Największa promocja roku 🔥🖤 Rabaty aż do -45%. Sprawdź!

Gonartroza: co to jest, leczenie, operacja, ćwiczenia, dieta

Gdy chrząstka stawowa ulega zniszczeniu, zaczyna się gonartroza. Sprawdź, jak sobie pomóc.

Emilia Moskal - TekstTekstEmilia Moskal
Emilia Moskal - Tekst
Tekst
Emilia Moskal
Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Kacper Nihalani - RecenzjaRecenzjaKacper Nihalani
Zweryfikowane przez eksperta
Kacper Nihalani - Recenzja
Recenzja
Kacper Nihalani
Lekarz

Lekarz pracujący w szpitalu St. Mary’s na Isle of Wight w Wielkiej Brytanii.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Bartłomiej Turczyński - RedakcjaRedakcjaBartłomiej Turczyński
Bartłomiej Turczyński - Redakcja
Redakcja
Bartłomiej Turczyński
Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Ludwik Jelonek - Fact-checkingFact-checkingLudwik Jelonek
Ludwik Jelonek - Fact-checking
Fact-checking
Ludwik Jelonek
Redaktor Natu.Care

Ludwik Jelonek jest autorem ponad 2500 tekstów opublikowanych na wiodących portalach. Jego treści trafiły do takich serwisów jak Ostrovit czy Kobieta Onet. W Natu.Care Ludwik edukuje ludzi w najważniejszej dziedzinie życia – zdrowiu.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Gonartroza: co to jest, leczenie, operacja, ćwiczenia, dieta
13 sierpnia, 2024
Recenzja
Redakcja
Fact-checking

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

16 min
Dlaczego możesz nam zaufać

Dlaczego możesz nam zaufać

Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.


Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym

Informacja o reklamach

Informacja o reklamach

Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.


Dowiedz się więcej w naszym regulaminie

Media o nas:

Dobrze to już było. A teraz jest, jak jest – zwykł mawiać znany mi ortopeda, oglądając zdjęcia rentgenowskie kolan dotkniętych poważnymi zmianami zwyrodnieniowymi. I niestety miał sporo racji, bo gonartroza jest nieodwracalną, postępującą chorobą.

Ale wcale nie oznacza to, że trzeba załamać ręce i czekać na utratę sprawności. Wręcz przeciwnie, ortopedia dysponuje wieloma metodami, które poprawiają jakość życia chorych, redukują ból i przywracają sprawność osobom dotkniętym tą dolegliwością. W końcu wspomniany wyżej lekarz, po tym niezbyt optymistycznym początku, dodawał zawsze: Ale bez obaw, zrobimy co się da, żeby było lepiej.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Czym jest gonartroza i jak ocenia się jej postęp.
  • Jak objawia się to schorzenie.
  • Jakie metody leczenia są skuteczne i najczęściej wykorzystywane.
  • Czy dieta ma coś wspólnego z gonartrozą.
  • Co oprócz leków i zabiegów może Ci pomóc.
Natu.Care Kolagen Premium 10000 mg, wiśnia

Sprawdź, jak może on zadbać o zdrowie Twoich stawów i urodę!  Kolagen Premium (10 000 mg) wiśnia

Natu.Care Kolagen Premium 10000 mg, wiśnia

Natu.Care Kolagen Premium dla zdrowia stawów, skóry, paznokci i włosów. Wołowy kolagen w optymalnej dawce 10 000 mg. Przebadany przez niezależne laboratorium.

Sprawdź cenę
Anna
Super smak! to już kolejny Wasz kolagen na który się zdecydowałam i nie ma rozczarowania:) aż 10g kolagenu super dodatki wspomagające stawy - czekałam na ten produkt.
Anna
Sprawdź cenę

Zobacz też:

Co to jest gonartroza?

Gonartroza to inaczej zwyrodnienie stawu kolanowego lub choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego. Schorzenie to polega na degradacji chrząstki stawowej, która osłania stykające się ze sobą kości.

Kiedy dwie powierzchnie łączą się ze sobą i do tego poruszają – powstaje tarcie, które prowadzi do uszkodzeń (ich powierzchnia się zetrze). Dokładnie tak samo byłoby z kośćmi, gdyby nie chrząstki i maź stawowa. Struktury te zapewniają odpowiedni poślizg i zmniejszają tarcie.

W Twoim organizmie stale dochodzi do wymiany komórek – obumierają na przykład komórki skóry (dlatego robimy sobie peeling – żeby szybciej pozbyć się zużytego naskórka), a w ich miejsce tworzą się nowe. Komórki tkanek chrzęstnych też podlegają procesowi takiej wymiany. Gonartroza zaczyna się wówczas, gdy mechanizm ten zostaje zaburzony i komórki chrzęstne obumierają w większej ilości niż powstają .

Mówiąc prosto: niszczenie chrząstki zaczyna się na poziomie komórkowym. Gdy jednak tkanka chrzęstna ulegnie uszkodzeniu, organizm nie jest w stanie jej odbudować w wystarczająco szybkim tempie.

Kiedy powierzchnia chrząstki zostanie zniszczona, kości zaczynają o siebie trzeć.

Podczas umierania/procesu niszczenia tkanki chrząstki, kości doświadczają coraz większych ciężarów podczas ruchu. To ma kilka konsekwencji: kość podchrzęstna przechodzi neowaskularyzację (powstawanie nowych naczyń krwionośnych) i zwiększoną komórkowość. To powoduje, że kość w tym miejscu się pogrubia i staje bardziej gęsta. Daje to możliwość rozwoju osteofitom.
Kacper Nihalani

Kacper Nihalanilekarz

Wskutek tego w miejscu styku kości zaczynają pojawiać się tzw. dzioby kostne, czyli osteofity. To grudki, narośle i zgrubienia na powierzchni stawu, które w przebiegu choroby są coraz większe i mogą doprowadzić do zwężenia się lub całkowitego zaniku przestrzeni pomiędzy dwiema kośćmi tworzącymi staw (ta przestrzeń jest nazywana szparą stawową) .

