Hashimoto: co to, objawy, jakie badania, jak leczyć?

Hashimoto nazywa się często współczesną epidemią. Naukowcy powiązali jej wystąpienie z niektórymi infekcjami wirusowymi, w tym z grypą. Kobiety chorują na nią 10 razy częściej niż mężczyźni. Dotyka nawet 1–2% dzieci, a objawy łatwo przeoczyć lub pomylić z innymi schorzeniami.

Choć nieleczona prowadzi do niedoczynności tarczycy i wiele osób diagnozę traktuje jak wyrok, to jednak z Hashimoto można normalnie żyć. Jak to zrobić?

Wspólnie z dr n. med. Witoldem Tomaszewskim oraz dietetyczkami klinicznymi Martą Kaczorek i Julią Skrajdą opowiadamy o wszystkim, co musisz o niej wiedzieć. Poznaj objawy Hashimoto, jej przyczyny, a także badania i sposoby leczenia oraz wskazania dietetyczne, które pozwolą ją okiełznać, a Tobie cieszyć się każdym dniem.

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium dla zdrowia serca, mózgu i odporności. Najlepsza przyswajalność. Optymalna dawka 750 mg. Przebadana przez niezależne laboratorium.

Zobacz więcej

Produkt ma super skład, transparentną etykietę i co dla mnie jest ważne – małe kapsułki do połknięcia. Nie ma też nieprzyjemnego efektu odbijania rybą, który miałam spożywając inne produkty. Widzę znaczną poprawę odporności. Polecam!

@Kasia P.

Zobacz więcej

Tarczyca – choć to niewielki gruczoł – wpływa na najważniejsze funkcje naszego organizmu. Dowiedz się więcej o niej samej, chorobach, które mogą jej towarzyszyć, a także badaniach, jakie warto regularnie wykonywać:

• Tarczyca – co to jest, funkcje, badania, choroby i leczenie
• Niedoczynność tarczycy: przyczyny, objawy, leczenie [Porady Lekarza]
• Nadczynność tarczycy: objawy, przyczyny, leczenie [Porady Lekarza]
• Łuszczyca: objawy, przyczyny i leczenie
• Badania tarczycy – jakie zrobić i dlaczego są tak ważne?

Dostrzegasz u siebie opisane w artykule objawy? Wykonaj badania tarczycy i skonsultuj się z endokrynologiem. Wczesna diagnoza to większe szanse na skuteczne leczenie!

Czym jest choroba Hashimoto?

Hashimoto to choroba autoimmunologiczna, w której przebiegu własny system odpornościowy atakuje i stopniowo niszczy komórki tarczycy. W krajach rozwiniętych jest jedną z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy.

Choroba Hashimoto znana jest również jako przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy (ang. Autoimmune Thyroid Disorder, AITD). W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych   znajdziesz jeszcze następujące określenia:

• Wole limfoidalne,
• Wole limfocytowe,
• Limfocytarne zapalenie tarczycy,
• Toksykoza Hashimoto (przemijająca).

Najważniejsze objawy Hashimoto

Choroba Hashimoto w początkowym stadium może nie dawać żadnych niepokojących symptomów. Wraz z rozwojem choroby zaczniesz doświadczać objawów charakterystycznych dla niedoczynności tarczycy. Niestety, można je łatwo pomylić z innych chorobami, zignorować lub zrzucić na codzienny stres i zabieganie.

Hashimoto daje objawy fizyczne, psychiczne i neurologiczne. Główne symptomy Hashimoto to przede wszystkim takie, z którymi spotykamy się w niedoczynności tarczycy  :

• chroniczne zmęczenie,
• zmiany w wyglądzie (obrzęk twarzy, wypadanie włosów, osłabione i łamliwe paznokcie, przyrost masy ciała, blada i wysuszona skóra),
• bóle mięśni i stawów,
• problemy z wypróżnianiem (zaparcia),
• zaburzenia miesiączkowania (nieregularne i obfite),
• problemy z libido i płodnością,
• niskie ciśnienie tętnicze,
• spowolnienie czynności serca,
• obniżenie nastroju,
• depresja.

W chorobie Hashimoto tarczyca jest głównie mała i zanikowa. Istnieją jednak rzadkie przypadki, kiedy się powiększa, tworząc tzw. wole tarczycy.

