Ashwagandha – działanie, właściwości, przeciwwskazania

Ta nazwa poplątała już niejeden język! Ashwagandha (czyt. aszwaganda) – w świętym języku Indii i hinduizmu ashva oznacza „koń”, a gandha – „zapach”. Skąd taka egzotyczna nazwa? Świeże korzenie tego zioła wydzielają koński zapach i kiedyś wierzono, że spożywając ashwagandhę, można rozwinąć siłę i witalność zbliżoną do konia!

Końskie zdrowie… to ma sens! Od kilku lat wzrasta zainteresowanie ashwagandhą i jej niezwykłymi właściwościami. Wraz z dr. n. med. Witoldem Tomaszewskim przedstawimy Ci najważniejsze informacje o ashwagandzie.

Zobacz też:

• Ashwagandha dawkowanie
• Ashwagandha rano czy na noc?
• Ashwagandha kiedy zaczyna działać?
• Z czym nie łączyć ashwagandhy?
• Żeń-szeń indyjski
• Adaptogeny
• Suplementy dla sportowców

Ashwagandha – co to jest?

Ashwagandha to roślina znana również pod nazwami żeń-szeń indyjski, witania ospała lub śpioszyn lekarski. Jest wykorzystywana w medycynie ajurwedyjskiej ze względu na swoje prozdrowotne właściwości. To adaptogen – należy do grupy roślin o specyficznym działaniu na organizm człowieka.

Ashwagandha – jaka jest pisownia i jak to wymawiać?

Internauci szukają czym jest: aszwaganda, ashwaganda, ashawaganta a nawet aszpaganda. Interesująca jest również wymowa, z którą czasem spotykają się farmaceuci. Ustalmy to raz na zawsze, abyś mógł szukać jak najtrafniejszych treści w internecie, a w aptece poczuj się pewnie! Prawidłowa pisownia to ashwagandha, a wymawiamy to aszwaganda.

Ashwagandha – właściwości i prozdrowotne działanie

Ashwagandha zawiera liczne związki bioaktywne, m.in. laktony steroidowe. Wśród laktonów steroidowych są witanolidy, odpowiedzialne za większość prozdrowotnych właściwości tej rośliny. Żeń-szeń indyjski wykazuje wielopunktowy, pozytywny wpływ na organizm człowieka, więc zainteresowanie jego spożyciem jest ogromne.

Na co pomaga ashwagandha? 

• Stres i napięcie: Ashwagandha jest najbardziej znana z działania przeciwlękowego i łagodzenia stresu. Ma wpływ na obniżenie stężenia kortyzolu (tzw. hormonu stresu), a efekt ten potwierdzają liczne badania.
• Zaburzenia snu: Coraz więcej dowodów potwierdza skuteczność ashwagandhy w poprawie całkowitego czasu i jakości snu .
• Zmęczenie: Ashwagandha, przy długotrwałym codziennym stosowaniu, jest w stanie zmniejszyć odczuwanie zmęczenia.
• Sprawność umysłu: Regularna suplementacja może poprawić pamięć i koncentrację, korzystnie wpływając na pracę umysłu.
• Libido: Ashwagandha może pomóc w leczeniu dysfunkcji seksualnych u kobiet.
• Płodność: Zwiększa ruchliwość plemników i poprawia jakość nasienia.
• Hormony: Podnosi poziom testosteronu u bezpłodnych mężczyzn. Zwiększa poziomy hormonów tarczycy T3 i T4, więc może wspierać leczenie niedoczynności tarczycy.
• Cholesterol: Ashwagandha obniża stężenie tzw. złego cholesterolu LDL.
• Ból: Zmniejsza odczuwanie bólu podczas chemioterapii oraz w chorobie zwyrodnieniowej stawów. 
• Wydolność fizyczna: Zwiększa wydolność organizmu, szczególnie u sportowców trenujących sporty wytrzymałościowe. Zwiększa pułap tlenowy.
• Układ immunologiczny: Ashwagandha stymuluje działanie układu odpornościowego. 
• Działanie antyoksydacyjne: Eliminuje szkodliwe wolne rodniki i zmniejsza negatywne konsekwencje ich działania. 
• Samopoczucie: Badania wykazały, że żeń-szeń indyjski może pozytywnie wpływać na nastrój i motywację.
• Zmniejsza wypadanie włosów: Miejscowe stosowanie ekstraktu z ashwagandhy może ograniczyć wypadanie włosów, zwiększyć gęstość i korzystnie wpłynąć na porost.

Sleep Well – suplement diety na dobry sen i wyciszenie

Sleep Well to wyciszający i relaksujący suplement diety ze standaryzowanym kompleksem ekstraktów ziołowych CALMOMIX® i wysokiej jakości magnezem.

Zobacz więcej

Ajurweda to tradycyjna medycyna indyjska. Zajmuje się zdrowiem fizycznym, psychicznym i duchowym. Medycyna ajurwedyjska wykorzystuje naturalne metody leczenia i ziołolecznictwo. Światowa Organizacja Zdrowia w pełni uznaje ajurwedę za  naukę medyczną .