Osteofity mogą się też odłamać w tej przestrzeni i wówczas są nazywane „myszami stawowymi”.
Kacper Nihalani

Kacper Nihalanilekarz

Ocena stanu chrząstki stawowej

Gonartrozę diagnozuje się na podstawie wywiadu z pacjentem, badania manualnego kolana oraz badań obrazowych. Te ostatnie są niezbędne, by stwierdzić, jak duże są zniszczenia w stawie. Do oceny zaawansowania zmian zwyrodnieniowych używa się m.in. skali Outerbridge’a oraz Kellgrena-Lawrence’a .

Pierwsza z nich określa stopień chondromalacji chrząstki, czyli jej rozmiękania. Stopnie skali Outerbridge’a :

  • 0 – brak widocznych zmian (chrząstka prawidłowa),
  • I stopień – zmiękczenie powierzchni,
  • II stopień – pęknięcia i szczeliny mniejsze niż 1,25 mm,
  • III stopień – pęknięcia i szczeliny pełnej grubości (powyżej 1,25 mm) sięgające do kości,
  • IV stopień – ubytki w chrząstce odsłaniające kość.

Chondromalacja chrząstki jest dolegliwością, występującą przed a właściwie prowadzącą do gonartrozy. Dopiero jej IV stopień, czyli ubytki w tkance chrzęstnej odsłaniające kość uznaje się za zmiany zwyrodnieniowe.

Druga skala – Kellgrena-Lawrence’a – służy do oceny zaawansowania zmian zwyrodnieniowych widocznych w badaniu radiologicznym (na rentgenie). Uwzględnia ona już zmiany w strukturze kości (osteofity), które są charakterystyczne w chorobie zwyrodnieniowej stawów .

Stopnie skali Kellgrena-Lawrence’a:

  • 0 – staw bez widocznych zmian,
  • 1 – można zaobserwować drobne osteofity,
  • 2 – umiarkowane osteofity,
  • 3 – duże zmiany osteofityczne oraz zwężenie szpar stawowych,
  • 4 – bardzo duże osteofity i znaczne zwężenie szpary stawowej lub jej zanik.

Gonartroza – objawy

Objawy zwyrodnienia kolana to ból (dotyczy około 15% osób) podczas poruszania się i ucisku na staw, a w zaawansowanym stadium choroby również w spoczynku. Ponadto sztywność stawu, poszerzenie jego obrysu, zmiana osi kończyny i ograniczenie ruchomości, które prowadzi do problemów z chodzeniem.

Wbrew pozorom ból kolana wcale nie jest najczęstszym objawem związanym z gonartrozą. Według pracy naukowej z 2000 roku opublikowanego w The Journal of Rheumatology jedynie 15% pacjentów, u których w badaniu obrazowym stwierdzono zmiany zwyrodnieniowe w stawie, skarżyło się na związany z nimi ból .

Badanie przytoczone w artykule jest przekrojowe, więc według mnie nie jest to silny dowód naukowy. Do tego w artykule z 2014 roku (badanie wietnamskie) ponad 30% pacjentów z bólem kolana miało gonartrozę. Bezpieczniej jest stwierdzić, że brak bólu nie znaczy, że nie ma gonartrozy. Natomiast jeśli ból występuje, gonartroza jest o wiele bardziej prawdopodobna.
Kacper Nihalani

Kacper Nihalanilekarz

Oprócz przewlekłego bólu kolana, zwyrodnienie w tym stawie może objawiać się również jego sztywnością i ograniczeniem ruchomości. Jeżeli zmiany osteofityczne na powierzchni kości są zaawansowane, można również zauważyć nierówności na powierzchni kolana podczas jego zgięcia .

Gonartrozie może też towarzyszyć występowanie stanów zapalnych w kolanie oraz spowodowane nimi obrzęki .

Gonartroza – leczenie

Leczenie gonartrozy zależy od stopnia jej rozwoju. Dostępne są leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, fizjoterapia, ortezy i stabilizatory. W najcięższych przypadkach zwyrodnienia stawu kolanowego można też wykonać operację. Niestety choroba ta jest nieodwracalna, a leczenie polega na łagodzeniu objawów .

Dzisiaj proteza kolana to jest leczenie końcowe. Inne formy terapii są skuteczną metodą, żeby jak najdłużej chronić kolano przed tzw. „wymianą''.
Kacper Nihalani

Kacper Nihalanilekarz

Gonartroza a operacja

W chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego można wykonać trzy rodzaje zabiegów chirurgicznych:

  • artroskopię,
  • osteotomię korekcyjną,
  • endoprotezoplastykę.

Artroskopia w gonartrozie

Teoretycznie artroskopię w gonartrozie można wykonać, aby mechanicznie oczyścić powierzchnie stawowe z osteofitów i przepłukać staw solami fizjologicznymi. Jednak w badaniu z 2002 roku, przeprowadzonym z udziałem 180 pacjentów z gonartrozą okazało się, że ta metoda nie przynosi długotrwałych skutków leczniczych .

Pacjenci zostali podzieleni na trzy grupy: pierwszej wykonano oczyszczanie stawu kolanowego za pomocą artroskopii, drugiej płukanie przy użyciu tej samej metody, a trzecia była kontrolną grupą placebo. Po 24 miesiącach od wykonanych zabiegów okazało się, że wskaźniki bólu i ruchomości stawu były podobne we wszystkich trzech grupach .

Obecnie uważa się, że zabiegi artroskopowe mogą przynieść więcej szkód niż pożytku u osób z gonartrozą. Po zabiegu zostają zrosty, a zabiegi artroskopowe nie umożliwiają usunięcia przyczyny tej dolegliwości .

Osteotomia przy gonartrozie

Osteotomia korekcyjna polega na korekcji osi kończyny. W zwyrodnieniu stawu kolanowego przeprowadza się ją bardzo rzadko – głównie wtedy, gdy chora kończyna ma zaburzoną oś na skutek złamana albo wady postawy (szpotawości lub koślawości kolan). Nierówne ułożenie kości może powodować nadmierny nacisk i sprzyjać rozwojowi zmian zwyrodnieniowych .

Wadą tej metody jest konieczność długiego unieruchomienia kończyny w gipsie.

