Grzyb reishi – właściwości, przeciwwskazania, jak stosować

Kilka tysięcy lat temu ktoś zobaczył kawałek niezbyt pięknego grzyba na podgniłym drzewie i pomyślał: a może… mi pomoże? Zapewne uprościłam tę historię, ale ktoś miał rację – pomógł.

I tak grzyb reishi, może nie jest za piękny, ale za to bardzo użyteczny w medycynie wschodniej do dziś. Reishi możesz łykać, pić, a nawet się nim smarować i… myć zęby. Tylko, czy to coś naprawdę daje? Sprawdziłam, co mówią badania naukowe i eksperci.

Zobacz też:

• Adaptogeny
• Kordyceps
• Lion’s Mane
• Cordyceps
• Soplówka jeżowata
• Ashwagandha
• Maczużnik
• Kofeina
• Żeń-szeń indyjski

Grzyb reishi – co to jest?

Reishi to gatunek grzybów z rodziny lakownicowatych. Znane są także jako lakownica żółtawa (łac. Ganoderma lucidum) i lingzhi (z chińskiego „boski grzyb”). Występuje sześć odmian tych grzybów: czerwona, biała, niebieska, żółta, czarna i fioletowa. Najlepiej przebadana i prawdopodobnie najcenniejsza dla zdrowia jest odmiana czerwona .

Reishi rośnie na każdym kontynencie (za wyjątkiem Antarktydy). W Polsce jest bardzo rzadki i znajduje się na liście gatunków potencjalnie zagrożonych . Najlepsze warunki dla tego grzyba to wysoka wilgotność i temperatura. W naturze reishi rośnie na drzewach (często gnijących), na których może skolonizować drewno i wytwarzać grzybnię .

Japońska nazwa reishi to mannetake, co oznacza „grzyby 10 000 lat”, a koreańska nazwa to yeongji, co można przetłumaczyć jako „boski grzyb” .

Reishi zawiera cenne składniki takie jak :

• magnez,
• cynk,
• mangan,
• miedź,
• german,
• witaminy z grupy B,
• aminokwasy,
• związki polisacharydowe, np. alfa- i betaglukany, kumaryna i alkaloidy,
• komponenty steroidwe, np. kwas ganoderowy.

Właściwości tych substancji powodują, że reishi może pozytywnie wpływać na zdrowie i samopoczucie. Ten grzyb jest adaptogenem, czyli posiada właściwości wpływające na stabilizację procesów fizjologicznych i promowania homeostazy organizmu .

Boski grzyb

Reishi są stosowane w medycynie wschodniej od kilku tysięcy lat. Wierzono, że ten rodzaj grzyba posiada magiczne właściwości. Przypisywano mu sukces, dobre samopoczucie, boską moc i długowieczność .

Każdy władca chciał mieć reishi u siebie w skarbnicy, a poeci pisali poematy na jego temat . Z reishi do tej pory tworzy się talizmany w Azji, które mają chronić przed chorobami .

Reishi – właściwości

Grzyb reishi ma właściwości adaptogenne, czyli może redukować negatywne skutki stresu i niekorzystnych warunków zewnętrznych na organizm. Może też pozytywnie wpływać na odporność, zmniejszać zmęczenie i poprawiać zdrowie układu sercowo-naczyniowego. Wykazuje również antyoksydacyjne działanie.

Niestety mimo tego, że reishi jest stosowany od tysięcy lat w medycynie wschodniej, nie możemy mówić, że ten grzyb ma prozdrowotne właściwości dla człowieka. Istnieje za mało badań naukowych z udziałem ludzi, aby potwierdzić te założenia.

Badań nie ma zbyt wiele, są różnej jakości, niekiedy są sprzed dekady, a niektóre zostały przeprowadzone na zwierzętach – miej to na uwadze, czytając o reishi.