Regularne badania kontrolne pomogą wcześnie wykryć ewentualne nieprawidłowości i skutecznie im zaradzić.

Zobacz też:

• Badanie kortyzolu
• Badanie krwi
• Próby wątrobowe

Jakie są przyczyny Hashimoto i kto jest w grupie ryzyka?

Chociaż pierwsze przypadki Hashimoto opisano w 1912 roku, przyczyny występowania choroby wciąż nie są do końca znane. Istnieje jednak kilka czynników, które zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania  :

• Geny: limfocytowe zapalenie tarczycy wykazuje pewne predyspozycje genetyczne. Jeśli w rodzinie masz potwierdzone przypadki Hashimoto, niedoczynności tarczycy lub innych chorób autoimmunologicznych (np. Gravesa–Basedowa), ryzyko rośnie;
• Płeć: kobiety chorują nawet 10 razy częściej niż mężczyźni, a ryzyko zachorowania jest nawet 4 razy większe niż w przypadku mężczyzn  ;
• Wiek: większość przypadków u kobiet diagnozuje się między 30. a 50. rokiem życia  ;
• Hormony: zbyt wysokie stężenie estrogenów w dłuższej perspektywie może zwiększyć podatność kobiety na zachorowanie, poprzez stymulowanie układu odpornościowego do produkcji przeciwciał, w tym TPO i TG;
• Różne choroby i schorzenia: celiakia, cukrzyca typu I, toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) czy zespół Sjögrena, niedobór witaminy B12, zespół Addisona czy niektóre schorzenia wątroby;
• Nadmiar jodu;
• Radioterapia i ekspozycja na promieniowanie: po wypadkach atomowych w Fukushimie i Czarnobylu zaobserwowano wzrost zachorowań na choroby tarczycy;
• Ciąża: zmiany funkcji immunologicznych w trakcie ciąży mogą być czynnikami prowadzącymi do Hashimoto lub niedoczynności tarczycy po narodzinach dziecka.

Hashimoto a niedoczynność tarczycy

Panuje powszechne przekonanie, że choroba Hashimoto jest równoznaczna z niedoczynnością tarczycy. To nieprawda! Hashimoto może przebiegać bezobjawowo i dopiero gdy jest nieleczona, może w dłuższej perspektywie prowadzić do niedoczynności tarczycy – jest jedną z jej głównych przyczyn.

Hashimoto a rak tarczycy

Zależność między chorobą Hashimoto a powstawaniem nowotworów (kancerogenezą) nie jest do końca znana. Naukowcy mają kilka hipotez, które trzeba dokładnie zweryfikowa. Liczne badania   pokazują jednak, że osoby z Hashimoto chorują na raka tarczycy częściej niż osoby bez tego schorzenia. Oprócz tego są one w grupie zwiększonego ryzyka zachorowania na raka piersi i płuc, a także na nowotwór krwi, układu pokarmowego oraz moczowo-płciowego.

Diagnoza choroby Hashimoto – jakie badania trzeba wykonać?

Diagnozowanie posiłkując się jedynie objawami Hashimoto jest trudne i ryzykowne. Kluczowe jest przeprowadzenie badań krwi w kierunku tarczycy.

Podstawowe badania tarczycy obejmują oznaczenie stężeń TSH, FT3 i FT4. Mogą być one jednak niewystarczające, dlatego warto zrobić również badania anty-TPO, anty-TG i TRAb, a także badania uzupełniające, takie jak:

• USG tarczycy – pomoże ocenić wielkość i budowę tarczycy, a także wykryć ewentualne guzki czy wole;
• morfologia krwi – wszystkie zaburzenia pracy tarczycy mogą być odpowiedzialne za powstanie innych niebezpiecznych stanów chorobowych w organizmie, które można dokładniej zdiagnozować dzięki badaniom krwi;
• lipidogram – osoby z Hashimoto i niedoczynnością tarczycy w wyniku spowolnienia metabolizmu zazwyczaj mają problem z odkładaniem się cholesterolu i są w grupie ryzyka miażdżycy oraz zawału serca;
• oznaczenie stężenia żelaza – niedobór żelaza może prowadzić m.in. do obniżenia stężenia hormonów tarczycy i anemii, która często towarzyszy osobom z Hashimoto.

