Ból kolana: przy zginaniu, w spoczynku i w nocy [przyczyny+leki]

Kolano to staw zawiasowy zmodyfikowany, co oznacza, że może wykonywać ruchy wyprostu i zgięcia oraz rotacji. Składa się z dziesiątek struktur. Wystarczy, że jedna z nich się uszkodzi i kolano zacznie boleć.

Mamy w naszym ciele miejsca, które można porównać do największych osiągnięć inżynierii i mechaniki – to stawy. Umożliwiają nam poruszanie się praktycznie we wszystkich wymiarach: od zwykłego chodzenia i schylania się po skomplikowane i precyzyjne sekwencje ruchów tancerzy baletowych czy neurochirurgów.

Jednym z najważniejszych stawów jest kolano. A przekonujemy się o tym zazwyczaj, gdy zaczyna boleć.

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium dla zdrowia serca, mózgu i odporności. Najlepsza przyswajalność. Optymalna dawka 750 mg. Przebadana przez niezależne laboratorium.

Zobacz więcej

W końcu omega 3 w solidnej dawce i proporcji. Plus za TG, czyli trójglicerydy!

Zobacz więcej

Zobacz też:

• Co to jest gonartroza
• Domowe sposoby na ból kolana
• Chrupanie w kolanie - przyczyny i leczenie
• Łokieć tenisisty
• Łokieć golfisty
• Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
• Sposoby babuni na stawy
• Co daje kolagen na stawy
• Co daje kolagen na ścięgna
• Co daje kolagen na kości

Budowa stawu kolanowego a ból kolana

Chcąc opisać budowę stawu kolanowego w najprostszy możliwy sposób, można powiedzieć, że jest to ruchome miejsce styku kości udowej z kością piszczelową. Połączenie to zabezpieczone jest wieloma więzadłami, a od przodu dodatkowo wspomaga je rzepka. Powierzchnie kości w miejscu styku są zaś pokryte chrząstką i mazią stawową, która ułatwia ruch i zapobiega tarciu .

A wdając się w szczegóły, mamy tam: kłykcie kości udowej, łąkotki boczną i przyśrodkową (prawdziwe czarne charaktery, ale o tym za chwilę), więzadła krzyżowe przednie i tylne, więzadła poboczne strzałkowe i piszczelowe, rzepkę, więzadło rzepki… Ufff, a to dopiero przód kolana! Lepiej zostawmy anatomię lekarzom.

Na pewno to znasz: im bardziej zaawansowany technicznie sprzęt, tym łatwiej może się popsuć (bo ma więcej części, które mogą zacząć szwankować). Tak samo jest ze stawem kolanowym. Choroba lub uszkodzenie jakiegokolwiek elementu może skutkować bólem, a nawet utrudniać normalne funkcjonowanie. Pora więc przyjrzeć się przyczynom degeneracji struktur stawu kolanowego.

Przyczyny bólu kolana

Przyczyny bólu kolana to urazy (stłuczenia, skręcenia, naderwania więzadeł, pęknięcia kości), stany zapalne stawów i kaletki maziowej, chondromalacja rzepki, choroba zwyrodnieniowa, wrodzone i nabyte wady postawy, przeciążenia, a nawet niektóre choroby autoimmunologiczne (np. RZS) .

U młodych osób przyczynami bólu kolana są najczęściej urazy i przeciążenia :

• skręcenie stawu kolanowego,
• stłuczenia (przy tych silnych może dojść do zbierania się płynu w kolanie),
• naderwania i zerwania więzadeł (najgroźniejsze dotyczą więzadeł krzyżowych),
• pęknięcia i złamania końca dalszego kości udowej oraz kości piszczelowej,
• zespół pasma biodrowo-piszczelowego (tzw. kolano biegacza),
• stany zapalne struktur stawu kolanowego.

Dodatkowo ból kolana u osób w młodym wieku mogą powodować również wady postawy, np. szpotawość lub koślawość kolan.

