1. Witaminy
  2. Witamina C

Witamina C – co to, właściwości, działanie, niedobór

Witamina C usprawnia gojenie ran, działa przeciwutleniająco, a także opóźnia procesy starzenia.
Ludwik Jelonek - Redaktor Natu.Care
Tekst

Ludwik Jelonek

Ludwik Jelonek - Redaktor Natu.Care
Tekst
Ludwik Jelonek
Redaktor Natu.Care

Ludwik Jelonek jest autorem blisko 2000 tekstów opublikowanych na wiodących portalach. Jego treści trafiły do takich serwisów jak Ostrovit czy Kobieta Onet. W Natu.Care Ludwik edukuje ludzi w najważniejszej dziedzinie życia – zdrowiu.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Julia Skrajda - Dietetyczka kliniczna
Recenzja

Julia Skrajda

Zweryfikowane przez eksperta
Julia Skrajda - Dietetyczka kliniczna
Recenzja
Julia Skrajda
Dietetyczka kliniczna

Julia Skrajda to dietetyczka kliniczna. Mimo tego, że dietetyka nie była jej pierwszym wyborem studiów, to pasja do zdrowego odżywiania była w niej od zawsze. Pewnego dnia postanowiła przekuć swoje zainteresowania w pracę, aby teraz pomagać licznym pacjentom i dzielić się swoją wiedzą.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Nina Wawryszuk - Redaktorka Natu.Care
Fact-checking

Nina Wawryszuk

Nina Wawryszuk - Redaktorka Natu.Care
Fact-checking
Nina Wawryszuk
Redaktorka Natu.Care

Nina Wawryszuk specjalizuje się w suplementacji sportowej, treningu siłowym i psychosomatyce. Na co dzień, oprócz pisania artykułów dla Natu.Care, pomaga sportowcom poprawić ich wyniki poprzez trening, dietę i suplementację.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

22 maja, 2023
Redakcja:
Recenzja:

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

20 min
Media o nas:
Spis treści
  • Co to jest witamina C?
  • Właściwości witaminy C
  • W jakich produktach występuje witamina C?
  • Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C
  • Niedobór witaminy C
  • Nadmiar witaminy C
  • Witamina C – suplementacja
  • Witamina C w ciąży
  • Witamina C a alkohol
  • Interakcje witaminy C z lekami
  • Podsumowanie
  • FAQ
  • Źródła
Spis treści

Myślisz, że to cytryna jest produktem najbogatszym w witaminę C? W 100 gramach śliwki kakadu jest tej witaminy około 100 razy więcej niż w standardowej cytrynie. To cenna wiedza – większość ssaków samodzielnie wytwarza witaminę C, jednak ludzie muszą dostarczać ją organizmowi wraz z dietą. Dlaczego jej odpowiednie stężenie jest tak ważne? W jakich produktach występuje? Czym przejawia się niedobór witaminy C w organizmie? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w tym artykule! 

Dlaczego możesz nam zaufać
Informacja o reklamach

Spis treści:

  1. Co to jest witamina C?
  2. Właściwości witaminy C?
  3. W jakich produktach występuje witamina C?
  4. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C
  5. Niedobór witaminy C
  6. Nadmiar witaminy C
  7. Witamina C – suplementacja
  8. Czy witamina C wpływa na ciążę?
  9. Witamina C a alkohol
  10. Interakcje witaminy C z lekami
  11. Podsumowanie
Rise&Shine: Kolagen (5000 mg) o smaku Mango-Marakuja

Rise&Shine: Kolagen (5000 mg) o smaku Mango-Marakuja

Rise&Shine to kolagen (5000 mg) o smaku Mango-Marakuja. Sprawdzony skład, świetna przyswajalność i orzeźwiający smak.

Zobacz więcej
Cacao Bloom: Kolagen premium (5000 mg) z zawartością kakao

Cacao Bloom: Kolagen premium (5000 mg) z zawartością kakao

Cacao Bloom to kolagen premium (5000 mg) z holenderskim kakao. Przebadany skład, wygodne dawkowanie i niezapomniany smak.

Zobacz więcej

Zobacz też:

Co to jest witamina C?

Witamina C  to witamina rozpuszczalna w wodziei. Ma właściwości przeciwutleniające – chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami. Wpływa na proces gojenia ran, odpowiada za układ odpornościowy oraz zapobiega starzeniu organizmu. Witamina C jest  niezbędna dla zdrowia  każdego człowieka. 

Lewoskrętna i prawoskrętna – czym się różni?

Naturalna oraz aktywnie biologiczna witamina C to kwas L-askorbinowyi. Po usłyszeniu tej nazwy od razu do głowy przychodzi nam myśl, że jest to witamina lewoskrętna. To błąd. Kwas L-askorbinowy (inaczej witamina C) to prawoskrętny związek. Z kolei lewoskrętny jest kwas D-askorbinowy. Jak to możliwe?

Litera przed nazwą kwasu odnosi się do konfiguracji przestrzennej cząsteczki, a nie jej optycznej skrętności.  Prawoskrętna witamina Ci ma konfigurację L, dlatego nazywana jest kwasem L-askorbinowym. Z kolei lewoskrętny kwas D-askorbinowy, często nazywany „lewoskrętną witaminą C”, w rzeczywistości nią nie jest! Związek ten poza działaniem antyoksydacyjnym nie wykazuje aktywności biologicznej – nie wpływa na nasz organizm.

