Ashwagandha – skutki uboczne + opinia lekarza

Stosowanie ashwagandhy może powodować pewne skutki uboczne, ale niektórych da się sprytnie uniknąć.

TekstNina Wawryszuk

Redaktorka Natu.Care

Nina Wawryszuk specjalizuje się w suplementacji sportowej, treningu siłowym i psychosomatyce. Na co dzień, oprócz pisania artykułów dla Natu.Care, jako trenerka personalna pomaga sportowcom poprawić ich wyniki poprzez trening, dietę i suplementację.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

RecenzjaKacper Nihalani

Zweryfikowane przez eksperta

RecenzjaKacper Nihalani

Lekarz

Lekarz pracujący w szpitalu St. Mary’s na Isle of Wight w Wielkiej Brytanii.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

RedakcjaBartłomiej Turczyński

Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Fact-checkingEmilia Moskal

Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Ashwagandha – skutki uboczne + opinia lekarza

29 kwietnia, 2024

Recenzja13 grudnia, 2023

Redakcja15 grudnia, 2023

Fact-checking11 grudnia, 2023

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

11 min

Dlaczego możesz nam zaufać

Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.

Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym

Informacja o reklamach

Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.

Dowiedz się więcej w naszym regulaminie

Media o nas:

Stosowanie ashwagandhy może przynieść wiele korzyści. Niestety czasem zamiast delikatnego przypływu ajurwedyjskiej mocy odczuwasz nadciągający tajfun z układu pokarmowego.

Niektórych skutków ubocznych da się uniknąć i podpowiem Ci jak. Pozostałe niestety zmuszą Cię do szukania innych roślin o ciekawych dla zdrowia właściwościach.

Z tego artykułu dowiesz się:

Jakie są skutki uboczne stosowania ashwagandhy.
Czy da się im zapobiegać.
Jak zminimalizować ryzyko wystąpienia skutków ubocznych.
Jakie efekty daje ashwagandha.

Zobacz też:

Ashwagandha – skutki uboczne

Stosowanie ashwagandhy może powodować skutki uboczne takie jak :

złe samopoczucie,
ból brzucha,
nudności,
wymioty,
biegunka,
ból głowy,
wysypka,
senność, bezsenność, koszmary,
zaburzenia pracy tarczycy.

Skutki uboczne zazwyczaj występują przy stosowaniu wysokich dawek (>1000 mg ekstraktu) niezgodnych z zaleceniami producenta. Zbyt długa suplementacja (>12 tygodni) również może powodować wystąpienie działań niepożądanych .

Ponadto niektóre skutki uboczne mogą być związane z występowaniem interakcji między ashwagandhą a lekami .

Skutki uboczne powinny minąć po odstawieniu preparatu. Jeśli mimo tego trwają przez kilka następnych dni, należy zgłosić się do lekarza, szczególnie jeśli stosowano wysokie dawki przez długi czas.

Kacper Nihalanilekarz

Przecież to tylko roślina…

Tak, ashwagandha to roślina, ale to nie marchewka czy seler. To silny adaptogen, bogaty w alkaloidy, który może mieć ogromny wpływ na pracę Twojego organizmu. Dzięki alkaloidom, czyli związkom o wysokiej aktywności biologicznej, ashwagandha może mieć wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego, hormonalnego, a nawet oddziaływać na samopoczucie .

Adaptogeny to grupa naturalnych substancji roślinnych, które pomagają organizmowi dostosować się i radzić sobie z różnymi formami stresu, zarówno fizycznego, jak i psychicznego.

Kiedy miną skutki uboczne?

To kiedy znikną negatywne skutki uboczne, zależy od:

tolerancji na tę roślinę,
wielkości dziennych porcji,
czasu stosowania,
metabolizmu,
stosowanych leków i innych suplementów diety.

Jeśli skutki uboczne (ze strony układu pokarmowego, senność lub złe samopoczucie) pojawiają się od razu – to prawdopodobnie nie jest to roślina dla Ciebie. Jeśli bardzo Ci zależy na jej stosowaniu, spróbuj zmniejszyć porcję dzienną (problemem może być porcja dzienna w postaci1 tabletki/kapsułki). Daj sobie 2–3 dni i jeśli objawy nie miną odpuść lub skonsultuj się z lekarzem.

W przypadku pojawiania się wysypki, to reakcja uczuleniowa i jest to jednoznaczne z tym, że ashwagandha źle na nas działa. Należy natychmiast skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli pojawia się także obrzęk i swędzenie.

