- Strona Główna
- Witaminy
- Najlepsza witamina D3
Witamina D3 – jaka najlepsza dla dorosłych i dla dzieci? (Ranking 2025)
Witamina D3 – jaka najlepsza dla dorosłych (i nie tylko) – ranking 2024


Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym


Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym


Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym


Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Dlaczego możesz nam zaufać
Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.
Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym
Informacja o reklamach
Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.
Dowiedz się więcej w naszym regulaminie
Suplementacja witaminą D3 jest zalecana przez specjalistów ze względu na powszechnie występujący niedobór. Na rynku mamy szeroki wybór leków i suplementów w różnych formach podania. Możemy połykać, psikać, a nawet żuć witaminę D3!
Zakup odpowiedniej witaminy D3 to nie lada wyzwanie. Aptekarskie półki uginają się pod ilością leków i suplementów, w rozmaitych formach, niekiedy z rozszerzonym składem. Jak wybrać najlepszą witaminę D3 dla siebie? Razem z farmaceutką Iloną Krzak zrobiłam dla Ciebie przegląd produktów z witaminą D3.
Spis treści:
- Witamina D czy D3?
- Najlepsza witamina D3 dla dorosłych
- Najlepsza witamina D3 dla niemowląt i dzieci
- Najlepsza witamina D3 – kryteria i opinia eksperta
- Podsumowanie

