Glukozamina na stawy kolanowe, biodrowe i inne [opinie]

Sprawdź, jak działa glukozamina na stawy i w jakich dolegliwościach może Ci pomóc.

TekstEmilia Moskal

Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

RecenzjaIlona Krzak

Zweryfikowane przez eksperta

RecenzjaIlona Krzak

Magister farmacji

Ilona Krzak uzyskała stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbywała praktykę w aptece szpitalnej i przemyśle farmaceutycznym. Aktualnie pracuje w zawodzie, a także prowadzi edukacyjną stronę internetową (http://apterskimokiem.pl/) oraz profil na Instagramie: @pani_z_apteki

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

RedakcjaBartłomiej Turczyński

Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Fact-checkingNina Wawryszuk

Redaktorka Natu.Care

Nina Wawryszuk specjalizuje się w suplementacji sportowej, treningu siłowym i psychosomatyce. Na co dzień, oprócz pisania artykułów dla Natu.Care, jako trenerka personalna pomaga sportowcom poprawić ich wyniki poprzez trening, dietę i suplementację.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Glukozamina na stawy kolanowe, biodrowe i inne [opinie]

23 kwietnia, 2024

Recenzja17 stycznia, 2024

Redakcja19 stycznia, 2024

Fact-checking15 stycznia, 2024

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

10 min

Dlaczego możesz nam zaufać

Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.

Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym

Informacja o reklamach

Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.

Dowiedz się więcej w naszym regulaminie

Media o nas:

Glukozamina to substancja niezbędna do tworzenia się chrząstki stawowej. To również lek ze wskazaniami do stosowania w chorobie zwyrodnieniowej stawów, zwłaszcza kolanowych i biodrowych.

A jednak organy nadzoru medycznego różnych państw podchodzą z coraz większym dystansem do zaleceń stosowania glukozaminy. Niektóre nawet nie wskazują jej jako metody leczenia. Razem z magister farmacji Iloną Krzak przyjrzymy się możliwym przyczynom tego podejścia do glukozaminy.

Z tego artykułu dowiesz się:

Czym jest glukozamina i gdzie występuje.
Czy substancja ta może pomóc w chorobach stawów.
Jak powinno się dawkować glukozaminę.
Czy można i czy warto łączyć ją z innymi substancjami wspierającymi stawy.
Jakie są jej przeciwwskazania i skutki uboczne.

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium — Sprawdź, za co pokochały go tysiące klientek Natu.Care Premium Omega-3ᵀᴳ.

W końcu omega 3 w solidnej dawce i proporcji. Plus za TG, czyli trójglicerydy!

Zobacz więcej

Zobacz też:

Co to jest glukozamina?

Z chemicznego punktu widzenia glukozamina to aminocukier, który naturalnie występuje w organizmie. Jest niezbędna do produkcji proteoglikanów, które wchodzą w skład chrząstki stawowej .

Glukozamina dostarcza cegiełek do budowy chrząstki.

Ilona Krzak magister farmacji

Glukozamina jest składnikiem leków i suplementów diety stosowanych w leczeniu schorzeń stawów – w szczególności choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych i biodrowych. Można syntetyzować ją sztucznie lub naturalnie: pozyskując z chityny, z której zbudowane są pancerze owadów i skorupiaków .

Glukozamina występuje głównie w trzech postaciach :

siarczanu glukozaminy,
chlorowodorku glukozaminy,
N-Acetyloglukozaminy.

Dwie pierwsze formy są najczęściej stosowane w preparatach z glukozaminą, natomiast N-Acetyloglukozamina to ta, która naturalnie występuje w Twoim ciele .

Czy glukozamina pomaga na stawy?

W przebiegu zwyrodnienia stawów zaobserwowano zaburzenia w syntezie proteoglikanów. Przyjmowanie glukozaminy, która wspiera ich produkcję, ma regulować tę syntezę i zapewniać chrząstce stawowej prawidłowe funkcjonowanie .

Proteoglikany odpowiadają za takie właściwości chrząstki jak elastyczność i wytrzymałość.

