- Strona Główna
- Witaminy
- Niacyna
Niacyna – co to, działanie, dawkowanie, niedobór, nadmiar
Niacyna odpowiada za metabolizm składników odżywczych, poziom cholesterolu oraz ciśnienie krwi.
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dlaczego możesz nam zaufać
Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.
Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym
Informacja o reklamach
Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.
Dowiedz się więcej w naszym regulaminie
Dwa kwadranse. Mniej więcej tyle zajmie Ci przeczytanie mojego artykułu o niacynie oraz przygotowanie przepysznej sałatki od dietetyczki klinicznej, Joanny Serwińskiej-Jani. Poniżej znajdziesz świetny przepis, a poza nim wiele cennych informacji o niacynie. Działanie, dawkowanie, niedobór, nadmiar i suplementacja niacyny – dowiesz się o tym wszystkim.
Spis treści
- Co to jest niacyna?
- Niacyna – działanie
- Niacyna – dawkowanie
- Gdzie występuje niacyna?
- Niedobór niacyny
- Niacyna – nadmiar
- Suplementacja niacyny
- Niacyna w ciąży
- Niacyna a alkohol
- Niacyna – interakcje z lekami
- Podsumowanie
Zobacz też:
- Mononukleotyd nikotynamidu (NMN)
- Witaminy z grupy B [właściwości + gdzie występują]
- Witamina B1 (tiamina) [właściwości + gdzie występuje]
- Witamina B2 [właściwości + gdzie występuje]
- Witamina B3 [właściwości + gdzie występuje]
- Witamina B5 (kwas pantotenowy) [co to + właściwości i nadmiar]
- Witamina B6 [gdzie występuje + niedobór, nadmiar i właściwości]
- Biotyna [co to + właściwości i skutki uboczne]
- Biotyna na włosy [co daje i efekty + ranking]
- Witamina B9 (kwas foliowy) [co to + właściwości i nadmiar]
- Witamina B12 [na co pomaga + gdzie występuje]
- Witamina C [właściwości + dawkowanie]
- Magnez [w czym jest + właściwości]
- Najlepszy magnez [ranking + opinia farmaceuty]
Co to jest niacyna?
Niacyna to niezbędna dla zdrowia naszego organizmu witamina z grupy B. Ten rozpuszczalny w wodzie związek odpowiada za budowę DNA, produkcję dobrego cholesterolu, a także metabolizm składników odżywczych. Niacynę znaleźć można w piersi z kurczaka, tuńczyku, a także wątróbce .
Jakie są inne nazwy niacyny?
Niacyna nazywana jest także witaminą B3 lub witaminą PP. Skąd się to wzięło? Niacyna określa kilka związków, do których zaliczamy między innymi nikotynamid czy kwas nikotynowy . Witamina PP odnosi się do jednej z właściwości niacyny – jest ona związkiem przeciwpelagrycznym.
Pelagra to groźna choroba, do której prowadzi niedobór niacyny. Objawia się ona biegunką czy problemami skórnymi, a w skrajnych wypadkach skutkuje nawet śmiercią . Dlaczego witamina B3? Niacyna to po prostu trzecia z witamin z grupy B.
Niacyna – działanie
To nie licznym nazwom, a licznym właściwościom niacyna zawdzięcza swoją sławę. Jak działa?
Dba o poziom cholesterolu
Niacyna bierze udział w utrzymywaniu odpowiedniego stężenia cholesterolu w organizmie. Badania sugerują, że zmniejsza ona poziom „złego” cholesterolu o 5 do nawet 25%. Co więcej, wpływa także na produkcję „dobrego cholesterolu” – może zwiększyć jego stężenie w organizmie o 15 do 35% .
Zmniejsza ryzyko nadciśnienia
Niacyna może zwiększać przepływ krwi oraz zmniejszać jej ciśnienie. Częściowo wpływa ona na pracę naczyń krwionośnych. Badania sugerują, że suplementacja niacyny, może zmniejszyć ryzyko nadciśnienia tętniczego o 2% .
