- Strona Główna
- Białko
- Izolat białka
Izolat białka serwatkowego WPI: co to jest, kiedy brać, czy warto
Odżywki białkowe to ważny suplement sportowca. Dowiedz się, czym jest izolat białka, izolat białka sojowego i wołowego, co jest lepsze izolat czy koncentrat.
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dlaczego możesz nam zaufać
Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.
Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym
Informacja o reklamach
Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.
Dowiedz się więcej w naszym regulaminie
WPI to dobry kompromis, gdy przejadł Ci się kurczak z ryżem, a zależy Ci na dostarczeniu białka w dobrej porcji i niezłej cenie. Ma więcej protein niż koncentrat i jest tańszy niż hydrolizat.
I ciekawe smaki do wyboru… Słony karmel, mascarpone, lody rzemieślnicze… Nic, tylko kupować!
Ale czy na pewno izolat jest lepszy niż koncentrat i może lepiej dopłacić do hydrolizatu? Wraz z dietetyczką i trenerką Martą Kaczorek pomożemy Ci podjąć decyzję, szczególnie jeśli przed Tobą białkowy chrzest.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czym jest izolat białka (WPI).
- Jak powstaje i jakie ma właściwości.
- Po co Ci białko w diecie.
- Dla kogo WPI będzie idealne.
- Jak wkomponować WPI do posiłków, gdy Ci się przejadły szejki.
Zobacz też:
- Koncentrat białka serwatkowego (WPC)
- Hydrolizat białka serwatkowego (WPH)
- Białko roślinne
- Kazeina
- Kreatyna
- BCAA
- Cytrulina
Białko w organizmie
Białko (proteiny) to związek organiczny, który składa się z wielu aminokwasów i pełni kluczową funkcję budulcową w ciele. Kształtuje tkankę łączną, kości, zęby, włosy i paznokcie. No i oczywiście – mięśnie .
- jako enzymy i hormony regulują przemianę materii,
- pełnią funkcję transportową (np. przenoszą substancje odżywcze),
- tworzą przeciwciała odpowiedzialne za obronę organizmu przed działaniem drobnoustrojów,
- uczestniczą w utrzymywaniu równowagi kwasowo-zasadowej organizmu,
- są zaangażowane w regulację procesów fizjologicznych (np. w przekaźnictwie sygnałów).
Białko w 20% tworzy masę człowieka i jest jednym z trzech najważniejszych makroskładników w diecie, razem z węglowodanami i tłuszczami. Każdy z nas potrzebuje protein – przeciętna osoba dorosła o prawidłowej masie ciała powinna spożywać 0,8–1 g białka na kilogram masy ciała .
Dużo trenuję – siłownia to mój drugi dom. Białko? Uwielbiam kurczaka na wszystkie sposoby, a twaróg mogę wcinać codziennie. Nie mam problemu z dobijaniem białka.
Ale wielu moich aktywnych znajomych ma.
I dla każdego, kto nie jest w stanie albo nie może dostarczyć z diety odpowiedniej ilości białka, z pomocą przychodzą białka serwatkowe.
Białko serwatkowe – co to jest?
Białko serwatkowe to mieszanina białek wyizolowanych z serwatki (płynnej części mleka), która oddziela się podczas produkcji sera. Białka serwatkowe stanowią około 20% zawartości białek w mleku (pozostałe 80% to kazeina), a ich ogólna zawartość w całym mleku to około 0,7% .
Jakie białko wybrać – ranking najlepszych białek
Natu.Care Vegan Protein, wegańskie białko roślinne, biała czekolada-malina
Wegańskie białko roślinne – aż 26 g białka w porcji. Wysokiej jakości mieszanka białek grochu, drożdży i ryżu.
- Typ białka: roślinne
- Opakowanie: 525 g
- Ilość porcji w opakowaniu: 15
- Białko w porcji: 26 g
- Niska zawartość tłuszczu i węglowodanów
- Tylko 136 kcal
- Dodatkowe składniki: markowy kompleks enzymów trawiennych DigeZyme®, liofilizowany owoc maliny.
Opis produktu
Odżywka białkowa Natu.Care Vegan Protein – białko roślinne o smaku białej czekolady z liofilizowanymi malinami.
Doskonałe źródło białka w formie suplementu w proszku. Białko wegańskie Natu.Care to mieszanka białek grochu, drożdży i ryżu. Porcja suplementu zawiera 26 gramy białka. Skład produktu został wzbogacony o opatentowany kompleks enzymów trawiennych DigeZyme®, które wpływają pozytywnie na proces trawienia.
Natu.Care Vegan Protein jest w 100% bezpieczne i przebadane, a w jego składzie znajdziesz jedynie najwyższej jakości surowce naturalne – bez dodatku cukru, glutenu, GMO, czy laktozy.
Plusy i minusy
Plusy:
- Wysoka zawartość białka w porcji (26 g)
- Doskonały smak i rozpuszczalność
- Dodatkowe enzymy poprawiające trawienie DigeZyme®
Minusy:
- Jeden wariant smakowy
Dodatkowe informacje
Suplement diety z wysoką zawartością białka, który stanowi doskonałe uzupełnienie diety dla osób na diecie wegańskiej, wegetariańskiej, bezlaktozowej. Świetnie sprawdza się również u osób aktywnych sportowo i rekreacyjnie, które szukają urozmaicenia od mlecznych odżywek białkowych lub gorzej trawią białko serwatkowe.
Skład
Składniki: białko grochowe 22,75 g, białko drożdżowe 5,25 g, białko ryżowe 3,78 g, liofilizowany owoc maliny (3%), substancja zagęszczająca: guma guar, aromaty, barwnik: czerwień buraczana, kompleks enzymów trawiennych DigeZyme® [α-amylaza (z Aspergillus oryzae), neutralna proteaza (z Bacillus subtilis), laktaza (z Apergillus oryzae), lipaza (z Rhizopus oryzae), celulaza (z Trichoderma longibrachiatum)], substancje słodzące: sukraloza, glikozydy stewiolowe ze stewii.
Wartości odżywcze w porcji 35 g:
- Wartość energetyczna: 569 kJ/ 136 kcal
- Tłuszcz: 2,33 g, w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 0,6 g
- Węglowodany: 2,63 g, w tym cukry: 0,76 g
- Białko: 26,18 g
- Sól: 0,18 g
- Komplet multienzymatyczny DigeZyme: 50 mg
ALLDEYNN WHEYROSE
Opis produktu
Odżywka białkowa zawierająca koncentrat białka serwatkowego (WPC) z dodatkiem enzymów trawiennych. Dobrze się trawi, jest łatwym i szybkim sposobem na dostarczenie białka i może być spożywane przez osoby z nietolerancją laktozy. Sprawdzi się nie tylko jako samodzielny napój, ale i smaczny dodatek do szejków, deserów, owsianek czy omletów.