Ilona Krzak magister farmacji

Oprócz protekcyjnej i odbudowującej roli glukozaminy badania sugerują, że może mieć ona również działanie przeciwbólowe. Co ciekawe, pomimo licznych prac naukowych, dokładny mechanizm działania tej substancji nie został jeszcze w pełni poznany .

Warto też wspomnieć, że w Europie glukozamina została dopuszczona do użytku jako lek na receptę stosowany w chorobie zwyrodnieniowej stawów (zwłaszcza w gonartrozie) . Z kolei w Stanach Zjednoczonych, substancja ta jest sprzedawana wyłącznie jako suplement diety, a American College of Rheumatology nie zaleca stosowania glukozaminy w leczeniu zwyrodnień .

Co mówią badania?

No to działa czy nie działa? Zdania są podzielone nawet wśród naukowców. Choć należy zwrócić uwagę, że wiele prac naukowych poświęconych glukozaminie było sponsorowanych przez producentów preparatów zawierających ją w składzie… Ups.

W badaniach in vitro wykazano działanie glukozaminy na trzy struktury związane z funkcjonowaniem stawów :

błonę maziową,
chrząstkę stawową,
kość podchrzęstną.

Główną aktywność zaobserwowano w chondrocytach, gdzie glukozamina odwracała działanie interleukin, czyli cytokin prozapalnych. Mogłoby to świadczyć o przeciwzapalnych właściwościach tego aminocukru.

No więc w teorii – działa. Ale badania na szkiełku to jedno, a faktyczny efekt u pacjentów, to drugie. Czy glukozamina rzeczywiście przynosi ulgę w chorobie zwyrodnieniowej stawów?

Wyniki przeglądu badań z 2023 roku potwierdzają przeciwbólowe właściwości glukozaminy – w tym zakresie okazała się skuteczniejsza od placebo. Jednak ta poprawa wcale nie była spektakularna. Do przeglądu zakwalifikowano 15 badań, w których wzięło udział łącznie 2859 osób. Ból mierzono za pomocą WOMAC, czyli skali bólu dotyczącej choroby zwyrodnieniowej stawów .

Pańskie oko konia tuczy

Przeglądając prace naukowe znalazłam też sporą grupę takich, które w mniejszym lub większym stopniu mogły być finansowane przez firmy farmaceutyczne. I wyobraź sobie, że ich wyniki były korzystniejsze. Użyta w nich glukozamina działała jakby lepiej…

W metaanalizie z 2018 roku odnotowano zaś wpływ glukozaminy na zmniejszenie się sztywności stawów, ale w pozostałych parametrach (ból, poprawa funkcjonowania) nie odnotowano istotnych zmian .

W badaniu z 2015 roku uzyskano wyniki, sugerujące, że przyjmowanie preparatów z glukozaminą miało lepsze działanie przeciwbólowe niż paracetamol i porównywalne z NLPZ. Dowód z badania przeprowadzano za pomocą ankiet. Dodatkowo naukowcy podkreślili większą skuteczność preparatów glukozaminy dostępnych na receptę .

W przeglądzie z 2018 roku, do którego zakwalifikowano 18 badań, wyniki 12 z nich potwierdzają, że glukozamina łagodzi ból w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Jednak w pozostałych 6 badaniach nie wykazano, by jej efekt był lepszy od placebo .

Jeśli czytasz to i w zasadzie wiesz, że nic nie wiesz (no bo raz działa, raz nie…), to jesteś całkiem blisko tego, co do tej pory zdołali ustalić naukowcy. W skrócie: trochę działa, ale nie zawsze. Dlatego najnowsze wytyczne Europejskiej Ligi Przeciwko Reumatyzmowi (EULAR) zalecają, aby spróbować leczenia glukozaminą przez okres sześciu miesięcy, a jeśli nie ma widocznej poprawy – zakończyć je .

Jaka porcja dzienna jest skuteczna?

