- Kolagen
- Kolagen typu 1
Kolagen typu 1 – czym jest, właściwości i efekty. Który lepszy?

Mateusz Podlecki

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Ilona Krzak
Zweryfikowane przez eksperta
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Bartłomiej Turczyński

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Ludwik Jelonek

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
- Co to jest kolagen typu 1? Budowa, skład i struktura
- Na co pomaga kolagen typu 1?
- Najlepsze źródła kolagenu typu 1
- Jak uzupełnić niedobory kolagenu?
- Preparaty z kolagenem – ranking najlepszych suplementów z kolagenem
- Podsumowanie
- FAQ
- Źródła
W Twoim ciele jest ich aż 28 rodzajów, ale jednego jest zdecydowanie najwięcej – ot, jakieś 90%. Bez niego szwankują kości, skóra jest sucha i wiotka, paznokcie szybciej się łamią, a rany gorzej goją.
Dlaczego możesz nam zaufać
Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Informacja o reklamach
Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.
Dowiedz się więcej w naszym regulaminie
Trudno wyobrazić sobie szczęśliwe i zdrowe życie bez kolagenu typu 1. Dlatego razem z farmaceutką i edukatorką, Iloną Krzak, opowiemy ci o nim wszystko (i jeszcze więcej), co musisz o nim wiedzieć.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czym jest i na co pomaga kolagen typu 1.
- Dlaczego wegetarianie i weganie mają problem z niedoborem kolagenu.
- Jak dostarczyć kolagen w diecie i co poprawia jego przyswajanie.
- Jakie suplementy z kolagenem polecają specjaliści.
- Czy kolagen można przedawkować.
- Czy produkty z kolagenem mogą uczulać.

Prezentowany produkt to Kolagen Premium (5000 mg) mango - marakuja
Kolagen Premium (5000 mg) mango - marakuja
Hydrolizowany, najwyżej przyswajalny kolagen rybi w optymalnej dawce. Hamuje procesy starzenia skóry, wzmacnia włosy.
Kup teraz
"Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!”
Zobacz też:
- Kolagen – 47 faktów, o których możesz nie wiedzieć
- Najlmocniejszy kolagen – Ranking i opinie
- Kolagen na zmarszczki
- Kolagen do twarzy
- Kolagen na skórę
- Kolagen na stawy
- Kolagen na włosy
- Kolagen na rozstępy
- Kolagen na cellulit
- Kolagen na trądzik
- Kolagen do picia
Co to jest kolagen typu 1? Budowa, skład i struktura
Kolagen – który nazywany jest białkiem młodości – to najobficiej występujące białko w organizmie. Wyróżnia się aż 28 typów kolagenów. Typy od I do X występują najczęściej, ale to kolagen typu 1 stanowi około 90% całego kolagenu w Twoim organizmiei.
Podobnie jak inne białka – kolagen składa się z aminokwasów. Aminokwasy w kolagenie tworzą trzy łańcuchy, które owijają się wzajemnie, co daje tzw. potrójną helisę, która przypomina linę, spiralę lub korkociąg. Włókna te zazębiają się, tworząc mocną i wspierającą strukturę. To właśnie ona zapewnia kolagenowi wytrzymałość, sztywność i odporność na rozciąganie.
Te właściwości sprawiają, że kolagen jest ważnym składnikiem budowy tkanki łącznej chrząstek, ścięgien, więzadeł i kości.
Mutacja genu odpowiedzialnego za powstawanie kolagenu może skutkować wrodzoną łamliwością kości.

Ilona Krzak magister farmacji
Najbardziej rozpowszechnionym kolagenem jest kolagen typu 1, który stanowi 95% kolagenu znajdującego się w kościach i około 80% wszystkich białek znajdujących się w kościachi. Kolagen typu I zawiera duże ilości proliny i hydroksyproliny w porównaniu z innymi typami kolagenu.
Oprócz tego kolagen typu 1 jest istotnym budulcem skóry, gdzie wraz z elastyną pełni rolę swoistego „rusztowania”, dzięki czemu jest ona jędrna i sprężysta. Per gram, kolagen typu I jest mocniejszy nawet od stalii.
Jako rusztowanie biomateriałowe, kolagen jest często zamrażany w celu wytworzenia wysoce porowatej „gąbki” kolagenowej – uzyskuje się je w procesie liofilizacji.