WHEYROSE zawiera pięć enzymów trawiennych, które pomagają w rozkładaniu makrocząsteczek na mniejsze elementy, dzięki czemu składniki z pożywienia oraz z odżywki jeszcze lepiej się przyswajają. Pozwala to na zminimalizowanie lub nawet na wyeliminowanie dolegliwości trawiennych. Taki dodatek w odżywkach białkowych to rzadkość.
Plusy i minusy
Plusy:
- Bez laktozy – idealna odżywka dla osób z nietolerancją.
- Zawiera dodatek DigeZyme® – pięciu enzymów trawiennych.
- Użytkownicy chwalą smak i dobrą rozpuszczalność proszku.
- Producent wykonuje badania laboratoryjne sprawdzające skład odżywki.
Minusy:
- Opakowanie zawiera tylko 16 porcji.
- Producent nie doprecyzował, jakie są aromaty w składzie.
- Maltitol zawarty w składzie zwiększa poziom glukozy we krwi i nie jest obojętny dla glikemii – zachowaj umiar.
Dodatkowe informacje
- Nie dodawaj WHEYROSE do bardzo gorących płynów (np. mleka), ponieważ zrobią się grudki. Koncentrat białka serwatkowego najlepiej mieszać w ciepłym płynie.
- Proszek zastąpi ok. 40% mąki, jeśli chcesz zrobić proteinowego omleta czy naleśniki.
- Nieodpowiedni dla wegan (zawiera białka mleka).
Opinia użytkownika
Health Labs ShapeMe
Opis produktu
ShapeMe to białko WPI90 zamknięte w saszetkach z proszkiem do rozpuszczania w wodzie. Formuła o wysokiej zawartości białka zawiera dodatek liofilizowanych owoców, m.in. truskawek, jeżyn, jagód i wiśni w zależności od wersji smakowej. Dzienna porcja preparatu to 28 g białka z izolatu białek serwatkowych WPI90 z dodatkiem ALCAR (acetylo L-karnityny), L-glutaminy i arabinogalaktanu zaliczanego do błonnika pokarmowego.
Plusy i minusy
Plusy:
- Dobra rozpuszczalność proszku
- Do wyboru aż trzy smaki
- Wygodne saszetki
Minusy:
- Wysoka cena
Dodatkowe informacje
Do produkcji białka ShapeMe zastosowano izolat białek serwatkowych (WPI, ang. Whey Protein Isolate) pozyskany z mleka pochodzącego ze zrównoważonej hodowli, od krów karmionych trawą, tzw. „grass fed”. Izolat białek serwatkowych tworzony jest pod ścisłą kontrolą łańcucha dostaw, tzw. „from farm to table” z uwzględnieniem zmniejszenia śladu węglowego.
Opinia eksperta
"Polecam je przede wszystkim ze względu na smak. Nie trawię mnóstwa odżywek białkowych, a ten smak jest dla mnie akceptowalny :) Najbardziej smakuje mi wiśnia, ale wszystkie są dobre."
ALLDEYNN VEGEROSE
Opis produktu
Odżywka białkowa z pięciu białek roślinnych wzbogacona o błonnik z akacji, siemię lniane, olej MCT oraz kompleks probiotyczno-prebiotyczny LactoWise®. To synbiotyk, który stymuluje rozwój i wzrost korzystnych bakterii w przewodzie pokarmowym i wykazuje korzystny wpływ na kondycję układu pokarmowego.
Plusy i minusy
Plusy:
- Bogaty aminogram dzięki różnorodności z 5 białek.
- Dodatek LactoWise® wspiera układ pokarmowy.
- Zawiera naturalne barwniki.
- Niska zawartość cukrów.
- Wysoka zawartość błonnika pokarmowego.
Minusy:
- Opakowanie zawiera tylko 16 porcji.
- Zawiera maltodekstrynę – osoby pilnujące cukru we krwi i indeksu glikemicznego powinny zachować ostrożność.
Dodatkowe informacje
- Wegańskie odżywki białkowe ze względu na rozpuszczalność i konsystencje to świetny dodatek do deserów, owsianek, omletów czy pancakes.
Opinia eksperta
Trec Soy Protein Isolate, białko sojowe, smak waniliowy, 750 mg
Opis produktu
Izolat protein sojowych - źródło pełnowartościowego białka z niską zawartością węglowodanów, tłuszczu oraz cholesterolu. Ten produkt to dobre rozwiązanie dla osób będących na różnych odmianach diet wegetariańskich. Zawiera wszystkie 8 aminokwasów egzogennych, dzięki czemu białko sojowe może być maksymalnie zabsorbowane.
Plusy i minusy
Plusy:
- Soja posiada bogaty aminogram
Minusy:
- Zawiera fruktozę
- Dla wielu osób soja jest alergenem
Dodatkowe informacje
Soja to roślina stanowiąca bogate źródło białka, zawierająca ponad 36 g protein w 100 g.
Opinia klienta
"Początkowo byłam sceptycznie nastawiona do tego produktu, ale po miesiącu stosowania jestem bardzo zadowolona. Smak jest w porządku nawet z wodą. Rozpuszczalność średnia,ale jak użyje się blendera to konsystencja jest idealna. Na uzupełnienie codziennej diety produkt jest świetny".
Opis produktu
100% Natural Whey Protein Isolate to suplement diety w postaci proszku, który dostarcza wysokiej jakości białka w formie izolatu protein serwatki (WPI). Zawiera bogaty profil aminokwasowy, dostarczający m.in. aminokwasy rozgałęzione BCAA. Produkt posiada 26 g białka o niskiej zawartości cukrów i tłuszczu.
Plusy i minusy
Plusy:
- Bogaty profil aminokwasowy
- Prosty, krótki skład
Minusy:
- Klienci zwracają uwagę na słaby smak i zapach produktu
- Mocno się pieni po rozpuszczeniu
Dodatkowe informacje
Izolat marki Olimp Sport Nutrition powstaje w oparciu o proces mikrofiltracji CFM - to sprawia, że proteiny nie ulegają denaturacji a Klient otrzymuje w 100% czysty produkt o pełnej strukturze i aktywności biologicznej.
Opinia eksperta
"ze wszystkich izolatów Olimpa ten smak a właściwie brak smaku jest najlepszy... poza tym dobrze się rozpuszcza".
