1. Witaminy
  2. Niedobór witaminy B12

Niedobór witaminy B12. Przyczyny, objawy i leczenie

Prawidłowe stężenie witaminy B12 pozytywnie oddziałuje na cały nasz organizm. Niedobór może wiązać się z przykrymi konsekwencjami dla zdrowia.

Nina Wawryszuk - Redaktorka Natu.Care
Autor
Redaktorka Natu.Care
Aleksandra Cudna - Dietetyczka kliniczna
Recenzja
Dietetyczka kliniczna
Media o nas:
Spis treści

Prawidłowe stężenie witaminy B12 pozytywnie oddziałuje na cały nasz organizm. Niedobór może wiązać się z przykrymi konsekwencjami dla zdrowia.

Dlaczego możesz nam zaufać
Informacja o reklamach

Czy potrafisz rozpoznać, jak Twój organizm domaga się uzupełnienia witaminy B12? Razem z dietetyczką Aleksandrą Cudną przedstawimy Ci wszystko, co powinieneś wiedzieć o niedoborze B12 i jak sobie z nim zdrowo poradzić.

Spis treści:

  1. Co powoduje niedobór witaminy B12? Poznaj przyczyny
  2. Niedobór B12 – objawy i skutki dla organizmu
  3. Jak sprawdzić, czy mam niedobór witaminy B12?
  4. Jak uzupełnić niedobór witaminy B12?
  5. Witamina B12 w diecie – porady dietetyczki
Glow Stories – dla zdrowia skóry, włosów i paznokci

Glow Stories – dla zdrowia skóry, włosów i paznokci

Produkt z wysokiej jakości kwasem foliowym Quatrefolic®, ekstraktem z pędów bambusa i składnikami, które pozytywnie wpływają na skórę, włosy i paznokcie.

Zobacz więcej
Sleep Well – suplement diety na dobry sen i wyciszenie

Sleep Well – suplement diety na dobry sen i wyciszenie

Sleep Well to wyciszający i relaksujący suplement diety ze standaryzowanym kompleksem ekstraktów ziołowych CALMOMIX® i wysokiej jakości magnezem.

Zobacz więcej

 Zobacz też:

Co powoduje niedobór witaminy B12? Poznaj przyczyny

Niedobór może wystąpić, gdy stężenie witaminy B12 w surowicy stanie się zbyt niskie, aby sprostać wymaganiom organizmu

Przyczyny niedoboru:

Dieta 

  • uboga i mało odżywcza, 
  • nieurozmaicona, monotonna,
  • niskokaloryczna,
  • wegańska lub wegetariańska,
  • duża ilość alkoholu.

Zaburzenia wchłaniania

  • choroby żołądka (np. zapalenie błony śluzowej żołądka),
  • wrodzony niedobór czynnika wewnętrznego (witamina nie ma się z czym wiązać, więc się nie wchłania),
  • choroby jelita cienkiego (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, nowotwory),
  • celiakia,
  • wrodzone zaburzenia wchłaniania,
  • zwiększone zużycie przez bakterie (zespół rozrostu bakteryjnego SIBO),
  • zakażenie tasiemcem.

Przyjmowane leki

Jednoczesne stosowanie poniższych substancji utrudnia wchłanianie witaminy B12:

  • leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego,
  • metformina (lek przeciwcukrzycowy),
  • antykoncepcja hormonalna,
  • kwas aminosalicylowy (lek przeciwgruźliczy),
  • kolchicyna (lek przeciwzapalny stosowany w zapobieganiu i leczeniu ataków dny moczanowej).

Stosujesz którąś z tych substancji? Nie martw się! Lekarz może podjąć decyzję o zmianie leku lub pory jego przyjmowania, w zależności od problemów, z jakimi się zmagasz.

Wiek 60+

W tej grupie wiekowej często występują zaburzenia pracy żołądka i przyswajania tej witaminy

Zaburzenia układu immunologicznego

  • Choroba Gravesa-Basedowa,
  • choroba Addisona i Biermera,
  • toczeń.

Niedokrwistość megaloblastyczna

Rozwijająca się niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 w organizmie, gdy nie jest ona prawidłowo wchłaniana z przewodu pokarmowego.