Gdy stwierdzone zostanie powstanie guzków na tarczycy, wykonuje się tzw. scyntygrafię tarczycy. Jest to badanie izotopowe tarczycy, które pomaga określić morfologię gruczołu, a także zróżnicowanie tkanek guzków. W przypadku Hashimoto wykonuje się je jednak rzadko.

Badaniem często zlecanym przez lekarzy jest oznaczenie homocysteiny. Jej podwyższone stężenie może towarzyszyć niedoczynności tarczycy, jednak dr n. med. Witold Tomaszewski przyznaje, że badanie to zazwyczaj nie wnosi nic do postępowania diagnostyczno-terapeutycznego.

Wartości referencyjne i interpretacja

Wartości referencyjne TSH, fT3 i fT4 dla osób dorosłych wynoszą:

• TSH: 0,45–4,5 µU/ml
• fT3: 4,0–7,8 pmol/l
• fT4: 10–25 pmol/l

Każde laboratorium może mieć własny zakres wartości referencyjnych, zależny od metod, jakie stosuje. Dlatego po interpretację wyników badań zgłoś się do lekarza rodzinnego lub endokrynologa.

Witold Tomaszewski

Różne wyniki TSH i fT3 oraz fT4 mogą sugerować inną postać niedoczynności tarczycy.

Hashimoto a wysokie TSH

• Jeśli TSH jest powyżej zakresu referencyjnego, a fT3 i fT4 są w normie, najprawdopodobniej lekarz stwierdzi subkliniczną pierwotną niedoczynność tarczycy. W przypadku TSH poniżej 10 mlU/l konieczne jest powtórzenie badania po około 15 tygodniach i skierowanie do endokrynologa. Jeśli objawy niedoczynności nie są nasilone, warto wykonać USG tarczycy i pójść na konsultację do endokrynologa.
• Jeśli TSH jest podwyższone, fT4 obniżone, a fT3 mieści się w zakresie referencyjnym lub jest obniżone, przypuszczalnie mamy do czynienia z pierwotną klinicznie jawną niedoczynnością tarczycy. W zależności od objawów konieczne będzie skonsultowanie się z endokrynologiem, wykonanie USG tarczycy i rozpoczęcie leczenia l-tyroksyną.

Hashimoto a prawidłowe TSH

• Jeśli wszystkie wskaźniki mieszczą się w normie, mówimy o stanie tzw. eutyreozy, czyli równowagi hormonalnej. W przypadku podejrzenia wola, w tym z obecnością guzków, należy wykonać badania obrazowe.
• Jeśli TSH i fT3 są w normie lub poniżej zakresu referencyjnego, a fT4 poniżej normy, prawdopodobnie jest to wtórna niedoczynność tarczycy. Konieczne jest wtedy wykluczenie niedoczynności kory nadnerczy i podjęcie odpowiedniego leczenia pod opieką endokrynologa.

Hashimoto a niskie TSH

Badania na Hashimoto – cena

Badania hormonalne w kierunku chorób tarczycy dostępne są zazwyczaj w dwóch pakietach: podstawowym (TSH, FT3 i FT4) i rozszerzonym, który oprócz badań podstawowych obejmuje też badania anty-TPO, anty-TG i TRAb. Koszty uzależnione są od konkretnego laboratorium i wyboru pakietu.

Najbardziej opłacalny jest pakiet rozszerzony, którego ceny rozpoczynają się od około 180 zł. Możesz również wybrać pakiet z konsultacją lekarza, który będzie odpowiednio droższy.

Do pełnej diagnostyki należy doliczyć ceny ewentualnych badań uzupełniających (np. USG tarczycy, morfologia, lipidogram, a także oznaczenie stężenia żelaza, homocysteiny, witaminy D, glukozy czy badań na celiakię).

Hashimoto u kobiet

Problemy z tarczycą powszechnie uznawane są za typowo kobiece dolegliwości. Dotyczą one praktycznie wszystkich sfer życia – w tym tak intymnych, jak życie seksualne, płodność czy macierzyństwo  .