Ilona Krzak magister farmacji
Na co pomaga kolagen typu 1?
Kolagen typu I odgrywa w organizmie nie jedną rolę. Oto najważniejsze z nichi:
- wspiera produkcję elastyny i gojenie się ran;
- pomaga skórze zachować elastyczność, jędrność i wytrzymałość;
- wspiera wzrost włosów i paznokci;
- tworzy macierz komórkową („rusztowanie” strukturalne) w kościach, skórze, ścięgnach, rogówce, ścianach naczyniach krwionośnych;
- wzmacnia twardość i poprawia gęstość kości,
- zapewnia stabilność włókien kolagenowych w zębach, chrząstce i kościach.
Tkanka tętnicza osób palących papierosy zawiera mniej kolagenu typu 1 niż w przypadku zdrowych osób. Wyjaśnia to skutki palenia na rozwój chorób sercowo-naczyniowych, w tym upośledzoną przebudowę i zwiększone ryzyko tętniaków.

Ilona Krzak magister farmacji
Odkładanie się kolagenu typu 1 jest również kluczowe dla rekonwalescencji po przebytym zawale sercai.
Kolagen typu 1 zapewnia też stabilność więzadeł, a jego niedobór zwiększa ryzyko wypadania macicy.

Ilona Krzak magister farmacji
Kolagen z powodzeniem wykorzystuje się jako materiał opatrunkowy, który jednocześnie pochłania wysięk.
Trwają badania nad wykorzystaniem iniekcji (zastrzyków) kolagenu typu 1 do gojenia się pękniętych błon płodowych, które są przyczyną przedwczesnego porodu.

Ilona Krzak magister farmacji
Najlepsze źródła kolagenu typu 1
Najlepsze źródła kolagenu typu 1 to przede wszystkim produkty pochodzenia zwierzęcego, w tym:
- bulion i rosół na bazie kości i skór wołowych, wieprzowych i drobiowych (niektórzy robią nawet tzw. zupę kolagenową);
- ryby i owoce morza;
- żelatyna;
- podroby, galaretki mięsne i chrząstki.
Być może już na samą myśl o takich źródłach kolagenu, chcesz uciekać – na ratunek pędzą smaczne suplementy kolagenowe.
Aby wycisnąć z kolagenu w diecie jak najwięcej, przyjmuj go razem z produktami bogatymi w:
- Witaminę C (np. cytrusy, papryka);
- Cynk (np. fasola, owoce morza);
- Miedź (np. orzechy i nasiona);
- Kwas hialuronowy (np. tofu, mleko sojowe);
- Siarkę organiczną, czyli MSM (np. cebula, czosnek, jaja);
- Mangan (np. migdały, fasola);
- Witaminę A (np. jarmuż, szpinak).
Jak uzupełnić niedobory kolagenu?
Twój organizm samodzielnie wytwarza kolagen. Niestety, po skończeniu ok. 25 lat, ta produkcja co roku spada i jego ilość jest niewystarczająca, żeby pokryć Twoje wszystkie potrzeby.
Możesz dostarczyć białka młodości dietą, włączając do codziennego menu podstawowe źródła kolagenu typu I, czyli czerwone mięso, ryby, bulion kostny i żelatynęi. Nabiał, jaja, rośliny strączkowe i soja zawierają inne rodzaje kolagenu i aminokwasy, które Twój organizm wykorzysta do produkcji kolagenu typu 1i.
Wegetarianie i weganie mają największe problemy z niedoborem kolagenu. Jeżeli nie jesz mięsa ani ryb, to koniecznie zadbaj o warzywa i owoce, które wspierają naturalną produkcję kolagenu. Niech na Twoim talerzu królują:
- cytrusy,
- papryka,
- warzywa liściaste,
- fasola,
- awokado,
- jagody,
- czosnek,
- dynia,
- produkty sojowe,
- produkty pełnoziarniste.
Kolagen wegański nie istnieje, choć naukowcy pracują nad kolagenem pozyskiwanym z drożdży, bakterii, a także bambusa i ryżu.
Preparaty z kolagenem – ranking najlepszych suplementów z kolagenem
W suplementach diety najczęściej spotkasz kolagen wołowy, wieprzowy lub rybi. Najlepsze produkty zawierają tzw. hydrolizat kolagenu, czyli kolagen w postaci łatwo wchłanialnych, niewielkich cząsteczek (peptydy kolagenowe).
Kolagen morski – nazywany też kolagenem rybim – jest mocno zbliżony do kolagenu ludzkiego, dlatego jego przyswajalność jest najlepsza.
Oto kilka produktów, które możesz wykorzystać:
Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg – Mango-Marakuja
Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg – Cacao Bloom