Przyczyny bólu kolana u osób po 50–60. roku życia związane są zazwyczaj z chorobami i zwyrodnieniami :

• chondromalacją rzepki,
• zmniejszeniem się produkcji mazi stawowej,
• degradacją chrząstki stawowej,
• zwyrodnieniem stawu kolanowego,
• chorobami reumatycznymi,
• postępującą dną moczanową.

Jak widzisz, przyczyn bólu kolana może być wiele, a żeby trafnie określić ich pochodzenie, konieczna jest wizyta u ortopedy. Lekarz przeprowadzi z Tobą wywiad i wykona badanie manualne kolana.

Może także zlecić dodatkowe badania obrazowe, takie jak RTG (rentgen), USG (ultrasonografię), tomografię lub MRI (rezonans magnetyczny). Niekiedy skieruje też pacjenta na wizytę u reumatologa, który wyśle chorego na badania krwi pod kątem chorób reumatycznych.

W zależności od przyczyny bólu kolana ortopeda może później skierować Cię do fizjoterapeuty, z którym przejdziesz rehabilitację. Często to niezbędny krok do trwałego i całkowitego wyleczenia problemów z bolącym kolanem.

Miejsce, w którym boli kolano

Jedną z kluczowych informacji dla lekarza jest miejsce w stawie kolanowym, w którym odczuwasz największy ból. Warto również wspomnieć, że kolano może boleć na wiele sposobów. Najwięcej pacjentów uskarża się na:

• rwący ból kolana,
• ciągnący ból kolana,
• piekący ból kolana,
• kłujący ból kolana.

To, z jakim rodzajem bólu mamy do czynienia, również jest cenną informacją, pomocną przy stawianiu diagnozy.

Lek. med. Kacper Nihalani wyjaśnia, jakie jeszcze cenne informacje warto przekazać lekarzowi:

• Czas – kiedy zaczął się ból i czy dolegliwości wystąpiły nagle, czy postępowały przez tygodnie/miesiące/lata.
• Promieniowanie – czy odczuwasz ból w jednym miejscu, czy promieniuje on do innych części ciała. 
• Objawy powiązane z bólem – np. utrata czucia oraz to czy są jakieś czynniki, które powodują, że ból jest bardziej lub mniej intensywny (np. zimno lub określone ruchy nogą).
• Zmiany bólu względem pory dnia – np. czy ból nasila się zawsze wieczorem, a może tylko rano, jak wstajesz z łóżka?
• Wpływ bólu na funkcjonowanie – istotne jest też to, jak dolegliwy jest ból dla pacjenta np. w skali 1–10 (gdzie 1 to nasilenie dolegliwości, które jest prawie nieodczuwalne, a 10 to niewyobrażalny ból).

Ból kolana z przodu

Ból z przodu kolana związany jest najczęściej z dolegliwościami rzepki. Rzepka to ruchoma kość będąca końcowym punktem przyczepu mięśnia czworogłowego, a zarazem początkowym punktem przyczepu więzadła rzepki. Po bokach jej ruch stabilizują struktury zwane uroczo troczkami .

Zaburzenie równowagi mechanicznej między tymi czterema przyczepami zazwyczaj prowadzi do bólu kolana umiejscowionego z przodu. Najczęstszym rodzajem tego zaburzenia jest lateralizacja rzepki .

Kolejna dolegliwość związana z rzepką to zapalenie kaletki przedrzepkowej. Objawia się zbieraniem płynu z przodu kolana tuż nad rzepką. Często jest skutkiem długiego przebywania na kolanach, dlatego chorować na nią mogą osoby, które zajmują się np. układaniem posadzki .

Ból kolana z tyłu

Bóle w tylnej części kolana najczęściej wynikają z trzech głównych przyczyn :

• uszkodzenia rogu tylnego łąkotki bocznej lub przyśrodkowej,
• torbieli Bakera,
• uszkodzenia mięśni dwugłowego uda lub podkolanowego.