Sprawdź dokładne analizy składów:

• Ashwagandha Naturell
• Ashwagandha SFD
• Ashwagandha Solgar
• Ashwagandha Aliness
• Ashwagandha Swanson

Na co zwrócić uwagę, wybierając ashwagandhę?

Dr n. med. Witold Tomaszewski podpowiada, by przed zakupem produktu z ashwagandhą, zwrócić uwagę na dwa parametry:

• Standaryzację – określa, czy w danym produkcie ziołowym znajduje się składnik czynny i w jakiej jest ilości. Suplementy z ashwagandhą powinny określać standaryzację na zawartość witanolidów. Minimum to 2,5%.
• DER (Drug Extract Ratio) – określa, jaka ilość materiału roślinnego została zużyta do wytworzenia jednej części otrzymanego ekstraktu. Np. DER 10:1 oznacza, że z 10 g uzyskano 1 g ekstraktu. Większy DER to mocniejszy wyciąg.

Forma podania: tabletka, kapsułka czy wywar?

Na rynku mamy do dyspozycji krople, tabletki, kapsułki, krople, susz i sproszkowany korzeń. Suplementację możemy dopasować do swoich preferencji. Nie każdy polubi specyficzny zapach tabletek. Proponuję spróbować słynne mleko księżycowe, a przepis znajdziesz na końcu artykułu.

Dawkowanie ashwaghandy

Zalecane dawkowanie ashwaghandy to zależy od jej formy i zazwyczaj stosuje się dzienne dawki: od 300 do 800 mg standaryzowanego na 2,5-10% witanolidów ekstraktu, 3–6 g sproszkowanego korzenia lub 1–2 łyżki herbaty z korzenia.

Należy bezwzględnie stosować się do zaleceń suplementacji producenta na ulotce. Spożywanie większych porcji niż jest sugerowane, nie ma żadnego uzasadnienia. Ashwagandha nie działa doraźnie i na prozdrowotne efekty trzeba poczekać nawet kilka tygodni.

Ile ashwagandhy na stres, sen, a ile na... potencję? Sprawdź artykuł o dawkowaniu ashwagandhy napisany wspólnie z lekarzem.

Czy ashwaghanda uzależnia?

Nie, ashwagandha nie uzależnia fizycznie i psychicznie. Nie ma w swoim składzie substancji, które powodowałaby uzależnienie . Nie działa w taki sposób jak np. niektóre leki czy inne substancje, np. te stosowane w psychiatrii czy leczeniu bólu.

Ashwagandha – kiedy efekty?

Efekty działania ashwagandhy są odczuwalne po około 4–12 tygodniach codziennego spożywania od 250 mg do 800 mg. Regularne przyjmowanie ashwagandhy już po 4 tygodniach może zmniejszyć stres, napięcie i poprawić jakość snu.

Ashwaghanda opinie lekarzy

Ashwagandha ma pozytywne opinie lekarzy specjalizujących się w medycynie ajurwedyjskiej. Podkreślają jej potencjał we wspieraniu leczenia wielu dolegliwości, redukcji szkodliwych skutków stresu, zmniejszania lęku i napięcia psychicznego oraz poprawy jakości snu — ważnego aspektu medycyny wschodniej.

W Polsce opinie lekarzy na temat ashwagandhy są rozbieżne. Lekarze dość sceptycznie podchodzą do używania ashwagandhy, ale są i tacy, którzy nie mają nic przeciwko stosowaniu tej rośliny jako wsparcie (ale nie leczenie) organizmu i umysłu, traktując roślinę jako dodatkowy element terapii.

Dr nauk medycznych Witold Tomaszewski komentuje: Ashwagandha ma w sobie prozdrowotny potencjał, ale pacjenci nie powinni jej traktować jako głównego źródła leczenia swoich dolegliwości. Ponadto żeń-szeń indyjski może wchodzić w reakcje z niektórymi lekami — przed zastosowaniem warto porozmawiać z lekarzem prowadzącym.

Przeciwwskazania do stosowania ashwaghandy

Ashwagandhy nie mogą stosować :

• osoby poniżej 18. roku życia,
• kobiety w ciąży,
• kobiety karmiące piersią,
• chorzy na nowotwory,
• pacjenci z chorobami autoimmunologicznymi, chorobami tarczycy, stwardnieniem rozsianym, cukrzycą typu I, reumatoidalnym zapaleniem stawów,
• osoby z zaburzeniami krwawienia, chorobami układu pokarmowego lub wątroby.

Ashwagandha interakcje z lekami

Przed suplementacją warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, by wykluczyć ewentualne interakcje ashwagandhy i innych substancji.

Nie stosuj ashwagandhy jeśli przyjmujesz :

• leki rozrzedzające krew, 
• leki stosowane w leczeniu schorzeń tarczycy, 
• leki hamujące układ odpornościowy,
• leki stosowane w leczeniu depresji, lęku, zaburzeń snu,
• leki na wysokie ciśnienie krwi,
• leki przeciwcukrzycowe,
• suplementy diety na sen (np. ziele dziurawca, waleriana, pieprz metystynowy).