Za bezpieczną i skuteczną porcję dzienną eksperci uznają 1500 mg glukozaminy, najlepiej w postaci siarczanu. Zazwyczaj przyjmuje się ją doustnie, jednorazowo lub w rozbiciu na trzy dawki – po 500 mg .

Czy warto łączyć glukozaminę z chondroityną?

Glukozamina i chondroityna to popularne połączenie w suplementach diety ukierunkowanych na poprawę funkcjonowania stawów. W badaniach naukowych również często sprawdza się współdziałanie obydwu substancji, a ich wyniki są chyba jeszcze bardziej rozbieżne i kontrowersyjne, co w przypadku samej glukozaminy .

Niektóre z nich dowodzą, że chondroityna także może działać przeciwbólowo i poprawiać mobilność stawów, poprzez wpływ na produkcję mazi stawowej oraz jakość samej chrząstki. Połączenie tych dwóch substancji powinno więc działać bardziej kompleksowo i wzajemnie się uzupełniać .

Warto dodać, że obydwie substancje wchodzą w skład grupy leków SYSADOA, czyli wolno działających leków objawowych na chorobę zwyrodnieniową (ang. symptomatic slow acting drugs for ostheoarthritis) .

Co jest lepsze na stawy – glukozamina czy kolagen?

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Z jednej strony pozytywny wpływ kolagenu na stawy oraz układ ruchu jest znany i poparty wieloma badaniami naukowymi, z drugiej jeśli szukasz preparatu w formie leku, z tej dwójki pozostaje Ci glukozamina, bo kolagen–lek nie istnieje .

Swoją drogą w zasadzie nie musisz wybierać. Na rynku dostępne są preparaty kolagenowe z glukozaminą (a nierzadko jeszcze chondroityną).

Siarczan glukozaminy stymuluje syntezę glikozaminoglikanów i zwiększa ekspresję kolagenu typu II w chondrocytach oraz zapobiega ich degradacji poprzez zmniejszenie produkcji prostaglandyn.

Ilona Krzak magister farmacji

Glukozamina – lek czy suplement?

Często leki zawierają glukozaminę w wyższej dawce. Każdy preparat zarejestrowany jako lek musi też posiadać odpowiednie badania kliniczne, potwierdzające jego skuteczność. Co więcej, suplementy diety nie są regulowane tak restrykcyjnie jak leki, więc ich skład i jakość mogą się różnić.

Leki mogą zawierać nawet 1500 mg glukozaminy w jednej dawce. W dodatku biodostępność siarczanu glukozaminy jest większa niż chlorowodorku.

Ilona Krzak magister farmacji

Niemniej jednak dobrej jakości suplementy diety także mogą posiadać badania kliniczne i laboratoryjne, potwierdzające działanie oraz czystość składu. Ich producenci dbają również o odpowiednią porcję dzienną oraz jakość składników używanych do produkcji tych preparatów.

Najlepsza glukozamina na stawy w formie suplementu

Zobacz preparaty zawierające w swoim składzie glukozaminę oraz inne substancje cenne dla Twojego układu ruchu. Działaj kompleksowo!

9 składników aktywnych

YANGO Flexan

4.7

Zawartość kurkuminy: 80 mg
Inne składniki aktywne: glukozamina, MSM, kwas hialuronowy, chondroityna, kadzidłowiec indyjski, witamina C, piperyna
Forma: kapsułki
Porcja: 2 kapsułki dziennie
Wystarczy na: 45 dni

Zobacz cenę

w sklepie Natu.Care

Opis produktu

Preparat Flexan™ zawiera aż 9 składników aktywnych, tworzących silne, naturalne wsparcie dla układu ruchu.

Plusy i minusy

Plusy:

Kompozycja składników jest przemyślana. Badania naukowe sugerują ich pozytywny wpływ na układ ruchu.
Producent podał standaryzację, co świadczy o jego wiarygodności i o wysokiej jakości składników aktywnych.

Minusy:

Porcje dzienne składników nie są wysokie. W badaniach naukowych najlepsze wyniki osiągały wyższe dawki.

Dodatkowe informacje

Nie stosować przy niedrożności dróg żółciowych – kurkumina wzmaga wydzielanie żółci.