Przebadany skład. Optymalna dawka i naukowo potwierdzone działanie. Świetna przyswajalność. Aksamitnie czekoladowy smak.
Aura Herbals Colladrop Glow

Hydrolizat kolagenu i aż 20 składników aktywnych w odpowiednich dawkach – kompleksowe wsparcie dla zdrowia skóry, włosów i paznokci.
Aura Herbals Colladrop Forte

Hydrolizowany kolagen typu I i III z dodatkiem witaminy C i koenzymu Q10. Pomaga utrzymać piękną i zdrową skórę oraz zapobiega jej starzeniu.
Aura Herbals Colladrop Flex

Kolagen morski typu I i III wzbogacony aż o 9 składników aktywnych dla zdrowia stawów i kości.
Sundose° For Skin Anti-Aging

Formuła oparta o kolagen rybi, kwas hialuronowy i witaminę C – idealne wsparcie do walki z efektami starzenia się skóry.
Na co zwracać uwagę przy wyborze suplementu z kolagenem?
- Pochodzenie – istotne jest, czy decydujesz się na kolagen morski, bydlęcy, wieprzowy, drobiowy, a może jeszcze jakiś inny.
- Postać – ma znaczenie, czy przyjmujesz kolagen natywny, hydrolizat, a może kolagen liofilizowany. Czy są to sproszkowane chrząstki zwierząt, czy jednak biologicznie aktywne peptydy. Hydrolizaty mają mniejsze cząstki, przez co się lepiej wchłaniają.
- Dawka – zdecydowanie lepiej przyjmować optymalne 5000 mg, a nawet 10000 mg niż marne 300 lub 500 mg.

Prezentowany produkt to Kolagen Premium (5000 mg) mango - marakuja
Kolagen Premium (5000 mg) mango - marakuja
Hydrolizowany, najwyżej przyswajalny kolagen rybi w optymalnej dawce. Hamuje procesy starzenia skóry, wzmacnia włosy.
Kup teraz
"Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!”
Więcej wartościowych produktów z kolagenem znajdziesz tutaj:
Czy można przedawkować kolagen? Skutki uboczne
Musisz się naprawdę postarać, żeby przedawkować kolagen. Poza tym nie ma dowodów naukowych na to, że suplementacja kolagenem może prowadzić do toksyczności lub znaczących skutków ubocznychi.
Dawki kolagenu przyjmowane w suplementach – najczęściej około 5000 mg – o ile przyjmowane są zgodnie z zaleceniami producenta i lekarza, raczej nam nie zaszkodzą.

Witold Tomaszewskidoktor nauk medycznych
Mimo wszystko u niektórych osób mogą wystąpić łagodne objawy ze strony układu pokarmowego, jak wzdęcia, zgaga czy uczucie pełnościi.
Słabej jakości produkty kolagenowe mogą też prowadzić do reakcji alergicznych, jak wysypka, swędzeniei. No i wiadomo – jeżeli masz alergię na jakikolwiek składnik danego suplementu, poszukaj alternatyw.
Około 3% ludzi na świecie jest uczulona na kolagen wołowy.

Ilona Krzak magister farmacji
Czy można brać kolagen w ciąży?
Biorąc pod uwagę właściwości kolagenu, można stwierdzić, że będzie on idealnym wsparciem dla kobiet w ciąży i młodych mam karmiących piersią. Kolagen w czasie ciąży pomoże m.in. uniknąć łamliwych włosów czy paznokci. Dzięki niemu pojawi się też mniej rozstępów, które będą szybciej zanikały.
Suplementacja czegokolwiek (może poza kwasem foliowym) w ciąży zawsze jest dyskusyjna jeśli chodzi o bezpieczeństwo – dlatego nie rozpoczynaj jej na własną rękę. Poradź się swojego lekarza, który ustali odpowiednią dawkę.

