
• Wraz z witaminą K wytwarza białka niezbędne do procesu krzepnięcia krwi.

Powiększona wątroba

Powiększona wątroba (hepatomegalia) najczęściej oznacza, że narząd ten jest obrzęknięty . Świadczy to o rozwijającej się chorobie, która powoduje powiększenie organu. Niekiedy jednak powiększona wątroba może być symptomem innych schorzeń, np. serca.

Powiększenie wątroby najczęściej powodują:

• zapalenie (odpowiedź na infekcję),
• nadmiernie zgromadzony tłuszcz,
• guzy (łagodne lub złośliwe),
• przepełnienie naczyń krwionośnych lub zatory czy zakrzepy w nich.

Podejrzewasz u siebie powiększenie wątroby? Umów się na wizytę do lekarza.

Objawy

Zdecydowana większość z nas samodzielnie nie będzie w stanie określić, czy wątroba jest powiększona. Możemy jednak wyróżnić kilka symptomów wskazujących na ten stan.

Czy to niebezpieczne?

Powiększona wątroba może być oznaką groźnej choroby lub dopiero ostrzeżeniem, że coś niedobrego dzieje się w naszym organizmie. Najważniejsze jest, aby jak najszybciej udać się do lekarza, który postawi diagnozę. Powiększona wątroba może być bardzo groźna, ale nie musi.

Choroby, które najczęściej powodują powiększenie wątroby to:

• ostre lub przewlekłe zapalenie związane z nadmiernym spożyciem alkoholu,
• zapalenie toksyczne,
• zapalenie wirusowe,
• stłuszczeniowa choroba wątroby,
• mononukleoza zakaźna.

Marskość wątroby

Marskość wątroby to zaawansowane stadium zwłóknienia  tego narządu. Najczęściej spowodowana jest chorobą alkoholową, nadwagą lub zapaleniem wirusowym. Kiedy wątroba jest uszkadzana – np. z powodu nadmiernego spożycia alkoholu – próbuje się zregenerować. 

W procesie tym – jeśli był długotrwały – powstaje tzw. tkanka bliznowata. Wraz z postępowaniem marskości wątroby, wspomnianej tkanki pojawia się coraz więcej. Skutkiem tego jest znacząco utrudnione funkcjonowanie wątroby. Zaawansowana marskość wątroby może skutkować nawet śmiercią.

Przyczyny

Poza nadwagą, przewlekłym alkoholizmem czy wirusowym zapaleniem wątroby, marskość wątroby może być powodowana także przez inne stany czy choroby.

Pozostałe przyczyny  marskości wątroby:

• tłuszcz gromadzący się w wątrobie,
• nadmiar żelaza w organizmie (hemochromatoza),
• cukrzyca,
• zbyt duża ilość miedzi w wątrobie (choroba Wilsona),
• mukowiscydoza,
• zaburzenia genetyczne (np. zespół Alagille’a),
• autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
• atrezja dróg żółciowych (zrośnięcie się przewodów żółciowych),

Objawy

Marskość wątroby jest bardzo groźna, jednak w początkowym stadium  najczęściej nie daje wyraźnych objawów. Jest jednak kilka symptomów, które powinny sprawić, że zapali nam się czerwona lampka.

Objawy  marskości wątroby:

• utrata apetytu,
• mdłości,
• zmęczenie,
• łatwe powstawanie ran i siniaków,
• niewyjaśniona utrata masy ciała,
• zaczerwienie lub żółte zabarwienie skóry,
• obrzęk nóg, stóp lub kostek,
• wodobrzusze,
• senność,
• trudności z wysławianiem,
• brak miesiączki u kobiet,
• utrata popędu seksualnego u mężczyzn.

Czy można odwrócić marskość wątroby?

Nie, uszkodzenia wątroby, które powodowane są przez marskość, najczęściej nie mogą zostać odwrócone. Jeśli jednak schorzenie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowane, uszkodzenia mogą zostać ograniczone. Możliwość ich cofnięcia to jednak rzadkość.

Jak zapobiegać?

Podobnie jak większości schorzeń, tak i marskości wątroby możemy zapobiegać, podejmując odpowiednie kroki. Jakie?