Endoproteza stawu kolanowego

Gonartroza jest jednym z głównych wskazań do wszczepienia częściowej lub całkowitej endoprotezy stawu kolanowego (endoprotezoplastyki). Zabieg ten wykonuje się przy bardzo zaawansowanym stadium zwyrodnienia kolana, gdy inne metody leczenia nie przynoszą zadowalających skutków .

Częściowa endoproteza to – jak wskazuje nazwa – zastąpienie pewnego obszaru (zazwyczaj przyśrodkowego) stawu kolanowego sztucznym odpowiednikiem. Całkowita endoproteza obejmuje wymianę całego stawu .

Proteza kolana ma na celu przywrócenie sprawności choremu, czyli możliwości normalnego użytkowania stawu. Mimo że wszczepienie endoprotezy brzmi bardzo poważnie, to po zabiegu pacjent jest pionizowany pod okiem fizjoterapeuty i zaczyna chodzić już od pierwszego dnia – na początku z pomocą kul .

Osoby po operacji wspomagają się kulami przez kilka-kilkanaście tygodni, ale często zdarza się, że młodsi pacjenci odstawiają je szybciej. Wymiana stawu kolanowego jest zabiegiem obarczonym stosunkowo niskim ryzykiem powikłań, a do najczęstszych należy ból z przodu kolana .

Pacjent powinien chodzić samodzielnie po około 6 tygodniach. Im szybciej, tym lepiej, bo wówczas zmniejsza się ryzyko komplikacji.
Kacper Nihalani

Kacper Nihalanilekarz

Ważne

Protezę stawu kolanowego wstawia się po to, aby można było normalnie funkcjonować. Po wygojeniu struktur okołostawowych i odstawieniu kul, możesz normalnie chodzić czy jeździć na rowerze. Nie zaleca się jedynie sportów, które są wyjątkowo ryzykowne dla kolan, czyli tych ekstremalnych oraz np. jazdy na nartach czy snowboardzie.

Jednym z najważniejszych czynników, które mają znaczenie w osiągnięciu zamierzonego efektu endoprotezy, jest rehabilitacja. Im wcześniej ją zaczniesz, tym lepiej. Odpowiedni zestaw ćwiczeń i zabiegów jest dopełnieniem operacji. Jeśli poddasz mu się z zaangażowaniem, znacznie zwiększasz swoje szanse na powrót do pełnej sprawności.

Fizjoterapia w gonartrozie

A skoro mówimy już o fizjoterapii, warto przyjrzeć się jej nie tylko pod kątem rehabilitacji pooperacyjnej. Fizjoterapia jest bowiem bardzo ważną częścią leczenia zwyrodnienia stawu kolanowego.

Odpowiednio dobrane zabiegi oraz ćwiczenia mogą Ci pomóc w zmniejszeniu dolegliwości bólowych, poprawie ruchomości stawu oraz spowolnieniu postępu choroby .

Fizjoterapia w gonartrozie może obejmować :

  • ultradźwięki,
  • elektroterapię,
  • stymulację mięśni,
  • krioterapię,
  • specjalne techniki masażu,
  • suche igłowanie,
  • ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie przystawowe,
  • trakcję powierzchni stawowych.

Leki na gonartrozę

Wśród farmaceutyków stosowanych w leczeniu gonartrozy wymienia się :

  • leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (NLPZ),
  • glukokortykoidy,
  • opioidy,
  • wolno działające leki na chorobę zwyrodnieniową stawów.

Najczęściej używane są środki o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym, czyli popularne NLPZ-ty. W leczeniu przewlekłych dolegliwości wykorzystuje się te drugiej generacji – mniej obciążające dla żołądka. Jednak nawet one nie pozostają obojętne dla organizmu, dlatego warto stosować inne metody leczenia, aby zmniejszyć potrzebę ich przyjmowania.

Przy terapii NLPZ-ami można też przyjmować np. omeprazol, który działa ochronnie na śluzówkę żołądka. Ale lepiej nie przyjmować go na własną rękę, bo takie leki też mają swoje skutki uboczne, jak choćby hiponatremia, czyli niski poziom sodu w organizmie.
Kacper Nihalani

Kacper Nihalanilekarz

Zastrzyki ze sterydów to z kolei bardzo lubiana przez pacjentów opcja, która przynosi szybkie efekty przeciwbólowe. Niestety nie zaleca się stosowania jej przez dłuższy czas, ponieważ sterydy niszczą powierzchnię stawu i patrząc długoterminowo, mogą bardziej zaszkodzić niż pomóc .

Opioidy to silne leki przeciwbólowe, które mają potencjał uzależniający, dlatego stosuje się je w ostateczności – przy bardzo silnych dolegliwościach bólowych.

Wolno działające leki na chorobę zwyrodnieniową stawów to środki przynoszące stopniową, ale za to trwalszą poprawę. Do tej grupy zalicza się :

Substancje te mogą być podawane doustnie lub w formie iniekcji – prosto do stawu. Badania przeprowadzone na przestrzeni lat 2001–2005 oraz w 2006 roku wykazały skuteczność tych środków w spowolnieniu postępu choroby i zmniejszeniu dolegliwości bólowych .

Wkładki i ortezy

Czy wiesz, że odpowiednie ortezy stawu kolanowego również mogą zredukować ból i ułatwić poruszanie się? A do tego… wcale nie muszą znajdować się na kolanie! Te polecane przy gonartrozie często mają postać wkładek do butów, które zwiększają amortyzację przy chodzeniu i zmieniają położenie stopy, co przekłada się na oś kończyny i wywierane na staw naciski .

Najnowsze metody leczenia zwyrodnienia stawu kolanowego

Jedną z najnowszych metod leczenia gonartrozy jest proloterapia z wykorzystaniem komórek macierzystych, pobieranych z krwi pacjenta. Proloterapia to metoda polegająca na ostrzykiwaniu zmienionego chorobowo miejsca (w tym przypadku stawu kolanowego) .