Uszkodzenia łąkotek oraz mięśni występują najczęściej na skutek urazów, natomiast torbiel Bakera tworzy się samoistnie.

Ból kolana z boku

Ból kolana umiejscowiony po jego bokach może mieć przyczyny zewnątrz- lub wewnątrzstawowe. Oznacza to, że degradacji mogą ulegać zarówno struktury tworzące staw, jak i okołostawowe (czyli na przykład mięśnie) – i te zazwyczaj leczą się dużo lepiej .

Ale aby dokładnie określić, z jakim schorzeniem masz do czynienia, trzeba sprawdzić, czy kolano boli Cię po wewnętrznej, czy po zewnętrznej stronie.

Ból kolana po wewnętrznej stronie

Specjaliści mówią, że to najczęstszy rodzaj bólu kolana. W podeszłym wieku ból ten może mieć związek z postępującym procesem gonartrozy (trudne słowo, a chodzi po prostu o zwyrodnienie), która w pierwszej kolejności zajmuje właśnie wewnętrzną stronę kolana. Wynika to z tego, że kolana są lekko szpotawe (i jest to ich prawidłowa pozycja, a nie wada), czyli ustawione delikatnie na zewnątrz .

Takie ustawienie powoduje zwiększony nacisk na wewnętrzne struktury stawu kolanowego. Chrząstka w tym miejscu szybciej się ściera i może powodować ból oraz dyskomfort przy poruszaniu się .

Ta sama przyczyna stoi za szybszym zużywaniem się łąkotki przyśrodkowej, ale bóle z jej strony są najczęściej związane z urazami, bo ulega ona kontuzjom znacznie częściej niż jej boczna koleżanka. Takie kontuzje bardzo często zdarzają się narciarzom.

Ból kolana po zewnętrznej stronie

Częstą przyczyną bólu po zewnętrznej stronie kolana jest zapalenie pasma biodrowo-piszczelowego. Z boku kolana może też utworzyć się ganglion. Wówczas oprócz bólu, można zobaczyć i wyczuć małe zgrubienie, które często powiększa się po wysiłku .

Choć ganglion jest niegroźny (nie ma nic wspólnego ze zmianami rakowymi), to potrafi być bardzo uciążliwy i powodować dyskomfort, uciskając tkanki .

Jedną z przyczyn bólu po zewnętrznej stronie kolana jest też uraz łąkotki bocznej. Może do niego dojść, gdy gwałtownie przekręcisz zgięte kolano . Jeśli znów myślisz o narciarzach, to masz rację. Łąkotki nie lubią się z tym sportem.

Ból kolana w spoczynku

Kolejną ważną dla ortopedy informacją jest, to kiedy odczuwasz ból i czy zależy on od ruchu lub wysiłku fizycznego. Najczęściej kolana bolą przy chodzeniu, bieganiu, wchodzeniu po schodach albo kucaniu czy klękaniu. Zdarza się jednak i tak, że ból możesz odczuwać w spoczynku, np. leżąc lub siedząc.

Ból kolana w nocy

Spoczynkowe bóle kolana (czyli takie, które mogą męczyć Cię w nocy, gdy leżysz sobie spokojnie pod kołdrą), mogą być spowodowane trzema przyczynami :

• zmianami zwyrodnieniowymi (zwykle u osób starszych),
• obrzękiem stawu kolanowego (pourazowym lub związanym z chorobami reumatycznymi),
• nowotworem kości.

No tak, internet przemówił: to rak! Wszyscy ortopedzi robią facepalm. Dlatego od razu wyjaśniam: spokojnie, pierwotne guzy kości zdarzają się naprawdę rzadko – stanowią zaledwie 0,2% wszystkich złośliwych nowotworów i zapadają na nie głównie osoby do 20. oraz po 70. roku życia .

Ból kolana przy siedzeniu

Jeśli chodzi o bóle kolan przy siedzeniu, będą mieć one dokładnie takie same przyczyny, co opisane w poprzedniej sekcji. Siedzenie to brak ruchu, a więc spoczynek, czyli… patrz wyżej.