Prezentowany produkt to Kolagen Premium (5000 mg) mango - marakuja
Kolagen Premium (5000 mg) mango - marakuja
Hydrolizowany, najwyżej przyswajalny kolagen rybi w optymalnej dawce. Hamuje procesy starzenia skóry, wzmacnia włosy.
Kup teraz
"Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!”
Zobacz też:
- Kolagen do picia – najważniejsze efekty
- Co niszczy kolagen w organizmie?
- W czym jest kolagen?
- Jaki kolagen wybrać?
- Kolagen w tabletkach
- Kolagen w proszku
- Kolagen w płynie
Podsumowanie
W skrócie
- Kolagen typu 1 jest praktycznie wszędzie – stanowi aż 90% kolagenu w organizmie i blisko 80% wszystkich białek w kościach.
- Jedynym źródłem kolagenu są kości, chrząstki i skóry zwierząt oraz produkty na ich bazie.
- Nie ma czegoś takiego jak kolagen wegański, ale w niektórych roślinach istnieją inne rodzaje kolagenu lub aminokwasy, które pomogą w produkcji kolagenu w organizmie.
- Produkty bogate w witaminę C zwiększają wchłanianie kolagenu z diety.
- Wybierając suplementy z kolagenem, szukaj tych z hydrolizatem kolagenu (peptydami kolagenowymi) w składzie – cząsteczki są mniejsze i są łatwiej przyswajalne niż inne formy.
FAQ
Jaki kolagen wybrać – typu 1 czy 2?
To, który typ kolagenu wybierzesz, zależy od powodu, dla którego będziesz go przyjmować. Kolagen typu 1 jest najbardziej obfitą formą kolagenu w organizmie. Znajduje się w kościach, skórze, ścięgnach i więzadłach. Stosuje się go, by poprawić zdrowie skóry, kości i stawów. Kolagen typu 2 występuje przede wszystkim w chrząstkach i jest często stosowany w celu wspierania zdrowia i mobilności stawów. Badania sugerują, że w większości sytuacji najlepszym rozwiązaniem będzie kolagen typu Ii.
Sprawdź też: Najlepszy kolagen – Ranking.
Dlaczego kolagen typu I i III są najważniejsze dla organizmu?
Kolagenu typu 1 masz najwięcej w organizmie. Znajduje się w skórze, ścięgnach, więzadłach kościach i zębach. Kolagen typu 3 znajduje się w skórze, naczyniach krwionośnych i narządach wewnętrznych, takich jak wątroba i płuca. Oba rodzaje kolagenu biorą udział w tworzeniu włókien kolagenowych, które zapewniają tkankom siłę i wsparciei.
Czy można pić kawę z kolagenem?
Tak, można pić kawę z kolagenem. Wiele produktów kolagenowych jest przeznaczonych do zmieszania z wodą czy różnymi napojami, jak kawa, herbata czy koktajle. Suplementy z kolagenem możesz wykorzystać również jako dodatek do owsianki, ciastek czy muffinek.
Czy picie kolagenu odmładza?
Nie do końca. Istnieją dowody naukowe, że dzięki suplementom kolagenowym do picia możesz poprawić zdrowie i wygląd skóry. Kolagen nadaje skórze gładkość i elastyczność, a jego produkcja zmniejsza się z wiekiemi. Przyjmowanie peptydów kolagenowych może poprawić nawilżenie skóry i zmniejszyć zmarszczkii, a suplementacja kolagenem hydrolizowanym może pomóc poprawić widoczne oznaki starzenia się skóry i nadać jej bardziej młodzieńczy wyglądi. Pijąc kolagen, nie cofniesz czasu, ale możesz go spowolnić.
Sprawdź też: Kolagen do picia – efekty
Czy kolagen szkodzi wątrobie?
Kolagen nie szkodzi wątrobie, a wręcz jest niezbędny do utrzymania funkcji wątroby i gojenia się rani. Wzrost zawartości kolagenu w wątrobie wynika głównie ze zwiększonej syntezy. Nadal nie ustalono, jakie typy komórek biorą udział w syntezie kolagenu. Istnieją jednak dowody, że wątrobowe komórki gwiaździste (HSCs) regulują metabolizm kolagenu w celu produkcji i trawienia kolagenówi. Dlatego kolagen jest ważny dla zdrowia wątroby i nie powoduje uszkodzenia tego ważnego organu.