Reishi potencjalnie:

Wspiera odporność

Czy reishi wyprze klasyczne mleko z miodem i czosnkiem na odporność? Badania na próbkach wykazały, że reishi może wpływać na geny w białych krwinkach, które są ważnymi składowymi układu odpornościowego. Naukowcy sprawdzili pod mikroskopem, że niektóre formy tego grzyba mogą zmieniać w nich szlaki zapalne .

W badaniu z 2006 roku 47 pacjentów z rakiem jelita grubego przez trzy miesiące przyjmowało 5,4 g ekstraktu z reishi dziennie. Wyniki wykazały, że grzyb może zwiększać liczbę białych krwinek u chorych .

W innym badaniu z 2007 roku grzyb poprawił funkcjonowanie limfocytów u 40 futbolistów narażonych na stresujące warunki. Limfocyty również pomagają zwalczać infekcje i są ważnym elementem tarczy odpornościowej organizmu .

Potrzebne są jednak dalsze badania, ponieważ niektóre dotychczasowe prace nie wykazały wpływu ekstraktu z reishi na funkcje odpornościowe lub stany zapalne . No i reishi nie pokona w smaku mleka z miodem i czosnkiem.

Zmniejsza zmęczenie i poprawia nastrój

W jednym z badań z 2005 roku zbadano wpływ reishi na redukcję zmęczenia u 132 osób z neurastenią. To zaburzenie nerwicowe, objawiające się ciągłym uczuciem zmęczenia, nerwowością, zawrotami i bólami głowy i drażliwością .

Przez osiem tygodni pacjenci podzieleni na dwie grupy przyjmowali trzy razy dziennie 1800 mg ekstraktu z reishi lub placebo. Grupa spożywająca grzyb zgłosiła zmniejszenie uczucia zmęczenia i poprawę samopoczucia po dwóch miesiącach spożywania .

Inne badanie z 2012 roku przeprowadzone na pacjentach z nowotworem piersi wykazało, że przyjmowanie proszku z reishi zmniejszyło zmęczenie, niepokój i depresję oraz poprawiło jakość życia po czterech tygodniach stosowania .

Reishi mogą być obiecujące dla osób zmagających się z pewnymi chorobami, ale nie jest jasne, czy ich spożywanie przynosi korzyści zdrowym osobom.

Wykazuje przeciwnowotworowy potencjał

Kilka badań in vitro przeprowadzonych w latach 2020–2022 wykazało, że reishi może prowadzić do śmierci komórek nowotworowych .

Jeden z przeglądów badań wykazał, że grzyb może przynieść korzyści dla zdrowia i samopoczucia pacjentom chorym na raka, gdy jest stosowany równolegle z tradycyjnym leczeniem, zwiększając aktywność białych krwinek i poprawiając jakość życia .

Reishi jest w stanie aktywować komórki NK (ang. Natural Killer) „naturalnych zabójców”, które są ważnymi składowymi odporności, zwiększając ich aktywność i zdolność organizmu do zwalczania nowotworów . Spożywanie reishi może zmniejszać szanse na przerzuty, czyli rozprzestrzenianie się raka do innej części ciała.

Działa antyoksydacyjnie

Antyoksydanty to cząsteczki, które chronią komórki przed szkodliwym stresem oksydacyjnym, zapobiegają rozwojowi chorób i opóźniają procesy starzenia organizmu. Reishi mogą wspierać ich korzystne dla zdrowia działanie .

Wspiera układ sercowo-naczyniowy

Badania wykazują, że reishi może :

• obniżyć stężenie cukru we krwi,
• podnieść stężenie HDL – „dobrego” cholesterolu,
• obniżyć stężenie trójglicerydów.

Potencjał grzyba w tym aspekcie został potwierdzony zarówno u osób z prawidłowym jak i z niezdrowym stężeniem cukrów we krwi .

Inne badania na zwierzętach i ludziach również sugerują, że niektóre związki występujące w grzybie reishi mogą obniżać stężenie cukru we krwi .