Kacper Nihalanilekarz

Pamiętaj

Obrzęk, problemy oddechowe, uczucie puchnącego języka to objawy szoku anafilaktycznego i trzeba natychmiast udać się na SOR lub zadzwonić po ambulans.

Niektóre skutki uboczne mogą pojawić się po czasie, najczęściej gdy stosujesz wysokie dawki (powyżej zaleceń producenta) przez długi czas (>12 tygodni). Niektóre badania naukowe sugerują, że ashwagandha może zaburzać pracę tarczycy, co jest szczególnie niebezpieczne w przypadku nadczynności tarczycy.

Dlatego jeśli chorujesz na tarczycę, skonsultuj się z lekarzem przed zastosowaniem ashwagandhy i regularnie wykonuj badania krwi, kontrolując hormony tarczycy.

Czy ashwagandha jest bezpieczna?

Tak, ashwagandha jest bezpieczna, jeśli przyjmujesz ją nie dłużej niż 12 tygodni oraz gdy nie przekraczasz zalecanej przez producenta porcji dziennej. Taki sposób spożywania ekstraktów czy naparów z tej rośliny jest uważany za bezpieczny i był stosowany w badaniach naukowych .

Ważne jest również, aby przed suplementacją zapoznać się z przeciwwskazaniami, które obejmują m.in. występowanie niektórych chorób i stosowanie pewnych grup leków .

Czy ashwagandha szkodzi wątrobie?

Tak, ashwagandha może szkodzić wątrobie, co opisuje kilka przypadków pacjentów, u których doszło do uszkodzenia tego narządu. Prace naukowców sugerują, że przyjmowanie ashwagandhy dłużej niż 12 tygodni w wysokich dawkach (>450 mg) może negatywnie wpływać na wątrobę .

Przykładowe opisy przypadków uszkodzenia wątroby:

W 2021 roku niemieccy naukowcy przedstawili przypadek 40-letniego mężczyzny, który po zastosowaniu ashwagandhy doświadczył ostrego uszkodzenia wątroby. Przez ponad rok spożywał ekstrakt z ashwagandhy (500 mg), następnie zmienił preparat na 450 mg. Po 20 dniach przyjmowania tego środka wystąpiła u niego żółtaczka, świąd i podwyższony poziom transaminaz (enzymów wątrobowych) .
W 2021 roku na łamach Journal of the Royal College of Physicians of Edinburgh Ireland opisano przypadek 39-letniej kobiety, która została przyjęta do szpitala z tygodniową historią nudności i żółtaczki po zastosowaniu produktu ziołowego zawierającego ekstrakt z korzenia ashwagandhy (nie podano do wiadomości ile). Wstępne badania wykazały podwyższony poziom enzymów wątrobowych. Wykonano biopsję wątroby, która potwierdziła ostre cholestatyczne zapalenie wątroby z podścieliskową martwicą .
Polscy badacze w 2023 roku opublikowali opis przypadku pacjenta, u którego doszło do uszkodzenia wątroby, prawdopodobnie z powodu nadmiernej konsumpcji ashwagandhy . Szczegóły suplementacji nie zostały opisane.

Ashwagandha stosowana w nadmiarze stymuluje obniżenie poziomu glutanionu w komórkach, co przekłada się na cytotoksyczność (zdolność do niszczenia komórek) i może to wyjaśniać przyczyny uszkodzeń wątroby spowodowanych jej spożyciem.

Jak uniknąć skutków ubocznych podczas stosowania ashwagandhy?

Wprowadzenie kilku zmian w przyjmowaniu ashwagandhy pozwala uniknąć nieprzyjemnych skutków ubocznych. Sprawdź, czy popełniasz jakiś błąd, który sprawia, że źle znosisz ashwę i co możesz z tym zrobić.

Nie przekraczaj porcji dziennej

Więcej nie znaczy lepiej. Ashwagandha nie działa doraźnie, a kluczem do wykorzystania 100% jej potencjału jest regularność stosowania, a nie ilość porcji dziennej. Pamiętaj, że suplement suplementowi nierówny – producenci używają różnych form i standaryzacji ashwagandhy.

Ekstrakt, sproszkowany korzeń czy napar nie będą miały takiej samej jakości i zawartości najcenniejszych w tej roślinie witanolidów. Dlatego każdy producent dopasowuje dawkowanie ashwagandhy do swojego produktu.

Witanolidy to organiczne związki chemiczne występujące w roślinach. Cechują się dużą aktywnością biologiczną, m.in. mogą działać przeciwlękowo, adaptogennie i przeciwzapalnie.