Póki co dowody na skuteczność tej terapii nie są jednak spójne. W badaniu z 2020 roku zapytano 257 osób z gonartrozą leczonych różnymi metodami (w tym zastrzykami z komórek macierzystych i osocza bogatopłytkowego) o to, które z nich uznają za najskuteczniejsze. Proloterapię z wykorzystaniem komórek macierzystych wybrało 25% badanych .

Natomiast przegląd badań z 2023 roku wskazuje, że stosowanie komórek macierzystych wprawdzie zmniejsza dolegliwości bólowe, ale nie ma wpływu na poprawę funkcjonalności kolana. Poza tym terapia ta wcale nie jest wolna od skutków ubocznych .

Jednak proloterapia to nie tylko komórki macierzyste i osocze bogatopłytkowe. Można wykorzystać w niej również inne roztwory, podawane za pomocą iniekcji.

W pracy naukowej z 2014 roku opisano przypadek 72-letniej pacjentki z 4. stopniem nasilenia zmian zwyrodnieniowych w kolanie, zaobserwowanym w badaniu radiologicznym. Kobieta nie kwalifikowała się do wszczepienia protezy kolana ze względu na choroby współistniejące.

Zastosowano sześć sesji proloterapii z użyciem roztworu na bazie dekstrozy i lidokainy. Po roku, w badaniu radiologicznym odnotowano znaczną poprawę obrazu stawu, który tym razem wykazywał już tylko zmiany zwyrodnieniowe 1. stopnia .

Warto jednak nadmienić, że to opis tylko jednego przypadku, a w toku leczenia pacjentce zalecono również utratę wagi i fizjoterapię .

Czy dieta ma wpływ na gonartrozę?

Jednym z ważnych czynników w leczeniu zwyrodnienia stawu kolanowego jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała lub jej utrata w przypadku otyłości . Pozwala to odciążyć staw kolanowy i tym samym zmniejszyć intensywność objawów oraz spowolnić postęp zwyrodnienia.

W badaniu z 2021 roku wskazano, że tzw. dieta zachodnia, czyli sposób żywienia oparty na przetworzonej żywności, bogatej w tłuszcze trans i cukry proste, wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwinięcia się zwyrodnienia kolana. Nie dość, że taki jadłospis jest prozapalny, to powoduje również większe prawdopodobieństwo występowania nadwagi i otyłości .

W przeglądzie badań z 2018 roku wzięto pod lupę wpływ diety śródziemnomorskiej (uznawanej za najzdrowszą) na zwyrodnienie stawu kolanowego. Choć wnioski nie są jednoznaczne, zauważono pozytywny wpływ tego sposobu żywienia na objawy oraz ryzyko wystąpienia gonartrozy .

Warto zwrócić uwagę na to, że dieta śródziemnomorska jest bogata w ryby, a co za tym idzie – w kwasy omega-3. Wykazują one właściwości przeciwzapalne i są polecane zwłaszcza w przypadku często nawracających lub przewlekłych stanów zapalnych.

Wspiera pracę mózgu

Natu.Care Omega-3 ᵀᴳ Premium

5.0
Natu.Care Omega-3 ᵀᴳ Premium
  • Zawartość omega-3: 750 mg (250 mg DHA + 500 mg EPA)
  • Dodatkowe składniki aktywne: brak
  • Forma: kapsułki
  • Porcja: 1 kapsułka dziennie
  • Wystarczy na: 60 dni
Opis produktu

Suplement diety zawiera omega-3ᵀᴳ, czyli kwasy omega-3 w formie trójglicerydów. Badania naukowe sugerują, że taka forma kwasów tłuszczowych jest nawet 2 razy lepiej przyswajana od estrów obecnych w wielu suplementach diety na rynku. Oznacza to, że masz pewność co do skuteczności ich działania i dostarczania sobie cennych kwasów omega.

Kwasy tłuszczowe omega-3 pochodzą z oleju z dzikich sardeli. To bogate źródło zdrowych tłuszczów, które są niezbędne dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego, odpornościowego i nerwowego, a także prawidłowej pracy wzroku, stawów, mięśni.

Badania naukowe sugerują również, że odpowiednie spożycie kwasów omega-3 chroni przed depresją i zaburzeniami lękowymi oraz wspiera leczenie tych dolegliwości. Ponadto omega-3 wpływają na nawilżenie i wygląd skóry oraz wspierają zdrowy sen.

Preparat zawiera łącznie 750 mg kwasów EPA+DHA, co jest trzykrotnie wyższą porcją, niż zalecane minimum 250 mg dla populacji Polski. Omega-3 TG Premium posiada badania wskazujące, że jego TOTOX wynosi 9, co jest bardzo dobrym wynikiem.

Suplementacja kwasów omega-3 jest zalecana każdemu, kto nie jada 1–2 porcji (ok. 300 g) tłustej ryby tygodniowo. Zwiększone zapotrzebowanie mają też dzieci w okresie wzrostu, seniorzy, osoby aktywne fizycznie, weganie i wegetarianie oraz pacjenci objęci leczeniem kardiologicznym i profilaktyką chorób serca.

Plusy i minusy

Plusy

  • Olej rybi z dzikich sardeli to świetne źródło EPA i DHA.
  • Kwasy omega-3 w formie trójglicerydów są dwukrotnie lepiej przyswajalne od estrów (obecne w wielu produktach na rynku).
  • Skład wolny od barwników i wypełniaczy.
  • Czystość składu została potwierdzona badaniami laboratoryjnymi.
  • Opakowanie wystarcza aż na 2 miesiące.
  • Miękkie kapsułki wygodne w połykaniu.

Minusy

  • Brak.
Dodatkowe informacje

Otoczka kapsułki jest z żelatyny wołowej.

Opinia eksperta
Trójglicerydy kwasów tłuszczowych omega-3 zawarte w tym preparacie mają znacznie wyższą biodostępność niż często spotykane w suplementach diety estry etylowe omega-3. Olej z dzikich sardeli to świetne źródło omega-3.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Natu.Care Omega-3

4.6
Natu.Care Omega-3
  • Zawartość omega-3: 550 mg (220 mg DHA + 330 mg kwasu EPA)
  • Dodatkowe składniki aktywne: brak
  • Forma: kapsułki
  • Porcja: 1 kapsułka dziennie
  • Wystarczy na: 60 dni
Opis produktu

Suplement diety zawiera wysokiej jakości kwasy tłuszczowe omega-3 z oleju z sardeli. To naturalnie bogate źródło zdrowych tłuszczów, które są niezbędne dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego, odpornościowego i nerwowego, a także prawidłowej pracy wzroku, stawów, mięśni.