Wspomaga leczenie problemów z erekcją
Pozytywny wpływ na przepływ krwi niacyny, przekłada się na wspieranie leczenia problemów z erekcją. Badania wskazują, że lecznicza dawka 1500 mg niacyny dziennie skutkuje poprawą funkcji seksualnych u mężczyzn .
Może Cię zainteresować: Cynk – właściwości, występowanie, niedobór, nadmiar
Wpływa na zdrowie skóry
Uszkodzenia słoneczne mogą prowadzić do nowotworu skóry. Niacyna chroni nasze komórki, zapobiegając rakowi. Badania sugerują, że suplementacja 500 mg (amidu nikotynowego) niacyny dziennie, zmniejszyła ryzyko zachorowania na nowotwór skóry .
Istotną rolę w zdrowiu skóry odgrywa także kolagen. Dowiesz się o nim więcej z poniższych artykułów:
Kontroluje pracę mózgu
Badania sugerują, że niacyna może wspierać leczenie niektórych chorób psychicznych, takich jak schizofrenia. Mimo tego, są potrzebne dalsze badania, aby potwierdzić te założenia .
Kwasy omega, a zwłaszcza omega-3 także pozytywnie wpływają na pracę mózgu. Chcesz dowiedzieć się o nich więcej? Zapraszam!
-
Odgrywa kluczową rolę w metabolizmie składników odżywczych.
-
Wspiera funkcje poznawcze.
-
Pozytywnie wpływa na pracę układu nerwowego oraz trawiennego.
-
Wspomaga leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów.
-
Przeciwdziała chorobie wieńcowej.
EFSA informuje, że niacyna odpowiada też za utrzymanie prawidłowych funkcji psychologicznych, kondycję błon śluzowych oraz zmniejsza zmęczenie.
Glow Stories – dla zdrowia skóry, włosów i paznokci
Produkt z wysokiej jakości kwasem foliowym Quatrefolic®, ekstraktem z pędów bambusa i składnikami, które pozytywnie wpływają na skórę, włosy i paznokcie.
Niacyna – dawkowanie
Poprawne dawkowanie niacyny zależne jest od naszego codziennego zapotrzebowania. Zmienia się ono wraz z wiekiem. Sprawdź, ile niacyny potrzebujesz Ty, a ile Twoi bliscy .
Wiek |
Dzienna zalecana dawka niacyny* |
0–6 miesięcy |
2 mg |
7–11 miesięcy |
5 mg |
1–3 lat |
6 mg |
4–6 lat |
8 mg |
7–12 lat |
12 mg |
13+ lat kobiety |
14 mg |
13+ lat mężczyźni |
16 mg |
*Normy żywienia dla populacji Polski
Kobiety w ciąży oraz karmiące piersią potrzebują więcej niacyny. Kiedy spodziewasz się dziecka, przyjmuj 18 mg tej witaminy dziennie. Z kolei w okresie karmienia piersią Twoje zapotrzebowanie na niacynę będzie wynosiło 17 mg.
Gdzie występuje niacyna?
Główne źródła niacyny to drób, czerwone mięso, ryby czy rośliny strączkowe. Szukasz konkretnych produktów, które dostarczą Ci solidnej dawki niacyny? Oto tabela z 10 produktami najbogatszymi w niacynę !
Produkt |
Zawartość niacyny w 100 gramach |
Otręby ryżowe |
34 mg |
Gotowany tuńczyk |
22 mg |
Sardele |
20 mg |
Gotowany skipjack |
19 mg |
Smażona wątróbka wołowa |
17,5 mg |
Gotowana wątróbka jagnięca |
17 mg |
Suszone grzyby shiitake |
14,1 mg |
Anchois surowe |
14 mg |
Pieczona pierś z kurczaka |
13,7 mg |
Mielony indyk |
12,6 mg |
Sałatka z łososiem, czyli smaczny sposób na niemałą dawkę niacyny
Dietetyczka kliniczna Joanna Serwińska-Jania specjalnie dla Ciebie przygotowała przepis bogaty w niacynę. Sałatka z łososiem, pestkami dyni oraz jajkiem będzie gotowa w zaledwie 15 minut.
