Lizyna – czym jest, właściwości, źródła, działanie

Nasz organizm to doskonale zaprojektowana maszyna, w której każdy element ma znaczenie. Nawet ten najmniejszy. Właśnie do nich zalicza lizyna – aminokwas, bez którego wiele w Twoim ciele sporo zaczyna szwankować.

Razem z edukatorką i farmaceutką, Iloną Krzak przybliżymy, czym dokładnie jest lizyna i dlaczego jest dla Ciebie tak istotna.

Kolagen Premium (5000 mg) mango - marakuja

Hydrolizowany, najwyżej przyswajalny kolagen rybi w optymalnej dawce. Hamuje procesy starzenia skóry, wzmacnia włosy.

Kup teraz

"Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!”

Zobacz też:

• Najmocniejszy kolagen – Ranking
• Kolagen typu 1
• Kolagen typu 2
• Kolagen do picia
• Kolagen rybi

Co to jest lizyna?

Lizyna (L-lizyna, lysine, Lys, skrót: K) to jeden z niezbędnych aminokwasów egzogennych. Oznacza, że Twój organizm nie jest w stanie samodzielnie go wyprodukować i musisz dostarczać go razem z dietą.

Koniecznie, bo pełni wiele kluczowych funkcji – od regeneracji uszkodzonych tkanek, przez produkcję białek (w tym kolagenu) i wsparcie gospodarki wapniowej, aż po ochronę przed miażdżycą i wzmocnienie układu odpornościowegoi.

Jaka jest rola lizyny w organizmie i na co pomaga?

Aminokwasy są kluczowe dla naszego życia. Ba, składamy się z aminokwasów. To z nich zbudowane są tkanki; to one uczestniczą w wielu procesach i regulują funkcje poszczególnych komórek.

A co dokładnie robi lizyna? Oto kilka jej nadzwyczajnych mocy.

Pomaga w syntezie kolagenu

Lizyna jest kluczowym aminokwasem w procesie syntezy kolagenu. Uczestniczy bowiem w procesie hydroksylacji, który zwiększa stabilność i wytrzymałość włókien kolagenowychi. Odpowiedni poziom lizyny jest konieczny do utrzymania zdrowia i elastyczności skóry, ścięgien i wszystkich tkanek bogatych w kolagen.

Zobacz też:

• Najlepszy kolagen
• Kolagen na skórę
• Kolagen do twarzy
• Kolagen na zmarszczki
• Kolagen na włosy
• Kolagen na cellulit
• Kolagen na trądzik
• Kolagen na rozstępy

Wspiera gojenie się ran

Lizyna poprawia również zdolność do gojenia się rani. W miejscu zranienia lizyna działa jak czynniki wiążący, pobudzając komórki do wzrostu. Pojawią się szybciej, będzie ich więcej – więc regeneracja będzie przebiegać szybciej i skutecznieji.

Gojenie ran to złożony proces, na który składa się wiele czynników, witamin i minerałów – rola lizyny jest tu nieocenionai.

Wzmacnia stawy i kości

Lizyna to również ważny element w metabolizmie wapnia – zwiększa jego wchłanianie w jelitach i pomaga nerkom zatrzymać go w organizmie.

Badanie przeprowadzone na grupie 30 kobiet (w tym 15 z osteoporozą) wykazało, że suplementacja wapniem (3 g) i lizyną (400 mg) wyraźnie zmniejszyło utratę wapnia przez moczi.

Lizyna chroni również Twoje kości i pomaga kontrolować transport wapnia w Twoim organizmie, zapobiegając w nadmiernym odkładaniu się m.in. w naczyniach krwionośnychi.

Łagodzi opryszczkę

Opryszczka to nieprzyjemna infekcja, która objawia się małymi, wypełnionymi płynem pęcherzykami w kącikach ust. Powodują dyskomfort, mrowienie, ból i pieczenie. Opryszczka wywoływana jest przez wirus HSV-1i, jednak suplementacja lizyną hamuje wydzielanie się argininy – aminokwasu odpowiedzialnego za rozprzestrzenianie się wirusai.

Hamuje stres i lęk

Lizyna może też odgrywać ważną rolę w zmniejszaniu lęku, uczucia niepokoju i obniżać hormon stresu, czyli kortyzoli. Dzieje się to dlatego, że blokuje ona działanie receptorów zaangażowanych w reakcję na stres.

Efekty zależne są od dawkowania – w jednym z badań suplementacja lizyną i argininą przyniosła efekty po tygodniui, a w innym po 3 miesiącachi.

