Piperyna – działanie, właściwości, skutki uboczne. Kiedy pierwsze efekty?

Za prozdrowotne właściwości pieprzu odpowiada zawarta w nim piperyna. To właśnie dzięki jej działaniu pieprz wykorzystywany jest w medycynie naturalnej. 

Po przeczytaniu tego artykułu nigdy nie spojrzysz na pieprz w ten sam sposób. Doprawiając potrawę czy biorąc szczyptę pieprzu w palce, jego zapach odczujesz jako zwiastun prozdrowotnych korzyści. Sprawdź, jakie właściwości piperyny zostały opisane w badaniach naukowych.

Zobacz też:

• Kurkuma
• Kurkuma w tabletkach
• Berberyna
• Adaptogeny
• Kreatyna
  
• Ashwagandha
• Ashwagandha dawkowanie
• Żeń-szeń indyjski
• Olej z czarnuszki

Co to jest piperyna?

Piperyna to jeden z głównych składników pieprzu. Nadaje ona tej przyprawie piekący smak i aromat. Najwięcej piperyny znajdziemy kolejno w pieprzu: czarnym, białym, zielonym i kolorowym. Piperyna to alkaloid, czyli naturalnie występujący związek chemiczny o wieloaspektowym wpływie na organizm człowiekai.

Medycyna naturalna od tysięcy lat wykorzystuje piperynę do leczenia i łagodzenia wielu dolegliwości. Dopiero od niedawna naukowcy dokładnie analizują jej właściwości. Trwają badania, które w przyszłości mogą zaowocować wdrożeniem piperyny jako dodatkowego składnika wspomagającego leczenie wielu schorzeńi.

W pieprzu jest stosunkowo niewiele piperyny. Dopiero ekstrakty z pieprzu zawierają ilości potrzebne do skutecznego działania na nasz organizm. Piperynę pozyskuje się jako ekstrakt z czarnego pieprzu lub, rzadziej, na drodze syntezy chemiczneji. Nie wykorzystamy pełnego potencjału piperyny, spożywając sam pieprz.

Piperyna – działanie i właściwości

Piperyna od dawna znajduje się pod lupą naukowców, a coraz więcej wyników badań potwierdza jej wyjątkowe dla zdrowia właściwościi. Prace nad tym antyoksydantem trwają i w przyszłości może być wsparciem w leczeniu wielu dolegliwości. 

Co sugerują badania naukowe na temat działania piperyny na różne obszary naszego zdrowia?

Piperyna na odchudzanie

Piperyna może wspierać proces utraty wagi poprzez: hamowanie apetytu, regulację metabolizmu węglowodanów i tłuszczów i zwiększenie procesu termogenezyi.

Pamiętaj, że podstawą utraty wagi jest deficyt kaloryczny. Najlepsze efekty osiągniesz, dołączając do niego ulubioną aktywność i odżywczą dietę. Suplementację piperyną potraktuj jako wsparcie, a nie główne remedium na nadwagę.

Silny antyoksydant

Współcześnie jesteśmy narażeni na działanie dużych ilości wolnych rodników – niestabilnych cząsteczek, które mogą uszkodzić komórki naszego ciałai. Sprzyja temu stres, przemęczenie, dieta, a także ekspozycja na zanieczyszczenia, dym papierosowy i promienie słoneczne.

Badania sugerują, że piperyna jest silnym antyoksydantem, który może pomóc w zapobieganiu lub opóźnianiu szkodliwego działania wolnych rodników poprzez ich eliminowanie. Dieta bogata w antyoksydanty jest powiązana ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia niektórych chorób (np. nowotworów) i opóźnieniem procesów starzeniai.

Przeciwzapalny potencjał

Przewlekły stan zapalny może przyczyniać się do rozwoju takich chorób jak reumatoidalne zapalenie stawów, choroby serca czy nowotworyi. Piperyna jest obecnie badana pod kątem zapobiegania lub hamowania rozwoju stanów zapalnych w organizmie. Badania na zwierzętach wyglądają obiecująco – być może za kilka lat piperyna będzie wsparciem w leczeniu wielu chorób zapalnychi. 