Witamina D3 w tym suplemencie diety pokrywa dzienne zapotrzebowanie dla osoby dorosłej. Sprawdź, czy w innych preparatach nie przyjmujesz tej witaminy.

Kolagen norweski

Pharmovit Flexi-Vit

4.1

Zawartość kolagenu: 450 mg kolagenu typu I i II
Dodatkowe składniki aktywne: witamina C, kwas hialuronowy, siarczan chondroityny, MSM, siarczan glukozaminy, ekstrakt z żywicy kadzidłowca indyjskiego, ekstrakt z kłącza imbiru lekarskiego, witamina D, ekstrakt z owoców pieprzu czarnego
Forma: kapsułki
Porcja: 2 kapsułki dziennie
Wystarczy na: 30 dni

Zobacz cenę

w sklepie Natu.Care

Opis produktu

Kolagen wraz z dodatkowymi składnikami aktywnymi, które zapewniają kompleksowe wsparcie stawów. Glukozamina i chondroityna występują naturalnie w tkance łącznej, a kwas hialuronowy dba o odpowiednie nawilżenie skóry i mazi stawowej.

Preparat został wzbogacony o opatentowany kompleks BioPerine® z ekstraktem z pieprzu czarnego, który wspiera wchłanianie składników odżywczych.

Plusy i minusy

Plusy:

Witamina C wspomaga wytwarzanie kolagenu w organizmie.
Kolagen w suplemencie ma opatentowaną formułę Nutricoll Nordic Marine Collagen.

Minusy:

Bardzo niska dawka kolagenu morskiego.

Dodatkowe informacje

Produkt zawiera kolagen pochodzący z dwóch źródeł: skór dorsza atlantyckiego oraz chrząstek kurczaka.

Opinia użytkownika

Od kiedy zacząłem zażywać kolagen, moje stawy są o wiele bardziej elastyczne. Moje ciało nigdy nie czuło się lepiej!

Zobacz też:

Kto nie powinien przyjmować glukozaminy?

Glukozamina jest bezpiecznym środkiem, który zazwyczaj nie wywołuje reakcji niepożądanych. Można przyjmować go równocześnie z lekami z grupy NLPZ. Jednak nawet ta substancja, może być niewskazana dla niektórych osób.

Przeciwwskazaniem do przyjmowania glukozaminy są niektóre schorzenia kardiologiczne, w tym niewydolność serca oraz zaburzenia jego układu przewodzącego. Nie powinny jej również stosować kobiety w I trymestrze ciąży .

Zaleca się również monitorowanie poziomu glikemii podczas stosowania siarczanu glukozaminy. Dodatkowo suplementacja glukozaminy może wiązać się ze zwiększonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym i może przyczyniać się do patogenezy jaskry. Dlatego należy mieć to „na oku".

Ilona Krzak magister farmacji

Glukozamina może też wchodzić w interakcje z warfaryną (nasilając jej działanie przeciwzakrzepowe) oraz acetaminofenem (zmniejszając skuteczność działania leku) . Acetaminofem to składnik popularnego Paracetamolu.

Są przesłanki, że glukozamina może zwiększać wchłanianie antybiotyków z grupy tetracyklin.

Ilona Krzak magister farmacji

Czy glukozamina ma skutki uboczne?

Jak każda czynna substancja, glukozamina może powodować skutki uboczne. Do najczęstszych zalicza się :

mdłości,
zgagę,
biegunki,
zaparcia.

U osób z wcześniejszym uszkodzeniem wątroby, zaobserwowano podczas trzytygodniowej suplementacji objawy hepatotoksyczności.

Ilona Krzak magister farmacji

Ponadto u niektórych osób obserwuje się również symptomy poza układem trawiennym, takie jak :

senność,
zmiany skórne,
ból głowy.

W końcu omega 3 w solidnej dawce i proporcji. Plus za TG, czyli trójglicerydy!