Zobacz, co dla Twojego zdrowia może zrobić Natu.Care Witamina D 2000 IU. -15% z kodem BLOG15
Natu.Care Witamina D 2000 IU
Natu.Care Witamina D 2000 IU wspiera prawidłowe działanie układu odpornościowego, utrzymanie zdrowych kości i zębów oraz utrzymanie prawidłowych funkcji serca, nerek i układu mięśniowego.
Sprawdź cenę
Świetny produkt, tabletki są małe i wygodne do połknięcia. Plus za wysoką jakość!Joanna
Zobacz też:
- Witamina D3
- Najlepsza Witamina D3 dla dzieci
- Witamina D3 w kroplach
- Przedawkowanie witaminy D
- Witamina D dawkowanie
- Witamina D3 K2
- W czym jest witamina D?
- Niedobór witaminy D
- Maksymalna dawka witaminy D
Witamina D czy D3?
Zanim sprawdzisz nasze zestawienie, krótkie przypomnienie czym jest witamina D.
Witamina D to grupa kilku organicznych związków chemicznych rozpuszczalnych w tłuszczach .
Dla człowieka najważniejsze są :
- Witamina D2 (ergokalcyferol) – występuje w roślinach i grzybach.
- Witamina D3 (cholekalcyferol) – występuje naturalnie w tkance skórnej ludzi i zwierząt.
Naturalnym źródłem witaminy D3 jest ekspozycja skóry na promieniowanie słoneczne (UVB) .
Badania sugerują, że witamina D3 jest bardziej skuteczna niż witamina D2. Witamina D3 podnosi stężenie ogólnej witaminy D, ma lepszą bioaktywność i stabilność w porównaniu z witaminą D2 .
Najlepsza witamina D3 dla dorosłych
Najlepsza witamina D to Natu.Care Witamina D, ponieważ: 1 kapsułka pokrywa dzienne zapotrzebowanie 2000 IU na witaminę D, ma wysoką przyswajalność i prosty skład, bez zbędnych dodatków. Jedno opakowanie wystarczy aż na 90 dni suplementacji.
Sprawdź jakie zestawienie witamin D3 przygotowałam dla Ciebie razem z ekspertką. Wszystko to, co ważne: konkretny opis, dawka, cena i informacje, na co zwrócić uwagę, decydując się na dany produkt.
Natu.Care Witamina D 2000 UI
Opis produktu
Witamina D odgrywa kluczową rolę dla naszego zdrowia i samopoczucia. Wpływa na gospodarkę wapniowo-fosforanową, co przekłada się na zdrowe kości i zęby. Pomaga także regulować układ odpornościowy, a badania wskazują również na jej wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego.
Witamina D, choć nazywana “witaminą” jest tak naprawdę prohormonem, który nasze ciało produkuje samodzielnie, przede wszystkim pod wpływem promieni słonecznych.Niestety, nasz współczesny styl życia sprzyja niedoborom tej kluczowej dla naszego zdrowia i samopoczucia witaminy. Praca w zamkniętych biurowcach, stosowanie (potrzebnych!) kremów z filtrem SPF, zakrywanie ciała ubraniami - to wszystko sprawia, że dostarczenie odpowiedniego poziomu witaminy D ze słońca jest bardzo trudne, a czasem wręcz niemożliwe. Właśnie dlatego tak kluczowa jest odpowiednia, całoroczna suplementacja.
Vitamin D od Natu.Care to przebadana witamina D3 zawieszona w oleju z krokosza barwierskiego, rośliny znanej ze swoich licznych korzyści zdrowotnych. Wygodna, łatwa do połknięcia kapsułka sprawi, że suplementacja stanie się Twoim codziennym, zdrowym nawykiem, który poprawi Twoje ogólne samopoczucie.
Plusy i minusy
Plusy:
- Zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego
- Wspiera w utrzymaniu zdrowych kości i zębów
- Utrzymuje prawidłowe funkcje serca, nerek i układu mięśniowego
- Przebadana przez niezależne, certyfikowane laboratorium
- Wygodna i łatwa do połknięcia kapsułka
- Czysty skład - bez dodatku cukru, glutenu, GMO, laktozy oraz bez konserwantów i barwników
Minusy:
- Brak.
Dodatkowe informacje
Kobiety w ciąży i matki karmiące stosowanie preparatu powinny skonsultować z lekarzem. Suplement diety przeznaczony dla zdrowej populacji osób dorosłych do 75 roku życia.
Allnutrition D3 4000
Opis produktu
Allnutrition® D3 4000 to suplement diety o wysokiej zawartości witaminy D w tabletkach. Formuła sprawdzi się jako codzienne uzupełnienie diety osób dorosłych, w tym zwłaszcza aktywnych fizycznie oraz w okresie zwiększonego zapotrzebowania organizmu na witaminę D.
Plusy i minusy
Plusy:
- Bardzo wydajne opakowanie, wystarcza na 240 dni.
Minusy:
- Brak.
Dodatkowe informacje
Witamina D jest ważna w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania organizmu, a jej suplementacja zalecana jest przez cały rok, zwłaszcza w miesiącach jesienno-zimowych. Witamina D pomaga w utrzymaniu zdrowych kości i zębów. Przyczynia się również do prawidłowego funkcjonowania mięśni oraz wspiera prawidłowe wchłanianie wapnia i fosforu. Dodatkowo witamina D pomaga w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowanie układu odpornościowego.
Opinia eksperta
OstroVit Witamina D 4000 IU