Hashimoto a cykl menstruacyjny

Hashimoto i niedoczynność tarczycy powodują rozchwianie cyklu menstruacyjnego. Miesiączka jest wtedy obfita, bardziej bolesna i nieregularna – w niektórych przypadkach może nawet zaniknąć na kilka miesięcy  .

Hashimoto a libido i płodność

Jedną z kluczowych funkcji tarczycy jest regulacja gospodarki hormonalnej. Ma to przełożenie na życie seksualne i płodność u kobiet oraz mężczyzn  .

• Dysfunkcje związane z niedoczynnością tarczycy występują rzadziej u kobiet (22–46%) niż u mężczyzn (59–63%);
• Kobiety częściej zgłaszają problemy z pożądaniem, osłabienie podniecenia oraz poczucia rozkoszy, a także ból podczas stosunku.

Odpowiednio dobrane leczenie najczęściej prowadzi do zdecydowanej poprawy funkcji i satysfakcji seksualnej.

Zobacz też:

• NAC na płodność, wątrobę i detoks

Hashimoto a ciąża

Ustabilizowanie Hashimoto i niedoczynności tarczycy jest kluczową kwestią dla par planujących dzieci oraz kobiet, które są już w ciąży  .

Utrudnione może być samo poczęcie, a nieleczona niedoczynność w czasie ciąży zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu, poronienia czy wystąpienia stanu przedrzucawkowego  .

Co więcej, przez pierwsze trzy miesiące, dziecko przejmuje hormony tarczycy od matki. Jeśli otrzyma ich zbyt mało, może to skutkować m.in. problemami z prawidłowym wzrostem czy rozwojem układu nerwowego i mózgu  .

Hashimoto a menopauza

Hashimoto i niedoczynność tarczycy pod wieloma względami pokrywa się z objawami menopauzy. Zmęczenie, zaburzenia snu czy wahania nastroju – postępująca niedoczynność może zwiększyć zarówno liczbę, jak i stopień nasilenia nakładających się symptomów  .

Badania pokazują, że kobiety z potwierdzonymi chorobami tarczycy doświadczyły poprawy objawów związanych z menopauzą po zastosowaniu leczenia tarczycowego  .

Czy Hashimoto występuje u mężczyzn?

Choć Hashimoto dotyka kobiety 10 razy częściej, nie oznacza to, że choroba całkowicie omija mężczyzn.

Najbardziej charakterystycznymi objawami Hashimoto u mężczyzn są  :

• przybranie na wadze niezwiązane ze zmianą diety czy stylu życia;
• blada i sucha skóra;
• problemy metaboliczne (np. częste zaparcia);
• opuchnięta twarz;
• osłabienie i ból mięśni oraz stawów;
• zwiększona wrażliwość na zimno;
• problemy z libido, zaburzenia erekcji i funkcji seksualnych;
• problemy z płodnością (słabsza jakość nasienia – mniej plemników, nieprawidłowa budowa i obniżona ruchliwość);
• problemy z koncentracją i pamięcią,
• stany depresyjne.

Hashimoto u dzieci

Choroba Hashimoto to najczęściej diagnozowana choroba tarczycy u dzieci. Dotyka nawet 1–2% dzieci niezależnie od wieku  .

Zachorowalność dzieci na Hashimoto zależy od:

• płci,
• predyspozycji genetycznej,
• pochodzenia etnicznego,
• ekspozycji na jod (dieta, suplementacja, radioterapia),
• obecności innych chorób autoimmunologicznych i zespołów genetycznych.

Choroba Hashimoto najczęściej rozpoznawana jest u dzieci w wieku 6–16 lat, u osób rasy kaukaskiej i w krajach z niedoborem jodu. Oprócz tego stwierdza się ją u dzieci chorych na  :

• cukrzycę typu I,
• celiakię,
• chorobę Addisona,
• nadczynność przytarczyc,
• zespół Downa,
• zespół Turnera,
• zespół Klinefeltera,
• syndrom Noonan.

Objawy Hashimoto u dzieci są praktycznie jednakowe z tymi u dorosłych. W przypadku dzieci hormony tarczycowe odpowiedzialne są za rozwój fizyczny i umysłowy. Ich niedobór może być odpowiedzialny m.in. za późne ząbkowanie, wyhamowanie lub opóźnienie dojrzewania, powolny wzrost czy zaburzenia psychiczne  .