Jakie są niezbędne składniki?
-
Łosoś wędzony: 50 g
-
Jajko: 50 g (jedna sztuka)
-
Szpinak: 50 g (dwie garści)
-
Pestki dyni: 20 g (dwie łyżki)
-
Ogórek świeży: 45 g
-
Papryka czerwona: 57,5 g
-
Oliwki: 45 g (jedna garść)
-
Pieprz czarny: 0,3 g (jedna szczypta)
-
Pestki słonecznika: 10 g (jedna łyżka)
-
Sól: 0,3 g (jedna szczypta)
-
Oliwa z oliwek: 10 g (jedna łyżka)
-
Miód: 4 g (pół łyżeczki)
Kiedy zaopatrzysz się w wyżej wymienione składniki, przyjdzie czas na kuchenne przygody. Sałatka będzie gotowa w siedmiu prostych krokach.
-
Umyj i posiekaj szpinak.
-
Ugotuj jajko na twardo (około 8-10 minut).
-
Poporcjuj łososia na drobne kawałki.
-
Ogórek oraz paprykę pokrój w kostkę.
-
Wymieszaj ze sobą wszystkie składniki.
-
Przyrządź sos: wymieszaj miód z oliwą i dopraw całość pieprzem i solą.
-
Gotową sałatkę polej przygotowanym sosem i posyp posiekanymi orzechami.
Niedobór niacyny
Niedobór niacyny najczęściej występuje w krajach rozwijających się. W większości wypadków prowadzi do niego brak zbilansowanej diety. W krajach rozwiniętych prowadzą do niego inne czynniki. Jakie?
Przyczyny niedoboru niacyny to :
-
zaburzenia działania układu pokarmowego,
-
choroba alkoholowa,
-
długotrwałe przyjmowanie niektórych leków (takich jak izoniazyd),
-
czynniki genetyczne.
Objawy
Niacyna jest istotna dla zdrowia naszego organizmu, dlatego jej niedobór jest szybko sygnalizowany. Które symptomy powinny wzbudzić nasz niepokój?
-
wymioty,
-
biegunka,
-
zmęczenie,
-
bóle głowy,
-
apatia,
-
problemy z pamięcią.
Do czego prowadzi niedobór niacyny, czyli czym jest pelagra?
Nieleczony niedobór niacyny w dłuższej perspektywie prowadzi do pelagry. Choroba ta skutkuje wspomnianymi objawami, takimi jak demencja czy biegunka. Jej charakterystycznym objawem jest ciemna, gruba oraz łuszcząca się wysypka skórna. Co więcej, pelagra prowadzi do uszkodzeń mózgu czy nerwów, a w skrajnych wypadkach nawet śmierci .
Jak pozbyć się niedoboru?
Niedoboru niacyny najłatwiej pozbyć się stosując suplementy. W większości wypadków lekarz przepisuje osobom z brakiem niacyny środki zawierające nie mniej niż 20 mg tego związku .
Nieco inaczej wygląda leczenie osób, które borykały się z długotrwałym niedoborem niacyny. Jeśli doszło do uszkodzeń organizmu, konieczne jest ich niezależne leczenie.
Niacyna – nadmiar
Spożywanie produktów bogatych w niacynę nigdy nie doprowadzi do jej przedawkowania. Nadmiar tej witaminy może zostać spowodowany wyłącznie zbyt dużym spożyciem suplementów. Przyjmowanie większych dawek, niż zaleca producent lub lekarz jest niebezpieczne i prowadzi do symptomów przedawkowania niacyny .
Objawy
Nadmiar niektórych substancji może być tak samo groźny, jak ich niedobór. Właśnie tak jest z cenną niacyną.
-
zaczerwienienie skóry,
-
nudności,
-
biegunka,
-
wymioty,
-
przyspieszone bicie serca,
-
swędząca skóra.