Wchłanianie składników odżywczych

Piperyna może zwiększyć wchłanianiei:

• niezbędnych składników odżywczych (np. wapń, selen, żelazo), 
• witamin (np. witaminy z grupy B oraz witaminy A, D, E, K), 
• niektórych związków zawartych w roślinach (np. polifenoli w zielonej herbacie, kurkuminy z kurkumy).

Nowotwory

Badania in vitro sugerują, że piperyna spowalnia replikację (wzrost) komórek raka piersi, prostaty i okrężnicy oraz powoduje śmierć komórek rakowychi. Potrzebne są badania na ludziach, aby dowiedzieć się więcej i zrozumieć dokładny mechanizm działania piperyny. Na ten moment trzymamy kciuki za naukowcówi.

Układ nerwowy

W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach piperyna wykazała potencjalne korzyści dla objawów związanych z degeneracyjnymi chorobami mózgu, takimi jak choroba Alzheimera i Parkinsonai. 

Związek ten wpłynął na poprawę pamięci oraz zmniejszył tworzenie się blaszek amyloidowych, które są skupiskami szkodliwych fragmentów białka w mózgu, powiązanych z chorobą Alzheimerai. 

Układ pokarmowy

Piperyna dba o nasz układ pokarmowy na kilka sposobów: może zwiększyć ilość dobrych bakterii w jelitach, poprawia trawienie poprzez zwiększenie wydzielania soków żołądkowych i stymulację wydzielania enzymów trzustkowychi.

Profil lipidowy

Badania na zwierzętach wykazały, że piperyna obniża stężenie cholesterolu całkowitego i „złego” cholesterolu (LDL), a zwiększa stężenie „dobrego” cholesterolu (HDL)i. To bardzo obiecujące wyniki, a w przyszłości piperyna może być skutecznym wsparciem leczenia otyłości i chorób układu krążenia.

Metabolizm glukozy we krwi

Piperyna może poprawić wrażliwość insulinową i zmniejszać skoki cukru we krwi. Prawidłowy metabolizm cukrów zapobiega nagłym napadom głodu i rozwoju chorób metabolicznych (np. osteoporozy, cukrzycy typu II)i.

Libido

Współcześnie jesteśmy narażeni na stres, który może mieć niekorzystny wpływ na obniżenie libido. Już w tradycyjnej medycynie indyjskiej oraz chińskiej piperyna była wykorzystywana jako afrodyzjak i remedium na problemy z dysfunkcjami seksualnymi. Współczesne badania sugerują jej pozytywny wpływ na erekcję u mężczyzni.

Działanie przeciwbakteryjne

Piperyna wykazuje właściwości antybakteryjnei. Badania sugerują, że ekstrakt z pieprzu czarnego zwalcza takie bakterie, jak gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), pałeczka okrężnicy (Escherichia coli) czy chromobacterium violaceumi.

Wsparcie leczenia depresji

Dotychczasowe badania na zwierzętach sugerują, że piperyna może działać antydepresyjniei. Naukowcy przyglądają się łączeniu różnych naturalnych składników aktywnych (np. piperyny z resweratrolem). Efekt synergii uzyskany z tych kombinacji może dostarczyć wskazówek do projektowania innowacyjnych leków przeciwdepresyjnych o wysokiej skuteczności i rzadkich efektach ubocznychi. 

Piperyna – kiedy pierwsze efekty?

Piperyna nie działa doraźnie. Powinniśmy suplementować ją regularnie przez ok. 4–8 tygodni, aby w pełni wykorzystać jej potencjałi. W zależności od oczekiwań możesz zapisać sobie datę rozpoczęcia suplementacji i stan początkowy (np. wyniki badań profilu lipidowego, obwód w pasie) i sprawdzić te parametry po 4 tygodniach.

Masz tendencję do zapominania o tabletkach? 

• Kup piperynę, którą spożywa się raz dziennie.
• Ustaw cykliczne przypomnienie o suplementacji w smartfonie.
• Ustal codzienny rytuał, np. tabletka z piperyną do drugiego śniadania lub po kolacji.
• Jeśli masz produkt, który wymaga kilku porcji dziennie, kup pojemnik na tabletki z podziałką.
• Kupując suplement, policz, na jaki czas wystarczy Ci 1 opakowanie. Rozważ zrobienie zapasów, by nie przerywać suplementacji.