Dziecko z Hashimoto i rozwijającą się niedoczynnością tarczycy może mieć słabsze wyniki w nauce, być ospałe, apatyczne i wycofane społecznie.

Część rodziców taki stan zrzuca na dziecięce humory czy charakterek. Niestety, przyczyny mogą być o wiele głębsze niż tylko słabszy dzień. Jeśli u swojego dziecka taka sytuacja trwa już dłuższy czas i nie widać żadnych zmian, skonsultuj się z lekarzem i wykonaj badania w kierunku Hashimoto i chorób tarczycy.

Hashimoto: leczenie, dieta, aktywność i zmiany stylu życia

Część pacjentów z Hashimoto nie wymaga leczenia farmakologicznego. O ile wartości TSH i fT4 mieszczą się w zakresach referencyjnych, a tarczyca jest prawidłowych rozmiarów, konieczne będzie stałe monitorowanie sytuacji, ponieważ choroba przez wiele lat może być uśpiona i nie dawać znaczących objawów.

Jak wygląda leczenie Hashimoto?

Nie da się zahamować lub cofnąć rozwoju choroby Hashimoto. Leczenie sprowadza się do terapii niedoczynności tarczycy i wyrównania gospodarki hormonalnej  . Obejmuje ona głównie przyjmowanie l-tyroksyny, czyli syntetycznej wersji hormonu produkowanego przez tarczycę. Przy odpowiednio ustalonej dawce TSH wróci do normy, a organizm zacznie lepiej funkcjonować.

Konieczna jest stała opieka lekarska i regularne badania tarczycy, które pomogą kontrolować objawy i dobierać prawidłową dawkę leków.

Choć leczenie Hashimoto (tak jak niedoczynności tarczycy) zazwyczaj trwa przez całe życie, odpowiednia terapia sprawia, że choroba nie wpływa na długość czy jakość życia.

Nieleczone Hashimoto – skutki i komplikacje

Nieleczona choroba Hashimoto może spowodować przede wszystkim rozwinięcie się jawnej niedoczynności tarczycy.

Oprócz tego mogą wystąpić  :

• podwyższone stężenie cholesterolu,
• nadciśnienie i choroby sercowo-naczyniowe,
• anemia,
• śpiączka hipometaboliczna – stan zagrażający życiu, w którym dochodzi do obniżenia funkcji życiowych, hipotermii, obrzęków czy hipoglikemii;
• encefalopatia Hashimoto – zaburzenie, które może manifestować się epizodami przypominającymi udar, pogorszeniem zdolności poznawczych czy objawami neuropsychiatrycznymi. Pomimo że pierwszy przypadek opisano w 1966 roku, wciąż dokładnie jej nie przebadano i nie określono dokładnych przyczyn występowania. Wiadomo jednak, że skuteczne jest leczenie kortykosteroidami  ;
• problemy z płodnością i zajściem w ciążę;
• depresja – chorobie Hashimoto często towarzyszą zaburzenia psychiczne, w tym stany lękowe i depresja. Dokładna korelacja nie jest jeszcze znana, jednak do tej pory potwierdzono bardzo silny związek między stanem psychicznym a pracą tarczycy.

Dieta przy Hashimoto – co jeść, a czego nie jeść?

Zrównoważona dieta i aktywny styl życia odgrywają ważną rolę w leczeniu choroby Hashimoto – zwłaszcza że u wielu osób objawy utrzymują się nawet po stosowaniu leków. Ponadto zmniejszają one ryzyko innych schorzeń, na które narażone są osoby z Hashimoto (np. rozwój chorób autoimmunologicznych, wysoki cholesterol, otyłość czy cukrzyca).

Nie ma konkretnej diety szczególnie polecanej osobom z Hashimoto. Zaleca się, aby jadłospis był odpowiednio zbilansowany i bogaty w składniki odżywcze  .