- Zawartość witaminy D3: 4000 IU
- Forma: kapsułki
- Porcja: 1 kapsułka dziennie
- Wystarczy na: 120 dni
Opis produktu
OstroVit Witamina D 4000 IU to suplement diety w formie miękkich kapsułek, specjalnie zaprojektowany dla osób z niedoborem witaminy D, a szczególnie zalecany dla seniorów.
Zawiera 4000 j.m. witaminy D na kapsułkę, umożliwiając efektywne uzupełnienie diety. Olej z oliwek zawarty w preparacie zwiększa absorpcję witaminy D, dodatkowo wzbogacając suplement o zdrowe tłuszcze.
Opakowanie zawiera 120 kapsułek, co pozwala na czteromiesięczną suplementację przy zażywaniu jednej kapsułki dziennie.
Plusy i minusy
Plusy:
- Bardzo wysoka dawka
- Czysty skład.
- Proste w połykaniu.
- Dobra wydajność opakowania
Minusy:
- Produkt nie jest wegański (ma żelatynę w otoczce kapsułki).
Dodatkowe informacje
Preparat jest polecany głównie osobom starszym (po 75. roku życia) i tymi z niedoborem witaminy D3.
MyVita Witamina D3, naturalne żelki dla dzieci i dorosłych
Opis produktu
Żelki dla dzieci i dorosłych MyVita Witamina D to suplement diety o wysokiej zawartości witaminy D w formie cholekalcyferolu pozyskanego z lanoliny. Składnik ten pełni ważną rolę w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.
Plusy i minusy
Plusy:
- Odpowiednie dla wegan i wegetarian.
- Forma smacznych żelek, które dzieci uwielbiają.
- Bez dodatku żelatyny.
- Bez oleju palmowego.
Minusy:
.1000 IU w 1 żelku, może być zbyt dużą dawką dla młodszych dzieci
Dodatkowe informacje
Naturalne żelki MyVita zostały wytworzone z pektyny cytrusowej i nie zawierają w składzie żelatyny. Swój owocowy smak zawdzięczają dodatkowi naturalnego aromatu pomarańczowego, a kolor zastosowanemu naturalnemu barwnikowi roślinnego pochodzenia. Produkt może stanowić cenne uzupełnienie diety w składniki aktywne, w tym także osób na diecie wegetariańskiej.
Dr. Jacob's Witamina D3 w kroplach