Jedyną różnicą jest, gdy ból pojawia się np. przy wstawaniu z krzesła. Wówczas może to oznaczać albo problemy z rzepką, albo z łąkotką .

Ból kolana przy zginaniu i chodzeniu

Jeśli kolano boli Cię przy zginaniu i chodzeniu, głównymi podejrzanymi stają się dobrze już znane łąkotki i rzepka. Problemy z łąkotką charakteryzują się tym, że im większe zgięcie, tym silniejszy ból. W skrajnych przypadkach uszkodzenie łąkotki może nawet uniemożliwić Ci wyprostowanie nogi . Auć.

Ból kolana po bieganiu i rowerze

Ból kolana po bieganiu i jeździe na rowerze może mieć dokładnie te same przyczyny, co opisane wyżej – dotyczące dyskomfortu podczas zginania.

Dodatkowo mogą być one związane również z przeciążeniem stawu kolanowego (zwłaszcza u biegaczy). Nadmierne przemęczenie kolana często kończy się stanem zapalnym.

Warto w tym miejscu wspomnieć także o urazach, które są najczęstszą przyczyną bólu kolana u młodych, aktywnych fizycznie osób. Co najczęściej przytrafia się podczas niekontrolowanych upadków, potknięć i uderzeń?

• Złamania i pęknięcia kości.
• Uszkodzenia więzadeł.
• Uszkodzenia (owianych złą sławą) łąkotek.

Do kontuzji stawu kolanowego może dojść na przykład podczas gwałtownej zmiany kierunku biegu, próby nagłego wyhamowania oraz utraty równowagi, co często kończy się upadkiem.

Nagły ból kolana bez urazu

Nagły ból kolana, który nie jest związany z urazem, oznacza, że jego przyczyna musiała rozwijać się już wcześniej. Taki ból może być związany z przeciążeniem, rozwijającym się stanem zapalnym albo zmianami zwyrodnieniowymi.

Jak leczyć ból kolana?

Metod leczenia bólu kolana jest prawie tyle ile jego możliwych przyczyn. Najczęściej stosuje się leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym (doustne lub w postaci maści), różnego rodzaju iniekcje i fizjoterapię. W niektórych przypadkach niezbędny może się również okazać zabieg operacyjny .

Leczenie urazów kolana

Tu wachlarz możliwości jest naprawdę duży: jeśli uraz kończy się na siniaku i niewielkim obrzęku, możliwe, że wystarczy zwykły okład z lodu i ibuprofen. Na drugim biegunie jest stół operacyjny – gdy doszło do zerwania więzadeł lub skomplikowanego złamania.

Pomiędzy tymi skrajnymi opcjami znajduje się standardowe postępowanie ortopedyczne, czyli farmakoterapia lekami z grupy NLPZ drugiej generacji (tymi łagodniejszymi dla żołądka) oraz fizjoterapia .

Fizjoterapeuta kojarzy się nam głównie z osobą, która dobiera i pokazuje nam jak wykonywać odpowiednie ćwiczenia albo ewentualnie wykonuje leczniczy masaż. Warto jednak wiedzieć, że ta dziedzina nauki zawiera w sobie znacznie więcej – to bardzo wiele różnorodnych zabiegów poprawiających stan zdrowia.

Leczenie stanów zapalnych kolana

Stan zapalny w kolanie standardowo leczy się, stosując doustne leki przeciwzapalne, na przykład na bazie nimesulidu, diklofenaku i ibuprofenu. Jeżeli taka terapia nie przynosi rezultatów, można doraźnie włączyć sterydy, które podaje się zazwyczaj w formie iniekcji .

Leczenie zwyrodnień stawu kolanowego

To, w jaki sposób leczy się zwyrodnienie stawu kolanowego, zależy od stopnia postępu degeneracji tkanek. Przy bardzo zniszczonych powierzchniach stawowych może być konieczne wszczepienie protezy stawu kolanowego .