• Unikaj alkoholu, jeśli masz problemy z wątrobą. Osoby, które mają chorą wątrobę, powinny unikać alkoholu jak ognia. Zdrowi ludzi także nie powinni nadużywać napojów wyskokowych – zmniejsza to ryzyko marskości wątroby.
• Stosuj zdrową dietę. Jadłospis bogaty w owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste i białka to klucz do ogólnego zdrowia i zapobiegania marskości wątroby.
• Utrzymuj odpowiednią wagę. Nadmiar tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko zachorowania na marskość wątroby. Odpowiednia waga pozwoli Ci czuć się lepiej, a także ograniczy prawdopodobieństwo marskości wątroby.
• Zmniejsz ryzyko zapalenia wątroby. Nie uprawiaj seksu bez zabezpieczeń i nie dziel się igłami z innymi – jeśli przyjmujesz dożylnie jakiekolwiek substancje. Igła zawsze powinna być sterylna. Jeśli masz taką możliwość – poproś lekarza o szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby.

Co prowadzi do chorób wątroby?

Choroby wątroby mogą być powodowane różnymi czynnikami. Jakie są najczęstsze przyczyny problemów z tym gruczołem?

Choroba wątroby może wynikać z:

• Infekcji wirusowych. Prowadzą one do m.in. wirusowego zapalenia wątroby typu A, B lub C.
• Problemów z układem odpornościowym. Najczęstsze autoimmunologiczne choroby wątroby to pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC) i autoimmunologiczne zapalenie wątroby.
• Chorób dziedzicznych. Do dziedzicznych schorzeń wątroby zaliczamy m.in. hemochromatozę lub chorobę Wilsona.
• Nowotworów. Zbyt duża liczba nieprawidłowych komórek w wątrobie może prowadzić do rozwijania się guzów. Mogą one mieć charakter niezłośliwy lub złośliwy (nowotwór wątroby).
• Nieodpowiedniego trybu życia. Nadużywanie alkoholu może prowadzić do choroby stłuszczeniowej. Z kolei niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby (NAFLD) jest najczęściej powodowana przez zbyt duże spożycie tłuszczu.

Pamiętaj, że wyżej opisane choroby wątroby to jedynie kilka spośród tych najczęściej spotykanych. Organ ten jest bardzo złożony, dlatego problemy z jego pracą mogą się wiązać z wieloma innymi schorzeniami.

Objawy chorej wątroby

Ból wątroby często wiąże się z nietypowymi, dodatkowymi objawami. Które symptomy powinny szczególnie wzbudzić nasz niepokój?

Gorzki posmak w ustach

Gorzki posmak w ustach to symptom, który może sygnalizować problemy z wątrobą. Najczęściej zwiastuje on wirusowe zapalenie wątroby typu B . To groźne schorzenie prowadzące do marskości lub nowotworu wątroby, a nawet śmierci. Jeśli podejrzewasz je u siebie, natychmiast skontaktuj się z lekarzem.

Ciemny mocz

Bursztynowy, ciemnopomarańczowy lub brązowy mocz  może być oznaką choroby wątroby. Jego nietypowa barwa powiązana jest z gromadzeniem się bilirubiny w organizmie (żółtego pigmentu), gdyż wątroba nie jest w stanie jej rozkładać.

Zmiany skórne

Zmiany skórne mogą świadczyć o wielu chorobach – w tym problemach z wątrobą . Najczęstszym objawem, który może zwiastować chorobę wątroby, jest świąd. Schorzenia tego gruczołu objawiają się także naczyniakami, rumieniem dłoniowym, żółtaczką czy przebarwieniami skóry.

Budzenie między 1 a 3 w nocy

Organizm najintensywniej oczyszcza się z toksyn między 1 a 3 w nocy. Jak już wiesz, to wątroba odpowiedzialna jest za ten proces. Jeśli często budzimy się  o tej godzinie, możemy założyć, że wątroba ma trudności z usuwaniem toksyn. Nierzadko będzie to świadczyło o problemach z tym narządem.

Senność w ciągu dnia lub zaburzenia rytmu okołodobowego także mogą świadczyć o dolegliwościach wątroby.

Zmiany na paznokciach

Zmiany na paznokciach często, ale nie zawsze  oznaczają chorobę wątroby. Najczęściej wiążą się one z marskością. U osób z tym schorzeniem zaobserwowano m.in. paznokcie Terry’ego, leukonychię, onycholizę lub paznokcie dystroficzne.

Czym objawiają się wspomniane zmiany?