- Zawartość witaminy D3: 800/1600 IU
- Forma: krople
- Porcja: 1 lub 2 krople dziennie
- Wystarczy na: 320–640 kropli
Opis produktu
Witamina Słońca D3 FORTE to suplement diety zawierający wysoką dawkę witaminy D3. Każda kropla produktu dostarcza 800 j.m. tej niezbędnej dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witaminy, która wspiera prawidłowe wchłanianie wapnia oraz utrzymanie zdrowych kości, zębów i mięśni.
Plusy i minusy
Plusy:
- Odpowiednia dla wegetarian.
- Wydajne opakowanie
- Czysty skład.
Minusy:
- Dawka witaminy D3 mogłaby być trochę wyższa.
Dodatkowe informacje
Do buteleczki preparatu dołączona jest nakrętka z praktyczną pipetką, która ułatwia precyzyjne porcjowanie.
Vigantol witamina D3
Opis produktu
Vigantol cieszy się zaufaniem Polaków od lat. Jest to lek bez recepty, który kupisz w dobrej cenie w każdej aptece. Ma prosty skład, bez zbędnych dodatków i małe opakowanie, które zmieści się w każdej domowej apteczce.
Dlaczego warto?
- Status leku gwarantuje nam najwyższą jakość składników aktywnych, pewność co do dawki i działanie preparatu do końca daty ważności.
- Vigantol ma przewagę nad innymi lekami bez recepty z witaminą D3, ze względu na formę kropli.
- Krople są lepiej przyswajalne przez organizm i nie trzeba przyjmować ich z posiłkiem (w przeciwieństwie do np. Vigantoletten, który jest w formie tabletek i zaleca się jego spożycie z tłuszczowym posiłkiem).
Zwróć uwagę
- Buteleczka nie posiada wygodnego dozownika. Aby odmierzyć cztery zalecane dzienne krople, należy obrócić butelkę do góry nogami. Kropelki dozują się powoli. Gdy płyn się kończy, trudno jest opróżnić butelkę „do sucha” – trochę go zostaje w środku.
- Jeśli dozownik się zapowietrzy, należy delikatnie postukać dnem buteleczki o podłoże (blat, stół) i następnie dozować krople.
- Można stosować Vigantol dla dzieci, pamiętając, że 1 kropla to 500 IU, a takie zapotrzebowanie występuje od 3. roku życia.
XeniVit Witamina D3 4000 IU Forte
Opis produktu
Xenivit Witamina D Forte to suplement diety dla dorosłych w postaci kapsułek, który zawiera witaminę D3 pozyskiwaną z lanoliny.
Plusy i minusy
Plusy:
- Bez laktozy i glutenu.
- Bez cukru.
- Wydajne opakowanie.
Minusy:
- Brak.
Dodatkowe informacje
Jedna kapsułka to 4000 j.m. witaminy D3, rozpuszczonej w oleju z krokosza barwierskiego, który zapewnia jej wysoką przyswajalność.
Opinia eksperta
D-Vitum Forte Max 4000 j.m., 120 kapsułek + 30 kapsułek gratis
Opis produktu
Oleofarm D-Vitum Forte Max 4000 j.m. to suplement diety w postaci kapsułek o wysokiej zawartości witaminy D. Preparat został opracowany z myślą o uzupełnianiu diety zdrowych osób dorosłych powyżej 75. roku życia w ten cenny składnik aktywny.
Plusy i minusy
Plusy:
- Pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi.
- Kapsułki łatwe w połykaniu.
- Wydajne opakowanie.
Minusy:
- Brak.
Dodatkowe informacje
Każda kapsułka D-Vitum Forte Max to 100 µg witaminy D, co stanowi 2000% dziennej zalecanej wartości spożycia dla osoby dorosłej. Witamina D jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach. Z tego względu kapsułkę D-Vitum Forte Max wypełniono zimnotłoczonym olejem lnianym. Dzięki temu preparat można przyjmować niezależne od posiłku.
Opinia eksperta
OstroVit Witamina D3 4000 + K2
Opis produktu
Suplement diety w tabletkach uzupełniający dietę w witaminę D oraz K. Witamina D pomaga w prawidłowym wchłanianiu, oraz wykorzystywaniu wapnia i fosforu, oraz w utrzymaniu prawidłowego poziomu wapnia we krwi. Witamina K przyczynia się do prawidłowego krzepnięcia krwi oraz pomaga w utrzymaniu zdrowych kości.
Plusy i minusy
Plusy:
- Dzięki witaminie K pomaga w utrzymaniu zdrowych kości.
- Wydajne oapkowanie.
- Tylko pół tabletki dziennie
Minusy:
- Może zawierać laktoze.
Dodatkowe informacje
Produkt może zawierać mleko (łącznie z laktozą), soję, orzeszki ziemne, inne orzechy, nasiona sezamu, owies, jaja, skorupiaki, ryby.
Opinia eksperta
Najlepsza witamina D3 dla dzieci
Najlepsza witamina D dla dzieci to produkty o czystym składzie, bez zbędnych dla dziecka dodatków z dzienną porcją pokrywającą jego zapotrzebowanie (w zależności od wieku 400 - 1000 IU. Najlepsze produkty z witaminą D dla dzieci to Aura Herbals Omega-3 + D3 i Primabiotic Witamina D3 Kids.
Może Cię zainteresować
Jaką witaminę D wybrać?
Aby wybrać najlepszą witaminę D dla siebie i bliskich, kieruj się kilkoma kryteriami, które ułatwią decyzję, lepiej dopasują produkt pod zapotrzebowanie, najwygodniejszą formę podania i dadzą 100% zadowolenia z produktu.
W naszym zestawieniu jest duży wybór produktów z witaminą D3. Co powinniśmy brać pod uwagę, wybierając najlepszą witaminę D3 dla siebie? Zobacz, co mówi farmaceutka Ilona Krzak.
Czym kierować się wybierając produkt z witaminą D3?
- Zapotrzebowanie. Ustal, czy suplementacja w Twoim przypadku jest konieczna. Zrób badanie krwi na stężenie witaminy D3 w organizmie.
- Dobór odpowiedniej dawki. Zrobiłeś badanie krwi – super! Teraz skonsultuj wynik z lekarzem lub farmaceutą. Ustal odpowiednie dawkowanie. Nie warto brać więcej, niż trzeba. Dlaczego? Sprawdź artykuł o przedawkowaniu witaminy D.
- Osobiste preferencje. Stresują Cię duże kapsułki? A może masz swój organizer na tabletki, bo zapominasz je brać? Chcesz spróbować kropelek? Zastanów się, jaka forma podania będzie dla Ciebie najwygodniejsza.