Zobacz też:

• Jak dbać o zdrowie? 13+ wskazówek lekarza, dietetyka i psychologa
• Jak dbać o swoje zdrowie psychiczne? Porady psychologa

Inne zastosowania lizyny

Lizyna – jako budulec białek – uczestniczy w produkcji hormonów, enzymów i przeciwciał. Wykazuje również właściwości, które mogą przynieść korzyści w następujących obszarach:

• Nadciśnienie: suplementy z lizyną znacząco obniżają ciśnienie krwii;
• Cukrzyca: wstępne badania sugerują, że lizyna może pomóc uregulować stężenie glukozy we krwi, jednak nie zaobserwowano tego u osób starszychi;
• Układ immunologiczny: zwiększa odporność i łagodzi objawy infekcji;
• Miażdżyca: zmniejsza jej ryzyko przez wzmocnienie układu sercowo-naczyniowego;
• Nowotwory: w połączeniu z antyoksydantami może zapobiegać powstawaniu i rozprzestrzenianiu się komórek rakowych;
• Oczy: lizyna na oczy działa wielowymiarowo – pomaga walczyć z syndromem „suchego oka”i, a jedno z badań sugeruje, że suplementacja lizyny może zapobiegać rozwojowi zaćmyi.

Lizyna jest też ważna do normalnego wzrostu i odnowy mięśni i bierze udział w tworzeniu karnityny, która znajduje się w większości komórek Twojego ciała. Lizyna również pomaga komórkom transportować tłuszcze, by dostarczyć Ci energiii.

Niedobór lizyny – objawy i skutki

Choć niedobór lizyny jest dość rzadki, to może wystąpić w przypadku długotrwałego stosowania restrykcyjnych diet lub ubogich w białko. Szczególnie narażeni na niedobory są weganie.

Najczęstsze objawy niedoboru lizyny toi:

• spadek odporności,
• anemia,
• uczucie zmęczenia,
• zawroty głowy,
• problemy z pamięcią i koncentracją,
• osłabienie i wypadanie włosów,
• spadek energii,
• przekrwione oczy,
• zahamowany wzrost,
• drażliwość,
• problemy z płodnością i układem rozrodczym,
• problemy skórne.

Występowanie lizyny – najlepsze źródła pokarmowe

Niedobory lizyny uzupełnisz codzienną dietą.

Najlepsze źródła lizyny to przede wszystkim produkty z wysoką zawartością białka:

• mięso – czerwone i drób,
• sery żółte i twarogowe,
• ryby – zwłaszcza dorsz, sardynki, halibut i tuńczyk,
• czekolada,
• orzechy – migdały,
• soja i produkty sojowe – tofu,
• spirulina,
• jaja,
• czerwona fasola,
• produkty pełnoziarniste,
• kasza gryczana,
• quinoa,
• amarantus.

(Tak, na liście jest czekolada, ale nie ignoruj pozostałych 12 produktów!)

Już ta krótka lista pokazuje, że każdego dnia możesz skomponować wiele smakowitych posiłków bogatych w lizynę i nie tylko – i to zarówno na śniadanie, lunch, jak i lekką kolację.

Suplementy z lizyną – polecane preparaty

Jeśli masz stwierdzone niedobory (lub obawiasz się, że możesz je mieć), po konsultacji z lekarzem możesz zacząć suplementację lizyną. Oto kilka produktów, z których możesz skorzystać:

efime L-lizyna

 

Zobacz więcej

Zobacz więcej

• Zawartość lizyny: 500 mg
• Dodatkowe składniki aktywne: witamina B6
• Forma: kapsułki
• Porcja: 1 kapsułka dziennie
• Wystarczy na: 60 dni

Opis produktu:

Suplement diety do codziennego stosowania jako uzupełnienie diety w l-lizynę. Skład wzbogacono o witaminę B6.

Plusy i minusy:

• Optymalna dawka l-lizyny
• Obecność witaminy B6
• Wegańskie kapsułki z HPMC

• Brak

Dodatkowe informacje

Przyjmować razem z posiłkiem

NOW L-Lysine 1000 mg

 

Zobacz więcej

• Zawartość lizyny: 1000 mg
• Dodatkowe składniki aktywne: –
• Forma: tabletki
• Porcja: 1 tabletka dziennie
• Wystarczy na: 100 dni

Opis produktu:

Suplement diety z czystym składem i wysoką dawką lizyny. Polecany zwłaszcza w okresie wzmożonego treningu.