Badania naukowe sugerują również, że odpowiednie spożycie kwasów omega-3 chroni przed depresją i zaburzeniami lękowymi oraz wspiera leczenie tych dolegliwości. Ponadto omega-3 wpływają na nawilżenie i wygląd skóry oraz wspierają zdrowy sen.

Suplement diety zawiera 550 mg EPA+DHA w porcji dziennej. To ponad dwukrotność oficjalnych zaleceń dla populacji Polski, które sugerują spożycie minimum 250 mg dziennie.

Suplementacja kwasów omega-3 jest wskazana, jeśli nie spożywasz 1–2 porcji (ok. 300 g) tłustej ryby tygodniowo. Zwiększone zapotrzebowanie mają też osoby aktywne fizycznie, weganie i wegetarianie, seniorzy, dzieci w okresie wzrostu oraz pacjenci objęci leczeniem kardiologicznym i profilaktyką chorób serca.

Plusy i minusy

Plusy

  • Olej rybi z sardeli to świetne źródło EPA i DHA.
  • Skład wolny od barwników i wypełniaczy.
  • Opakowanie wystarcza aż na 2 miesiące.
  • Miękkie kapsułki wygodne w połykaniu.
  • Czystość składu została potwierdzona badaniami laboratoryjnymi.

Minusy

  • Brak.
Dodatkowe informacje

Otoczka kapsułki jest z żelatyny wołowej.

Opinia eksperta
Plus za krótki skład kapsułki – olej, otoczka i przeciwutleniacz, bez zbędnych dodatków. Oleje z małych tłustych ryb morskich takich jak sardele to świetne źródło omega-3.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Kolagen na gonartrozę

Kolagen jest kluczowym składnikiem tkanki chrzęstnej w stawach, a badania sugerują, że jego suplementacja może przynieść korzyści osobom cierpiącym na zwyrodnienie stawu kolanowego .

Możesz rozważyć przyjmowanie kolagenowego suplementu diety, aby wspomóc się w walce z objawami gonartrozy, ale przede wszystkim zapobiegać jej rozwojowi. Wybierz hydrolizowany kolagen, który jest łatwiej przyswajalny dla organizmu, w dziennej porcji 5–10 g.

Najlepszy na stawy

Natu.Care Kolagen Premium 10000 mg, wiśnia

5.0
Natu.Care Kolagen Premium 10000 mg, wiśnia
  • Zawartość kolagenu: 10 000 mg hydrolizatu kolagenu wołowego COLLinstant®
  • Dodatkowe składniki aktywne: witamina C, niskocząsteczkowy kwas hialuronowy, glukozamina, chondroityna, ekstrakt z żywicy kadzidłowca indyjskiego (boswellia serrata)
  • Forma: saszetki z proszkiem do picia
  • Porcja: 1 saszetka dziennie
  • Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu

Jeden z najmocniejszych kolagenów wołowych na rynku, który dostarcza aż 10 000 mg w dziennej porcji. Dzięki temu preparat może skutecznie wesprzeć stan stawów, skóry, włosów i paznokci. 

Za sprawą tego suplementu wspomożesz swój układ kostno-stawowy oraz urodę, co pozwoli Ci wizualnie zatrzymać procesy starzenia, a także poczuć drugą młodość!

Plusy i minusy

Plusy:

  • Dzienna porcja kolagenu jest bardzo duża – to aż 10 000 mg.
  • Sprawdzona formuła kolagenu – to COLLinstant®, którego działanie zostało potwierdzone w badaniach klinicznych.
  • Skuteczna dawka kwasu hialuronowego, dodatkowo nawilży cerę i pozytywnie wpłynie na zdrowie stawów.
  • Witamina C wspomaga naturalną produkcję kolagenu przez organizm.
  • Glukozamina jest podstawowym budulcem związków występujących w chrząstce stawowej oraz składnikiem kolagenu, który nadaje elastyczność tkance łącznej w ścięgnach.
  • Chondroityna to naturalny składnik występujący w organizmie człowieka, głównie w chrząstkach. Ta duża cząsteczka (mukopolisacharyd), posiada zdolność do absorpcji wody, co umożliwia utrzymanie elastyczności i sprężystości chrząstek.
  •  Ekstrakt z żywicy kadzidłowca wspomaga ukrwienie i ruchliwość stawów oraz zmniejsza ich sztywność. Może wspomóc przy łagodzeniu stanów zapalnych.
  • Skład został przebadany przez niezależne i akredytowane laboratorium J.S. Hamilton.

Minusy:

  • Brak.
Dodatkowe informacje

Użytkownicy chwalą Natu.Care Kolagen Premium za łatwe rozpuszczanie proszku.

Najlepszy ogółem

Natu.Care Kolagen Premium 10 000 mg, mango-marakuja

5.0
Natu.Care Kolagen Premium 10 000 mg, mango-marakuja
  • Zawartość kolagenu: 10 000 mg hydrolizatu kolagenu morskiego
  • Dodatkowe składniki aktywne: witamina C, niskocząsteczkowy kwas hialuronowy (oraz L-teanina i koenzym Q10 w kolagenie o smaku kakao lub witamina A i witamina E w kolagenie o smaku mango–marakuja)
  • Forma: saszetki z proszkiem do picia
  • Porcja: 1 saszetka dziennie
  • Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu

Jeden z najmocniejszych kolagenów na rynku, który dostarcza aż 10 000 mg w dziennej porcji. Dzięki temu preparat może skutecznie wesprzeć stan skóry, włosów i paznokci. 

Za sprawą tego suplementu wspomożesz swoją urodę, co pozwoli Ci wizualnie zatrzymać procesy starzenia, a także poczuć drugą młodość!