Jak pobudzić organizm do produkcji kolagenu?
Istnieje kilka naturalnych sposobów na pobudzenie organizmu do produkcji kolagenu:
- włączenie do diety produktów bogatych w witaminę C (wspiera syntezę kolagenu) i witaminę A (pomaga gromadzić kolagen w naturalnie starzejącej się skórzei);
- rzucenie palenia – wykazano, że palenie zmniejsza syntezę kolagenu, zwłaszcza typu I i III;
- ćwiczenia i aktywność fizyczna;
- ograniczenie ekspozycji na słońce – promieniowanie UV zmniejsza produkcję kolagenu;
- suplementy z kolagenem – obecnie najlepsze są te z hydrolizatem kolagenu i zawierające peptydy kolagenowe, które są najlepiej przyswajalną formą.
Zobacz też: Najmocniejszy kolagen – Ranking
Czy zastrzyki z kolagenu dają skutki uboczne?
Zastrzyki z kolagenu zasadniczo są bezpieczne, choć mogą wywołać kilka skutków ubocznychi. Mogą się one objawiać się w postaci blizn, opuchlizny, a także zaczerwienienia. U części pacjentów może pojawić się też tkliwość w miejscu wkłucia.
Niektórzy ludzie mogą być uczuleni na wstrzykiwany kwas hialuronowy – dlatego zawsze wykonuj testy skórne, żeby uniknąć reakcji alergicznych.
Czy kolagen pomoże na kręgosłup?
Badania sugerują, że kolagen, zwłaszcza kolagen typu XI, może być pomocny w problemach z kręgosłupem, ponieważ odgrywa kluczową rolę w tworzeniu i organizacji macierzy zewnątrzkomórkowej krążka międzykręgowegoi. Gen COL11A1, odpowiedzialny za kolagen typu XI, ma związek z przepukliną dysku lędźwiowego, a ćwiczenia rozciągające mogą pomóc w zwiększeniu syntezy kolagenui. Poza tym estrogen może pomóc w utrzymaniu zdrowia kręgosłupa poprzez zachowanie tkanek bogatych w kolageni. Potrzebne są jednak dalsze badania, aby sprawdzić, czy suplementy lub terapie kolagenowe rzeczywiście działają dobrze w przypadku problemów z kręgosłupem.
Jak kolagen działa na jelita?
Kolagen jest kluczowy dla zdrowia naszych jelit. Reguluje układ odpornościowy i jest istotną częścią macierzy zewnątrzkomórkoweji. Kiedy jesteśmy przewlekle chorzy, stan zapalny może prowadzić do pogrubienia tkanki jelitowej i zwężenia światła jelita, co z kolei może prowadzić do problemów z jelitami. Może to nastąpić, ponieważ dochodzi do zaburzenia równowagi w odkładaniu kolagenu. Naukowcy odkryli, że kolagen odgrywa znaczącą rolę w zapobieganiu takim schorzeniom, jak dysbioza jelitowai.
Jakie objawy daje uczulenie na kolagen?
Alergia czy uczulenie na kolagen występuje bardzo rzadko, ponieważ większość preparatów jest hipoalergiczna. Zarówno kolagen rybi, żelatyna, jak i kolagen zdenaturowany stosowany jako dodatek do żywności i prawdopodobnie do kosmetyków, mogą wywoływać reakcje alergicznei, choć jest to związane raczej z poszczególnymi składnikami preparatu (nie mówiąc o tym, że problemem jest po prostu alergia osoby, która sięgnęła po dany suplement). Jeśli masz uczulenie na ryby, wybierz kolagen innego pochodzenia. Nieprzyjemne objawy (np. zgrubienie skóry, problemy trawienne, biegunka) może dać przedawkowanie kolagenu – choć musisz się o to bardzo postarać.
Czy kupię kolagen jako lek?
W aptekach i sklepach specjalistycznych dostępne są przede wszystkim suplementy diety z kolagenem. Białko młodości nie występuje w postaci leku.
Źródła
Zobacz wszystkie