• Paznokcie Terry’ego – białe, matowe  paznokcie z wyjątkiem cienkiego różowego lub brązowego paska na ich czubku,
• leukonychia – bielactwo paznokci,
• onychliza – odwarstwienie płytki paznokcia od łożyska,
• paznokcie dystroficzne – zakrzywiony, haczykowaty wygląd paznokci.

Nietypowe objawy chorej wątroby

Wątroba to niesamowicie złożony narząd, dlatego powyższe objawy to jedynie kropla w morzu tego, co może zwiastować poważne problemy z tym gruczołem.

Inne objawy  chorej wątroby to: 

• ból lub obrzęk brzucha,
• chroniczne zmęczenie,
• nudności,
• wymioty,
• dezorientacja,
• senność,
• utrata apetytu,
• gorączka,
• niewyjaśniona utrata masy ciała,
• łatwe powstawanie siniaków,
• mdłości,
• nieprzyjemny oddech.

Czy wątroba się regeneruje?

Tak, wątroba ma wyjątkową wśród narządów  zdolność do samoregeneracji po uszkodzeniach. Nawet kiedy 90% wątroby zostanie zniszczone, może ona „odrosnąć” i z czasem wrócić do swojego pierwotnego stanu. 

Czas regeneracji jest indywidualny, jednak według dr. n. med. Witolda Tomaszewskiego, dysfunkcja czy uszkodzenie 50% miąższu wątroby może ustąpić nawet w ciągu 30 dni , jeśli zostanie zlikwidowany czynnik lub czynniki, które je wywołują.

Jak zregenerować wątrobę?

Regeneracja wątroby to indywidualna kwestia – zależna od stopnia jej uszkodzenia i przyczyny. Dlatego warto zasięgnąć porady lekarza w tej sprawie. Jeśli jednak uszkodzenia są małe, niewykluczone, że odpowiednia dieta, suplementy (np. tabletki na wątrobę) lub leki spełnią swoje zadanie.

Wspiera pracę wątroby

Sundose° For Liver Regeneration°

4.7

• Składniki aktywne: sylimaryna, kwas foliowy, fosfolipidy, cholina, kwasy omega-3
• Forma: kapsułki
• Opakowanie: 3 × 30 kapsułek
• Porcja: 3 kapsułki dziennie
• Wystarczy na: 30 dni

Zobacz cenę

w sklepie Natu.Care

Opis produktu

For Liver Regeneration° to suplement diety, który skutecznie wspiera regenerację wątroby, dzięki starannie dobranym składnikom. Działa jako potężny przeciwutleniacz, oczyszczający wątrobę z toksyn i neutralizujący wolne rodniki. 

Produkt wzmacnia błony komórkowe, chroniąc komórki wątroby przed uszkodzeniami, a także stymuluje procesy detoksykacji. Pomaga w odbudowie uszkodzonych tkanek, reguluje poziom homocysteiny oraz wspiera syntezę niezbędnych aminokwasów. Dodatkowo, działa przeciwzapalnie, przeciwdziała stłuszczeniu i utrzymuje prawidłowe funkcjonowanie wątroby.

Plusy i minusy

Plusy:

• Dobre dawki składników aktywnych. 
• Czysty skład.
• Suplement nie zawiera GMO, sztucznych barwników i konserwantów.

Minusy:

• Skomplikowane dawkowanie.

Dodatkowe informacje

W opakowaniu For Liver Regeneration° znajdziesz trzy opakowania z kapsułkami. Przyjmuj po jednej kapsułce z każdego pudełeczka – całość wystarcza na 30 dni suplementacji.

Dieta wątrobowa

Zdecydowana większość chorób wątroby spowodowana jest nadmiernym spożyciem alkoholu lub niewłaściwym jadłospisem. Dieta wątrobowa ma na celu wesprzeć jej funkcjonowanie i regenerację. Polega ona  na zmniejszeniu spożycia białka zwierzęcego i proporcjonalnym zwiększeniu węglowodanów w diecie.

Na diecie wątrobowej można jeść:

• owoce,
• warzywa,
• białka (drób, ryby, rośliny strączkowe),
• orzechy.

Po czym poznać, że wątroba się oczyszcza?

Oczyszczanie wątroby wiąże się z kilkoma niezbyt przyjemnymi symptomami. Jeśli ich jednak doświadczysz, będziesz wiedział, że Twoja wątroba zaczęła się oczyszczać z toksyn.