Natu.Care Kolagen Premium 10 000 mg występuje w dwóch wersjach smakowych – kakao i mango-marakuja. Obie formuły mają ten sam szkielet produktu – kolagen, kwas hialuronowy i witaminę C. 

W wersji kakao dodatkowo znajdziesz naturalną L-teaninę, koenzym Q10 i odtłuszczone kakao holenderskie. Z kolei Rise&Shine zawiera witaminę E oraz witaminę A.

Plusy i minusy

Plusy:

  • Dzienna porcja kolagenu jest bardzo duża – to aż 10 000 mg.
  • Sprawdzona formuła kolagenu – to SeaGarden, którego działanie zostało potwierdzone w badaniach klinicznych.
  • Skuteczna dawka kwasu hialuronowego, dodatkowo nawilży cerę i pozytywnie wpłynie na zdrowie stawów.
  • Witamina C wspomaga naturalną produkcję kolagenu przez organizm.
  • Skład został przebadany przez niezależne i akredytowane laboratorium J.S. Hamilton.
  • Produkt ma certyfikat jakości MSC (Marine Stewardship Council) – pochodzenie kolagenu wspiera praktyki zrównoważonego rybołówstwa.

Minusy:

  • Brak.
Dodatkowe informacje

Użytkownicy chwalą Natu.Care Kolagen Premium za łatwe rozpuszczanie proszku.

Opinia użytkownika

Zauważyłam znaczną poprawę w teksturze skóry po kilku tygodniach regularnego brania kolagenu. Moja cera jest teraz miękka jak aksamit!

Warto jednak podkreślić, że suplementacja kolagenem nie zastąpi ani leczenia ortopedycznego, ani innych aspektów zarządzania zwyrodnieniem stawu kolanowego, takich jak utrzymanie zdrowej masy ciała i regularna aktywność fizyczna. Przyjmowanie kolagenu powinno być traktowane jako dodatek do tych strategii.

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium

Sprawdź, za co pokochały go tysiące klientek Natu.Care Premium Omega-3ᵀᴳ.

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium dla zdrowia serca, mózgu i odporności. Najlepsza przyswajalność. Optymalna dawka 750 mg. Przebadana przez niezależne laboratorium.

Zobacz więcej
W końcu omega 3 w solidnej dawce i proporcji. Plus za TG, czyli trójglicerydy!
Zobacz więcej

Podsumowanie

  • Gonartroza to choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego.
  • W jej przebiegu degradacji ulega chrząstka stawowa, a kości zaczynają się o siebie ocierać.
  • Wskutek tego na powierzchni kości tworzą się osteofity, a szpary stawowe ulegają zanikowi.
  • Objawy gonartrozy to ból kolana, jego sztywność i ograniczona ruchomość. Mogą też występować nawracające stany zapalne i obrzęki.
  • Leczenie zwyrodnienia stawu kolanowego zależy od stopnia jego zaawansowania. Najczęściej na początku stosuje się farmakoterapię nakierowaną na walkę z bólem i stanami zapalnymi oraz fizjoterapię. Pomocne mogą się też okazać specjalne wkładki i ortezy.
  • W zaawansowanych stadiach gonartrozy stosuje się zabiegi operacyjne. Obejmują one artroskopowe oczyszczanie stawu oraz wszczepienie częściowej lub całościowej endoprotezy.
  • Odżywczy i zrównoważony sposób odżywiania się może zmniejszać ryzyko wystąpienia gonartrozy, jak również wspierać walkę z jej objawami.

FAQ

Jak wygląda zwyrodnienie stawu kolanowego?

Zwyrodnienie stawu kolanowego, znane również jako gonartroza, jest przewlekłą chorobą związaną z degeneracją chrząstki stawowej. Objawia się bólem, utratą ruchomości i deformacją stawu.

W badaniu obrazowym (najczęściej RTG) specjalista może zauważyć pojawianie się osteofitów, czyli grudek i narośli na powierzchni kości tworzących staw. Zmniejszają się również przestrzenie widoczne pomiędzy nimi (szpary stawowe), czyli miejsca, gdzie normalnie znajduje się chrząstka i maź stawowa.

Co oznacza pierwotna obustronna gonartroza?

Pierwotna obustronna gonartroza to medyczne określenie na zwyrodnienie obydwu stawów kolanowych. Choroba ta charakteryzuje się degradacją chrząstki stawowej, na skutek której zniszczeniu ulegają struktury stawu i łączące się w nim kości.

Czy przy gonartrozie można jeździć na rowerze?

Tak, przy gonartrozie można jeździć na rowerze, pod warunkiem że w stawie kolanowym nie toczy się aktywny stan zapalny. Jazda na rowerze wzmacnia mięśnie czworogłowe ud, które stabilizują i odciążają stawy kolanowe. Może to pomóc w spowolnieniu postępu choroby oraz zmniejszeniu bólu kolan.

Czy gonartroza jest uleczalna?

Nie, gonartroza, czyli zwyrodnienie stawu kolanowego nie jest uleczalne. Jednak odpowiednio dobrane leczenie ortopedyczne, połączone z fizjoterapią może zredukować objawy, takie jak sztywność stawu, ograniczona ruchomość i ból.

W przypadku bardzo zaawansowanej gonartrozy można też zastosować endoprotezę stawu kolanowego. Taki zabieg ma na celu przywrócenie sprawności choremu.

Jak boli gonartroza?

Gonartroza, czyli zwyrodnienie stawu kolanowego, powoduje ból kolana o różnym nasileniu i charakterze. Najczęściej jest to ból tępy, uciskający, nasilający się podczas ruchu czy długotrwałego stania. Może pojawić się też ból ostry podczas nagłych ruchów. Ból często jest gorszy po okresie braku aktywności, na przykład po siedzeniu.

Co pomaga na zwyrodnienie stawu kolanowego?

Zmniejsz obciążenia stawu kolanowego. Jeśli cierpisz na otyłość, postaraj się zredukować masę ciała, ponieważ każdy dodatkowy kilogram zwiększa nacisk na stawy.

Ćwicz regularnie. Wybieraj niezbyt intensywne formy aktywności, takie jak pływanie lub jazda na rowerze, które poprawiają siłę mięśni i mobilność stawów.