Są jednak badania, które nie wykazały wpływu spożywania reishi na stężenie cholesterolu, trójglicerydów lub cukru we krwi. Czy Ci pomoże? Musisz przekonać się sam – najlepiej zbadaj krew przed i po spożywaniu reishi.

Wspomaga zdrowie skóry

Na rynku są dostępne kosmetyki z reishi – odżywki i szampony do włosów, kremy czy balsamy. Kilka badań wykazało, że stosowanie tych kosmetyków może wpływać nawilżająco, przeciwstarzeniowo, wspierać regenerację skóry i ją rozjaśniać .

Reishi jest także składnikiem odżywek i szamponów do włosów, ser i kremów do twarzy, a nawet… past do zębów. Przypisuje mu się właściwości przeciwstarzeniowe, łagodzące oraz wiążące wodę w skórze .

Inne potencjalne korzyści

Reishi wykazuje potencjał by :

• hamować rozwój bakterii gram-dodatnich i gram-ujemnych,
• chronić wątrobę,
• działać przeciwgrzybicznie i przeciwwirusowo,
• wspierać regenerację mięśni po intensywnym wysiłku,
• działać przeciwzapalnie.

To wnioski z pojedynczych badań lub z badań z udziałem zwierząt, więc należy do nich podchodzić ostrożnie.

Reishi – dawkowanie

Dawkowanie reishi jest uzależnione od celu stosowania i zazwyczaj wynosi 1,4–5,2 g ekstraktu dziennie. Od 3 g wzwyż warto rozłożyć spożywanie na 2 lub 3 porcje w ciągu dnia. Bezpieczny czas stosowania to 4 tygodnie, po czym zaleca się zrobić przerwę na 1–2 tygodnie .

Jak długo stosować grzybek reishi?

Grzybek reishi najbezpieczniej przyjmować przez 4 tygodnie, po czym przerwać spożywanie na 1–2 tygodnie. Badania naukowe z reishi trwały zazwyczaj od 2 do 12 tygodni, ale skutki długotrwałego przyjmowania reishi nie zostały jeszcze dokładnie poznane .

Jakie reishi kupić?

Produkty z reishi są dostępne w różnych formach, takich jak proszki, suplementy diety, kawa i herbata. Są wytwarzane z różnych części grzyba, w tym grzybni, zarodników i owocników. Najlepszym wyborem będzie standaryzowany ekstrakt, najlepiej z podanym DER (ang. Drug Extract Ratio).

Ekstrakt jest odwodnionym proszkiem grzybowym, co czyni go około 10 razy silniejszym niż surowy grzyb. Oznacza to, że 5 g ekstraktu działa jak 50 g całego grzyba .

Porównano bioaktywne składniki znalezione w każdym produkcie z tymi, które występują w samym grzybie reishi. Wyniki badania wykazały, że tylko 5 z 19 próbek (26%) faktycznie zawierało to, co deklarowano na etykiecie produktu z reishi .

Jak jest w Polsce? Niestety nie ma takich badań, więc tym bardziej wybieraj ekstrakty zamiast sproszkowanych grzybów. Zwracaj też uwagę na DER – nawet jeśli jest nie za wysoki, to jednak podanie tej informacji przez producenta to duży plus.

Standaryzowany ekstrakt

REISHI, grzyb Lakownica żółtawa

5.0

• Składniki aktywne: ekstrakt z owocników Reishi – lakownicy żółtawej
• Forma: proszek
• Opakowanie: 30 g lub 100 g
• Porcja: 1 miarka 3 razy dziennie
• Wystarczy na: 60 lub 200 dni

Zobacz cenę

w sklepie Natu.Care

Opis produktu

Po dniu pełnym wyzwań Reishi doskonale sprawdzi się jako relaksujący, wieczorny tonik. Świetnie komponuje się z gorącym kakao lub herbatą.