Opis produktu
Każda porcja tego izolatu WPI stanowi doskonałe źródło białka pochodzenia zwierzęcego, a więc uznawanego za pełnowartościowe. Charakteryzuje się wysoką wartością biologiczną (BV=159), jak i odżywczą. Producent zadbał także o wartościowy dodatek w postaci witamin o dobrej przyswajalności.
Plusy i minusy
Plusy:
- Różne warianty smakowe (wanilia, truskawka, cherry yoghurt, czekolada oraz masło orzechowe)
- Zawiera dodatek witamin (C,D, E, wit z grupy B)
Minusy:
- Zawiera barwnik E150c czyli karmel amoniakalny - istnieją wątpliwości co do jego wpływu na układ odpornościowy
Dodatkowe informacje
Olimp Pure Whey Isolate 95 dostarcza pełny profil aminokwasów, w tym niezbędnych aminokwasów rozgałęzionych (BCAA), które są kluczowe dla skutecznej rekonstrukcji i regeneracji mięśni.
Opinia eksperta
"Dla mnie białko ma dobry smak, o dziwno mniej słodki niż zwykle te same lub podobne smaki od innych producentów. Skusiła mnie niska zawartość tłuszczów w produkcie. Smak jest łagodny, może mniej odczuwalny niż u innych producentów, ale o dziwo chyba wolę mniej nasycony i dużo mniej słodki produkt."
Opis produktu
Suplement diety Olimp Whey Protein Complex 100% zawiera specjalnie opracowany zestaw białkowy- ultrafiltrowany koncentrat białek serwatkowych WPC instant, oraz zaawansowany technologicznie izolat białek serwatkowych WPI-CFM w formie instant.
Plusy i minusy
Plusy:
- Dużo wersji smakowych
- Bogaty profil aminokwasowy
- Miarka w opakowaniu
- Nie pieni się
Minusy:
- Spora ilość słodzików w składzie
Dodatkowe informacje
Odpowiednie wysycenie krwi aminokwasami (białko zbudowane jest z aminokwasów), w tym BCAA, których organizm ludzki ze względu na ich egzogenny charakter nie jest w stanie sam produkować.
Opinia eksperta
"Najlepsze białko, jakie do tej pory miałam okazję testować! Po wypróbowaniu białek różnych firm postanowiłam spróbować białka z firmy Olimp, a jako amator i wielbiciel czekolady od razu wzięłam ten smak :) Intensywnie czuć czekoladę, dobrze się rozpuszcza (czy to w wodzie, mleku, czy w owsiance). Polecam"
Opis produktu
KFD Premium WPC 82 to instantyzowany i w 100% czysty koncentrat białka serwatkowego - produkt o zawartości ok. 80% białka w suchej masie. WPC 80 jest to odżywka wspierająca organizm, dostarcza ona wartości odżywcze, które ciężko jest przyswoić z jedzenia. Dzięki niej możliwe jest podtrzymanie dobowego zapotrzebowania na proteiny niezbędne do świadomego budowania sylwetki.
Plusy i minusy
Plusy:
- Bardzo dobra rozpuszczalność
- Bez aspartamu i sztucznych barwników
- Wysoka zawartość aminokwasów BCAA
Minusy:
- Dość słodki smak
Dodatkowe informacje
Produkt został opracowany przede wszystkim z myślą o osobach aktywnych fizycznie i intensywnie trenujących, w tym zawodowych sportowcach i pozwala na uzupełnienie codziennej diety w białko, które jest ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Opinia eksperta
"Smaczne białko. Dodawane do owsianki, jedna miarka (pół zalecanej porcji) - nie za słodkie i wyczuwalny smak."
Opis produktu
Głównym składnikiem tego produktu jest wysokiej jakości koncentrat białka serwatkowego (WPC), jedna porcja dostarcza organizmowi 21 g protein. Whey Protein charakteryzuje się niską zawartością tłuszczu - jedna porcja dostarcza do organizmu 0,7 g tłuszczu. To produkt, który przekazuje do organizmu aminokwasy rozgałęzione BCAA, a także niezbędne aminokwasy egzogenne EAA.
Plusy i minusy
Plusy:
- Dobra rozpuszczalność proszku
- Różne warianty smakowe
Minusy:
- Zawiera maltodekstrynę - osoby pilnujące cukru we krwi i indeksu glikemicznego powinny zachować ostrożność.
Dodatkowe informacje
Białko serwatkowe powstaje z serwatki, która stanowi składnik uboczny produkcji sera. W OstroVit 100% Whey Protein wykorzystano koncentrat białek serwatkowych z mleka, które wyróżniają się dobrą rozpuszczalnością, przyswajalnością i krótkim czasem wchłaniania, co pozytywnie oddziałuje na jakość suplementacji.
Opinia eksperta
"Smak jest super, nie chemiczny. Co do rozpuszczalności, to nie miałem najmniejszych problemów, mieszam w zwykłym, tanim, ręcznym shakerze. Nie wiem skąd opinie o tym, że są jakieś problemy z rozmieszaniem tego białka. Jak lubisz wanilię to produkt dla ciebie."
HempKing Bio Białko Konopne Organic, 250 g
Opis produktu
BIO białko konopne to 100% organicznego białka konopnego, wytwarzanego w niskich temperaturach. Konopie są źródłem błonnika pokarmowego oraz niezbędnych kwasów tłuszczowych, zawierają także proteiny i aminokwasy i witaminy. Producent zapewnia pochodzenie składników z organicznych upraw, zero glutenu, a także odznaczenie certyfikatem EU Organic, który świadczy o organiczności produktu konopnego.
Plusy i minusy
Plusy:
- Posiada certyfikat EU Organic
- Dwie dodatkowe wersje smakowe: z bio bananem oraz wersję z bio kakao
Minusy:
- Niska zawartość białka w porcji dziennej
- Opakowanie zawiera tylko 8-16 porcji
Dodatkowe informacje
Białko konopne wyróżnia się wysoką zawartością błonnika. Oznacza to, że sprawdzi się jako przekąska o każdej porze dnia lub jako dodatek do różnorodnych posiłków, które wzbogaci je o porcję błonnika.
Opinia klienta
"Sprawdza się jako dodatek do posiłków i do picia, np. z mlekiem. Polecam ze względu na wartości odżywcze"
Opis produktu
Pure Whey Protein jest instantyzowanym 87% izolatem białka serwatki pozyskanym od krów pastwiskowych karmionych wyłącznie zieloną trawą (Truly Grass Fed™) i jest wytwarzany ze słodkiej serwatki mlecznej przy wykorzystaniu technologii filtracji membranowej.