Objawy, które wskazują, że wątroba się oczyszcza to:

• wymioty,
• mdłości,
• bóle głowy,
• lęki,
• podwyższone tętno,
• dezorientacja,
• drażliwość,
• niepokój,
• podwyższone ciśnienie krwi,
• nadmierne pocenie.

Czego można doświadczyć po oczyszczeniu wątroby?

Z biegiem czasu zaczniesz odczuwać pozytywne zmiany spowodowane oczyszczeniem wątroby.

Prawidłowe oczyszczenie wątroby skutkuje :

• zwiększoną energią,
• czystszą skórą,
• poprawionym stanem psychicznym,
• usprawnieniem pracy jelit,
• zwalczeniem wewnętrznych stanów zapalnych,
• przywróceniem zdrowej wagi.

Co pozytywnie wpływa na pracę wątroby?

Koenzym Q10

Koenzym Q10 to związek witaminopodobny, który może wspierać pracę wątroby. Badania sugerują, że może on wspomagać leczenie schorzeń tego narządu. Koenzym Q10 zmniejsza stan zapalny , a także chroni wątrobę przed uszkodzeniami oksydacyjnymi powodowanymi przez alkohol. 

Goździki

Goździki mogą wspierać  pracę wątroby. Badania  sugerują, że obecny w goździkach eugenol może ograniczać objawy marskości i stłuszczenia wątroby. Co więcej, goździki mogą poprawiać ogólne funkcjonowanie wątroby.

Czerwone wino

Alkohol to jeden z większych przeciwników wątroby. Badania  sugerują jednak, że picie czerwonego wina w umiarkowanych ilościach może pozytywnie wpływać na jej pracę. Mimo tego potrzebne są dalsze testy, aby potwierdzić rolę czerwonego wina we wspieraniu pracy wątroby.

Imbir

Imbir zawiera witaminę C, potas i magnez, dzięki czemu wykazuje wiele prozdrowotnych właściwości. Badania  sugerują, że imbir może pozytywnie wpływać na leczenie niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby.

Miód

Miód to naturalne źródło flawanoidów. Działa  przeciwzapalnie, przeciwutleniająco i przeciwbakteryjnie. Badania  wskazują, że miód może zapobiegać niektórym chorobom wątroby np. niedrożności dróg żółciowych.

Kawa

Kawa wspiera pracę wątroby, a także zmniejsza ryzyko  niektórych chorób. Ten czarny napój może ograniczać prawdopodobieństwo zachorowania na marskość czy zwłóknienie wątroby. Co więcej, kawa może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka wątroby .

Co jeszcze pozytywnie  wpływa na pracę wątroby ?

• owsianka,
• brokuły,
• zielona herbata,
• migdały,
• szpinak,
• kalafior,
• brukselka,
• kapusta,
• grejpfrut,
• czosnek,
• oliwa z oliwek,
• jagody.

Czego nie lubi chora wątroba?

Piwo

W przeciwieństwie do czerwonego wina, piwo nie ma pozytywnego wpływu na wątrobę. Co więcej, to alkohol, który niszczy ten narząd. Regularne picie piwa może prowadzić do marskości  lub choroby stłuszczeniowej wątroby.

Jak piwo bezalkoholowe działa na wątrobę?

Badania sugerują , że picie piwa bezalkoholowego przez pacjentów z marskością wątroby, nie wpływa negatywnie na ich stan. W rzeczywistości jednak nawet odrobina alkoholu (która nierzadko znajduje się w piwie bezalkoholowym) może negatywnie wpłynąć na zdrowie chorych na wątrobę. 

Dlatego są potrzebne dalsze badania, aby określić, jaki wpływ na wątrobę ma piwo bezalkoholowe.

Antydepresanty

Niektóre leki przeciwdepresyjne mogą negatywnie wpływać na pracę wątroby, a nawet powodować jej uszkodzenia . U części pacjentów problemy z wątrobą mogą wystąpić już po kilku dniach przyjmowania antydepresantów. Z kolei u innych mogą pojawić się dopiero po kilku miesiącach lub wcale.

Każda osoba, która bierze leki przeciwdepresyjne, powinna stale kontrolować swój stan i natychmiast zgłaszać niepokojące objawy lekarzowi prowadzącemu.