- Przyswajalność. Żyjemy w czasach, w których możemy czerpać wiedzę z materiałów naukowych na temat biodostępności i trwałości witamin. Wykorzystaj to! Świadomie wybierz lek lub suplement, znając ich charakterystykę.
- Cena. Jaki budżet jesteś w stanie przeznaczyć na suplementację? Czy chcesz kupić produkt dla siebie czy dla całej rodziny? Sprawdzaj dawkę, ilości dzienne, zawartość opakowania. Kalkuluj. To ma się opłacać!
Zobacz też:
- Witamina K2
- Witamina K
- Kwasy omega
- Kwasy omega-3
- Kwasy omega-6
- Kwasy omega-9
- Kwasy omega 3-6-9
- Kwas DHA
- Kwas EPA
Wybór produktu do suplementacji urasta do rangi złożonej łamigłówki. Producenci wymyślają różne hasła reklamowe i dodatki w składzie, by odróżnić się od konkurencji. Mam nadzieję, że pomogłyśmy Ci w wyborze najlepszego produktu dla Ciebie lub Twojego dziecka.
Suplementacja w obecnych czasach to nie tylko niesmaczne tabletki. Możemy łykać, psikać, pić, rozgryzać, a nawet żuć! Jaką formę podania preferujesz? Daj mi znać w komentarzu! Dla mnie kropelki rządzą!
Zapraszam do innych ciekawych wpisów o witaminach i minerałach.
Podsumowanie
- Najlepsza witamina D3 to AUra Herbals WItamina D3 2000 IU w formie kapsułek, która cechuje się wysoką przyswajalnością, wygodną formą podania, czystym składem i certyfikatem Quali®-D.
- Wybierając witaminę D3 zwróć uwagę na porcję dzienną, przyswajalność i czystość składu.
- Suplement diety z witaminą D3 powinien odpowiadać Twoim preferencjom – wegański, łatwo go chować do organizera lub psikasz go ją, zamiast połykać. Masz wybór!
- Stosunek cena-jakość powinien być jak najlepszy.
FAQ
Jaka jest najlepiej przyswajalna witamina D3?
Zgodnie z wiedzą naukową, najlepiej przyswajalna witamina D3 to cholekalcyferol w formie kropli zawieszonych w tłuszczach takich jak olej MCT.
Co lepsze witamina D czy D3?
Witamina D to określenie na grupę związków organicznych, w których w skład wchodzi witamina D2 i witamina D3, więc nie można porównywać witaminy D i witaminy D3. Jednak porównując witaminy D2 i D3, badania naukowe wskazują, że to witamina D3 jest skuteczniejsza w działaniu niż D2.
Jaką witaminę D brać?
Najlepiej suplementować witaminę D3 w formie kropli, które są dobrze przyswajalne przez organizm, mają wysoką biodostępność i są wygodne w spożywaniu. Dawkę dzienną dopasuj z lekarzem na podstawie badań krwi i wywiadu lekarskiego.
Z czym nie łączyć witaminy D?
Witaminy D nie należy łączyć z lekami przeciwzakrzepowymi, przeciwpadaczkowymi, lekami zawierającymi parafinę ciekłą, z magnezem, glikozydami naparstnicy, tiazydami i ryfampicyną, Warto wiedzieć, że alkohol, kawa i czarna herbata mają wpływ na słabsze przyswajanie witaminy D3.
Z czym najlepiej wchłania się witamina D3?
Witamina D3 najlepiej wchłania się w obecności tłuszczów, np. gdy jest zawieszona w oleju MCT lub jest przyjmowana z posiłkiem zawierającym zdrowe tłuszcze, takie jak orzechy, jajka, awokado, olej rzepakowy.
Czy Vigantoletten jest dobry?
Vigantoletten to lek bez recepty w formie tabletek zawierający różne dawki witaminy D3. Jest to skuteczny lek, jednak należy zwrócić uwagę, że trzeba go spożywać podczas posiłku zawierającego tłuszcze. Obecność tłuszczu poprawi jego przyswajalność (która w przypadku tabletek lub kapsułek jest niższa w porównaniu do witaminy D3 w kroplach).
Źródła
Zobacz wszystkie
Boston, 677 Huntington Avenue, & Ma 02115 +1495‑1000. (2012, wrzesień 18). Vitamin D. The Nutrition Source. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/vitamin-d/
Calcium, I. of M. (US) C. to R. D. R. I. for V. D. and, Ross, A. C., Taylor, C. L., Yaktine, A. L., & Valle, H. B. D. (2011). Overview of Vitamin D. W Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. National Academies Press (US). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK56061/
Definition of ergocalciferol—NCI Dictionary of Cancer Terms—NCI (nciglobal,ncienterprise). (2011, luty 2). [NciAppModulePage]. https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/ergocalciferol
Houghton, L. A., & Vieth, R. (2006). The case against ergocalciferol (vitamin D2) as a vitamin supplement. The American Journal of Clinical Nutrition, 84(4), 694–697. https://doi.org/10.1093/ajcn/84.4.694
Office of Dietary Supplements—Vitamin D. (b.d.). Pobrano 17 marzec 2023, z https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminD-HealthProfessional/
PubChem. (b.d.-a). Cholecalciferol. Pobrano 17 marzec 2023, z https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/5280795
PubChem. (b.d.-b). Ergocalciferol. Pobrano 17 marzec 2023, z https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/5280793
Shieh, A., Chun, R. F., Ma, C., Witzel, S., Meyer, B., Rafison, B., Swinkels, L., Huijs, T., Pepkowitz, S., Holmquist, B., Hewison, M., & Adams, J. S. (2016). Effects of High-Dose Vitamin D2 Versus D3 on Total and Free 25-Hydroxyvitamin D and Markers of Calcium Balance. The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, 101(8), 3070–3078. https://doi.org/10.1210/jc.2016-1871
Tripkovic, L., Lambert, H., Hart, K., Smith, C. P., Bucca, G., Penson, S., Chope, G., Hyppönen, E., Berry, J., Vieth, R., & Lanham-New, S. (2012). Comparison of vitamin D2 and vitamin D3 supplementation in raising serum 25-hydroxyvitamin D status: A systematic review and meta-analysis. The American Journal of Clinical Nutrition, 95(6), 1357–1364. https://doi.org/10.3945/ajcn.111.031070
Redakcja
Poznaj zespół