Stany pooperacyjne

  • Usunięcie części/całości żołądka,
  • operacja bariatryczna, 
  • usunięcie jelita krętego.

Jesteś w grupie ryzyka niedoboru witaminy B12? Teraz sprawdź objawy niedoboru witaminy B12 – brzmią znajomo? A może bliska Ci osoba ma niektóre symptomy?

Niedobór B12 – objawy i skutki dla organizmu

Witamina B12 wpływa na wiele naszych układów w organizmie, więc jej niedobór daje szerokie spektrum objawów

Objawy niedoboru B12:

Układ nerwowy: 

  • bóle i zawroty głowy,
  • słabość, bóle i zmęczenie mięśni,
  • zaburzenia narządów zmysłów, szczególnie dotyku,
  • parestezje (drętwienia, mrowienia, pieczenie),
  • ataksja (obniżona koordynacja ruchów oraz kłopoty z utrzymaniem równowagi).

Układ sercowo–naczyniowy:

Niedobór prowadzi do anemii (niedokrwistości) megaloblastycznej objawiającej się:

  • zawrotami głowy, 
  • bladością, 
  • dusznościami, 
  • osłabieniem, 
  • szybką akcją serca.

Układ pokarmowy: 

  • zaparcia lub biegunki,
  • utrata apetytu, mdłości,
  • spadek wagi,
  • zaburzenia smaku,
  • zapalenie jamy ustnej z owrzodzeniami i stanem zapalnym,
  • obrzmienie, pieczenie i zaczerwienienie języka. 

Psychika:

Wzrok:

  • zaburzenia widzenia.

Skóra, włosy, paznokcie:

Libido:

  • zaburzenia erekcji w wyniku zwiększonego poziomu homocysteiny w organizmie.

Jak sprawdzić, czy mam niedobór witaminy B12?

Przed suplementacją przyjrzyj się swojej diecie. Czy jest urozmaicona? Czy jesz produkty bogate w witaminę B12? Jeśli nie jesteś pewien, a odczuwasz niektóre objawy, o których piszemy wyżej – najlepiej i najpewniej zrób badanie na stężenie poziomu B12 we krwi.
Aleksandra Cudna

Aleksandra Cudna Dietetyczka

Badanie możesz wykonać prywatnie. Warto od razu kupić cały pakiet witamin z grupy B – cenowo wyjdzie korzystniej, a przebadasz się kompleksowo. 

Jak uzupełnić niedobór witaminy B12?

Miałam pacjentkę, która trafiła do mnie z niskim poziomem witaminy B12. Przyczyną była prawdopodobnie długotrwale stosowana antykoncepcja hormonalna, problemy z błoną śluzową żołądka, a przede wszystkim mało urozmaicona i wysokoprzetworzona dieta. 
Aleksandra Cudna

Aleksandra Cudna Dietetyczka

Powstały niedobór uzupełniłyśmy zindywidualizowaną, pełnowartościową dietą w połączeniu z suplementem witaminy B12. Z doświadczenia widzę, że takie połączenie sprawdza się najlepiej, a pacjent bardzo szybko przestaje odczuwać skutki niedoboru - dodaje dietetyczka.

Jestem wege! Jak zadbać o odpowiedni poziom B12?

Weganie i wegetarianie często cierpią na niedobory kobalaminy. Trudno jest pokrywać dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę tylko wzbogacanymi produktami. Dlatego osoby na diecie bezmięsnej powinny dodatkowo suplementować witaminę B12 i kontrolować jej poziom. 

Jak można suplementować witaminę B12? O tym przeczytasz poniżej.

Formy podania witaminy B12

W aptekach mamy do wyboru mnóstwo suplementów bez recepty z witaminą B12 w formie: 

  • kapsułek, 
  • tabletek twardych,
  • tabletek musujących
  • kropli,
  • płynów,
  • sprayów,
  • żelek.

Lekarz może przepisać zastrzyki z witaminą B12 na receptę. Iniekcje domięśniowe lub głęboko podskórnie przepisuje się w przypadku:

  • ostrych niedoborów,
  • zaburzeń wchłaniania,
  • łagodzenia bólu (np. neuropatia, rwa kulszowa),
  • stanu zagrożenia życia i zdrowia.