Suplementacja niacyny
Zdrowa i zbilansowana dieta to klucz do odpowiedniego stężenia niacyny w organizmie. Suplementacją powinny się zainteresować osoby, które narażone są na jej niedobór. Zaliczamy do nich uzależnionych od alkoholu, osoby z zaburzeniami wchłaniania czy ludzi z genetycznymi zaburzeniami przyswajania tej witaminy.
Dlaczego niacyna jest na receptę?
Badania sugerują, że niacyna może prowadzić do udarów czy uszkodzeń wątroby. Dlatego specjaliści zalecają jej stosowanie wyłącznie w wybranych wypadkach. Najczęściej lekarze przepisują ją osobom, które nie mogą przyjmować statyn, a potrzebują środka, który stabilizuje ich cholesterol .
Przez jaki czas można przyjmować?
Najczęściej nie mówimy o suplementacji, a o leczeniu niacyną. Dlatego też należy ją przyjmować przez dokładnie taki czas, jaki zostanie zalecony przez specjalistę. Z kolei w przypadku ewentualnych suplementów konieczne jest stosowanie się do zaleceń producenta.
Kto nie powinien suplementować?
Zanim otrzymasz receptę na niacynę, lekarz przeprowadzi z Tobą wywiad. Tylko w ten sposób będzie mógł mieć pewność, że będzie ona dla Ciebie bezpieczna.
Z kolei jeśli chodzi o suplementy, to nie warto ich przyjmować na własną rękę. Szczególnie ostrożne muszą być osoby, które miały problemy z wrzodami żołądka, wątrobą czy nerkami .
Niacyna w ciąży
Niacyna wpływa na zdrowie każdej ciąży. Badania wskazują, że jej odpowiednie stężenie w organizmie przeciwdziała wadom wrodzonym serca, kręgosłupa czy nerek u dziecka. Dzienne zapotrzebowanie na niacynę rośnie w czasie ciąży i wynosi 18 mg .
Niacyna a karmienie piersią
Niacyna jest również kluczowym związkiem podczas karmienia piersią. Wszystkie związki potrzebne dla zdrowia dziecka muszą być dostarczane wraz z mlekiem matki. W okresie karmienia piersią panie powinny dostarczać swojemu organizmowi 17 mg niacyny .
Uwaga! W czasie ciąży nie można suplementować niacyny. Zaleca się, aby dzienne zapotrzebowanie na ten związek wypełniać w tym okresie poprzez zbilansowaną dietę.
Niacyna a alkohol
Niacyna może reagować z napojami wyskokowymi. Spożywanie alkoholu podczas leczenia lub suplementacji niacyny, może prowadzić do uszkodzeń wątroby. Na tym nie koniec, wszelkiej maści trunki zwiększają także szansę wystąpienia ewentualnych skutków ubocznych, takich jak zaczerwienienie skóry .
Co więcej, u osób uzależnionych od alkoholu ryzyko niedoboru niacyny jest znacznie większe.
Niacyna – interakcje z lekami
Niacyna może reagować z licznymi lekami. Kto powinien zachować szczególną czujność?
Niacyna może wchodzić w interakcje z :
-
statynami,
-
lekami przeciwzakrzepowymi,
-
lekami na cukrzycę,
-
lekami na nadciśnienie,
-
allopurinolem.
Uwaga! Nikt nie powinien przyjmować niacyny na własną rękę. Tylko lekarz może zalecić nam zdrową i bezpieczną suplementację tej witaminy.
Zobacz też:
- Krem BB [ranking + opinie]
- Kremy do twarzy Cerave [produkty + opinia eksperta]
- Krem pod oczy [ranking + jak wybrać]
- Krem przeciwzmarszczkowy [ranking + jak wybrać]
Podsumowanie
Z tego artykułu zapamiętaj:
- Niacyna zwana też witaminą B3 czy PP to rozpuszczalna w wodzie witamina z grupy B.
- Niacyna usprawnia pracę mózgu, odpowiada za metabolizm, a także kontroluje stężenie cholesterolu.
- Mężczyźni powinni przyjmować 16 mg niacyny dziennie, kiedy kobietom wystarczy 14 mg.
- Najbogatszym źródłem niacyny są otręby ryżowe.