Przy zapaleniu tarczycy typu Hashimoto warto włączyć do diety następujące grupy pokarmów:

• Owoce (np. jagody, brzoskwinie, cytrusy, banany, ananas);
• Warzywa bogate w skrobię (np. bataty, ziemniaki, groszek, kabaczek);
• Zdrowe tłuszcze (np. awokado, olej z awokado, oliwa z oliwek, olej kokosowy, jogurt naturalny);
• Białko odzwierzęce (np. łosoś, jajka, dorsz, indyk, krewetki, kurczak);
• Ziarna bezglutenowe (np. płatki owsiane, quinoa, brązowy ryż);
• Nasiona i orzechy (np. nerkowce, migdały, orzechy makadamia, nasiona słonecznika, pestki dyni, masło orzechowe);
• Nabiał i jego zamienniki wzbogacone o wapń i witaminę D (np. mleko kokosowe, mleko z nerkowców, kozi ser, mleko migdałowe, kefir);
• Napoje (np. woda, niesłodzona herbata, yerba mate);
• Przyprawy (np. kurkuma, bazylia, czarny pieprz i piperyna, szafran, ocet jabłkowy).

Nasiona roślin strączkowych (np. fasolę, soczewicę i ciecierzycę) najlepiej jeść po obróbce termicznej.

Dodatkowo po przyjęciu leków unikaj przede wszystkim:

• soi i produktów sojowych,
• kawy,
• soku grejpfrutowego,
• sporych ilości błonnika,
• nabiału i produktów bogatych w wapń,
• produktów i suplementów bogatych w żelazo.

Wchłanianie lewotyroksyny może być zaburzone również przez celiakię, dolegliwości żołądkowo-jelitowe i nietolerancję laktozy  .

Eliminacja lub ograniczenie niektórych grup produktów może pomóc zmniejszyć objawy Hashimoto i poprawić ogólny stan zdrowia:

• cukier i produkty słodzone (np. napoje gazowane i energetyczne, słodycze, płatki śniadaniowe, lody, ciastka);
• żywność wysoko przetworzona i typu fast food,
• produkty z rafinowanymi ziarnami,
• ziarna i produkty zawierające gluten (przede wszystkim w przypadku osób z celiakią).

Osoby z Hashimoto muszą zwracać uwagę na tzw. goitrogeny, czyli substancje wolotwórcze, które zakłócają wchłanianie jodu. Znajdziesz je m.in. w warzywach kapustnych (np. kapusta i brukselka), krzyżowych (np. kalafior, jarmuż czy brokuł), roślinach strączkowych (fasola, soczewica czy soja), rzepie, brukwi czy gorczycy.

Ze względu na zawartość goitrogenów zaleca się ograniczenie spożywania tych produktów na surowo. Wystarczy jednak, że ugotujesz je bez przykrycia (goitrogeny to związki lotne, a obróbka cieplna zmniejsza ich ilość o 30%), a możesz je jeść bez większych obaw  .

Suplementacja w chorobie Hashimoto – co może pomóc?

Osoby z Hashimoto bardziej niż inni narażone są na niedobory niektórych składników odżywczych, które mogą pomóc w walce ze stanem zapalnym organizmu. Część z nich uzupełnisz wraz z dietą, inne trzeba dodatkowo suplementować.

Najważniejsze składniki, które warto suplementować w przypadku Hashimoto to  :

• selen – według badań już dawka 200 μg selenu dziennie może pomóc w redukcji przeciwciał TPO. Znajdziesz go m.in. w łososiu, produktach zbożowych, nabiale czy orzechach brazylijskich;
• cynk – potrzebny jest do syntezy hormonów tarczycy, a niedobór cynku może powodować niedoczynność tarczycy. Cynk pomocny jest również w walce z wypadaniem włosów;
• witamina D – niedobór witaminy D, jak wynika z badań, często występuje w chorobie Hashimoto. Cynk obecny jest np. w otrębach pszennych, nasionach lnu i dyni:
• kwasy omega-3 – jeden z silnych antyoksydantów o ogromnym potencjale przeciwzapalnym. Kwasy omega-3 znajdziesz np. w awokado, oliwie z oliwek, pestkach dyni, orzechach czy tłustych rybach;
• witaminy z grupy B – osoby z Hashimoto są w grupie ryzyka niedoboru witaminy B12. Przyjmowanie kompleksu witamin B podnosi poziom witaminy B12 i innych z tej grupy;
• magnez – naukowcy powiązali niskie stężenie magnezu ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na Hashimoto. Produkty bogate w magnez to przede wszystkim otręby pszenne, pestki dyni, kakao, nasiona chia i migdały;
• żelazo – bierze udział w metabolizmie i syntezie hormonów tarczycy. Niedobór żelaza w konsekwencji prowadzi do anemii, która jest jednym z następstw niedoczynności tarczycy. Najlepsze źródła żelaza to tymianek, majeranek, suszone wodorosty czy wątróbka z kurczaka.