Reishi posiada szerokie spektrum korzystnych dla zdrowia i samopoczucia witamin, minerałów, polisacharydów, w tym beta-D-glukany, nukleotydy, triterpeny, w tym kwasy ganoderowe (A-G), sterole, mleczany, glikoproteiny.

Lion’s Mane jest jednym z najważniejszych grzybów używanych od wieków na dalekim Wschodzie. Ceniony jest za właściwości prozdrowotne, w tym wsparcie układu krążenia, obniżenie poziomu cholesterolu i zachowanie odpowiedniej odporność organizmu.

Plusy i minusy

Plusy

• Wysokiej jakości standaryzowany ekstrakt 10:1 w skoncentrowanej formie.
• Brak zbędnych dodatków oraz wypełniaczy
• Podwójna ekstrakcja (ekstrakt wodno-alkoholowy) dla jak najlepszej jakości.
• Zmielony na drobny pyłek, dzięki czemu doskonale się rozpuszcza i nie osiada na zębach.

Minusy

• Nie każdemu będzie odpowiadać smak – musisz sprawdzić „na sobie”.

Dodatkowe informacje

Gorzki smak Reishi związany jest z obecnością triterpenów, grupy związków aromatycznych występujących w tym gatunku grzyba.

Powstają podczas fazy wzrostowej owocników w kontakcie z drzewem, na którym wyrastają. Jeśli ekstrakt nie posiada gorzkiego smaku, oznacza to słabą jakość surowca i brak triterpenów.

Opinia użytkownika

Uwielbiam Reishi w połączeniu z herbatą. Według mnie to idealny napój na wieczór. Wspaniale tonizuje, uspokaja, wycisza… Czyni sen niezwykle regenerującym. Gorąco polecam!

Kakaowy napój 2.0

Mushroom cacao elixir

4.9

• Składniki aktywne: reishi, magnez, kozłek lekarski, cynamon cejloński, kardamon
• Forma: proszek
• Opakowanie: 12 saszetek
• Porcja: 1 saszetka dziennie
• Wystarczy na: 12 dni

Zobacz cenę

w sklepie Natu.Care

Opis produktu

Naturalne odprężenie, relaks i wyciszenie w jednym kubku. Konkurencja dla ciepłego kakałka od mamy. Napój wspomaga dobre samopoczucie psychiczne w przypadku napięcia i stresu oraz przyczynia się do optymalnego odprężenia. Jego kompleksowy skład sprzyja relaksacji układu nerwowego oraz pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych.

Mushroom Cacao najlepiej sprawdzi się dla osób potrzebujących złagodzenia objawów stresu i wyciszenia emocji. Polecany jest dla osób, które chcą ułatwić sobie wieczorne odprężenie i utrzymanie naturalnego snu.

Plusy i minusy

Plusy

• Producent podał standaryzację i DER (Drug Extract Ratio) ekstraktów roślinnych – wiesz co, jakiej jakości i ile pijesz.
• Bez dodatku cukru – substancjami słodzącymi są bezkaloryczny erytrol i glikozydy stewiolowe.

Minusy

• Opakowanie zawiera tylko 12 saszetek.

Dodatkowe informacje

Keto-friendly.

Odpowiedni dla wegan i wegetarian.

Polecany do picia z mlekiem lub napojem roślinnym.

Opinia użytkownika

Przepyszne kakao, którego ewidentnie brakowało na rynku! Super się rozpuszcza i wyśmienicie smakuje. Idealny, delikatny poziom słodyczy, który tak bardzo doceniłam zmęczona już przesłodzonym kakao dostępnym w sklepach. Korzenne przyprawy czynią je niezbędnym napojem jesiennym i zimowym, chociaż po spróbowaniu nietrudno się zakochać i pić je cały rok. 

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania do stosowania reishi to :

• ciąża,
• laktacja,
• wiek poniżej 18. lat,
• stosowanie immunosupresantów lub antykoagulantów,
• planowana operacja lub okres rekonwalescencji,
• choroby układu sercowo-naczyniowego, np. nadciśnienie.