Produkt jest instantyzowany czyli przetwarzany w proszek tak aby był łatwo rozpuszczalny w wodzie - przy użyciu lecytyny słonecznikowej.
Plusy i minusy
Plusy:
- Pochodzi od krów w 95% karmionych trawą, z wolnego wybiegu (pastwiska Irlandii)
- Wolne od antybiotyków, przetwarzane na zimno, mikro-filtrowane, Non-GMO
- Bez sztucznych słodzików, aromatów, barwników czy konserwantów
Minusy:
- Wysoka cena
Dodatkowe informacje
Białko od Doctor Life jest łatwo przyswajalne - wchłania się z przewodu pokarmowego w zaledwie kilka / kilkanaście minut, posiada szeroki profil aminokwasów.
Opinia eksperta
"Najlepszy pod względem ekologiczności izolat białka serwatkowego jaki znalazłam na polskim rynku."
Rodzaje białka serwatkowego
Wśród rodzajów preparatów białka serwatkowego najważniejsze są trzy: koncentraty, izolaty i hydrolizaty .
- Koncentrat białka serwatkowego (WPC) – produkty zawierające od 30 do 85% białka.
- Izolaty białek serwatkowych (WPI) – produkty o zawartości białka 90–95%.
- Hydrolizaty (WPH) – zawierają około 90–100% białka.
Według badań naukowych serwatka w większym stopniu stymuluje tworzenie masy mięśniowej niż inne źródła białka – roślinne, kazeina czy wołowe .
Izolat białka serwatkowego ze względu na wysoką zawartość białka i szybką przyswajalność jest częstym wyborem wśród sportowców trenujących amatorsko jak i zawodowo. Przyjrzyjmy mu się, czy słusznie.
Izolat białka serwatkowego
Izolat białka WPI (ang. Whey Protein Isolate) to forma białka serwatkowego otrzymywana metodą mikrofiltracji. Zawiera 90–95% skoncentrowanego białka, 0–3% węglowodanów, 1–3% tłuszczów w 100 g suchej masy. Izolat jest szybko przyswajalny i ma krótki okres wchłaniania wynoszący 30–60 minut .
Czysty izolat białka serwatkowego to odżywka nie tylko dla osób, które chcą dobić białko w diecie, by zbudować masę mięśniową, ale również dla tych, którzy na redukcji potrzebują zwiększyć sytość posiłku i przyspieszyć przemianę materii.
Jak powstaje izolat białka?
Proces produkcji WPI dzieli się na kilka etapów:
- Mleko jest podgrzewane w celu oddzielenia białka serwatki od kazeiny.
- Serwatka jest poddawane mikrofiltracji lub ultrafiltracji, podczas której białka są oddzielane od innych składników mleka przez filtry o mikroskopijnych porach.
- Ostatnim krokiem jest odwodnienie izolatu białka serwatki, dzięki czemu staje się on bardziej skoncentrowany i ma wyższą zawartość białka w przeliczeniu na 100 g produktu.
W tej postaci izolat jest gotowy do spożycia lub dalszej obróbki (np. dodania smaków, aromatów).
Izolat białka – co daje?
- szybko i skutecznie uzupełnia proteiny w diecie,
- wspiera budowanie masy mięśniowej,
- wspomaga regenerację organizmu po treningu,
- zwiększa efekt termogeniczny pożywienia (podnosi metabolizm),
- transportuje składniki odżywcze,
- ogranicza utratę mięśni podczas diety redukcyjnej,
- zwiększa sytość po posiłku,
- wpływa na regulację gospodarki hormonalnej, enzymów i przeciwciał,
- poprawia bilans azotowy poprzez dostarczanie organizmowi większej ilości aminokwasów.
Badanie z siłowni
Metaanaliza z 2016 roku wykazała, że u 192 trenujących siłowo osób przyjmowanie białek serwatkowych (WPI i WPC) zwiększyło masę mięśniową i siłę. Co ciekawe, efekty są jeszcze bardziej widoczne i odczuwalne, gdy badani stosują kreatynę .
Zalety WPI
- Wysoka zawartość białka w 100 g (90–95%).
- Zawiera zazwyczaj wszystkie aminokwasy egzogenne (trzeba je dostarczać z dietą).
- Niska zawartość węglowodanów, tłuszczów i kcal w 100 g.
- Nie zawiera laktozy lub tylko śladowe jej ilości (zależy od producenta)
- Szybko się wchłania do organizmu.
- Dobrze się trawi.
- Idealny po treningu na szybkie uzupełnienie białka.
Wiele osób wybiera WPI ze względu na szybkość przyswajania i celują w tzw. okno anaboliczne. W teorii to czas po treningu (30 minut), kiedy organizm jest bardziej zdolny do wchłaniania i wykorzystywania m.in. białka, w celu odbudowy i wzrostu mięśni .
W praktyce naukowcy sugerują, że ciasne okno anaboliczne nie istnieje . Po treningu nie musisz robić cardio biegiem do szatni po szejka z WPI. Po prostu postaraj się, by potreningowy posiłek (do 4 godzin) zawierał białko w ilości 0,4 g/kg masy ciała.
Wady WPI
- Wysoka cena (od ok. 10 zł/100 g).
- Przez intensywny proces oczyszczania, dla niektórych osób smak lub tekstura jest mniej przyjemna (kwestia gustu).
- Nie nadaje się do pieczenia (np. do ciast).
- Producenci często dodają sztuczne substancje słodzące.
Zanim kupisz białko 5 kg o smaku belgijskiej czekolady, przeczytaj uważnie skład. Białko smakowe często zawiera sztuczne słodziki (np. acesulfam K, sukralozę), które przewlekle i nadmiernie spożywane (a są obecne w wielu produktach) mogą negatywnie wpływać na zdrowie
Warto wybierać izolat białka serwatkowego bezsmakowy lub słodzony stewią czy erytrytolem.
Co lepsze – izolat czy koncentrat?
Izolat białka może być lepszym wyborem, ponieważ w porównaniu do koncentratu ma więcej białka (nawet 90%), a mniej kcal w 100 g. Co więcej, zawiera mniej laktozy i może być lepiej tolerowany przez osoby z problemami żołądkowymi.
Koncentrat będzie miał przewagę, gdy chcesz być dłużej nasycony (WPC dłużej się trawi), nie zależy Ci, aby porcja białka była bardzo wysoka w posiłku i chcesz zaoszczędzić, bo nie wiesz, czy w sumie białko w proszku to Twoja bajka.