Gdzie witamina C występuje w organizmie?

Zawartość witaminy C  w organizmie waha się od 300 mg (w przypadku szkorbutu) do 2 gi. Jej wysokie stężenie utrzymywane jest w:

  • komórkach, 

  • tkankach, 

  • białych krwinkach, 

  • oczach, 

  • nadnerczach,

  • mózgu. 

 Z kolei niezbyt dużo witaminy C znajduje się w płynach takich jak ślina czy osocze. 

Właściwości witaminy C

Witamina C wpływa na szereg procesów w naszym organizmie. Jakie są jej najcenniejsze właściwości?

Zmniejsza ryzyko chorób przewlekłych

Witamina C  to silny przeciwutleniacz wzmacniający mechanizmy obronne organizmui. Obecność wolnych rodników w organizmie promuje  stres oksydacyjnyi. Stan ten prowadzi do licznych  chorób przewlekłych, takich jak stwardnienie zanikowe boczne czy choroba Alzheimerai. Badania sugerują, że długotrwała suplementacja  witaminy C  może zwiększyć poziom antyoksydantów w organizmie o nawet 30%i

Zwiększa odporność

Witamina C  niemalże wszystkim kojarzy się z wpływem na odpornośći. Oddziałuje ona na układ immunologiczny, a także chroni organizm przed infekcjami. Jej niedobór negatywnie wpływa na wyniki zdrowotne. Badania sugerują, że osoby z zapaleniem płuc miały zwykle niższe stężenie  witaminy Ci.

Układ odpornościowy kształtuje się do około 12 roku życia. Organizm osób poniżej tego wieku potrzebuje wsparcia w budowie samego układu odpornościowego, jako że nie jest jeszcze do końca rozwinięty. Dlatego pomoc witaminy C jest niezbędna i bardzo istotna dla dzieci. Witamina C oddziałuje na funkcjonowanie układu odpornościowego najmłodszych uczestnicząc w procesach immunomodulacyjnych, a także zwiększa aktywność limfocytów B i T, które biorą udział w reakcjach odpornościowych organizmu. Powyżej 12 roku życia układ odpornościowy wie już jak walczyć, tylko musimy go trochę podładować, dodać energii – z tym przychodzi właśnie cynk.
Julia Skrajda

Julia SkrajdaDietetyczka

Może Cię zainteresować: Cynk – właściwości, występowanie, niedobór, nadmiar

Chroni pamięć

Demencja, zwana także otępieniem, to poważna choroba, w której przebiegu dochodzi do postępującego upośledzenia funkcji intelektualnychi. Występuje u  47 milionów ludzi  na całym świecie i dotyka najczęściej osób starszych. Pacjenci cierpiący na demencję nierzadko mieli  niższe  stężenie witaminy C w organizmiei. Co więcej, badania sugerują, że przyjmowanie witaminy C  pozytywnie  wpływa na myślenie i pamięći.

Obniża ryzyko chorób serca

Choroby serca to  główna przyczyna  zgonów na świeciei. Badania na ponad 293 tysiącach osób dowiodły, że przyjmowanie ponad 700 mg witaminy C dziennie przez 10 lat, zmniejszyło ryzyko chorób serca o  25 procenti. Inne badania sugerują, że przyjmowanie więcej niż 500 mg  witaminy C  dziennie przez okres 4 tygodni, zmniejsza stężenie cholesterolu oraz trójglicerydów we krwi. 

Kwasy omega także zmniejszają ryzyko chorób serca. Chcesz dowiedzieć się o nich więcej? Zapraszam: Omega-3: charakterystyka, działanie, stosowanie, rodzaje

A jeśli szukasz produtku z kwasami omega-3, przeczytaj: Ranking omega-3 w tabletkach (20+ najlepszych)

Zapobiega niedoborowi żelaza

Żelazo to istotny składnik odżywczy odpowiedzialny za wytwarzanie czerwonych krwinek i transport tlenu w organizmie. Suplementy z  witaminą C  usprawniają jego wchłanianie z diety, szczególnie ze źródeł roślinnychi. Jest to istotne dla wegetarian, gdyż największe pokłady żelaza znajdują się w mięsie. Badania sugerują, że spożycie 100 mg witaminy C poprawia wchłanianie żelaza o  67 procenti.