W pozostałych przypadkach stosuje się fizjoterapię, skierowaną na wzmocnienie mięśnia czworogłowego uda, rozluźnienie mięśni i powięzi oraz zmniejszanie bólu. Dobre efekty przynosi tutaj krioterapia i jonoforeza .

U niektórych pacjentów można też zastosować iniekcje z kwasu hialuronowego, który nawilża powierzchnie stawowe i zmniejsza tarcie .

Leczenie chorób reumatycznych

Tu sprawa staje się bardziej skomplikowana. Choroby reumatyczne zalicza się do grupy schorzeń autoimmunologicznych, a więc takich, w których układ odpornościowy chorego działa w nieprawidłowy sposób – atakując jego organizm.

Leczenie tych chorób ma na celu wyciszenie odpowiedzi immunologicznej. W tym celu stosuje się leki immunosupresyjne, na przykład metotreksat, który jest często wykorzystywany w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) .

Możliwe jest także zastosowanie leczenia biologicznego, jednak w Polsce nie jest ono jeszcze refundowane dla pacjentów z chorobami reumatycznymi. Bezpłatny dostęp do niego mają wyłącznie osoby objęte klinicznymi programami badań, do których nie jest łatwo się zakwalifikować.

Kolagen na ból kolana

Kolagen to białko obecne w naszym organizmie, które odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowych stawów. Jego suplementacja może pomóc w łagodzeniu bólów kolan zarówno u osób aktywnych fizycznie, jak i tych cierpiących na zwyrodnienia stawów .

Kiedy jesteś aktywny, Twoje stawy są pod ciągłym naciskiem. Kolagen pomaga w produkcji mazi stawowej oraz odbudowie chrząstki, co z kolei zwiększa jej elastyczność i zdolność do amortyzacji. Dzięki temu może zmniejszyć dyskomfort i ból, które często towarzyszą intensywnym treningom .

Jeśli cierpisz na zwyrodnienie stawów, kolagen może również okazać się pomocny. Badania pokazują, że suplementacja kolagenem może spowolnić postęp tej choroby, poprzez wspieranie produkcji nowej chrząstki. W efekcie może to przyczynić się do zmniejszenia bólu i poprawy mobilności .

Dlatego, jeśli zmagasz się z bólem kolan, warto rozważyć suplementację kolagenem. Wybierz preparat wysokiej jakości, o czystym składzie oraz skutecznej dawce (przynajmniej 2,5 g dziennie, a najlepiej 5–10 g w porcji dziennej) i dobrze przyswajalnej formule hydrolizatu kolagenu.

Najlepszy ogółem

Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg, kakao

5.0

• Zawartość kolagenu: 5000 mg hydrolizatu kolagenu morskiego
• Dodatkowe składniki aktywne: witamina C, niskocząsteczkowy kwas hialuronowy (oraz L-teanina i koenzym Q10 w kolagenie o smaku kakao lub witamina A i witamina E w kolagenie o smaku mango–marakuja)
• Forma: saszetki z proszkiem do picia
• Porcja: 1 saszetka dziennie
• Wystarczy na: 30 dni

Zobacz cenę

w sklepie Natu.Care

Opis produktu

Kolagen rybi od marki Natu.Care w dawce 5000 mg, bazujący na certyfikowanych składnikach najlepszej jakości. Regularna suplementacja pozytywnie wpłynie na wygląd skóry, włosów i paznokci – zostaną odbudowane i wzmocnione od środka.

Oprócz cennego dla zdrowia i urody kolagenu oferuje także inne składniki aktywne, które pomagają zachować młody wygląd cery, błyszczące włosy i mocne paznokcie.

Preparat zawiera wystarczającą porcję substancji aktywnej, aby pozytywnie wpłynąć na stawy, układ ruchu i odporność.

Kolagen Premium Natu.Care dostępny jest w dwóch smakach – Cacao Bloom i Rise&Shine. Obie formuły oparte są na następujących składnikach aktywnych: hydrolizacie kolagenu morskiego, ekstrakcie z pąków dzikiej róży oraz kwasie hialuronowym.