W przypadku nasilenia się bólu możesz stosować leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Pamiętaj jednak, że podstawą leczenia zwyrodnienia stawu kolanowego jest odpowiednia terapia pod okiem ortopedy oraz fizjoterapia.

Czy przy zwyrodnieniu stawów kolanowych można dużo chodzić?

Przy zwyrodnieniu stawów kolanowych zaleca się umiarkowaną aktywność fizyczną. Chodzenie jest dobre, ale nie przesadzaj. Wybierz spacery na płaskim terenie, unikaj stromych wzgórz i schodów.

Włącz do swojej rutyny ćwiczenia wzmacniające mięśnie, takie jak wyprosty nóg z niewielkim obciążeniem. Ćwiczenia te pomagają w stabilizacji stawu kolanowego, co może zmniejszyć ból i poprawić mobilność.

Zastosuj się do zaleceń lekarza i fizjoterapeuty. Jeśli to konieczne korzystaj z ortopedycznych pomocy, takich jak ortezy i specjalne wkładki do butów.

Źródła

Zobacz wszystkie

Altuwairqi, A. A., Qronfla, H. M., Aljehani, L. S., & Khashoggi, K. G. (2023). The Association Between Gonarthrosis Pain Severity and Radiographic Findings on X-Ray: A Cross-Sectional Study. https://doi.org/10.7759/cureus.35258

Altuwairqi, A. A., Qronfla, H. M., Aljehani, L. S., Khashoggi, K. G., Altuwairqi, A., Qronfla, H. M., Aljehani, L. S., & Khashoggi, K. (2023). The Association Between Gonarthrosis Pain Severity and Radiographic Findings on X-Ray: A Cross-Sectional Study. Cureus15(2). https://doi.org/10.7759/cureus.35258

Ärzteblatt, D. Ä. G., Redaktion Deutsches. (b.d.). The Epidemiology, Etiology, Diagnosis, and Treatment of Osteoarthritis of the Knee (05.03.2010). Deutsches Ärzteblatt. Pobrano 13 grudzień 2023, z https://www.aerzteblatt.de/int/archive/article?id=68000

Atlas anatomii ortopedycznej Nettera. (b.d.). Księgarnia Medyczna PZWL. Pobrano 7 grudzień 2023, z https://pzwl.pl/Atlas-anatomii-ortopedycznej-Nettera,5041703,p.html

Bruyère, O., Honvo, G., Veronese, N., Arden, N. K., Branco, J., Curtis, E. M., Al-Daghri, N. M., Herrero-Beaumont, G., Martel-Pelletier, J., Pelletier, J.-P., Rannou, F., Rizzoli, R., Roth, R., Uebelhart, D., Cooper, C., & Reginster, J.-Y. (2019). An updated algorithm recommendation for the management of knee osteoarthritis from the European Society for Clinical and Economic Aspects of Osteoporosis, Osteoarthritis and Musculoskeletal Diseases (ESCEO). Seminars in Arthritis and Rheumatism49(3), 337–350. https://doi.org/10.1016/j.semarthrit.2019.04.008

Campbell Ortopedia Operacyjna TOM 1, S. Terry Canale, James H. Beaty. (b.d.). Wydawnictwo Medyczne MediPage. Pobrano 7 grudzień 2023, z https://medipage.pl/pl/p/Campbell-Ortopedia-Operacyjna-TOM-1%2C-S.-Terry-Canale%2C-James-H.-Beaty/2774

Chitnavis, J., Sinsheimer, J. S., Suchard, M. A., Clipsham, K., & Carr, A. J. (2000). End‐stage coxarthrosis and gonarthrosis. Aetiology, clinical patterns and radiological features of idiopathic osteoarthritis. Rheumatology39(6), 612–619. https://doi.org/10.1093/rheumatology/39.6.612

Hannan, M. T., Felson, D. T., & Pincus, T. (2000). Analysis of the discordance between radiographic changes and knee pain in osteoarthritis of the knee. The Journal of Rheumatology27(6), 1513–1517.

Kubsik-Gidlewska, A., Klupiński, K., Krochmalski, M., Krochmalski, J., Klimkiewicz, P., Woldańska-Okońska, M., & Ska, M. (2018). CD34+ stem cell treatment for knee osteoarthritis: A treatment and rehabilitation algorithm. Journal of Rehabilitation Medicine - Clinical Communications1, 1–6. https://doi.org/10.2340/20030711-1000012

Leczenie chirurgiczne w zapaleniach kości i stawów. Schnettler, Steinau. (b.d.). Wydawnictwo Medyczne MediPage. Pobrano 7 grudzień 2023, z https://medipage.pl/pl/p/Leczenie-chirurgiczne-w-zapaleniach-kosci-i-stawow.-Schnettler%2C-Steinau/1991

Loria, M. P., Dambra, P., Moretti, B., Patella, V., Capuzzimati, L., Cavallo, E., Nettis, E., Pesce, V., Dell’Osso, A., Simone, C., & Tursi, A. (2004). Role of cytokines in gonarthrosis and knee prosthesis aseptic loosening. Journal of Orthopaedic Science9(3), 274–279. https://doi.org/10.1007/s00776-004-0774-7

Macri, E. M., Runhaar, J., Damen, J., Oei, E. H. G., & Bierma-Zeinstra, S. M. A. (2022). Kellgren/Lawrence Grading in Cohort Studies: Methodological Update and Implications Illustrated Using Data From a Dutch Hip and Knee Cohort. Arthritis Care & Research74(7), 1179–1187. https://doi.org/10.1002/acr.24563

Morales-Ivorra, I., Romera-Baures, M., Roman-Viñas, B., & Serra-Majem, L. (2018). Osteoarthritis and the Mediterranean Diet: A Systematic Review. Nutrients10(8), Article 8. https://doi.org/10.3390/nu10081030

Moseley, J. B., O’Malley, K., Petersen, N. J., Menke, T. J., Brody, B. A., Kuykendall, D. H., Hollingsworth, J. C., Ashton, C. M., & Wray, N. P. (2002). A Controlled Trial of Arthroscopic Surgery for Osteoarthritis of the Knee. New England Journal of Medicine347(2), 81–88. https://doi.org/10.1056/NEJMoa013259