Regularne spożywanie piperyny w połączeniu z różnorodną dietą i aktywnością fizyczną może przynieść wiele korzyści. Poczuj się jak naukowiec i sprawdź po 4 tygodniach, czy zmieniło się coś, na co czekałeś (np. mniejszy obwód pasa, lepsze wyniki badań krwi).

Zalecane spożycie piperyny

Ilość piperyny zależy od gatunku pieprzu, np. czarny pieprz zawiera jej ok. 2–7,4%i. Chcąc wykorzystać potencjał tej przyprawy, na szczęście nie musimy dodawać pieprzu dosłownie do wszystkiego (co może skończyć się podrażnieniem żołądka!)i. 

Z pomocą przychodzą suplementy diety. Piperyna jest uważana za bezpieczną, gdy jest suplementowana w zbliżonych do żywności porcjach ok. 360 mg/dzień, co daje 18–32 mg piperyny dzienniei. Producenci w Polsce oferują kilka form podania piperyny i różną zawartość w jednej porcji, dlatego zawsze stosujmy się do zaleceń podanych na ulotce. 

Uchwała Zespołu do spraw Suplementów Diety działającego przy Radzie Sanitarno-Epidemiologicznej z dnia 04.02.2022 r. wskazała na maksymalną dzienną porcję piperyny dla dorosłych na poziomie 2 mgi.  

Przeciwwskazania do stosowania piperyny

Przeciwwskazania do stosowania piperyny to: nadwrażliwość na czarny pieprz, ciąża, karmienie piersią, zaburzenia krzepnięcia krwi, stosowanie leków na nadciśnienie, przeciwdepresyjnych, przeciwcukrzycowych. Piperyny nie powinny spożywać dzieci oraz osoby spodziewające się operacjii.

Skutki uboczne przyjmowania piperyny

Piperyna jest ogólnie uznana za bezpieczną w suplementacji. Jednak u niektórych osób może powodować skutki uboczne, najczęściej są toi: dolegliwości ze strony układu pokarmowego (zgaga, mdłości), kaszel.

Interakcje

Piperyna może zaburzać wchłanianie niektórych leków (digoksyna, teofilina) lub nasilać ich działanie (diklofenak, karbamazepina, chlorzoksazon)i. 

Jeśli nie jesteś pewien, czy Ty lub bliska osoba zażywa te substancje, a chcecie rozpocząć suplementację piperyną – dla bezpieczeństwa skonsultujcie się z lekarzem.

Piperyna – która najlepsza?

Szukając najlepszego suplementu diety z piperyną, powinniśmy zwrócić uwagę na:

• Koncentrację piperyny – najlepiej powyżej 95%.
• Składniki aktywne, które wspomagają działanie piperyny (np. imbir, kurkuma).
• Formę podania, która powinna być dla nas wygodna (kapsułki, tabletki, syrop).

Ponadto, kupując piperynę, zwróć uwagę na inne leki i suplementy, jakie przyjmujesz. W razie wątpliwości zapytaj lekarza lub farmaceutę.

Piperyna – opinie ekspertów

Czy warto spróbować suplementacji piperyną? Przeczytaj, co na ten temat sądzi lekarz oraz dietetyczka.

Zobacz też artykuły o zdrowiu:

• Badania na tarczycę [jakie wykonywać + normy + wyniki]
• Badania krwi [jak często wykonać + jak się przygotować]
• Rak szyjki macicy [przyczyny + objawy + leczenie]
• Wątroba [objawy chorób + jak o nią dbać i czego unikać]
• Stłuszczona (otłuszczona) wątroba [co to + przyczyny + objawy]
• Próby wątrobowe [czym są + kiedy wykonać]
• Jak dbać o zdrowie psychiczne w okresie obniżonego nastroju?

Podsumowanie

Wspomaganie się naturalnymi przyprawami w leczeniu różnych dolegliwości to praktyki stosowane z powodzeniem od tysięcy lat. Współcześnie dzięki pracy naukowców, coraz trafniej możemy dobierać przyprawę i jej składniki aktywne do naszych dolegliwości.