Witamina C zwiększa wchłanianie wapnia. Nie jest głównym czynnikiem w tym procesie, jednak odgrywa w nim kluczową rolę. Co więcej, witamina C pozytywnie wpływa na przyswajanie żelaza. Czy zatem połączenie to jest kluczem do zdrowego ciała i umysłu? Nie. Witamina C suplementowana z żelazem mogłaby być „zbyt” dobrze wchłaniana w przewodzie pokarmowym. Skutkiem tego mógłby być jej nadmiar w organizmie.
Julia Skrajda

Julia SkrajdaDietetyczka

Ogranicza poziom kwasu moczowego we krwi 

Zbyt duża ilość kwasu moczowego prowadzi do  dny moczanoweji. To schorzenie przejawiające się bolesnymi stanami zapalnymi głównie u dużych palców u nóg. Badania sugerują, że osoby spożywające duże dawki witaminy C, mają  niższy  poziom kwasu moczowego we krwi. Co więcej, suplementacja kwasu askorbinowego zmniejsza ryzyko dny moczanowej o  44%i

Kontroluje ciśnienie krwi

Podwyższone ciśnienie krwi prowadzi do chorób serca – najczęstszej przyczyny  zgonów  na świecie. Wstępne badania sugerują, że suplementacja witaminy C  zmniejsza  ciśnienie krwii. Mimo tego, że wyniki są obiecujące, potrzebne są kolejne badania, aby potwierdzić rolę witaminy C w kontrolowaniu ciśnienia krwi. 

Witamina C reguluje ciśnienie tętnicze krwi i hamuje tworzenie się blaszek miażdżycowych (głównej przyczyny miażdżycy). Co więcej, uszczelnia małe naczynia krwionośne, przez co zapobiega zawałom. Witamina C wspomaga też pracę tarczycy oraz obniża poziom glukozy we krwi.
Julia Skrajda

Julia SkrajdaDietetyczka

Wspomaga syntezę kolagenu

Witamina C  jest niezbędna do syntezy oraz utrzymania kolagenu w organizmiei. Pełni funkcję „kleju”, który odpowiedzialny jest za wiązanie ze sobą włókien kolagenowych.  Witamina C  w połączeniu z kolagenem wzmacnia włosy i paznokciei.

Jak jeszcze działa witamina C?

  • Zmniejsza ryzyko powikłań po grypie, takich jak zapalenie płuci.

  • Ogranicza prawdopodobieństwo wystąpienia udaru mózgui.

  • Zapobiega starzeniu się skóryi.

  • Wspomaga leczenie zwyrodnienia plamki żółteji

Witamina C reguluje pracę hormonów steroidowych – obniża poziom kortyzolu, adrenaliny oraz cytokin prozapalnych, czyli białek odpowiadających za stany zapalne w organizmie. Jest to szczególnie przydatne osobom uprawiającym intensywne sporty wytrzymałościowe. Z kolei przy wysiłku siłowym, skutkiem suplementacji wysokich dawek witaminy C, może się okazać pogorszona synteza białek mięśniowych. Prowadzi to do ograniczenia wzrostu mięśni.
Julia Skrajda

Julia SkrajdaDietetyczka

Rise&Shine: Kolagen (5000 mg) o smaku Mango-Marakuja

Rise&Shine: Kolagen (5000 mg) o smaku Mango-Marakuja

Rise&Shine to kolagen (5000 mg) o smaku Mango-Marakuja. Sprawdzony skład, świetna przyswajalność i orzeźwiający smak.

Zobacz więcej
Cacao Bloom: Kolagen premium (5000 mg) z zawartością kakao

Cacao Bloom: Kolagen premium (5000 mg) z zawartością kakao

Cacao Bloom to kolagen premium (5000 mg) z holenderskim kakao. Przebadany skład, wygodne dawkowanie i niezapomniany smak.

Zobacz więcej

Mity o witaminie C

Witamina C ma wiele dobroczynnych właściwości. Jej popularność przyczyniła się jednak do powstania kilku mitów. Które z nich są często powielane, a zupełnie nieprawdziwe? 

  • Zmniejsza ryzyko nowotworów.  Część osób z pewnością słyszała, że witamina C ogranicza ryzyko nowotworów. Nie jest to jednak prawda. Badania wykazały, że witamina C nie zmniejsza ryzyka zachorowania na raka. 

  • Zapobiega przeziębieniu.  Witamina C w oczach wielu osób powiązana jest z przeciwdziałaniem infekcjom. W rzeczywistości, mimo że witamina C delikatnie skraca czas rekonwalescencji przy infekcjach, nie zapobiega im. 

  • Chroni przed chorobami oczu.  Zaćma czy  zwyrodnienie plamki żółtej  to groźne choroby oczu, którym witamina C rzekomo zapobiegai. Suplementy z kwasem askorbinowym nie chronią przed chorobami oczu. Co więcej, mogą nawet wyrządzić  szkodę  naszemu wzrokowii

  • Leczy toksyczność ołowiu.  Część badań wykazało, że osoby z toksycznością ołowiu mają niski poziom witaminy C. Nie wykazano jednak, aby leczyła one tę przypadłość.

W jakich produktach występuje witamina C?

Witamina C większości z nas kojarzy się z cytryną. Wbrew pozorom owoc ten wcale nie jest w nią tak bogaty, jak mogłoby się wydawać. W których produktach znajdziemy najwięcej witaminy C?

Produkt

Zawartość witaminy C w 100 gramach

Śliwka kakadui

2907 mg

Acerolai

1680 mg

Dzika różai

426 mg

Guawai

228 mg

Żółta paprykai

184 mg

Czarna porzeczkai

181 mg

Papryczka chilii

144 mg

Pietruszkai

133 mg

Szpinak musztardowyi

130 mg

Jarmużi

93 mg

Co niszczy witaminę C?