To niekończąca się dyskusja team WPI kontra team WPC… Ale zostawiam Ci wybór – poniżej porównanie tych dwóch białek.
Cecha |
Izolat białka (WPI) |
Koncentrat białka (WPC) |
Zawartość białka w 100 g suchej masy |
90–95% |
30–85% |
Łatwość trawienia |
Bardzo dobra |
Dobra |
Czas trawienia |
30–60 minut |
2–4 godziny |
Cena |
Droższy wybór |
Tańszy wybór |
Rozpuszczalność |
Wysoka |
Średnia |
Zawartość węglowodanów i tłuszczów w 100 g suchej masy |
0–3% węglowodanów, 1–3% tłuszczów, mniej laktozy |
3–8%% węglowodanów, 2–6% tłuszczów, więcej laktozy |
Smak |
Trochę gorszy posmak – kwestia gustu |
Może być smaczniejszy – kwestia gustu |
Dla kogo? |
Osoby z nietolerancją laktozy, początkujący, zaawansowani, osoby, które szybko chcą dostarczyć organizmowi protein po treningu |
Początkujący, zaawansowani, bez problemów żołądkowych, lubiący robić przepisy z wykorzystaniem WPC (dobrze współpracuje) |
Nie ma żadnych dowodów naukowych, które wskazywałyby, co jest skuteczniejsze w działaniu – WPI czy WPC. Dopasuj odżywkę białkową pod preferencje i tolerancje pokarmowe.
Jeśli akurat nie żyłujesz się pod zawody kulturystyczne i nie jesteś w kulcie okna anabolicznego, powinieneś bardziej przejmować się wyborem smaku – tiramisu czy masło orzechowe – niż innymi parametrami.
A jeśli chcesz jeszcze drążyć w izolatach, sprawdź też:
Izolat białka wołowego
To produkt pochodzenia zwierzęcego zawierający 90–97% białka w 100 g suchej masy, czyli ok. 25–30 g w porcji. Jest mniej popularny od białka serwatkowego, ale to dobre źródło protein. Sprawdzi się u osób z nietolerancją laktozy.
Białko wołowe jest białkiem kompletnym – zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy egzogenne potrzebne do budowy i naprawy tkanek mięśniowych. Posiada wysoką przyswajalność i zazwyczaj jest dobrze tolerowany przez „żołądkowców”. Niestety ma tak różnorodnego wyboru smaków jak białka serwatkowe.
Izolat białka sojowego i izolat białka grochu
To alternatywa dla osób na diecie roślinnej, eliminacyjnej lub z nietolerancją laktozy, które chcą zwiększyć ilość białka w diecie. Do wyboru są izolaty białka sojowego lub grochu.
Roślinne izolaty białkowe:
- dostarczają około 24 g białka w porcji 30 g,
- dobrze się trawią i szybko przyswajają,
- nie zawierają laktozy,
- świetnie sprawdzają się w kuchni – dobrze wyrastają i zastępują mąkę,
- niestety zawierają mniej aminokwasów egzogennych niż WPI , w tym często metioniny, która jest ważna w procesie tworzenia masy mięśniowej .
Badanie z 2009 roku
Badanie z udziałem wytrenowanych mężczyzn wykazało, że spożywanie izolatu białka pochodzenia zwierzęcego skutkowało u nich o 43% wyższym tempem syntezy białek mięśniowych niż u badanych, którzy spożywali izolat białka sojowego.
Możesz też kupić mieszanki białka serwatkowego, np. WPI + WPC. To niezły wybór, jeśli nie masz czasu lub chęci analizować, jakie i kiedy białko spożywasz, ponieważ różny czas trawienia i przyswajania składników daje większe prawdopodobieństwo odżywienia mięśni.
Dla kogo jest WPI?
WPI jest polecany osobom, które:
- chcą uzupełnić białko w diecie,
- celują w przyrost masy mięśniowej po treningu siłowym,
- są na diecie redukcyjnej lub eliminacyjnej (laktoza),
- chcą zwiększyć sytość po posiłku,
- od razu po treningu chcą szybko i skutecznie dostarczyć organizmowi protein.
Izolat białka – czy warto?
Tak, warto spróbować izolat białka serwatkowego ze względu na wysoką zawartość białka (nawet 95% w 100 g), szybką przyswajalność i lekkostrawność. WPI skutecznie uzupełni proteiny w diecie i jest odpowiedni dla osób z nietolerancją laktozy. Izolat białka warto brać niezależnie od stażu treningowego.
Przeciwwskazania do stosowania WPI
Przeciwwskazania do stosowania izolatu białka serwatkowego (WPI) to uczulenie na jakikolwiek składnik odżywki białkowej, nietolerancja laktozy i alergie na białka mleka krowiego . Ostrożność powinny zachować także osoby z trądzikiem, gdyż WPI może nasilać problemy skórne .
Przydatny tip
Nie wiesz, jak żołądek zareaguje na WPI albo czy smak ciasteczkowy przypadnie Ci do gustu? Nie ma nic gorszego niż kupić paczkę 700 g, a smak okazuje się podobny do magnezji no i przelewa się w brzuchu… Kup małą saszetkę 30 g – tester. Zaoszczędzisz pieniądze i… mdłości.
WPI – skutki uboczne
U niektórych osób spożywanie izolatu białka powoduje skutki uboczne takie jak: ból brzucha, biegunka, wzdęcia, gazy, mdłości, a w skrajnych przypadkach wymioty. Zazwyczaj to efekt nadmiarowego spożycia lub nietolerancji na składnik zawarty w odżywce białkowej .
Badania naukowe sugerują, że nadmiarowe spożycie białka w diecie może negatywnie wpływać na nerki . Ponadto osoby z chorobami wątroby również powinny zachować ostrożność, ponieważ nadmiar białka może zaburzać funkcje tego narządu .
Jeśli jesteś zdrową osobą, po prostu pilnuj podaży białka i staraj się je wybierać białko z pożywienia, a odżywka białkowa niech będzie dodatkiem.
Czy izolat białka powoduje trądzik?
Tak, izolat białka serwatkowego może u niektórych powodować lub nasilać trądzik i inne zmiany na skórze ze względu na wysoki indeks insulinowy i wpływ na poziom IGF-1 (ważny czynnik wzrostu). Brak równowagi hormonalnej prowadzi do zwiększonej produkcji sebum, co może powodować trądzik .