Inne substancje, które mogą pomóc osobom z Hashimoto, to tran, kwas alfa-liponowy oraz N-acetylocysteina.

Przyprawy, rośliny i zioła na Hashimoto – czy warto?

Coraz większe zainteresowanie medycyną naturalną sprawia, że coraz więcej osób stosuje rośliny i zioła polecane w przypadku Hashimoto.

Oto najpopularniejsze z nich:

• ashwagandha – jako adaptogen działa normalizująco na wiele funkcji naszego organizmu, w tym na oś podwzgórze–przysadka–nadnercza, która jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Istnieje badanie, które sugeruje, że dzienna dawka 600 mg ashwagandhy może pomóc pacjentom z subkliniczną niedoczynnością tarczycy;
• korzeń maca – ma szeroko udokumentowane działanie wspierające w przypadku symptomów, których doświadczają osoby z zaburzeniami pracy tarczycy. Wspiera płodność i zdrowie kości. Dzięki niemu mamy więcej energii, mózg zaczyna lepiej funkcjonować, a libido i popęd seksualny rosną. Ze względu na obecność goitrogenów należy zachować ostrożność w suplementacji;
• kurkuma – regularne stosowanie kurkumy może zmniejszyć ryzyko wystąpienia i rozwoju woli;
• pięciornik biały – wyciąg z pięciornika pozytywnie wpływa na leczenie chorób tarczycy, zarówno niedoczynności, jak i nadczynności;
• czosnek – pomaga zwalczyć stan zapalny i wspiera metabolizm cukru we krwi;
• imbir – regularne spożycie co najmniej 1000 mg imbiru dziennie może zmniejszyć tak ważne objawy niedoczynności, jak suchość i bladość skóry, przyrost masy ciała czy zmniejszona tolerancja na zimno;
• różeniec górski – wyciąg z Rhiodola rosea pobudza układ nerwowy, pomaga zwiększyć wydajność i efektywność w pracy, wspiera leczenie depresji i pomaga pozbyć się zmęczenia, które są ważnymi symptomami klinicznej postaci niedoczynności tarczycy.

Hashimoto a alkohol

„Relacja” alkoholu z tarczycą, w tym z chorobą Hashimoto jest dość skomplikowana  .

Z jednej strony długotrwałe picie alkoholu może niszczyć komórki tarczycy i upośledzać jej funkcje, w tym produkcję hormonów tarczycowych. Osoby z zaburzeniami spożywania alkoholu często mają też niższe stężenie TSH, co może prowadzić do niedoczynności tarczycy.

Z drugiej jednak istnieją badania (z Holandii, Danii czy Chin), które sugerują, że umiarkowane spożycie alkoholu może zmniejszyć częstość występowania niedoczynności tarczycy  .

Naukowcy nie wiedzą do końca, w jaki sposób alkohol wchodzi w zależności z chorobami autoimmunologicznymi tarczycy. Wspólną cechą tych badań jest mniejsza ilość przeciwciał TPO, które wpływają na rozwój tych schorzeń.

Nie oznacza to jednak, że pijąc alkohol, nie zachorujesz na Hashimoto!

Do tej pory nie wykazano również negatywnych interakcji alkoholu z lewotyroksyną, wykorzystywaną w terapii Hashimoto  .

Pod żadnym pozorem nie stosuj alkoholu jako środka profilaktycznego czy leku na Hashimoto. To trzeci co do wielkości czynnik ryzyka chorób oraz zaburzeń, który wpływa na oś podwzgórze–przysadka mózgowa–tarczyca. Nadużywanie alkoholu może prowadzić niebezpiecznych konsekwencji, w tym do uzależnienia, chorób wątroby, nadciśnienia tętniczego czy stanów lękowych  .