Poradź się lekarza lub farmaceuty, jeśli nie wiesz, jaka forma podania będzie dla Ciebie najlepsza i czy nie koliduje z innymi lekami/suplementami.

Witamina B12 w diecie – porady dietetyczki

Porady od ekspertki – jak zadbać o odpowiednią podaż B12 w diecie:

  • Różnorodność. Staraj się na co dzień korzystać z różnych grup produktów odzwierzęcych, nie polegaj tylko na samym mięsie.
  • Włącz do diety jaja, mleko i produkty mleczne – sery żółte, sery twarogowe, jogurty, kefiry.
  • Zasmakuj ryb i owoców morza. Gotuj na parze, rób pasty, próbuj!
  • Korzystaj z produktów wzbogacanych o witaminę B12. Obecnie na rynku możemy dostać wzbogacane płatki śniadaniowe, napoje roślinne, produkty sojowe, płatki drożdżowe czy batoniki energetyczne. 
  • Pamiętaj, by w każdym Twoim posiłku znalazło się źródło pełnowartościowego białka, najlepiej pochodzenia zwierzęcego. 

Przykładowe menu – różnorodność w całym dniu zdrowego jedzenia!

Posiłek Propozycja
Śniadanie Rozgrzewająca szakszuka lub szpinakowy omlet
Drugie śniadanie Jogurt z owocami sezonowymi, granolą i siemieniem lnianym
Obiad Chude mięso drobiowe (kurczak, indyk) lub tłusta ryba (łosoś, halibut), ulubione warzywa i kasza/ryż brązowy/ziemniaki
Podwieczorek Serek wiejski lub twarogowy z pomidorem i szczypiorkiem
Kolacja Sałatka caprese z serem mozzarella

Aby zadbać o odpowiednie wchłanianie witaminy B12, unikaj używek – palenia papierosów, spożywania alkoholu, nadmiernych ilości kawy.

 Zobacz też inne artykuły o witaminach z grupy B:

Podsumowanie

Niedobór witaminy B12 może mieć opłakane skutki, ponieważ ma ona wieloukładowy wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. 

Wraz z dietetyczką zachęcamy Cię do zmiany nawyków żywieniowych i pozyskiwania witamin oraz minerałów z diety. Może okazać się, że dodatkową suplementacją doprowadzisz do zbędnego nadmiaru witaminy lub wydasz pieniądze w błoto – bo masz jej optymalny poziom.

Wiedziałeś, że witamina B12 ma tak wszechstronne oddziaływanie na nasz organizm? Coś Cię zaskoczyło? Zostaw komentarz, jestem ciekawa – ja pisząc artykuł, nie raz się zdziwiłam!

Zapraszam do innych ciekawych wpisów o witaminach i minerałach.

Źródła

Zobacz wszystkie

Afra, T. P., Razmi, T. M., & Narang, T. (2020). Reversible Melanonychia Revealing Nutritional Vitamin-B12 Deficiency. Indian Dermatology Online Journal, 11(5), 847–848. https://doi.org/10.4103/idoj.IDOJ_13_20

Ankar, A., & Kumar, A. (2022). Vitamin B12 Deficiency. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441923/

Ata, F., Bint I Bilal, A., Javed, S., Shabir Chaudhry, H., Sharma, R., Fatima Malik, R., Choudry, H., & Bhaskaran Kartha, A. (2020). Optic neuropathy as a presenting feature of vitamin B-12 deficiency: A systematic review of literature and a case report. Annals of Medicine and Surgery, 60, 316–322. https://doi.org/10.1016/j.amsu.2020.11.010

Baik, H. W., & Russell, R. M. (1999). Vitamin B12 deficiency in the elderly. Annual Review of Nutrition, 19, 357–377. https://doi.org/10.1146/annurev.nutr.19.1.357

Berenson, A. B., & Rahman, M. (2012). Effect of hormonal contraceptives on vitamin B12 level and the association of the latter with bone mineral density. Contraception, 86(5), 481–487. https://doi.org/10.1016/j.contraception.2012.02.015