Pijesz WPI i obserwujesz pogorszenie cery? Najpierw spróbuj przyjmować mniejsze porcje (anegdotycznie: niektórym pomaga przyjmowanie ½ porcji na raz, zamiast pełnej) albo przestaw się na roślinne odżywki białkowe, np. izolat białka sojowego lub izolat białka grochu.
Jak stosować izolat białka?
Izolat białka serwatki najlepiej stosować w 1–3 porcjach w ciągu dnia (stosuj się do zaleceń producenta). Warto by w jednej porcji białka było około 0,4 g/kg masy ciała. Zazwyczaj nie przekracza się podaży 40 g protein na raz, ponieważ może to powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego .
Kiedy brać izolat białka?
Izolat białka serwatkowego (WPI) najlepiej przyjmować w ciągu dnia tak, aby zapewnić sobie optymalną podaż protein przez cały dzień. To kiedy brać – przed czy po treningu – nie ma wielkiego znaczenia, ponieważ i tak w każdym posiłku powinieneś dostarczyć białka na poziomie 0,4 g/kg masy ciała.
Ile WPI dziennie?
To ile WPI dziennie powinniśmy przyjmować, zależy od aktywności fizycznej, ogólnej podaży białka w diecie i indywidualnego zapotrzebowania, które wynosi u osób aktywnych od 1,6 do 2,2 g na kg masy ciała . Oznacza to, że np. aktywny mężczyzna o wadze 90 kg powinien spożywać ok. 140 g protein dziennie.
Mężczyzna ten może spożywać białko z diety na poziomie np. 90 g (kurczak z ryżem, wiadomo), a 50 g dobić izolatem białka. Czy można żyć na samej odżywce i zajadać się tylko izolatem? Można, tylko po co. To powinno stanowić uzupełnienie wysokobiałkowego jadłospisu, a nie go zastępować.
Mój siłowniowy kolega opowiada:
Muszę jeść ponad 220 g białka dziennie. Najtrudniej mi na masie – nie mogę tego przejeść, bo tego jedzenia jest po prostu za dużo. WPI to lekka i smaczna forma protein.
W jednorazowej porcji nie przekraczaj 40 g izolatu białka, bo prawdopodobnie czeka Cię cardio – bieg do toalety.
Zobacz też: Ile białka dziennie na masie, redukcji i utrzymaniu masy ciała?
Jaki izolat białka wybrać?
Wybieraj izolat białka serwatkowego z jak najwyższą zawartością protein (np. 95%) i naturalnymi substancjami słodzącymi (np. stewia, erytrol). Ze względu na koszty przeliczaj najbardziej opłacalny produkt na 100 g – różnice mogą być duże.
Izolat białka serwatkowego a odchudzanie
Izolat białka może być pomocny w odchudzaniu. Badania naukowe sugerują, że spożywanie większej ilości białka może sprzyjać redukcji masy ciała poprzez :
- podnoszenie uczucia sytości po posiłku, co może zapobiegać podjadaniu,
- zwiększenie efektu termogenicznego pożywienia i przyspieszenie metabolizmu,
- wsparcie utrzymania masy mięśniowej podczas odchudzania.
Przegląd badań naukowych z lat 2009–2014 sugeruje, że białko serwatkowe jest szczególnie skuteczne w utracie tkanki tłuszczowej i może mieć lepszy wpływ na spalanie tłuszczu i sytość niż inne rodzaje białka .
Przejadło się? Spróbuj tych przepisów
Picie odżywki (nawet tej o smaku Snickersa) może się przejeść. Osobiście lubię przemycać białko w proszku do posiłków. Jednak zanim złapiesz kucharski fartuch i niczym influencerka wyczarujesz białkowe gofry, musisz wiedzieć, jak WPI zachowuje się w przepisach.
Minuta ciszy na wszystkie posiłki, jakie zmarnowały się w ciągu kilku lat moich testów.
Izolat białka WPI:
- nie nadaje się do pieczenia,
- nie zastąpi mąki,
- słabo i nierównomiernie chłonie płyny,
- jest kleisty,
- najlepiej mieszać go z pomocą blendera ręcznego lub trzepaczki.
Dlatego, aby pyszna porcja izolatu o smaku słodkich pianeczek muśniętych pistacją (właśnie podsunęłam producentom pomysł) nie zmarnowała się, używaj WPI do omletów, placuszków, koktajli, deserów na zimno.
Polecam Ci proste, sprawdzone przepisy z odżywkami WPI – to fajna odmiana od szejka.
Omlet szarlotka, jakby robiła go babcia kulturystka
40 g białka, 15 g tłuszczów, 45 węglowodanów, ok. 460 kcal
Składniki na 1 porcję:
- jajko 1 sztuka
- białko jaja kurzego lub 1 jajko
- mąka pszenna 30 g
- odżywka WPI 25 g
- jabłko pokrojone w kostkę 100 g (jak masz więcej, nie marnuj – położysz na wierzch)
- woda 50–60 g
- masło orzechowe 15–20 g
- olej 2 g (lub olej w sprayu)
- cynamon – wedle uznania
- ulubione słodzidło (u mnie erytrytol 10 g)
- opcjonalnie proszek do pieczenia 2 g
Wykonanie:
Nagrzej patelnię. Jajko i białko (lub 2 jajka) ubij na sztywną pianę. Dodaj suche składniki i wodę, delikatnie wymieszaj. Na koniec dodaj 100 g pokrojonego jabłka. Masę wylej na patelnię, smaż pod przykryciem około 5 minut na średnim ogniu. Gdy góra się zetnie i pokażą się bąbelki, odwróć omlet na drugą stronę, smaż bez przykrycia. Gotowy omlet posmaruj masłem orzechowym i dodaj na wierzch pokrojone jabłko, jeśli Ci zostało.
Proteinowe kluski – klasyka na nowo
120 g białka, 17 g tłuszczów, 140 węglowodanów, ok. 1100 kcal
Składniki na 2 porcje samych klusek:
- twaróg półtłusty (może być chudy, ale trudniej się „skleja”) 1 kostka 250 g
- mąka pszenna 120 g
- mąka owsiana 40 g
- jajko 1 sztuka
- odżywka WPI 60 g
- dodatki wedle uznania, u mnie jogurt i maliny
Wykonanie:
Wymieszaj twaróg, obie mąki, jajko i odżywkę białkową i wyrób zwarte ciasto. Wstaw je na 30 minut do lodówki. Zagotuj wodę w dużym garnku. Z ciasta formuj kluski i kładź je do wrzątku. Gdy wypłyną na powierzchnię, są gotowe. Daj im odpocząć na talerzu. Podawaj z ulubionymi dodatkami.