Jak schudnąć przy Hashimoto? Aktywność i trening przy Hashimoto

Stanowi zapalnemu tarczycy często towarzyszą zaburzenia gospodarki węglowodanowej czy problemy z wchłanianiem poszczególnych składników odżywczych. Oprócz tego może wystąpić tzw. spowolniony metabolizm, który oznacza, że część energii, którą dostarczamy wraz z jedzeniem, jest magazynowana, a nie przetwarzana.

To wszystko wiąże się ze sporym ryzykiem przybierania na wadze. Jeśli Twoje BMI jest większe niż 24,9, warto zastosować lekko redukcyjną dietę, aby pozbyć się zbędnych kilogramów. Zacznij od zmniejszenia podaży kalorycznej o 200–300 kcal. Zbyt restrykcyjne ucięcie kalorii może odbić się na Twoim samopoczuciu i zdrowiu. Zwiększa również ryzyko efektu jo-jo.

Codzienna dieta powinna iść w parze z aktywnością fizyczną. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca przynajmniej 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej lub 75 minut intensywnego treningu w tygodniu  .

Wszyscy znamy to legendarne zdanie, że każdy ruch się liczy. Potwierdza to również, dietetyczka kliniczna i trenerka personalna, Marta Kaczorek:

Zalicza się do niej każda forma ruchu – sprzątanie, robienie zakupów, chodzenie do pracy pieszo, marsz w czasie calli czy zabawa z dziećmi.

Możesz trenować wszystko, co Ci się podoba – basen, jazda na rowerze, jogging.

Zarówno treningi siłowe, jak i cardio powinny być dopasowane do stanu zdrowia i samopoczucia. Obserwuj swoje ciało i sprawdzaj, jak reaguje Twój organizm. Jeśli czujesz, że dzisiaj nie dasz rady – zrób trening jutro. Zrozumienie i akceptacja siebie są naprawdę ważne.

Oprócz tego koniecznie zadbaj o zdrowy sen i odpowiednią regenerację.

Chcesz wiedzieć więcej na temat zdrowia tarczycy?

Zobacz też:

• Tarczyca – co to jest, funkcje, badania, choroby, leczenie
• Niedoczynność tarczycy: przyczyny, objawy, leczenie
• Nadczynność tarczycy: objawy, przyczyny, leczenie

Jak żyć z Hashimoto? Poznaj historię Natalii

Choć przez lata nie daje o sobie za bardzo znać, to jednak przysparza wielu problemów. Trudno ją szybko i skutecznie zdiagnozować. Brak wsparcia, lęk, niepewność – to uczucia, które potęgują się u wielu osób chorujących na Hashimoto, a które o tym nie wiedzą. Bardzo podobnie było również z Natalią Grajcar, jedną z założycielek Natu.Care.

Ustabilizowanie choroby i nauczenie się z nią normalnie żyć nie przyszło od razu. „Wciąż się tego uczę, to ciągły proces, który wymaga pracy, wysiłku. Ja musiałam całkowicie przewartościować swoje życie i zmierzyć się ze swoimi słabościami” – wspomina Natalia.

Kluczowy okazał się wybór odpowiedniego lekarza. „Kiedy zaczynałam swoje zmagania z Hashimoto i niedoczynnością wiedza i świadomość na ich temat była o wiele mniejsza niż obecnie. Chodziłam od lekarza do lekarza, aż w końcu trafiłam na empatycznego specjalistę, przy którym czułam się naprawdę bezpieczna. Jego wsparcie zarówno w czasie diagnozowanie, jak i w trakcie leczenia były dla mnie naprawdę ważne. Bez niego, ani bez pomocy najbliższych byłoby mi o wiele trudniej”.

Co było w tym wszystkim najistotniejsze?

Chcesz wieść zdrowe i szczęśliwe życie? Rób regularne badania profilaktyczne! Dlaczego są takie ważne? Dowiesz się tego z naszych artykułów:

• Badania na tarczycę – objawy, przygotowanie, normy
• Badania krwi: jak się przygotować, kiedy i gdzie wykonać, jak interpretować wyniki?
• Badanie kortyzolu – normy, cena, objawy i wskazania
• Próby wątrobowe – czym są i kiedy je wykonać?

Podsumowanie