Kacper Nihalanilekarz

Ważne

Zgodnie z uchwałą Zespołu ds. Suplementów Diety NIZP-PZH na każdym preparacie z ashwagandhą musi znaleźć się informacja dotycząca zawartości witanolidów w przeliczeniu na zalecaną do spożycia dzienną porcję produktu. Ich maksymalna zawartość nie powinna przekraczać 10 mg .

Nie stosuj na pusty żołądek

Przyjmowanie ashwagandhy na czczo, szczególnie jeśli jesteś „żołądkowcem”, może powodować bóle brzucha, nudności, wymioty i biegunkę, ponieważ podrażnia ona błonę śluzową żołądka i jelit . Najlepiej przyjmować suplement z ashwagandhą w trakcie lub po obfitym posiłku, np. obiedzie.

Spożycie ashwagandhy z posiłkiem może pomóc w poprawie jej absorpcji i tolerancji przez organizm. Zawarte w pożywieniu tłuszcze oraz błonnik mogą wspomagać wchłanianie ashwagandhy i zmniejszać ryzyko ewentualnego podrażnienia żołądka.

Sprawdź potencjalne interakcje

Ashwagandha to silnie działająca roślina, która może wchodzić w interakcje z różnymi lekami (na receptę i OTC). Jej działanie może wpływać np. na zaburzenia wchłaniania składników aktywnych, nasilenie działań niepożądanych czy ogólną skuteczność działania.

Nie należy stosować ashwagandhy łącznie z lekami :

rozrzedzającymi krew,
stosowanymi w leczeniu schorzeń tarczycy,
hamującymi układ odpornościowy,
używanymi w leczeniu depresji lub lęku,
nasennymi,
na wysokie ciśnienie krwi,
przeciwcukrzycowymi.

Należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą, jeśli stosuje się tabletki antykoncepcyjne lub tabletki na epilepsję. Suplementy takie jak ashwagandha mogą nasilić lub zmniejszyć ich działanie do punktu, w którym nie ma efektu terapeutycznego.

Kacper Nihalanilekarz

Uważaj także, jeśli stosujesz suplementy diety lub leki na sen bez recepty zawierające np. ziele dziurawca, walerianę, pieprz metystynowy. Jeśli masz wątpliwości, zapytaj lekarza lub farmaceutę.

Poznaj przeciwwskazania

Ashwagandhy nie mogą stosować :

kobiety w ciąży,
kobiety karmiące piersią,
chorzy na nowotwory, cukrzycę,
pacjenci z chorobami tarczycy, zaburzeniami krzepnięcia krwi, wrzodami, toczniem, stwardnieniem rozsianym lub reumatoidalnym zapaleniem stawów,
osoby przyjmujące leki nasenne, uspokajające, przeciwlękowe.

Stosowanie jakichkolwiek preparatów wbrew przeciwwskazaniom jest ryzykowne, ponieważ możemy doprowadzić do interakcji, pogorszenia stanu zdrowia, a nawet zaostrzenia pewnych dolegliwości.

Nie stosuj za długo

Po 12 tygodniach stosowania ashwagandhy zaleca się przerwę w jej stosowaniu. Dlaczego? Obecnie nie ma rzetelnych danych na temat przewlekłego przyjmowania ashwagandhy. W tym momencie wiemy tylko, że jest uważana za „prawdopodobnie bezpieczną”, gdy jest stosowana codziennie przez 3 miesiące. Potem zaleca się zrobić przerwę przez minimum 4 tygodnie.

Czytaj składy innych preparatów

Ashwagandha jest popularna i wielu producentów dodaje ją jako składnik aktywny w swoich produktach. Nawet możesz nie mieć świadomości, że np. produkt na sen lub kawa może ją zawierać. Nie muszą to być wysokie ilości, ale nieświadomie możesz kumulować w sobie za dużo ashwagandhy.

Gdy to nie pomoże…

…pogódź się z tym i poszukaj alternatyw dla ashwagandhy. Do wyboru masz wiele innych adaptogennych roślin, które również mogą Ci pomóc.

Dowiedz się więcej:

Co daje ashwagandha?

Ashwagandha (lub witania ospała, żeń szeń indyjski) może Cię wesprzeć w wielu dolegliwościach i poprawić jakość życia. Warunkiem jest systematyczna suplementacja przez 12 tygodni. Pierwsze efekty działania możesz zacząć odczuwać już w 4. tygodniu .