Papierosy

Palenie papierosów niszczy nie tylko płuca i układ krwionośny – wątrobę również. Badania sugerują , że działanie to zwiększa ryzyko stłuszczenia wątroby. Co więcej, przyspiesza rozwój raka wątrobowokomórkowego i proces włóknienia wątroby.

Stres

Stres powiązany został z licznymi problemami zdrowotnymi, takimi jak  cukrzyca, otyłość, choroby serca, czy podniesione ciśnienie krwi. Badania sugerują , że nadmierny stres zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio może uszkadzać tkankę wątrobową.

Potrzebne są jednak dalsze testy, aby potwierdzić wpływ stresu na wątrobę.

Tabletki antykoncepcyjne

Długotrwałe stosowanie tabletek antykoncepcyjnych może negatywnie wpływać na pracę wątroby. Badania sugerują , że najczęstsze powikłania związane z tymi środkami to gruczolaki wątroby, zakrzepica żył wątrobowych czy rak wątrobowokomórkowy.

Witamina B3

Witamina B3 (niacyna) jest niezbędna dla naszego organizmu (odpowiada za m.in. budowę DNA). Niacyna jest jednak wydawana na receptę, gdyż jej nierozsądne przyjmowanie  może skutkować problemami z wątrobą. Wysokie dawki witaminy B3 mogą prowadzić do poważnych, a nawet śmiertelnych uszkodzeń wątroby.

Co jeszcze negatywnie wpływa na pracę wątroby? 

• cukier,
• nadwaga,
• słodkie napoje gazowane,
• szkodliwe suplementy (przed rozpoczęciem suplementacji zawsze poradź się lekarza!)
• wysokie stężenie cholesterolu.

Jak zapobiegać chorobom wątroby?

Choroby wątroby mogą zdruzgotać nasz organizm. Kilka prostych działań może zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia.

Jak zapobiegać  chorobom wątroby?

• Pij alkohol z umiarem. Wszystko jest dla ludzi, jednak alkohol to największy wróg wątroby. Jeśli decydujesz się pić napoje wyskokowe – rób to z umiarem.
• Zaszczep się. Jeśli masz taką możliwość, skonsultuj się z lekarzem i zaszczep przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A lub B.
• Stosuj zbilansowaną dietę. Odpowiednia dieta, bogata w warzywa i owoce (a uboga w tłuszcze zwierzęce), to klucz do zdrowego ciała i ducha. Wspiera nie tylko wątrobę – pozytywnie oddziałuje na cały organizm. Jeśli masz taką możliwość, skontaktuj się z dietetykiem, który przygotuje Ci zbilansowaną dietę.
• Utrzymuj odpowiednią wagę. Otyłość i nadmiar tłuszczu w wątrobie prowadzi do wielu schorzeń np. stłuszczenia wątroby.
• Unikaj ryzykownych działań. Zawsze używaj prezerwatywy podczas seksu. Jeśli chcesz zrobić tatuaż lub kolczyk w ciele – bądź wybredny pod względem czystości salonu. Nie dziel się igłami podczas brania środków dożylnych.
• Dbaj o higienę. Zawsze dokładnie myj ręce przed przygotowywaniem posiłków lub jedzeniem. Kiedy podróżujesz (zwłaszcza po krajach rozwijających się), używaj wyłącznie wody butelkowanej do picia lub mycia rąk czy zębów.
• Nie stosuj leków na własną rękę. Leki na receptę przyjmuj zawsze według zaleceń lekarza. Z kolei preparaty lub suplementy dostępne bez recepty dawkuj wedle propozycji producenta – ich przyjmowanie też warto wcześniej skonsultować ze specjalistą.
• Unikaj kontaktu z krwią innych osób. Niewłaściwe oczyszczanie ran lub płynów ustrojowych może skutkować zakażeniem wirusowym zapaleniem wątroby.
• Chroń skórę. Kiedy używasz groźnych, toksycznych chemikaliów zawsze noś rękawiczki, długie rękawy, maskę i odpowiednie nakrycie głowy. Dbaj o to, aby środki te nie zostały wchłonięte przez Twoją skórę.

Zobacz też:

• NAC
• Badania na tarczycę
• Badania krwi
• Badanie kortyzolu
• Saturacja
• Pulsoksymetr

Podsumowanie

Dowiedziałeś się wielu rzeczy o wątrobie. Teraz już wiesz, jak działa ten narząd, co powinno nas zaniepokoić i jak o niego zadbać.