Witamina C  jest wytracana z produktów spożywczych przez zbyt wysoką temperaturęi. Wydłużony czas gotowania również negatywnie wpływa na jej zawartość w jedzeniu. Co więcej, witamina C jest rozpuszczalna w wodzie, dlatego często przenika do płynów kuchennych. Jeśli nie zostanie przyjęta w tej formie, jej dobroczynne właściwości zostaną zmarnowane.

Jak zachować witaminę C w jedzeniu?

Szybkie podgrzewanie  oraz wykorzystywanie minimalnej ilości wody to sprawdzone metody zachowania witaminy C w jedzeniui. W związku z tym smażenie, blanszowanie czy gotowanie z małą ilością wody może zachować witaminę C. Najbogatsze w kwas askorbinowy są jednak surowe produkty. 

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C

Ilość witaminy C, jaką powinniśmy przyjmować każdego dnia, zależna jest od naszego wieku. Jak wygląda zapotrzebowanie na witaminę C u dzieci i dorosłych? 

Dzieci

Wiek

Dzienne zapotrzebowanie*

0–12 miesięcy

20 mg

1–3 lata

40 mg

4–9 lat

50 mg

10–12 lat

50 mg

13–18 lat dziewczęta

65 mg

13–18 lat chłopcy

75 mg

*Normy żywienia dla populacji Polski

Dorośli

Zapotrzebowanie na witaminę C u dorosłych mężczyzn wynosi 90 mg dziennie. Z kolei kobietom wystarczy dzienna dawka 75 mg. Nieco inaczej wygląda ciąża oraz okres karmienia piersią. Wtedy odpowiednio należy przyjmować 80–85 mg i 115–120 mg. Nastolatkom wystarczy niższa dawka, z kolei dorosłe kobiety powinny postawić na tę wyższą. 

Maksymalna dawka

Witamina C najczęściej nie jest toksyczna dla zdrowych osób. Mimo tego przyjmowanie jej w zbyt dużej ilości powoduje skutki uboczne. Jak wyglądają zdrowe granice suplementacji witaminy C?

Wiek

Maksymalna dzienna dawkai

1–3 lata

400 mg

4–8 lat

650 mg

9–13 lat

1200 mg

14–18 lat

1800 mg

19 lat +

2000 mg

Niedobór witaminy C

Niedobór witaminy C występuje rzadko. Większość z nas dostarcza ją wraz z dietą. Co prowadzi do braku witaminy C w organizmie? 

Przyczyny

Dostępność świeżych produktów bogatych w witaminę C jest w krajach rozwiniętych bezproblemowa. Mimo tego niedobór witaminy C w dalszym ciągu dotyka około  7%  dorosłych amerykanówi. Poza niewłaściwą dietą na brak witaminy C wpływają także styl życia i różne schorzenia.

Przyczyny niedoboru witaminy C:

  • alkoholizmi,

  • palenie tytoniui,

  • anoreksjai,

  • choroby psychicznei,

  • dializyi.

Objawy

Najczęściej organizm daje nam znać, kiedy dzieje się coś złego. Nie inaczej jest w przypadku niedoboru witaminy C. Kiedy powinna się nam zapalić czerwona lampka? 

Osłabiona odporność

Witamina C większości z nas kojarzy się z  odpornościąi. Kwas askorbinowy gromadzi się w licznych  komórkach odpornościowychi, aby zwalczać infekcje.  Niedobór witaminy C  osłabia odpornośći, a także zwiększa ryzyko zachorowań, na przykład na  zapalenie płuci

Na słabą odporność wpływa także niedobór witaminy A. Chcesz o niej poczytać? Zapraszam do mojego artykułu: Witamina A – właściwości, działanie, występowanie, objawy niedoboru

Szorstka skóra

Witamina C  odpowiada za produkcję kolagenui. Zwany białkiem młodości kolagen odpowiada za zdrowie skóry, włosów, stawów i kości. Niski poziom witaminy C  prowadzi do pogorszenia stanu skóryi. Przejawia się  rogowaceniem mieszkowymi, a także  wysusza jąi

Może Cię zainteresować:Kolagen do twarzy – ranking, efekty, stosowanie [TOP 10]

Spowolnione gojenie ran

Ograniczona  produkcja kolagenu spowodowana niedoborem witaminy C prowadzi do spowolnionego gojenia się rani. W skrajnych wypadkach  brak  odpowiedniego poziomu witaminy C  może skutkować nawet otwarciem się starych rani. Niedobór kwasu askorbinowego zwiększa także ryzyko infekcji.

Chcesz dowiedzieć się, czym skutkuje brak kolagenu w organizmie? Zapraszam do mojego artykułu o niedoborze kolagenu!

Osłabione kości

Niedobór witaminy C  wpływa także na  zdrowie kościi. Prowadzi do zwiększonego  ryzyka złamańi, a także osteoporozy. Witamina C odpowiada za budowę szkieletu kostnego. Jej  niedobór  jest szczególnie groźny dla dzieci, które rosną i rozwijają sięi

Bóle stawów

Bóle stawów  to kolejny symptom niedoboru witaminy C powiązany z kolagenemi. Badania sugerują, że w niektórych wypadkach bóle były tak silne, że osoby z brakami witaminy C utykały lub miały  trudności z chodzeniemi. Co więcej, niekiedy występowało także krwawienie, które powodowało obrzęk i dodatkowy ból. 