Ashwagandha może wesprzeć kilka obszarów Twojego zdrowia :

Sen: ułatwia zasypianie, poprawia jakość i długość snu, zmniejsza napięcie, a także może ograniczyćobjawy zaburzeń snu.
Nastrój: Zmniejsza negatywne skutki stresu i napięcie, obniża kortyzol – „hormon stresu” oraz pozytywnie wpływa na motywację.
Zdrowie: Zmniejsza ból (np. w chorobie zwyrodnieniowej stawów, podczas chemioterapii), pozytywnie wpływa na jakość nasienia i redukuje dysfunkcje seksualne u kobiet.
Ciało: Działa antyoksydacyjnie, zwiększa wydolność fizyczną, wzmacnia odporność, obniża stężenie złego cholesterolu.

Ponadto badania naukowe sugerują, że regularna suplementacja ashwagandhy zwiększa poziomy hormonów tarczycy FT-3 i FT-4, co może być pomocne w przypadku niedoczynności tarczycy.

Zobacz też:

Podsumowanie

Najczęstsze skutki uboczne stosowania ashwagandhy to bóle brzucha i głowy, nudności, wymioty, biegunka, senność, wysypka, zaburzenia pracy tarczycy.
Jeśli po spożyciu pojawi się wysypka, duszności i swędzenie skóry, niezwłocznie udaj się na SOR lub zadzwoń po karetkę, to objawy szoku anafilaktycznego.
Skutki uboczne zazwyczaj występują, jeśli źle tolerujesz ten adaptogen, stosujesz zbyt wysoką porcje dzienną lub przyjmujesz ashwagandhę przez zbyt długi czas (powyżej 12 tygodni).
Skutki uboczne powinny minąć po odstawieniu ashwagandhy.

FAQ

Czy można przedawkować ashwagandhę?

Tak, można przedawkować ashwagandhę, a nadmierna ilość może powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego (bóle, wymioty, biegunkę), rozregulowanie pracy tarczycy (to szczególnie niebezpieczne przy nadczynności) i złe samopoczucie.

Unikniesz przedawkowania, stosując się do zaleceń producenta co do dawkowania, umieszczonych na opakowaniu. Nie przyjmuj ashwagandhy dłużej niż 12 tygodni.

Ile tabletek ashwagandhy dziennie?

W zależności od producenta zazwyczaj stosuje się 1–2 tabletki z ekstraktem z ashwagandhy w ilości 300–500 mg dziennie. Miej na uwadze, że porcja dzienna i zalecenia stosowania mogą się znacznie różnić.

Czy ashwagandha w ciąży jest bezpieczna?

Nieznany jest dokładny wpływ ashwagandhy (żeń-szenia indyjskiego) na matkę i płód w okresie ciąży, dlatego zdecydowanie nie zaleca się jej stosowania w tym okresie. Niektóre prace naukowców sugerują, że stosowanie wysokich dawek ashwagandhy w ciąży może prowadzić do poronienia.

Czy można mieć złe samopoczucie po ashwagandzie?

Tak, złe samopoczucie po ashwagandzie może świadczyć o tym, że stosujesz zbyt dużą porcję dzienną, suplementacja trwa za długo (powyżej 12 tygodni) lub nie jest to odpowiednia roślina dla Ciebie. Zmniejsz dawkowanie ashwagandhy a jeśli po 2–3 dniach nie nastąpi poprawa, odstaw ashwagandhę.

Czy ashwagandha powoduje ból głowy?

Tak, ashwagandha może powodować ból głowy i jest to jeden z jej skutków ubocznych. Ból głowy przy stosowaniu ashwagandhy może świadczyć o tym, że nie jest to odpowiedni adaptogen dla Ciebie lub przyjmujesz go za dużo i przez zbyt długi czas (powyżej 12 tygodni).

Czy ashwagandha szkodzi wątrobie?

Kilka opisów przypadków klinicznych sugeruje negatywny wpływ ashwagandhy na wątrobę. W raportach toksyczność względem wątroby była zwykle zgłaszana w ciągu 2–12 tygodni stosowania ashwagandhy, a czynność wątroby powróciła do normy we wszystkich przypadkach (z wyjątkiem jednego) po udzieleniu wsparcia medycznego i odstawieniu ashwagandhy.

Zachowaj ostrożność przy stosowaniu ashwagandhy, a w przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem, szczególnie jeśli cierpisz na choroby wątroby, stosujesz leki lub suplementy na wątrobę.

Czy korzeń ashwagandhy można stosować przy chorobie Hashimoto?

Jeśli masz bardzo wysokie stężenia przeciwciał tarczycowych i rozpoznaną chorobę Hashimoto, nie stosuj ashwagandhy bez konsultacji z lekarzem endokrynologiem. Związki zawarte w ashwagandzie wzmacniają reakcję układu immunologicznego, co może przyczynić się do nasilenia objawów choroby.