Asserin, J., Lati, E., Shioya, T., & Prawitt, J. (2015). The effect of oral collagen peptide supplementation on skin moisture and the dermal collagen network: Evidence from an ex vivo model and randomized, placebo-controlled clinical trials. Journal of Cosmetic Dermatology, 14(4), 291–301. https://doi.org/10.1111/jocd.12174
Baltazar, T., Kajave, N. S., Rodriguez, M., Chakraborty, S., Jiang, B., Skardal, A., Kishore, V., Pober, J. S., & Albanna, M. Z. (2022). Native human collagen type I provides a viable physiologically relevant alternative to xenogeneic sources for tissue engineering applications: A comparative in vitro and in vivo study. Journal of Biomedical Materials Research Part B: Applied Biomaterials, 110(10), 2323–2337. https://doi.org/10.1002/jbm.b.35080
Calleja-Agius, J., Muscat-Baron, Y., & Brincat, M. P. (2009). Estrogens and the intervertebral disc. Menopause International, 15(3), 127–130. https://doi.org/10.1258/mi.2009.009016
Clement, B., Grimaud, J.-A., Campion, J.-P., Deugnier, Y., & Guillouzo, A. (1986). Cell types involved in collagen and fibronectin production in normal and fibrotic human liver. Hepatology, 6(2), 225–234. https://doi.org/10.1002/hep.1840060212
Cyclic Stretching Stimulates Synthesis of Matrix Components by Arterial Smooth Muscle Cells in Vitro | Science. (b.d.). Pobrano 18 kwiecień 2023, z https://www.science.org/doi/10.1126/science.128820
Davidson, J. M., LuValle, P. A., Zoia, O., Quaglino, D., & Giro, M. (1997). Ascorbate Differentially Regulates Elastin and Collagen Biosynthesis in Vascular Smooth Muscle Cells and Skin Fibroblasts by Pretranslational Mechanisms *. Journal of Biological Chemistry, 272(1), 345–352. https://doi.org/10.1074/jbc.272.1.345
de Miranda, R. B., Weimer, P., & Rossi, R. C. (2021). Effects of hydrolyzed collagen supplementation on skin aging: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Dermatology, 60(12), 1449–1461. https://doi.org/10.1111/ijd.15518
Evans, M., Lewis, E. D., Zakaria, N., Pelipyagina, T., & Guthrie, N. (2021). A randomized, triple-blind, placebo-controlled, parallel study to evaluate the efficacy of a freshwater marine collagen on skin wrinkles and elasticity. Journal of Cosmetic Dermatology, 20(3), 825–834. https://doi.org/10.1111/jocd.13676
Fimmel, S., & Zouboulis, C. C. (2010). Comorbidities of hidradenitis suppurativa (acne inversa). Dermato-Endocrinology, 2(1), 9–16. https://doi.org/10.4161/derm.2.1.12490
Fu, Y., Therkildsen, M., Aluko, R. E., & Lametsch, R. (2019). Exploration of collagen recovered from animal by-products as a precursor of bioactive peptides: Successes and challenges. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 59(13), 2011–2027. https://doi.org/10.1080/10408398.2018.1436038
GOLDSTEIN, R. H., POLIKS, C. F., PILCH, P. F., SMITH, B. D., & FINE, A. (1989). Stimulation of Collagen Formation by Insulin and Insulin-Like Growth Factor I in Cultures of Human Lung Fibroblasts*. Endocrinology, 124(2), 964–970. https://doi.org/10.1210/endo-124-2-964
Jokinen, J., Dadu, E., Nykvist, P., Käpylä, J., White, D. J., Ivaska, J., Vehviläinen, P., Reunanen, H., Larjava, H., Häkkinen, L., & Heino, J. (2004). Integrin-mediated Cell Adhesion to Type I Collagen Fibrils *. Journal of Biological Chemistry, 279(30), 31956–31963. https://doi.org/10.1074/jbc.M401409200
Kim, D. U., Chung, H. C., Choi, J., Sakai, Y., & Lee, B. Y. (2018). Oral Intake of Low-Molecular-Weight Collagen Peptide Improves Hydration, Elasticity, and Wrinkling in Human Skin: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Nutrients, 10(7). https://doi.org/10.3390/nu10070826