Nahhas, C. R., Fuller, B. C., Hannon, C. P., Gerlinger, T. L., Nam, D., & Della Valle, C. J. (2020). Which Nonsurgical Treatments Do Patients Believe Are Most Effective for Hip and Knee Arthritis? JAAOS Global Research & Reviews4(5), e20.00046. https://doi.org/10.5435/JAAOSGlobal-D-20-00046

Noël, E., & Nissen, M. J. (2008). The medical treatment of gonarthrosis. W M. Bonnin & P. Chambat (Red.), Osteoarthritis of the knee (s. 59–68). Springer. https://doi.org/10.1007/978-2-287-74175-3_4

Ortopedia i traumatologia Tom 1-2. (b.d.). Księgarnia Medyczna PZWL. Pobrano 7 grudzień 2023, z https://pzwl.pl/Ortopedia-i-traumatologia-Tom-1-2,4964653,p.html

Petrella, R. J., & Petrella, M. (2006). A prospective, randomized, double-blind, placebo controlled study to evaluate the efficacy of intraarticular hyaluronic acid for osteoarthritis of the knee. The Journal of Rheumatology33(5), 951–956.

Podręcznik dla lekarzy specjalizujących się w ortopedii i traumatologii narządu ruchu—Andrzej Nowakowski,Łukasz Matuszewski,Marek Synder,Tomasz Mazurek. (b.d.). Pobrano 7 grudzień 2023, z https://www.medicon.pl/podrecznik-dla-lekarzy-specjalizujacych-sie-w-ortopedii-i-traumatologii-narzadu-ruchu/32341?gad_source=1&gclid=CjwKCAiA98WrBhAYEiwA2WvhOi5tRhqM4RWQnJul5WXDlcJg99iCzfC-CW45kTG0oRxccPpaK3YveRoCqxoQAvD_BwE

Ries, M. D., Philbin, E. F., & Groff, G. D. (1995). Relationship Between Severity of Gonarthrosis and Cardiovascular Fitness. Clinical Orthopaedics and Related Research®313, 169.

Shang, Z., Wanyan, P., Zhang, B., Wang, M., & Wang, X. (2023). A systematic review, umbrella review, and quality assessment on clinical translation of stem cell therapy for knee osteoarthritis: Are we there yet? Stem Cell Research & Therapy14(1), 91. https://doi.org/10.1186/s13287-023-03332-5

Snelling, S., Rout, R., Davidson, R., Clark, I., Carr, A., Hulley, P. A., & Price, A. J. (2014). A gene expression study of normal and damaged cartilage in anteromedial gonarthrosis, a phenotype of osteoarthritis. Osteoarthritis and Cartilage22(2), 334–343. https://doi.org/10.1016/j.joca.2013.12.009

Solmaz, I., Deniz, S., & Cifci, O. T. (2014). Treatment of Advanced Stage Gonarthrosis With Prolotherapy: Case Report. Anesthesiology and Pain Medicine4(1), Article 1. https://doi.org/10.5812/aapm.9171

Towheed, T., Maxwell, L., Anastassiades, T. P., Shea, B., Houpt, J. B., Welch, V., Hochberg, M. C., & Wells, G. A. (2005). Glucosamine therapy for treating osteoarthritis. Cochrane Database of Systematic Reviews2. https://doi.org/10.1002/14651858.CD002946.pub2

Traumatologia układu ruchu. (b.d.). Księgarnia Medyczna PZWL. Pobrano 7 grudzień 2023, z https://pzwl.pl/Traumatologia-ukladu-ruchu,4985755,p.html

Xu, C., Liu, T., Driban, J. B., McAlindon, T., Eaton, C. B., & Lu, B. (2021). Dietary patterns and risk of developing knee osteoarthritis: Data from the osteoarthritis initiative. Osteoarthritis and Cartilage29(6), 834–840. https://doi.org/10.1016/j.joca.2021.02.571

Oceń artykuł
4.6
Głos oddany
22 opinie, ocena: 4.6
Emilia Moskal - Tekst

Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Kacper Nihalani - Recenzja

Lekarz

Kacper Nihalani
Zweryfikowane przez eksperta

Lekarz pracujący w szpitalu St. Mary’s na Isle of Wight w Wielkiej Brytanii.

Bartłomiej Turczyński - Redakcja

Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Ludwik Jelonek - Fact-checking

Redaktor Natu.Care

Ludwik Jelonek

Ludwik Jelonek jest autorem ponad 2500 tekstów opublikowanych na wiodących portalach. Jego treści trafiły do takich serwisów jak Ostrovit czy Kobieta Onet. W Natu.Care Ludwik edukuje ludzi w najważniejszej dziedzinie życia – zdrowiu.

Młode, piękne kobiety z dobrą kondycją skóry.
Zadbaj o zdrowy organizm

Spróbuj wysokiej jakości suplementów Natu.Care

Zobacz produkty
Podobne artykuły
Co mówi Twoja kupa? – wygląd, kolor i kształt stolca świadczy o stanie zdrowia.
Zdrowie

lis 14

Co mówi Twoja kupa? Wygląd i zapach stolca ma znaczenie

Sprawdź co wygląd stolca może Ci powiedzieć na temat diety, stylu życia, chorób czy przyjmowanych leków.

Pasożyty ludzkie — objawy, jak badać, jak się ich pozbyć?
Zdrowie

paź 30

Pasożyty ludzkie — objawy, badanie na obecność pasożytów, jak się ich pozbyć?

Sprawdź jakie są typy pasożytów i objawy zakażenia, jak się pozbyć pasożytów i chronić siebie oraz swoich bliskich przed kolejnymi inwazjami.

Jak chronić zdrowie oczu? 5 prostych sposobów, które działają
Zdrowie

paź 21

Jak Dbać o Zdrowie Oczu? Oto 5 Niezawodnych Sposobów

Oczy to jeden z Twoich najważniejszych narządów. Zobacz jak możesz codziennie dbać o swój wzrok i zapewnić Twoim oczom zdrowie na lata