Boumenna, T., Scott, T. M., Lee, J.-S., Palacios, N., & Tucker, K. L. (2021). Folate, vitamin B-12, and cognitive function in the Boston Puerto Rican Health Study. The American Journal of Clinical Nutrition, 113(1), 179–186. https://doi.org/10.1093/ajcn/nqaa293

Gupta, K., Jain, A., & Rohatgi, A. (2018). An observational study of vitamin b12 levels and peripheral neuropathy profile in patients of diabetes mellitus on metformin therapy. Diabetes & Metabolic Syndrome, 12(1), 51–58. https://doi.org/10.1016/j.dsx.2017.08.014

Jatoi, S., Hafeez, A., Riaz, S. U., Ali, A., Ghauri, M. I., & Zehra, M. (b.d.). Low Vitamin B12 Levels: An Underestimated Cause Of Minimal Cognitive Impairment And Dementia. Cureus, 12(2), e6976. https://doi.org/10.7759/cureus.6976

Kobayashi, A., & Iwasaki, H. (2020). Pernicious anemia presenting as glossitis. CMAJ : Canadian Medical Association Journal, 192(16), E434. https://doi.org/10.1503/cmaj.191331

Sharabi, A. F., & Winters, R. (2022). Glossitis. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560627/

Wolffenbuttel, B. H. R., Wouters, H. J. C. M., Heiner-Fokkema, M. R., & van der Klauw, M. M. (2019). The Many Faces of Cobalamin (Vitamin B12) Deficiency. Mayo Clinic Proceedings: Innovations, Quality & Outcomes, 3(2), 200–214. https://doi.org/10.1016/j.mayocpiqo.2019.03.002

Xu, J., Xu, Z., Ge, N., Wang, C., Hu, C., Chen, Z., Ouyang, J., & Pei, C. (2021). Association between folic acid, homocysteine, vitamin B12 and erectile dysfunction-A cross-sectional study. Andrologia, 53(11), e14234. https://doi.org/10.1111/and.14234

Witamina B Complex
Pokrywa 100% dziennego zapotrzebowania na wszystkie witaminy z grupy B. Najprostszy skład, bez zbędnych dodatków.
Sprawdź
Nina Wawryszuk - Redaktorka Natu.Care

Redaktorka Natu.Care

Nina Wawryszuk

Nina Wawryszuk specjalizuje się w suplementacji sportowej, treningu siłowym i psychosomatyce. Na co dzień, oprócz pisania artykułów dla Natu.Care, pomaga sportowcom poprawić ich wyniki poprzez trening, dietę i suplementację.

Aleksandra Cudna - Dietetyczka kliniczna

Dietetyczka kliniczna

Aleksandra Cudna

Aleksandra Cudna jest dietetyczką kliniczną. Głównym obszarem jej zainteresowań jest żywienie w chorobach i zaburzeniach czynnościowych układu pokarmowego. Specjalizuje się również w terapii chorób autoimmunologicznych, tarczycy i narządu rodnego. Edukuje na swoim profilu na Instagramie @cudnadietetyk

Zadbaj o zdrowy organizm

Spróbuj wysokiej jakości suplementów Natu.Care

Zobacz produkty
Podobne artykuły
Witamina A plus E – 14 najlepszych produktów według farmaceuty
Witaminy

lut 14

Witamina A+E: 22+ najlepsze produkty, działanie, jak stosować

Witaminy A plus E to suplementy diety, które pozwalają uzupełnić niedobór tych witamin. Która jest najlepsza? Sprawdź ranking farmaceuty!

Witamina B2 – co to, właściwości, niedobór, dawkowanie
Witaminy

gru 08

Witamina B2 – co to, właściwości, niedobór, dawkowanie

Witamina B2 odpowiada za wzrost komórek, rozkład tłuszczów oraz produkcję energii.

Biotyna na włosy – co daje, efekty, źródła, ranking [TOP 15]
Witaminy

paź 20

Biotyna na włosy – co daje, efekty, źródła, ranking [TOP 15]

Biotyna na włosy potrafi zdziałać cuda. Jakich efektów możemy się spodziewać? Skąd ją czerpać? Która jest najlepsza? Sprawdź!