Dodatkowo w Cacao Bloom znajdują się naturalna L-teanina, koenzym Q10 i odtłuszczone kakao holenderskie. Rise&Shine zawiera za to witaminę E oraz witaminę A.

Te najlepsze kolageny rybie na rynku różnią się także smakiem – Cacao Bloom jest gratką dla miłośników czekolady. Rise&Shine przypadnie do gustu tym, którzy lubią orzeźwiający smak owoców mango i marakui.

Plusy i minusy

Plusy:

• Witamina C wspiera wytwarzanie kolagenu przez organizm, co wzmacnia jego działanie.
• Skuteczna dawka kwasu hialuronowego, który dodatkowo wesprze nawilżenie cery i zdrowie stawów.
• Kolagen rybi wchłania się o 50% lepiej. Dodatkowo producent podaje gatunek ryby, z którego został pozyskany (dorsz atlantycki).
• Skład został przebadany przez niezależne i akredytowane laboratorium J.S. Hamilton.
• Certyfikat jakości MSC (Marine Stewardship Council), który potwierdza, że pochodzenie kolagenu wspiera zrównoważone rybołówstwa.

Minusy:

• Brak.

Dodatkowe informacje

Kolagen rybi od Natu.Care zbiera pochwały za to, że jest pyszny. Nie znajdziesz tu rybiego posmaku, który często przebija się w innych kolagenach. A do wyboru masz dwa pyszne smaki: kakao i mango–marakuja.

Składniki aktywne, takie jak koenzym Q10, kwas hialuronowy czy naturalna L-teanina, mają działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i opóźniają procesy starzenia.

Opinia użytkownika

Super, po ok. 6 tygodniach stosowania skóra na twarzy stała się wyraźnie napięta. Wspaniały smak.

Ćwiczenia na ból kolana

Czy wiesz, że wzmocnienie jednego mięśnia może uchronić Cię przed większością problemów z kolanami? Wiem, to brzmi jak tytuł artykułu z portalu o niezbyt dobrej opinii. Ale… ortopedzi Cię znienawidzą, jeśli wykonasz te ćwiczenia! No dobrze, żarty na bok.

Tak naprawdę ortopedzi będą wniebowzięci, jeśli popracujesz nad wzmocnieniem mięśnia czworogłowego uda. I zupełnie serio – dzięki temu zapomnisz o ortopedycznych problemach z kolanami.

Silny mięsień czworogłowy uda to :

• odciążenie więzadeł stawu kolanowego,
• zapewnienie lepszej stabilności kolana,
• utrzymywanie rzepki we właściwej pozycji,
• lepsza amortyzacja stawu.

Jak ćwiczyć mięsień czworogłowy? Jeżeli lubisz jeździć na rowerze, ustaw siodełko w takiej pozycji, aby podczas pedałowania dochodziło do całkowitego wyprostu nogi. I śmigaj na dwóch kółkach przez przynajmniej 3 godziny tygodniowo.

A jeśli nie lubisz roweru albo akurat jest zima, lód i śnieg, mam dla Ciebie równie dobrą alternatywę z wykorzystaniem obciążenia:

Załóż na nogi ciężarki. Usiądź tak, by kolana były zgięte pod kątem 90°. Powoli prostuj i zginaj nogi. Staraj się, by ruch był płynny i aktywny. Możesz wykonywać to ćwiczenie raz jedną, a raz drugą nogą, ale jeśli będziesz podnosić i opuszczać obydwie kończyny razem – poćwiczą też Twoje mięśnie brzucha.

Morał: nigdy nie odpuszczaj dnia nóg…

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium dla zdrowia serca, mózgu i odporności. Najlepsza przyswajalność. Optymalna dawka 750 mg. Przebadana przez niezależne laboratorium.

Zobacz więcej

W końcu omega 3 w solidnej dawce i proporcji. Plus za TG, czyli trójglicerydy!

Zobacz więcej