Plusy i minusy:

• Wysoka dawka l-lizyny
• Odpowiedni dla wegetarian i wegan
• Czysty skład

• Brak

Dodatkowe informacje (opinie użytkowników)

Wyprodukowano w zakładzie stosującym DPP (dobra praktyka produkcyjna). Nie zawiera pszenicy, glutenu, soi, mleka, jajek, ryb skorupiaków, orzechów drzewnych.

Solgar L-Lizyna 500 mg

 

Zobacz więcej

Zobacz więcej

• Zawartość lizyny: 500 mg
• Dodatkowe składniki aktywne: –
• Forma: kapsułki
• Porcja: 1–2 kapsułki dziennie
• Wystarczy na: 25–50 dni

Opis produktu

Suplement diety z wolną lizyną, dzięki któremu uzupełnisz niedobory.

Plusy i minusy

• Optymalna dawka l-lizyny
• Krótki skład
• Odpowiedni dla wegan

• Brak

Dodatkowe informacje

Spożywać między posiłkami, popijając wodą lub sokiem.

Sprawdź inne suplementy marki Solgar.

Suplementacja lizyną – co musisz wiedzieć?

Suplementowanie lizyny jest bezpieczne, jednak warto wiedzieć o kilku istotnych kwestiach.

Lizyna czy L–lizyna?

Odpowiedni suplement z lizyną to produkt, w którego składzie znajdować się będzie wolna lizyna (tj. poprzedzona literą L), czyli L-lizyna. Wybieraj je ze względu na lepszą biodostępność i wchłanialność. L-lizyna jest lekkostrawna i bezstratnie trafia bezpośrednio do krwioobiegu – nie musisz jej trawić.

Dawkowanie

Bezpieczna dawka lizyny dla dorosłych w dziennym spożyciu to około 12 mg na każdy kilogram ciała. W praktyce oznacza to, że osoba dorosła ważąca 65 kg powinna dziennie spożywać około 780 mg lizyny.

Dawkowanie uzależnione jest od wieku, stanu zdrowia czy potrzeb żywieniowych, dlatego zawsze trzymaj się wskazań producenta, a przed rozpoczęciem suplementacji skonsultuj się z lekarzem.

Kolagen Premium (5000 mg) mango - marakuja

Hydrolizowany, najwyżej przyswajalny kolagen rybi w optymalnej dawce. Hamuje procesy starzenia skóry, wzmacnia włosy.

Kup teraz

"Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!”

Czy można przedawkować lizynę?

Choć lizyna uważana jest za bezpieczną, nietoksyczną i nie ma wskazań odnośnie do maksymalnej dawki, to jednak jej spożycie w dużych ilościach może prowadzić do niepożądanych skutków ubocznych.

Skutki uboczne

Najpowszechniejsze skutki uboczne wywołane suplementacją lizynyi, to:

Dolegliwości układu pokarmowego zazwyczaj trwają krótko i nie wymagają konsultacji lekarskiej. Jeśli objawy nie ustępują, udaj się do lekarza.

Bardzo rzadko mogą wystąpić poważne symptomy, jak niewydolność nerek czy kamienie żółciowei.

Przeciwwskazania i możliwe interakcje

Główne przeciwwskazania do przyjmowania suplementów z lizyną to przede wszystkimi:

• ciąża i karmienie piersią;
• suplementacja wapnia – lizyna zwiększa ilość wchłanianego wapnia, co może prowadzić do tzw. hiperkalcemii;
• nietolerancja na białka lizynowe – rzadki stan, w którym organizm źle trawi lizynę i inne aminokwasy;
• planowane w najbliższym czasie zabiegi operacyjne.

Bez konsultacji lekarskiej nie stosują na własną rękę suplementów z lizyną, jeśli przyjmujesz:

• argininę – wysoki poziom argininy może obniżać stężenie lizyny;
• antybiotyki aminoglikozydowe (np. gentamycyna, streptomycyna lub neomycyna) – stosowanie z lizyną może zwiększyć ryzyko nefrotoksyczności, czyli negatywnego wpływu na pracę nerek.

Kolagen Premium (5000 mg) mango - marakuja

Hydrolizowany, najwyżej przyswajalny kolagen rybi w optymalnej dawce. Hamuje procesy starzenia skóry, wzmacnia włosy.

Kup teraz

"Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!”

Zobacz też:

• Czym jest kolagen liofilizowany?
• Kolagen w tabletkach
• Kolagen w proszku
• Kolagen w płynie
• Kolagen morski

Podsumowanie