Może Cię zainteresować: Kolagen na stawy – działanie, formy, stosowanie, opinie

Pojawiające się siniaki

Siniaki są skutkiem pękających naczyń krwionośnych. Częste powstawanie  siniaków  to jedna z oznak  niedoboru witaminy Ci. Mogą one obejmować duże obszary ciała lub pojawiać się jako małe, fioletowe kropki pod skórą. 

Krwawienie dziąseł

Czerwone, opuchnięte i krwawiące  dziąsła  to kolejny symptom sugerujący, że Twój organizm domaga się witaminy Ci.  Brak  odpowiedniego poziomu kwasu askorbinowego prowadzi do stanów zapalnych i osłabienia dziąsełi. W zaawansowanym stadium niedoboru dziąsła mogą się nawet wydawać fioletowe i zgniłe.

Pozostałe objawy niedoboru witaminy C:

  • zmęczeniei,

  • stres oksydacyjnyi,

  • gorsze samopoczuciei.

Niedobór witaminy C skutkuje zmniejszeniem apetytu, słabą odpornością oraz pękającymi naczynkami.

dr Katarzyna GrudzieńLekarz medycyny estetycznej

Rise&Shine: Kolagen (5000 mg) o smaku Mango-Marakuja

Rise&Shine: Kolagen (5000 mg) o smaku Mango-Marakuja

Rise&Shine to kolagen (5000 mg) o smaku Mango-Marakuja. Sprawdzony skład, świetna przyswajalność i orzeźwiający smak.

Zobacz więcej
Cacao Bloom: Kolagen premium (5000 mg) z zawartością kakao

Cacao Bloom: Kolagen premium (5000 mg) z zawartością kakao

Cacao Bloom to kolagen premium (5000 mg) z holenderskim kakao. Przebadany skład, wygodne dawkowanie i niezapomniany smak.

Zobacz więcej

Nadmiar witaminy C

Organizm nie produkuje i nie przechowuje  witaminy Ci. Dlatego bardzo istotne jest to, aby codziennie dostarczać ją wraz z dietą. Mimo tego suplementacja dużymi ilościami witaminy C może prowadzić do negatywnych skutków. 

Jeśli stosujesz większe dawki witaminy C niż zalecane, substancja ta może fałszować wyniki niektórych badań wykonywanych metodami oksydo-redukcyjnymi. Zaliczamy do nich oznaczanie poziomu glukozy we krwi, poziomu kreatyniny, AspAT oraz dehydrogenazy mleczanowej.
Julia Skrajda

Julia SkrajdaDietetyczka

Objawy nadmiaru witaminy C:

  • bóle głowyi,

  • biegunkai,

  • mdłościi,

  • wymiotyi,

  • zgagai,

  • bóle brzuchai.

W dłuższej perspektywie nadmiar witaminy C prowadzi do  kamieni nerkowychi,  chorób sercai, a także  problemów wątrobowychi.

Zobacz też:

Podaż witaminy C w dawce powyżej 2000 mg na dobę może u osób predysponowanych być czynnikiem inicjującym wytrącanie się kamieni szczawianowo-wapniowych w moczu. Skutkiem tego może być kamica nerkowa. Co więcej, długotrwałe stosowanie wysokich dawek witaminy C w formie suplementów, może spowodować obniżenie stężenia selenu i miedzi.
Julia Skrajda

Julia SkrajdaDietetyczka

Witamina C – suplementacja

Najczęściej suplementacja witaminy C nie jest konieczna. Większość z nas przyjmuje ją wraz z dietą. Jeśli jednak uważasz, że cierpisz na jej niedobór, warto wybrać jeden z suplementów. Pamiętaj, że zdrowa suplementacja powinna zostać zalecona przez lekarza. 

Suplementowana witamina C zwalcza wolne rodniki, a także wpływa na kondycję skóry i narządów wewnętrznych. Witamina C może być także podawana w postaci kremu. Wpływa wtedy na produkcję kolagenu. Efektem tego jest napięta oraz wygładzona skóra. Witamina C w takiej formie wpływa także na szczelność naczyń oraz zwalcza trądzik.

dr Katarzyna GrudzieńLekarz medycyny estetycznej

Kto nie powinien przyjmować?

U osób podatnych na stres, a także cierpiących na problemy żołądkowe witaminy C nie stosujemy na czczo. Może ona podrażniać śluzówkę żołądka, zwiększając wydzielanie kwasów żołądkowych i w rezultacie nasilać te dolegliwości. Osoby z problemami żołądkowymi powinny być szczególnie uważne, jeśli chodzi o suplementację witaminy C. Najczęściej nikt z nas nie powinien jej przyjmować na własną rękę, bez zaleceń lekarza.
Julia Skrajda

Julia SkrajdaDietetyczka

O jakiej porze dnia przyjmować?