Podsumowanie
- WPI (ang. Whey Protein Isolate) to forma białka serwatkowego otrzymywana metodą mikrofiltracji.
- Izolat białka serwatkowego zawiera 90–95% skoncentrowanego białka, 0–3% węglowodanów i 1–3% tłuszczów w 100 g suchej masy.
- Warto wybrać WPI, ponieważ ma więcej białka niż WPC, jest szybko przyswajalny, ma krótki okres wchłaniania i jest lepszy dla osób z nietolerancją laktozy.
- W porównaniu do koncentratu białka serwatkowego (WPC) izolat jest droższy i nie każdemu może odpowiadać jego posmak.
- Warto dbać o ogólną podaż protein w diecie, a izolat białka traktować jako uzupełnienie jadłospisu.
- Osoby aktywnie fizycznie powinny spożywać od 1,6 do 2,2 g białka na kg masy ciała i ok. 0,4 g/kg masy ciała w posiłku.
FAQ
Czy izolat białka ma laktozę?
Tak, izolat białka (WPI) może zawierać śladowe ilości laktozy, więc u osób z nietolerancją tego cukru może powodować nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Istnieją odżywki białkowe WPI bez laktozy i zazwyczaj producent umieszcza tę informację w nazwie produktu.
Czy izolat białka jest zdrowy?
Tak, izolat białka może być zdrowym dodatkiem do diety, ale jak z wszystkim, kluczem jest umiar i zrównoważone spożycie. WPI skutecznie uzupełni proteiny, które są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Jednak izolat białka powinien być uzupełnieniem diety, a nie jego głównym źródłem. Dbaj o zdrowie dzięki różnorodnej i odżywczej diecie.
Czym się różni izolat białka od koncentratu?
Izolat białka różni się od koncentratu procesem produkcji, ilością białka, aminokwasów, kilokalorii i ceną. Izolat jest bardziej oczyszczony, zawiera wyższe stężenie białka i jest zazwyczaj uboższy w laktozę, tłuszcz i węglowodany, co czyni go bardziej przyswajalnym i mniej kalorycznym niż koncentrat.
Czy białko WPI jest szkodliwe?
Zgodnie z badaniami naukowymi izolat białka serwatkowego (WPI) jest bezpieczny dla większości osób, o ile jest spożywany w umiarkowanych ilościach dopasowanych pod indywidualne zapotrzebowanie. Jednak osoby z nietolerancją laktozy lub uczulone na białka mleka powinny unikać spożywania WPI.
Czy izolat białka sojowego jest szkodliwy?
Nie, izolat białka sojowego nie jest szkodliwy. To bogate źródło pełnowartościowego białka roślinnego, które zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy. Izolat białka sojowego jest powszechnie stosowany przez osoby na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej jako alternatywa dla białek pochodzenia zwierzęcego. To izolat białka bez laktozy, więc jest odpowiedni dla osób z jej nietolerancją.
Czy białko smakowe WPI zawiera cukier?
Dobre białko dla kulturystów czy amatorów siłowni nie powinno zawierać dużej ilości cukrów w przeliczeniu na 100 g. Za słodki smak odżywek smakowych odpowiadają sztuczne (np. acesulfam K, sukralozę) lub naturalne (np. stewia) substancje słodzące. Białka smakowe są smaczne, ale lepiej wybierać te naturalne, które są bezpieczniejsze szczególnie przy długotrwałym stosowaniu.
Co to znaczy, że WPI ma BV 159?
BV (ang. Biological Value) to w teorii wartość biologiczna, która określa, w jakim stopniu proteiny dostarczone z pożywienia są zdolne do syntezy białek w organizmie. Za punkt odniesienia służy białko z jaja kurzego (BV=100). WPI cechuje wyższa wartość, bo aż 159. Oznacza to, że izolat białka serwatkowego jest w uproszczeniu dobrze przyswajany i skutecznie dostarcza organizmowi protein.
Czy samo białko daje efekty?
Nie, samo spożywanie białka nie daje efektów w postaci przyrostu masy mięśniowej i wzrostu siły. Do tego potrzebny jest bodziec, czyli odpowiednio ułożony trening siłowy. Spożywanie samego białka w proszku może uzupełnić ten makroskładnik w diecie, który wpływa na funkcjonowanie całego organizmu (np. procesy metaboliczne), ale nie wpływa na rozrost mięśni.
Jak długo można brać WPI?
Odżywki białkowe z WPI można stosować nawet codziennie w celu uzupełnienia podaży protein w diecie. Pamiętaj, że białko najlepiej dostarczać z pożywieniem oraz zwracaj uwagę na skład odzywek białkowych. Niektóre mogą zawierać zbędne składniki, które stosowane dłuższy czas mogą np. negatywnie wpływać na zdrowie (np. cukier, sztuczne słodziki i barwniki).
Ile kosztuje WPI?
Cena WPI to około 10 zł/100 g proszku. Ceny odżywek białkowych zależą od producenta, smaku, wagi opakowania. Dobry sklep, który oferuje białka dla sportowców, powinien mieć szeroki wybór nie tylko smakowy, ale i cenowy. Bardziej opłaca się kupowanie większych odżywek białkowych – wychodzi taniej na 100 g.
Źródła
Zobacz wszystkie
Ahmad, S. Y., Friel, J. K., & Mackay, D. S. (2020). Effect of sucralose and aspartame on glucose metabolism and gut hormones. Nutrition Reviews, 78(9), 725–746. https://doi.org/10.1093/nutrit/nuz099
Bian, X., Chi, L., Gao, B., Tu, P., Ru, H., & Lu, K. (2017). Gut Microbiome Response to Sucralose and Its Potential Role in Inducing Liver Inflammation in Mice. Frontiers in Physiology, 8, 487. https://doi.org/10.3389/fphys.2017.00487
Cengiz, F. P., Cevirgen Cemil, B., Emiroglu, N., Gulsel Bahali, A., & Onsun, N. (2017). Acne located on the trunk, whey protein supplementation: Is there any association? Health Promotion Perspectives, 7(2), 106–108. https://doi.org/10.15171/hpp.2017.19
Cribb, P. J., Williams, A. D., Carey, M. F., & Hayes, A. (2006). The effect of whey isolate and resistance training on strength, body composition, and plasma glutamine. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 16(5), 494–509. https://doi.org/10.1123/ijsnem.16.5.494
Dimski, D. S. (1994). Ammonia metabolism and the urea cycle: Function and clinical implications. Journal of Veterinary Internal Medicine, 8(2), 73–78. https://doi.org/10.1111/j.1939-1676.1994.tb03201.x
Gee, T. I., Woolrich, T. J., & Smith, M. F. (2019). Effectiveness of Whey Protein Hydrolysate and Milk-Based Formulated Drinks on Recovery of Strength and Power Following Acute Resistance Exercise. Journal of Human Kinetics, 68, 193–202. https://doi.org/10.2478/hukin-2019-0066
Gorissen, S. H. M., & Witard, O. C. (2018). Characterising the muscle anabolic potential of dairy, meat and plant-based protein sources in older adults. The Proceedings of the Nutrition Society, 77(1), 20–31. https://doi.org/10.1017/S002966511700194X
Hoffman, J. R., & Falvo, M. J. (2004). Protein – Which is Best? Journal of Sports Science & Medicine, 3(3), 118–130.