Więcej dowiesz się z artykułu: Ashwagandha z czym nie łączyć

Skutki uboczne przy stosowaniu ashwaghandy

Ashwaghanda jest uznawana za bezpieczny suplement dla większości ludzi, co potwierdzają  badania . Jednak, jak każdy suplement, ashwaghanda może powodować różne działania niepożądane. 

Najczęściej zgłaszane skutki uboczne :

• ból żołądka,
• nudności,
• wymioty,
• ból głowy,
• senność, bezsenność, koszmary.

Według niektórych badań naukowych nadmierna suplementacja może negatywnie wpływać na pracę tarczycy i zaburzac produkcję hormonów (szczególnie w przebiegu Hashimoto, nadczynności, niedoczynności) oraz powodować wysypkę skórną . Zachowaj ostrożność i skonsultuj się z lekarzem przed suplementacją.

Zobacz też: Ashwagandha skutki uboczne

Jak uniknąć działań niepożądanych?

Ashwaghanda – dla kogo?

Matka Natura obdarowała nas wieloma cennymi roślinami, które pomogą nam wesprzeć nasze zdrowie i wpłynąć pozytywnie na samopoczucie.  

Ashwagandha może Ci pomóc jeśli: 

• czujesz przewlekłe zmęczenie, 
• żyjesz w napięciu psychicznym i stresie, 
• masz problemy z zasypianiem i relaksacją, 
• chcesz poprawić wyniki sportowe (siłowe i wytrzymałościowe), 
• chcesz wzmocnić odporność, 
• zależy Ci, aby podnieść libido.

Jeśli Twoje dolegliwości nie ulegają poprawie albo pogarszają się, koniecznie zgłoś się do lekarza. Twój organizm daje Ci znać, że trzeba mu się lepiej przjrzeć.

Ashwaghanda – jaka najlepsza?

Najlepsza ashwagandha to Ashwagandha Naturell, ponieważ posiada standaryzowany ekstrakt z liści i korzenia ashwagandhy i zawartość 7% witanolidów, które odpowiadają za jej cenne dla zdrowia właściwości. Kupując suplement z ashwagandhą zwracaj uwagę na standaryzację, DER (Drug Extract Ratio) oraz ilość mg w porcji dziennej (zazwyczaj zaleca się od 250-500 mg).

Zobacz też artykuły o roślinach:

• Berberyna
• Berberyna Swanson
• Kurkuma
• Piperyna
• Kofeina
• Męczennica cielista 
• Dzika róża
• Cordyceps (kordyceps)
• Lion's Mane
• Reishi
• Maczużnik
• Kofeina
• Soplówka jeżowata
• Grzyb Chaga
• Spirulina

Księżycowe mleko – przepis na korzystny sen

W medycynie indyjskiej, by osiągnąć harmonię ciała, duszy i umysłu, podstawą jest odżywcza dieta i dobry sen. Spróbuj przez jakiś czas pić wieczorami księżycowe mleko.

Składniki na 1 porcję:

1. Mleko o dowolnej zawartości % tłuszczu lub napój roślinny – 200 g
2. Miód naturalny – 1 łyżka
3. Sproszkowany korzeń ashwagandhy – 1 łyżeczka
4. Gałka muszkatołowa – 1 szczypta
5. Cynamon mielony – 1 szczypta
6. Kurkuma – 1 szczypta

Przygotowanie mleka księżycowego:

1. Podgrzej na małym ogniu mleko/napój roślinny.
2. Dodaj do ciepłego mleka wszystkie składniki oprócz miodu. 
3. Wymieszaj dobrze składniki, najlepiej trzepaczką.
4. Dodaj miód. Nie gotuj (chcemy zachować jego wartości odżywcze).
5. Udekoruj lub dodaj wedle upodobań inne składniki np. suszone kwiaty, owoce.

Podsumowanie

• Ashwagandha to najlepiej przebadany adaptogen o korzystnym wpływie na na organizm.
• Roślina ta jest stosowana od tysięcy lat w medycynie wschodu do wzmacniania organizmu i wsparciu jego adaptacji na czynniki stresogenne.
• Ashwagandha nie działa doraźnie, musi być stosowana przynajmniej kilka tygodni, by odczuć efekty działania.
• Badania kliniczne sugerują, że ashwagandha wspiera organizm w adaptacji na stres, obniża poziom lęku, zwiększa wydolność, poprawia płodność i libido, wspiera pracę umysłową o działa antyoksydacyjnie oraz tonizująco.
• Zazwyczaj stosuje się 300-800 mg ekstraktu standaryzowanego na 2,5-10% witanolidów, 3–6 g sproszkowanego korzenia lub 1–2 łyżki herbaty z korzenia.
• Ashwagandha silnie oddziałuje na niektóre leki, dlatego przed suplementacją należy skonsultować się z lekarzem. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby z chorobami tarczycy.
• Stosowanie ashwagandhy w ilości rekomendowanej przez producenta do 12 tygodni jest zazwyczaj bezpieczne i dobrze tolerowane.
• Po 12 tygodniach stosowania zaleca się robić przerwę na 4 tygodnie. Nieznane są skutki przewlekłego stosowania ashwagandhy na organizm ludzki.