- Zaburzenia genetyczne lub problemy z układem krążenia, a także choroba alkoholowa prowadzą do niedoboru niacyny.
- Brak niacyny w organizmie skutkuje bólami głowy, zmęczeniem czy biegunką.
- Nadmiar niacyny jest rzadki i przejawia się zaczerwienieniem skóry, nudnościami lub biegunką.
- Nie powinno się przyjmować niacyny na własną rękę.
- Alkohol wypłukuje niacynę z organizmu.
- Niacyna może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami.
FAQ
Czym jest i kiedy mija efekt flush?
Efekt flush to tymczasową reakcją organizmu, która może wystąpić po spożyciu dużych dawek niacyny (witaminy B3, szczególnie w postaci kwasu nikotynowego). Efekt flush objawia się m.in. zaczerwieniem skóry, uczuciem ciepła i swędzenie. Wynikają one z rozszerzenia naczyń krwionośnych i zwiększenia krążenia krwi.
Jest to niegroźna reakcja (choć może powodować dyskomfort) i zazwyczaj mija od 30 minut do 2 godzin od zaobserwowania objawów. Jeśli efekt flush nie ustąpi lub się nasila, skonsultuj się z lekarzem, by omówić zmiany w suplementacji.
Z czym nie łączyć niacyny?
Niacyna może wchodzić w szkodliwe interakcje z niektórymi lekami i substancjami. Najważniejsze z nich to:
Czy niacyna pomoże na depresję?
Witamina B3 może być syntetyzowana w organizmie z tryptofanu, czyli aminokwasu, niezbędnego do produkcji serotoniny, której niski poziom jest związany ze stanami depresyjnymi. Mniej dostępnego tryptofanu, to mniej serotoniny. Badania pokazują, że zwiększone dawki niacyny w połączeniu z psychoterapią znacząco poprawiają stan zdrowia pacjentów z depresją.
Inne badania sugerują, że u części pacjentów z depresją występuje niskie stężenie m.in. witaminy B6 i witaminy B3. Konieczne są jednak dalsze badania, które pomogą poznać przyczyny, gdyż niedobory witamin z grupy B wynikające z diety są mało prawdopodobne oraz czy suplementacja może mieć działanie stricte przeciwdepresyjne.
Kto powinien zażywać niacynę?
Większość ludzi przyjmuje wystarczającą ilość niacyny dzięki zbilansowanej diecie. Najważniejsze wskazania do suplementacji to:
- niedobór witaminy B3,
- choroby układu pokarmowego i zaburzenia wchłaniania,
- ciąża i karmienie piersią,
- duża aktywność fizyczna,
- nadużywanie alkoholu,
- choroby dermatologiczne (np. fotoalergiczne zapalenie skóry),
- cukrzyca,
- hiperlipidemia i inne problemy z cholesterolem.
W zależności od przypadku i zapotrzebowania lekarz przepisze odpowiednią dawkę niacyny i stosuj się do tych zaleceń.
Czy niacyna i niacynamid to to samo?
Niacynamid to pochodna witaminy B3, który występuje często pod nazwą niacyna czy witamina PP. Z perspektywy chemicznej to połączenie dwóch związków: kwasu nikotynowego i jego amidu. Niacynamid powszechnie stosowany jest w kosmetologii, jako składnik m.in. kremów przeciwzmarszczkowych, kremów do rąk czy zabiegów na twarz.
Czy niacynamid można używać z witaminą C?
Jeśli stosujesz kosmetyki z niacynamidem nie możesz łączyć ich z witaminą C w postaci kwasu askorbinowego. Obie te substancje wchodzą ze sobą reakcję i mogą wywoływać podrażnienie, pieczenie oraz zaczerwienienie skóry. Najlepiej rozdzielić aplikację obu substancji, np. niacynamid rano, a witaminę C wieczorem.
Zobacz też: Najlepsze serum z witaminą C – ranking i efekty.
Czy niacyna ma wpływ na zdrowie serca?