Pamiętaj o regularnych badaniach krwi i kontroli hormonów tarczycy.

Źródła

Zobacz wszystkie

Ashwagandha. (2012). W LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK548536/

Cooley, K., Szczurko, O., Perri, D., Mills, E. J., Bernhardt, B., Zhou, Q., & Seely, D. (2009). Naturopathic Care for Anxiety: A Randomized Controlled Trial ISRCTN78958974. PLOS ONE, 4(8), e6628. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0006628

Dongre, S., Langade, D., & Bhattacharyya, S. (2015). Efficacy and Safety of Ashwagandha (Withania somnifera) Root Extract in Improving Sexual Function in Women: A Pilot Study. BioMed Research International, 2015, e284154. https://doi.org/10.1155/2015/284154

Kamal, H. I., Patel, K., Brdak, A., Heffernan, J., & Ahmad, N. (b.d.). Ashwagandha as a Unique Cause of Thyrotoxicosis Presenting With Supraventricular Tachycardia. Cureus, 14(3), e23494. https://doi.org/10.7759/cureus.23494

Langade, D., Kanchi, S., Salve, J., Debnath, K., & Ambegaokar, D. (b.d.). Efficacy and Safety of Ashwagandha (Withania somnifera) Root Extract in Insomnia and Anxiety: A Double-blind, Randomized, Placebo-controlled Study. Cureus, 11(9), e5797. https://doi.org/10.7759/cureus.5797

Lubarska, M., Hałasiński, P., Hryhorowicz, S., Mahadea, D. S., Łykowska-Szuber, L., Eder, P., Dobrowolska, A., & Krela-Kaźmierczak, I. (2023). Liver Dangers of Herbal Products: A Case Report of Ashwagandha-Induced Liver Injury. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(5), 3921. https://doi.org/10.3390/ijerph20053921

Mikulska, P., Malinowska, M., Ignacyk, M., Szustowski, P., Nowak, J., Pesta, K., Szeląg, M., Szklanny, D., Judasz, E., Kaczmarek, G., Ejiohuo, O. P., Paczkowska-Walendowska, M., Gościniak, A., & Cielecka-Piontek, J. (2023). Ashwagandha (Withania somnifera)—Current Research on the Health-Promoting Activities: A Narrative Review. Pharmaceutics, 15(4), 1057. https://doi.org/10.3390/pharmaceutics15041057

Pingali, U., Pilli, R., Fatima, N., & Fatima, N. (2014). Effect of Standardized Aqueous Extract of Withania Somniferaon Tests of Cognitive and Psychomotor Performance in Healthy Human Participants. Pharmacognosy Research, 6(1), 12–18. https://doi.org/10.4103/0974-8490.122912

Singh, N., Bhalla, M., Jager, P. de, & Gilca, M. (2011). An Overview on Ashwagandha: A Rasayana (Rejuvenator) of Ayurveda. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines, 8(5S), Article 5S. https://doi.org/10.4314/ajtcam.v8i5S.9

Verma, N., Gupta, S. K., Tiwari, S., & Mishra, A. K. (2021). Safety of Ashwagandha Root Extract: A Randomized, Placebo-Controlled, study in Healthy Volunteers. Complementary Therapies in Medicine, 57, 102642. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2020.102642

Wankhede, S., Langade, D., Joshi, K., Sinha, S. R., & Bhattacharyya, S. (2015). Examining the effect of Withania somnifera supplementation on muscle strength and recovery: A randomized controlled trial. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 12(1), 43. https://doi.org/10.1186/s12970-015-0104-9

Weber, S., & Gerbes, A. L. (2021). Ashwagandha-Induced Liver Injury: Self-Reports on Commercial Websites as Useful Adjunct Tools for Causality Assessment. The American Journal of Gastroenterology, 116(10), 2151–2152. https://doi.org/10.14309/ajg.0000000000001369

Zespół do spraw Suplementów Diety—Główny Inspektorat Sanitarny—Portal Gov.pl. (b.d.). Główny Inspektorat Sanitarny. Pobrano 17 marzec 2023, z https://www.gov.pl/web/gis/zespol-do-spraw-suplementow-diety

Ziegenfuss, T. N., Kedia, A. W., Sandrock, J. E., Raub, B. J., Kerksick, C. M., & Lopez, H. L. (2018). Effects of an Aqueous Extract of Withania somnifera on Strength Training Adaptations and Recovery: The STAR Trial. Nutrients, 10(11), Article 11. https://doi.org/10.3390/nu10111807

Oceń artykuł

4.0

Głos oddany

6 opinii, ocena: 4.0