Witamina C to bardzo cenny składnik odżywczy rozpuszczalny w wodzie. To ta cecha sprawia, że warto przyjmować ją rano, jeszcze na  pusty żołądek  (jeśli nie masz z nim problemów)i. Najlepiej zrobić to około 30-40 minut przed pierwszym posiłkiem. Wtedy wykorzystamy pełnię potencjału witaminy C. 

Uwaga!

Nie stosuj wlewów witaminowych. Lekarze biją na alarm, że praktyki te są nieskuteczne i niebezpieczne.

Ludzie przyjmują witaminę C niczym cukierki, dlatego skutki uboczne jej przedawkowania obserwuje się często. Najczęstszym z nich jest upośledzona krzepliwość krwi. Jest ona nadmiernie stymulowana, w wyniku czego powstają skrzepy, co może doprowadzić do zatorów żylnych.
Julia Skrajda

Julia SkrajdaDietetyczka

Witamina C w ciąży

Witamina C  jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju ciążyi. Wspiera układ odpornościowy, a także usprawnia proces przyswajania żelaza. Co więcej, suplementacja witaminy C w ciąży zmniejsza ryzyko powikłań, takich jak stan przedrzucawkowy czy zahamowanie wzrostu wewnątrzmacicznego. Kwas askorbinowy zapobiega także niedokrwistości u przyszłej mamy. 

Witamina C a karmienie piersią

Witamina C  to jeden ze składników ludzkiego mlekai. Jest jednym z głównych przeciwutleniaczy. Kobiety karmiące piersią powinny zwiększyć dawkę przyjmowanej witaminy C do 120 mg na dobę. Najczęściej zdrowa dieta jest wystarczająca, suplementacja rzadko jest konieczna. 

Uwaga!

Suplementacja witaminy C w ciąży oraz podczas karmienia piersią powinna być zalecana wyłącznie przez lekarza.

Witamina C a alkohol

Alkohol  jest siódmym głównym czynnikiem ryzyka śmierci na świecie.  Długotrwałe  spożywanie trunków negatywnie wpływa na wchłanianie witaminy C przez trzustkęi. Może to prowadzić do stanów zapalnych i innych schorzeń tego narządu. 

Interakcje witaminy C z lekami

Witamina C może wchodzić w interakcje z lekami. Osoby przyjmujące regularnie określone leki powinny zachować ostrożność podczas przyjmowania witaminy C.

Środki reagujące z witaminą C:

  • statynyi

  • niacynai,

  • estrogenyi,

  • warfarynai,

Witamina C osłabia działanie leków przeciwzakrzepowych, a także leków przeciwpsychotycznych stosowanych w leczeniu schizofrenii oraz antybiotyków z grupy aminoglikozydów. Na tym nie koniec, ułatwia i przyspiesza wchłanianie niektórych metali ciężkich w tym ołowiu (Pb), kadmu (Cd), miedzi (Cu) oraz glinu (Al), a także nasila ich toksyczność.
Julia Skrajda

Julia SkrajdaDietetyczka

Uwaga!

Jeśli przyjmujesz te lub inne leki, poradź się lekarza. Tylko on może zalecić Ci zdrową oraz skuteczną suplementację.

Zobacz też:

Podsumowanie

Zapamiętaj:

  • Witamina C to witamina rozpuszczalna w wodzie.
  • Zwiększanie odporności, obniżanie ryzyka chorób serca, czy kontrolowanie ciśnienia krwi to niektóre właściwości witaminy C.
  • Witamina C nie zapobiega przeziębieniu oraz nie zmniejsza ryzyka raka.
  • Najwięcej witaminy C znajdziemy w śliwce kakadu, aceroli i dzikiej róży.
  • Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C to 90 mg u mężczyzn i 75 mg u kobiet.
  • Maksymalna dawka witaminy C, która nie powoduje skutków ubocznych to 2000 mg.
  • Obniżona odporność, problemy skórne czy bóle stawów mogą świadczyć o niedoborze witaminy C.
  • Nadmiar witaminy C przejawia się mdłościami, bólami głowy lub wymiotami.
  • Witamina C może reagować z niektórymi lekami.

FAQ

Kiedy nie brać witaminy C?

Preparatów z wysoką dawką witaminy C (1000 mg i więcej) nie powinny przyjmować dzieci do 12. roku życia. Dużych dawek witaminy C nie zaleca się stosować w czasie chemioterapii, podczas przyjmowania leków przeciwzakrzepowych, przeciwwirusowych. Oprócz tego suplementów z witaminą C nie powinny stosować osoby z hemochromatozą, czyli ze schorzeniem, w którym gromadzi się zbyt dużo żelaza w organizmie, a witamina C pomaga we wchłanianiu tego pierwiastka.

Jak stosować witaminę C na twarz?

Witamina C to jeden z najsilniejszych antyoksydantów, który spowalnia procesy starzenia się skóry. Najlepszym i najbezpieczniejszym sposobem będzie stosowanie gotowych kosmetyków z witaminą C – kremów do twarzy, kremów pod oczy, kremów przeciwzmarszczkowych czy serów do twarzy.

Możesz również stworzyć własny kosmetyk z półproduktów, jednak trudno będzie Ci uzyskać odpowiednie stężenie.