Ilona Krzak uzyskała stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbywała praktykę w aptece szpitalnej i przemyśle farmaceutycznym. Aktualnie pracuje w zawodzie, a także prowadzi edukacyjną stronę internetową (http://apterskimokiem.pl/) oraz profil na Instagramie: @pani_z_apteki

Redaktor
Absolwent Dziennikarstwa i Artes Liberales na Uniwersytecie Warszawskim. Od 2017 roku jako redaktor współpracuje z największymi portalami w Polsce i za granicą. Wcześniej przez 3 lata pracował w jednej z wiodących firm farmaceutycznych – branżę zdrowia i urody zna od podszewki. W wolnym czasie najbardziej lubi grać w tenisa lub jeździć na nartach.

Fact-checker
Agata Jach zajmuje się weryfikacją cytowanych źródeł i sprawdza, czy publikowane treści są zgodne z prawdą.

Witamina D3 – jaka najlepsza dla niemowląt i dzieci. Kiedy suplmenetować i ile. Ranking 2025
![Witamina B12 – gdzie występuje w diecie i produktach [tabela]](https://cdn-resources.natu.care/uploads/1/balanced_diet_nutrition_healthy_eating_concept_food_sources_rich_vitamin_b12_cobalamin_kitchen_table_1_b84f75bda2.jpg)
Sprawdź, gdzie występuje witamina B12 i jakie produkty Ci jej dostarczą.

Witamina PP zwana też niacyną lub witaminą B3 wspiera prawidłowe funkcjonowanie organizmu.