Zobacz więcej

Podsumowanie

Glukozamina to aminocukier, który bierze udział w przebudowie chrząstki stawowej.
Niektóre badania sugerują, że glukozamina wspomaga produkcję mazi stawowej oraz wspiera zdrowie chrząstki. Może też wykazywać działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe.
Skuteczność glukozaminy budzi kontrowersje, jednak preparaty z jej udziałem zostały zarejestrowane jako leki w chorobie zwyrodnieniowej stawów.
Jako wsparcie w dolegliwościach układu ruchu poleca się łączenie glukozaminy z chondroityną, a także z kolagenem.
Przeciwwskazaniem do przyjmowania glukozaminy są niektóre schorzenia kardiologiczne, przyjmowanie określonych leków oraz wczesny etap ciąży.
U niektórych osób glukozamina może wywoływać pewne działania niepożądane – zwłaszcza związane z układem pokarmowym.

FAQ

Na co działa glukozamina?

Glukozamina działa głównie na stawy i chrząstki. Aby skorzystać z jej działania, przyjmuj ją regularnie i zwróć uwagę na jej dzienną porcję. Przyjmowanie zbyt małej dawki może nie przynieść oczekiwanych rezultatów, a zbyt wysoka może powodować skutki uboczne. Często glukozamina jest stosowana w połączeniu z innymi składnikami, takimi jak kolagen lub chondroityna, które mogą wspomagać jej działanie.

Zawsze przed rozpoczęciem suplementacji glukozaminą porozmawiaj z lekarzem. On może ocenić Twoje potrzeby i dostosować dawkę.

Czy glukozamina jest bez recepty?

Tak, możesz kupić glukozaminę bez recepty – w formie suplementu diety. Wybierając taki preparat, sprawdź jego skład i porcję dzienną. Najlepiej, aby składnik aktywny był w dawce 1500 mg dziennie i występował pod postacią siarczanu glukozaminy.

Kiedy zaczyna działać glukozamina?

Po spożyciu glukozamina wchłania się do organizmu po 10–24 godzinach. Jednak aby zobaczyć efekty jej stosowania, trzeba poczekać znacznie dłużej. Najczęściej poprawę możesz zauważyć po 2–4 tygodniach stosowania, ale zależy to od indywidualnych cech organizmu i Twojego stanu zdrowia.

Z czym nie łączyć glukozaminy?

Glukozaminy nie należy łączyć przede wszystkim z warfaryną oraz acetaminofenem (czyli popularnym Paracetamolem). Jednak jeżeli przyjmujesz jakiekolwiek leki, bądź suplementy diety, przed rozpoczęciem przyjmowania glukozaminy, zasięgnij porady lekarza lub farmaceuty.

Czy przy glukozaminie można brać NLPZ?

Tak, wraz z glukozaminą można też przyjmować leki z grupy NLPZ, czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne. Glukozamina nie wchodzi z nimi w interakcje.

Gdzie naturalnie występuje glukozamina?

Glukozamina naturalnie występuje w organizmie, zwłaszcza jako składnik tkanek stawu. Jest ona kluczowym składnikiem budulcowym chrząstki stawowej. Jej naturalna produkcja może pomóc w utrzymaniu zdrowych stawów i redukcji dolegliwości związanych z ich stanem.

Czy glukozamina działa przeciwzapalnie?

Tak, glukozamina może działać przeciwzapalnie. Glukozamina przyczynia się do zmniejszenia stanu zapalnego, sztywności i bólu w stawach. Warto pamiętać, że skuteczność i dawkowanie mogą się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb, dlatego warto zasięgnąć w tym względzie porady lekarza.