Czy witaminę C mogę brać codziennie?

Według polskich norm żywieniowych dzienna zalecana dawka dla osoby dorosłej to 75–90 mg na dobę. Najlepiej dostarczać ją wraz z dietą – wystarczy, że zjesz około 100 g jarmużu lub 50 g żółtej papryki.

Maksymalna dzienna dawka dla dorosłych to 2000 mg. Długotrwałe przyjmowanie większych ilości może prowadzić m.in. do bólów głowy, biegunek, wymiotów, a także kamieni nerkowych, chorób serca czy problemów z wątrobą.

Z czym najlepiej wchłania się witamina C?

Jeśli chcesz poprawić wchłanianie witaminy C, przyjmuj ją razem z produktami bogatymi w witaminę A, witaminy z grupy B, witaminę E, wapń, magnez, bioflawonoidy oraz cynk.

Czy witamina C oczyszcza wątrobę?

Właściwości witaminy C sugerują, że może pomóc w zachowaniu zdrowia i regeneracji wątroby – zwłaszcza chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym. Witamina C wspiera produkcję kolagenu, który jest ważnym składnikiem tkanki łącznej i tworzy wokół narządów warstwę ochronną. Dodatkowo witamina C pomaga oczyścić wątrobę z nadmiaru tłuszczów. Sprawdź też: Otłuszczona wątroba – objawy i leczenie

Czy witamina C wpływa na miesiączkę?

Wbrew obiegowej opinii, witamina C nie wpływa na przyspieszenie ani na opóźnienie okresu. Może jednak pomóc złagodzić objawy miesiączki. Witamina C wzmacnia naczynia krwionośne. Jedno z badań sugeruje, że regularne przyjmowanie 200 mg witaminy C i 200 mg flawonoidów spowodowało mniejsze krwawienie w trakcie okresu u ponad połowy badanych kobiet.

Czy witamina C zakwasza organizm?

Regularne przyjmowanie witaminy C nie powoduje zakwaszenia organizmu i nie wpływa na zmianę pH krwi. Produkty bogate w witaminę C mogą jednak zakwasić mocz. Nadmiar kwasu powstały w jedzeniu jest wydalany przez nerki, co korzystnie wpływa na utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie. To zjawisko pomaga również w leczeniu bakteryjnych zakażeń pęcherza. Bakterie, które są za nie odpowiedzialne, nie będą rozwijać się przy obniżonym pH.

Źródła

Zobacz wszystkie

Alessio, H. M., Goldfarb, A. H., & Cao, G. (1997). Exercise-Induced Oxidative Stress before and after Vitamin C Supplementation. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 7(1), 1–9. https://doi.org/10.1123/ijsn.7.1.1

Algahtani, H. A., Abdu, A. P., Khojah, I. M., & Al, -Khathaami Ali M. (2010). Inability to walk due to scurvy: A forgotten disease. Annals of Saudi Medicine, 30(4), 325–328. https://doi.org/10.4103/0256-4947.65266

Arvanitakis, Z., Shah, R. C., & Bennett, D. A. (2019). Diagnosis and Management of Dementia: Review. JAMA, 322(16), 1589–1599. https://doi.org/10.1001/jama.2019.4782

Asmat, U., Abad, K., & Ismail, K. (2016). Diabetes mellitus and oxidative stress—A concise review. Saudi Pharmaceutical Journal, 24(5), 547–553. https://doi.org/10.1016/j.jsps.2015.03.013

Bakaev, V. V., & Duntau, A. P. (2004). Ascorbic acid in blood serum of patients with pulmonary tuberculosis and pneumonia. The International Journal of Tuberculosis and Lung Disease: The Official Journal of the International Union Against Tuberculosis and Lung Disease, 8(2), 263–266.

Boyera, N., Galey, I., & Bernard, B. a. (1998). Effect of vitamin C and its derivatives on collagen synthesis and cross-linking by normal human fibroblasts. International Journal of Cosmetic Science, 20(3), 151–158. https://doi.org/10.1046/j.1467-2494.1998.171747.x

Bsoul, S. A., & Terezhalmy, G. T. (2004). Vitamin C in health and disease. The Journal of Contemporary Dental Practice, 5(2), 1–13.

Cardiovascular diseases (CVDs). (b.d.). Pobrano 17 marzec 2023, z https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cardiovascular-diseases-(cvds)

Carr, A. C., & Maggini, S. (2017). Vitamin C and Immune Function. Nutrients, 9(11), Article 11. https://doi.org/10.3390/nu9111211

Chambial, S., Dwivedi, S., Shukla, K. K., John, P. J., & Sharma, P. (2013). Vitamin C in Disease Prevention and Cure: An Overview. Indian Journal of Clinical Biochemistry, 28(4), 314–328. https://doi.org/10.1007/s12291-013-0375-3

Evans, J. R., & Lawrenson, J. G. (2017). Antioxidant vitamin and mineral supplements for preventing age‐related macular degeneration. Cochrane Database of Systematic Reviews, 7. https://doi.org/10.1002/14651858.CD000253.pub4