Jäger, R., Kerksick, C. M., Campbell, B. I., Cribb, P. J., Wells, S. D., Skwiat, T. M., Purpura, M., Ziegenfuss, T. N., Ferrando, A. A., Arent, S. M., Smith-Ryan, A. E., Stout, J. R., Arciero, P. J., Ormsbee, M. J., Taylor, L. W., Wilborn, C. D., Kalman, D. S., Kreider, R. B., Willoughby, D. S., … Antonio, J. (2017). International Society of Sports Nutrition Position Stand: Protein and exercise. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 14(1), 20. https://doi.org/10.1186/s12970-017-0177-8
Jeewanthi, R. K. C., Lee, N.-K., & Paik, H.-D. (2015). Improved Functional Characteristics of Whey Protein Hydrolysates in Food Industry. Korean Journal for Food Science of Animal Resources, 35(3), 350–359. https://doi.org/10.5851/kosfa.2015.35.3.350
Kim, C.-B., Park, J.-H., Park, H.-S., Kim, H.-J., & Park, J.-J. (2023). Effects of Whey Protein Supplement on 4-Week Resistance Exercise-Induced Improvements in Muscle Mass and Isokinetic Muscular Function under Dietary Control. Nutrients, 15(4), 1003. https://doi.org/10.3390/nu15041003
Krieger, J. W., Sitren, H. S., Daniels, M. J., & Langkamp-Henken, B. (2006). Effects of variation in protein and carbohydrate intake on body mass and composition during energy restriction: A meta-regression 1. The American Journal of Clinical Nutrition, 83(2), 260–274. https://doi.org/10.1093/ajcn/83.2.260
Layman, D. K., Lönnerdal, B., & Fernstrom, J. D. (2018). Applications for α-lactalbumin in human nutrition. Nutrition Reviews, 76(6), 444–460. https://doi.org/10.1093/nutrit/nuy004
Lonnie, M., Hooker, E., Brunstrom, J. M., Corfe, B. M., Green, M. A., Watson, A. W., Williams, E. A., Stevenson, E. J., Penson, S., & Johnstone, A. M. (2018). Protein for Life: Review of Optimal Protein Intake, Sustainable Dietary Sources and the Effect on Appetite in Ageing Adults. Nutrients, 10(3), 360. https://doi.org/10.3390/nu10030360
Naclerio, F., & Larumbe-Zabala, E. (2016). Effects of Whey Protein Alone or as Part of a Multi-ingredient Formulation on Strength, Fat-Free Mass, or Lean Body Mass in Resistance-Trained Individuals: A Meta-analysis. Sports Medicine (Auckland, N.Z.), 46(1), 125–137. https://doi.org/10.1007/s40279-015-0403-y
Nguyen, D. L., & Morgan, T. (2014). Protein restriction in hepatic encephalopathy is appropriate for selected patients: A point of view. Hepatology international, 8(2), 447–451. https://doi.org/10.1007/s12072-013-9497-1
Noakes, M., Keogh, J. B., Foster, P. R., & Clifton, P. M. (2005). Effect of an energy-restricted, high-protein, low-fat diet relative to a conventional high-carbohydrate, low-fat diet on weight loss, body composition, nutritional status, and markers of cardiovascular health in obese women. The American Journal of Clinical Nutrition, 81(6), 1298–1306. https://doi.org/10.1093/ajcn/81.6.1298
Pal, S., Ellis, V., & Dhaliwal, S. (2010). Effects of whey protein isolate on body composition, lipids, insulin and glucose in overweight and obese individuals. The British Journal of Nutrition, 104(5), 716–723. https://doi.org/10.1017/S0007114510000991
Shawcross, D. L., & Wendon, J. A. (2012). The neurological manifestations of acute liver failure. Neurochemistry International, 60(7), 662–671. https://doi.org/10.1016/j.neuint.2011.10.006
Silverberg, N. B. (2012). Whey protein precipitating moderate to severe acne flares in 5 teenaged athletes. Cutis, 90(2), 70–72.
Simonart, T. (2012). Acne and whey protein supplementation among bodybuilders. Dermatology (Basel, Switzerland), 225(3), 256–258. https://doi.org/10.1159/000345102
Veldhorst, M. A. B., Nieuwenhuizen, A. G., Hochstenbach-Waelen, A., van Vught, A. J. A. H., Westerterp, K. R., Engelen, M. P. K. J., Brummer, R.-J. M., Deutz, N. E. P., & Westerterp-Plantenga, M. S. (2009). Dose-dependent satiating effect of whey relative to casein or soy. Physiology & Behavior, 96(4–5), 675–682. https://doi.org/10.1016/j.physbeh.2009.01.004
West, D. W. D., Abou Sawan, S., Mazzulla, M., Williamson, E., & Moore, D. R. (2017). Whey Protein Supplementation Enhances Whole Body Protein Metabolism and Performance Recovery after Resistance Exercise: A Double-Blind Crossover Study. Nutrients, 9(7), 735. https://doi.org/10.3390/nu9070735
Wu, G. (2016). Dietary protein intake and human health. Food & Function, 7(3), 1251–1265. https://doi.org/10.1039/c5fo01530h
Zamil, D. H., Perez-Sanchez, A., & Katta, R. (2020). Acne related to dietary supplements. Dermatology Online Journal, 26(8), 13030/qt9rp7t2p2.
Redakcja
Poznaj zespółlis 05
Colostrum towarzyszy nam od pierwszych dni życia. Pozwól aby zadba ło o Ciebie również dziś.
paź 23
Colostrum – zobacz, jakie są właściwości colostrum, kiedy należy je suplementować i jakie jest zalecane dzienne spożycie.
mar 25
Wegańskie odżywki białkowe uzupełniają proteiny w diecie sportowców i nie tylko.