Kitamura, K., Yasuoka, R., Ohara, M., Shimotsuma, M., Hagiwara, A., Yamane, T., Yamaguchi, T., & Takahashi, T. (1995). How safe are the xenogeneic hemostats? — Report of a case of severe systemic allergic reaction. Surgery Today, 25(5), 433–435. https://doi.org/10.1007/BF00311821
Liu, D., Nikoo, M., Boran, G., Zhou, P., & Regenstein, J. M. (2015). Collagen and Gelatin. Annual Review of Food Science and Technology, 6(1), 527–557. https://doi.org/10.1146/annurev-food-031414-111800
Luu, Q., Tsai, V., Mangunta, V., Berke, G. S., & Chhetri, D. K. (2007). Safety of percutaneous injection of bovine dermal crosslinked collagen for glottic insufficiency. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 136(3), 445–449. https://doi.org/10.1016/j.otohns.2006.11.032
Micheels, P. (2001). Human Anti-Hyaluronic Acid Antibodies: Is it Possible? Dermatologic Surgery, 27(2), 185–191. https://doi.org/10.1046/j.1524-4725.2001.00248.x
Mio, F., Chiba, K., Hirose, Y., Kawaguchi, Y., Mikami, Y., Oya, T., Mori, M., Kamata, M., Matsumoto, M., Ozaki, K., Tanaka, T., Takahashi, A., Kubo, T., Kimura, T., Toyama, Y., & Ikegawa, S. (2007). A Functional Polymorphism in COL11A1, Which Encodes the α1 Chain of Type XI Collagen, Is Associated with Susceptibility to Lumbar Disc Herniation. The American Journal of Human Genetics, 81(6), 1271–1277. https://doi.org/10.1086/522377
Mizuno, M., Fujisawa, R., & Kuboki, Y. (2000). Type I collagen-induced osteoblastic differentiation of bone-marrow cells mediated by collagen-α2β1 integrin interaction. Journal of Cellular Physiology, 184(2), 207–213. https://doi.org/10.1002/1097-4652(200008)184:2<207::AID-JCP8>3.0.CO;2-U
Mizuno, M., Miyamoto, T., Wada, K., Watatani, S., & Zhang, G. X. (2003). Type I collagen regulated dentin matrix protein-1 (Dmp-1) and osteocalcin (OCN) gene expression of rat dental pulp cells. Journal of Cellular Biochemistry, 88(6), 1112–1119. https://doi.org/10.1002/jcb.10466
Morar, P. S., Faiz, O., Warusavitarne, J., Brown, S., Cohen, R., Hind, D., Abercrombie, J., Ragunath, K., Sanders, D. S., Arnott, I., Wilson, G., Bloom, S., Arebi, N., & Group, the C. S. S. (CroSS). (2015). Systematic review with meta-analysis: Endoscopic balloon dilatation for Crohn’s disease strictures. Alimentary Pharmacology & Therapeutics, 42(10), 1137–1148. https://doi.org/10.1111/apt.13388
Morisco, F., Lembo, V., Mazzone, G., Camera, S., & Caporaso, N. (2014). Coffee and Liver Health. Journal of Clinical Gastroenterology, 48, S87. https://doi.org/10.1097/MCG.0000000000000240
Morishige, H., Sugahara, T., Nishimoto, S., Muranaka, A., Ohno, F., Shiraishi, R., & Doi, M. (2011). Immunostimulatory effects of collagen from jellyfish in vivo. Cytotechnology, 63(5), 481–492. https://doi.org/10.1007/s10616-011-9371-8
Moriya, K., Bae, E., Honda, K., Sakai, K., Sakaguchi, T., Tsujimoto, I., Kamisoyama, H., Keene, D. R., Sasaki, T., & Sakai, T. (2011). A Fibronectin-Independent Mechanism of Collagen Fibrillogenesis in Adult Liver Remodeling. Gastroenterology, 140(5), 1653–1663. https://doi.org/10.1053/j.gastro.2011.02.005
Nakatani, T., Marui, T., Hitora, T., Doita, M., Nishida, K., & Kurosaka, M. (2002). Mechanical stretching force promotes collagen synthesis by cultured cells from human ligamentum flavum via transforming growth factor-β1. Journal of Orthopaedic Research, 20(6), 1380–1386. https://doi.org/10.1016/S0736-0266(02)00046-3