Fraser, I. M., & Dean, M. (2009). Extensive bruising secondary to vitamin C deficiency. Case Reports, 2009, bcr0820080750. https://doi.org/10.1136/bcr.08.2008.0750

Galimberti, F., & Mesinkovska, N. A. (2016). Skin findings associated with nutritional deficiencies. Cleveland Clinic Journal of Medicine, 83(10), 731–739. https://doi.org/10.3949/ccjm.83a.15061

Gerster, H. (1999). High-dose vitamin C: A risk for persons with high iron stores? International Journal for Vitamin and Nutrition Research. Internationale Zeitschrift Fur Vitamin- Und Ernahrungsforschung. Journal International De Vitaminologie Et De Nutrition, 69(2), 67–82. https://doi.org/10.1024/0300-9831.69.2.67

Ghanwat, G., Patil, A. J., Patil, J., Kshirsagar, M., Sontakke, A., & Ayachit, R. K. (2016). Effect of Vitamin C Supplementation on Blood Lead Level, Oxidative Stress and Antioxidant Status of Battery Manufacturing Workers of Western Maharashtra, India. Journal of Clinical and Diagnostic Research : JCDR, 10(4), BC08-BC11. https://doi.org/10.7860/JCDR/2016/15968.7528

Gulko, E., Collins, L. K., Murphy, R. C., Thornhill, B. A., & Taragin, B. H. (2015). MRI findings in pediatric patients with scurvy. Skeletal Radiology, 44(2), 291–297. https://doi.org/10.1007/s00256-014-1962-y

Hemilä, H. (2017). Vitamin C and Infections. Nutrients, 9(4), 339. https://doi.org/10.3390/nu9040339

Hemilä, H., & Chalker, E. (2013). Vitamin C for preventing and treating the common cold. Cochrane Database of Systematic Reviews, 1. https://doi.org/10.1002/14651858.CD000980.pub4

Hirschmann, J. V., & Raugi, G. J. (1999). Adult scurvy. Journal of the American Academy of Dermatology, 41(6), 895–906; quiz 907–910. https://doi.org/10.1016/s0190-9622(99)70244-6

Huijskens, M. J. A. J., Walczak, M., Koller, N., Briedé, J. J., Senden-Gijsbers, B. L. M. G., Schnijderberg, M. C., Bos, G. M. J., & Germeraad, W. T. V. (2014). Technical Advance: Ascorbic acid induces development of double-positive T cells from human hematopoietic stem cells in the absence of stromal cells. Journal of Leukocyte Biology, 96(6), 1165–1175. https://doi.org/10.1189/jlb.1TA0214-121RR

Hwang, S., & Schwartz, R. A. (2008). Keratosis pilaris: A common follicular hyperkeratosis. Cutis, 82(3), 177–180.

Iizaka, S., Nagata, S., & Sanada, H. (2017). Nutritional status and habitual dietary intake are associated with frail skin conditions in community-dwelling older people. The Journal of Nutrition, Health & Aging, 21(2), 137–146. https://doi.org/10.1007/s12603-016-0736-8

Juraschek, S. P., Guallar, E., Appel, L. J., & Miller, E. R., III. (2012). Effects of vitamin C supplementation on blood pressure: A meta-analysis of randomized controlled trials. The American Journal of Clinical Nutrition, 95(5), 1079–1088. https://doi.org/10.3945/ajcn.111.027995

Kohgo, Y., Ikuta, K., Ohtake, T., Torimoto, Y., & Kato, J. (2008). Body iron metabolism and pathophysiology of iron overload. International Journal of Hematology, 88(1), 7–15. https://doi.org/10.1007/s12185-008-0120-5

Kolagen Premium (10 000 mg)
Rise&Shine to kolagen o smaku mango-marakuja. Sprawdzony skład, świetna przyswajalność i orzeźwiający smak.
Sprawdź
Ludwik Jelonek - Redaktor Natu.Care

Redaktor Natu.Care

Ludwik Jelonek

Ludwik Jelonek jest autorem blisko 2000 tekstów opublikowanych na wiodących portalach. Jego treści trafiły do takich serwisów jak Ostrovit czy Kobieta Onet. W Natu.Care Ludwik edukuje ludzi w najważniejszej dziedzinie życia – zdrowiu.

Julia Skrajda - Dietetyczka kliniczna

Dietetyczka kliniczna

Julia Skrajda

Julia Skrajda to dietetyczka kliniczna. Mimo tego, że dietetyka nie była jej pierwszym wyborem studiów, to pasja do zdrowego odżywiania była w niej od zawsze. Pewnego dnia postanowiła przekuć swoje zainteresowania w pracę, aby teraz pomagać licznym pacjentom i dzielić się swoją wiedzą.

Nina Wawryszuk - Redaktorka Natu.Care

Redaktorka Natu.Care

Nina Wawryszuk

Nina Wawryszuk specjalizuje się w suplementacji sportowej, treningu siłowym i psychosomatyce. Na co dzień, oprócz pisania artykułów dla Natu.Care, pomaga sportowcom poprawić ich wyniki poprzez trening, dietę i suplementację.

Zadbaj o zdrowy organizm

Spróbuj wysokiej jakości suplementów Natu.Care

Zobacz produkty