Źródła

Zobacz wszystkie

Bruyère, O., Altman, R. D., & Reginster, J.-Y. (2016). Efficacy and safety of glucosamine sulfate in the management of osteoarthritis: Evidence from real-life setting trials and surveys. Seminars in Arthritis and Rheumatism, 45(4, Supplement), S12–S17. https://doi.org/10.1016/j.semarthrit.2015.11.011

Conrozier, T., & Lohse, T. (2022). Glucosamine as a Treatment for Osteoarthritis: What If It’s True? Frontiers in Pharmacology, 13. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphar.2022.820971

Glucosamine and Chondroitin for Osteoarthritis. (b.d.). NCCIH. Pobrano 18 styczeń 2024, z https://www.nccih.nih.gov/health/glucosamine-and-chondroitin-for-osteoarthritis-what-you-need-to-know

Glucosamine Information | Mount Sinai—New York. (b.d.). Mount Sinai Health System. Pobrano 18 styczeń 2024, z https://www.mountsinai.org/health-library/supplement/glucosamine

Glucosamine sulfate in the treatment of knee osteoarthritis symptoms: A randomized, double‐blind, placebo‐controlled study using acetaminophen as a side comparator. (b.d.). https://doi.org/10.1002/art.22371

Is there any scientific evidence for the use of glucosamine in the management of human osteoarthritis? | Arthritis Research & Therapy | Full Text. (b.d.). Pobrano 18 styczeń 2024, z https://arthritis-research.biomedcentral.com/articles/10.1186/ar3657

MD, R. H. S. (2016, październik 19). Do glucosamine and chondroitin supplements actually work for arthritis? Harvard Health. https://www.health.harvard.edu/blog/the-latest-on-glucosaminechondroitin-supplements-2016101710391

Ogata, T., Ideno, Y., Akai, M., Seichi, A., Hagino, H., Iwaya, T., Doi, T., Yamada, K., Chen, A.-Z., Li, Y., & Hayashi, K. (2018). Effects of glucosamine in patients with osteoarthritis of the knee: A systematic review and meta-analysis. Clinical Rheumatology, 37(9), 2479–2487. https://doi.org/10.1007/s10067-018-4106-2

Reginster, J.-Y., Neuprez, A., Lecart, M.-P., Sarlet, N., & Bruyere, O. (2012). Role of glucosamine in the treatment for osteoarthritis. Rheumatology International, 32(10), 2959–2967. https://doi.org/10.1007/s00296-012-2416-2

Veronese, N., Demurtas, J., Smith, L., Reginster, J.-Y., Bruyère, O., Beaudart, C., Honvo, G., & Maggi, S. (2020). Glucosamine sulphate: An umbrella review of health outcomes. Therapeutic Advances in Musculoskeletal Disease, 12, 1759720X20975927. https://doi.org/10.1177/1759720X20975927

Vo, N. X., Le, N. N. H., Chu, T. D. P., Pham, H. L., Dinh, K. X. A., Che, U. T. T., Ngo, T. T. T., & Bui, T. T. (2023a). Effectiveness and Safety of Glucosamine in Osteoarthritis: A Systematic Review. Pharmacy, 11(4), 117. https://doi.org/10.3390/pharmacy11040117

Vo, N. X., Le, N. N. H., Chu, T. D. P., Pham, H. L., Dinh, K. X. A., Che, U. T. T., Ngo, T. T. T., & Bui, T. T. (2023b). Effectiveness and Safety of Glucosamine in Osteoarthritis: A Systematic Review. Pharmacy, 11(4), Article 4. https://doi.org/10.3390/pharmacy11040117

Vo, N. X., Le, N. N. H., Chu, T. D. P., Pham, H. L., Dinh, K. X. A., Che, U. T. T., Ngo, T. T. T., & Bui, T. T. (2023c). Effectiveness and Safety of Glucosamine in Osteoarthritis: A Systematic Review. Pharmacy, 11(4), Article 4. https://doi.org/10.3390/pharmacy11040117

Williams, C., & Ampat, G. (2023a). Glucosamine Sulfate. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK558930/

Williams, C., & Ampat, G. (2023b). Glucosamine Sulfate. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK558930/

Zhu, X., Sang, L., Wu, D., Rong, J., & Jiang, L. (2018). Effectiveness and safety of glucosamine and chondroitin for the treatment of osteoarthritis: A meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Orthopaedic Surgery and Research, 13(1), 170. https://doi.org/10.1186/s13018-018-0871-5

Oceń artykuł

5.0

Głos oddany

3 opinie, ocena: 5.0