Olesen, J. L., Heinemeier, K. M., Gemmer, C., Kjær, M., Flyvbjerg, A., & Langberg, H. (2007). Exercise-dependent IGF-I, IGFBPs, and type I collagen changes in human peritendinous connective tissue determined by microdialysis. Journal of Applied Physiology, 102(1), 214–220. https://doi.org/10.1152/japplphysiol.01205.2005
Paiva, C., Beserra, B., Reis, C., Dorea, J., Da Costa, T., & Amato, A. (2019). Consumption of coffee or caffeine and serum concentration of inflammatory markers: A systematic review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 59(4), 652–663. https://doi.org/10.1080/10408398.2017.1386159
Pandel, R., Poljšak, B., Godic, A., & Dahmane, R. (2013). Skin Photoaging and the Role of Antioxidants in Its Prevention. International Scholarly Research Notices, 2013, e930164. https://doi.org/10.1155/2013/930164
Reilly, D. M., & Lozano, J. (2021). Skin collagen through the lifestages: Importance for skin health and beauty. Plastic and Aesthetic Research, 8, 2. https://doi.org/10.20517/2347-9264.2020.153
Rojkind, M., & Martinez-Palomo, A. (1976). Increase in type I and type III collagens in human alcoholic liver cirrhosis. Proceedings of the National Academy of Sciences, 73(2), 539–543. https://doi.org/10.1073/pnas.73.2.539
San Antonio, J. D., Jacenko, O., Fertala, A., & Orgel, J. P. R. O. (2021). Collagen Structure-Function Mapping Informs Applications for Regenerative Medicine. Bioengineering, 8(1), Article 1. https://doi.org/10.3390/bioengineering8010003
Stimulation of Collagen Production by Transforming Growth Factor-β1 During Differentiation of Cardiac Fibroblasts to Myofibroblasts | Hypertension. (b.d.). Pobrano 18 kwiecień 2023, z https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/hy0202.103268
The effects of UV irradiation on collagen D‐band revealed by atomic force microscopy. (b.d.). https://doi.org/10.1002/sca.21185
The efficacy of biochemical markers in patients with ossification of posterior longitudinal ligament of the spine | Spinal Cord. (b.d.). Pobrano 18 kwiecień 2023, z https://www.nature.com/articles/3100989
Varani, J., Dame, M. K., Rittie, L., Fligiel, S. E. G., Kang, S., Fisher, G. J., & Voorhees, J. J. (2006). Decreased Collagen Production in Chronologically Aged Skin: Roles of Age-Dependent Alteration in Fibroblast Function and Defective Mechanical Stimulation. The American Journal of Pathology, 168(6), 1861–1868. https://doi.org/10.2353/ajpath.2006.051302
Varani, J., Warner, R. L., Gharaee-Kermani, M., Phan, S. H., Kang, S., Chung, J., Wang, Z., Datta, S. C., Fisher, G. J., & Voorhees, J. J. (2000). Vitamin A Antagonizes Decreased Cell Growth and Elevated Collagen-Degrading Matrix Metalloproteinases and Stimulates Collagen Accumulation in Naturally Aged Human Skin1. Journal of Investigative Dermatology, 114(3), 480–486. https://doi.org/10.1046/j.1523-1747.2000.00902.x

Redakcja
Poznaj zespół


Magister farmacji
Ilona Krzak uzyskała stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbywała praktykę w aptece szpitalnej i przemyśle farmaceutycznym. Aktualnie pracuje w zawodzie, a także prowadzi edukacyjny profil na Instagramie: @pani_z_apteki

maj 30
Sprawdź, jakie są objawy i skutki niedoboru w organizmie.

maj 23
Dowiedz się, czym jest hydrolizat kolagenu i znajdź ten najlepszy dla siebie.

maj 17
Kolagen Colway – mistrz marketingu czy skuteczny suplement? A może to i to? Sprawdzamy to z farmaceutką.