Badania naukowe wykazały, że niacyna może wpłynąć korzystnie na zdrowie serca poprzez obniżenie poziomu złego cholesterolu (LDL) i trójglicerydów, a jednocześnie zwiększenie poziomu dobrego cholesterolu (HDL). Stosowanie niacyny w celach kardiologicznych powinno być jednak monitorowane przez lekarza.
Jak brać niacynę?
Niezależnie od formy (tabletki, kapsułki, kapsułki o przedłużonym uwalnianiu) niacynę należy przyjmować w czasie posiłku lub między nimi i z dużą ilością płynów. W trakcie leczenia unikaj gorących napojów i alkoholu. Najlepszą przyswajalność wykazuje niacyna w postaci kwasu nikotynowego.
Źródła
Zobacz wszystkie
Chen, A. C., Martin, A. J., Choy, B., Fernández-Peñas, P., Dalziell, R. A., McKenzie, C. A., Scolyer, R. A., Dhillon, H. M., Vardy, J. L., Kricker, A., St. George, G., Chinniah, N., Halliday, G. M., & Damian, D. L. (2015). A Phase 3 Randomized Trial of Nicotinamide for Skin-Cancer Chemoprevention. New England Journal of Medicine, 373(17), 1618–1626. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1506197
Duggal, J. K., Singh, M., Attri, N., Singh, P. P., Ahmed, N., Pahwa, S., Molnar, J., Singh, S., Khosla, S., & Arora, R. (2010). Effect of Niacin Therapy on Cardiovascular Outcomes in Patients With Coronary Artery Disease. Journal of Cardiovascular Pharmacology and Therapeutics, 15(2), 158–166. https://doi.org/10.1177/1074248410361337
Jonas, W. B., Rapoza, C. P., & Blair, W. F. (1996). The effect of niacinamide on osteoarthritis: A pilot study. Inflammation Research, 45(7), 330–334. https://doi.org/10.1007/BF02252945
Niacin. (2012). W LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK548176/
Office of Dietary Supplements—Niacin. (b.d.). Pobrano 17 marzec 2023, z https://ods.od.nih.gov/factsheets/Niacin-HealthProfessional/
Palawaththa, S., Islam, R. M., Illic, D., Rabel, K., Lee, M., Romero, L., Leung, X. Y., & Karim, Md. N. (2022). Effect of maternal dietary niacin intake on congenital anomalies: A systematic review and meta-analysis. European Journal of Nutrition, 61(3), 1133–1142. https://doi.org/10.1007/s00394-021-02731-9
Redzic, S., Hashmi, M. F., & Gupta, V. (2022). Niacin Deficiency. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557728/
Ren, X., Yang, Z., Shao, B., Yin, S., & Yang, X. (2015). B-Vitamin Levels in Human Milk among Different Lactation Stages and Areas in China. PLOS ONE, 10(7), e0133285. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0133285
Snaidr, V. A., Damian, D. L., & Halliday, G. M. (2019). Nicotinamide for photoprotection and skin cancer chemoprevention: A review of efficacy and safety. Experimental Dermatology, 28(S1), 15–22. https://doi.org/10.1111/exd.13819
Xu, X. J., & Jiang, G. S. (2015). Niacin-respondent subset of schizophrenia – a therapeutic review. European Review for Medical and Pharmacological Sciences, 19(6), 988–997.
Zhang, Z., Liu, M., Zhou, C., He, P., Zhang, Y., Li, H., Li, Q., Liu, C., & Qin, X. (2021). Evaluation of Dietary Niacin and New-Onset Hypertension Among Chinese Adults. JAMA Network Open, 4(1), e2031669. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.31669
Redakcja
Poznaj zespółFact-checker
Agata Jach zajmuje się weryfikacją cytowanych źródeł i sprawdza, czy publikowane treści są zgodne z prawdą.
gru 28
Sprawdź, gdzie występuje witamina B12 i jakie produkty Ci jej dostarczą.
gru 28
Witamina PP zwana też niacyną lub witaminą B3 wspiera prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
lis 22
Wszystko, co chcesz wiedzieć o NMN: właściwości, efekty, bezpieczeństwo i opinie ekspertów.