Skutki uboczne

Skutki uboczne przyjmowania reishi :

• zaburzenia ze strony układu pokarmowego (biegunka, niestrawność, nudności),
• bóle i zawroty głowy,
• wysypka,
• swędzenie skóry.

Działania niepożądane zazwyczaj występują przy nadmiernym i zbyt długim stosowaniu preparatów z reishi. Powinny ustąpić po odstawieniu grzybów. Pamiętaj, że po 4 tygodniach od spożywania tego grzyba warto zrobić 1–2 tygodnie przerwy.

Niektóre badania naukowe wykazały, że osoby przyjmujące grzyby reishi przez cztery miesiące były dwukrotnie bardziej narażone na skutki uboczne, niż osoby przyjmujące placebo .

Czy reishi szkodzi wątrobie?

Niektóre badania naukowe wykazały, że przyjmowanie ekstraktu z grzyba reishi przez cztery tygodnie nie miało żadnego szkodliwego wpływu na wątrobę lub nerki u zdrowych osób dorosłych .

Z drugiej strony w innych badaniach uczestnicy doznali problemów z pracą wątroby po przyjmowaniu reishi . Ponieważ w grę wchodziły inne czynniki, trudno określić, czy sam grzyb był odpowiedzialny za zaobserwowane uszkodzenie wątroby.

Zachowaj ostrożność – jeśli masz problemy z wątrobą, przed spożyciem preparatów z reishi skonsultuj się z lekarzem.

Zobacz też:

• Wątroba
• Stłuszczona wątroba
• Próby wątrobowe

Reishi – opinie lekarzy

Opinie lekarzy na temat reishi są skrajne. Podczas gdy w Chinach na porządku dziennym przepisuje się reishi do leczenia w szpitalach, w Polsce lekarze raczej podchodzą do niego z dystansem.

Podczas szukania informacji o reishi znalazłam wiele zdesperowanych osób, które „zawiódł NFZ” i „muszą sobie same pomóc”. Niestety osoby te często porzucają konwencjonalne leczenie i stawiają na niepotwierdzone naukowo sposoby leczenia. A nieuczciwi producenci suplementów korzystają na tej desperacji, pisząc o przeciwrakowym potencjale cudownego reishi.

Jak to jest, że w „Chinach biorą, a w Polsce się bronią?” Zapytałam o opinię doktora nauk medycznych Witolda Tomaszewskiego.

A co mówią „grzybiarze”?

Osobiście znam fanów grzybów adaptogennych i przejrzałam różne fora oraz grupy tematyczne. Jak zawsze – są dwie strony medalu (a w sumie grzyba). Jakie doświadczenie z reishi mają inni?

„Lubię pić kawy i czekolady z reishi zimą. Piję je w sezonie od kilku lat i mniej choruję. Lepiej znoszę szybko nadchodzącą ciemnicę za oknem i pogoda tak nie dobija jak kiedyś”.

„Uwielbiam reishi, bo poprawia mi samopoczucie i smakowicie podkręca mi różne napoje. Uwielbiam ten specyficzny smak!”.

„Nie tylko piję reishi, ale i kupuję naturalne kosmetyki z nim, np. krem fajnie nawilżył mi skórę. Mam też pastę do zębów i serum do twarzy. Mówią, że oszalałam, ale ja … zgrzybiałam!”.

„Nie działa. Piłem dwa tygodnie i nic się nie zadziało, a brałem ze względu na przemęczenie, stres i słaby sen. Jak dla mnie placebo”.

„Nie wiem, jak można to pić, ohydny posmak jakbym pił ziemię z wodą”.

I na koniec mój faworyt:

„Co wy gadacie, tylko POLSKA PIECZARKA, a nie jakieś wymysły!!!”

Podsumowanie