- Strona Główna
- Zdrowie
- Probiotyk
Probiotyk dla dzieci i dorosłych: kiedy stosować i na co pomaga
Wszystko o probiotykach: czym są, kiedy je stosować i jak działają.
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dlaczego możesz nam zaufać
Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.
Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym
Informacja o reklamach
Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.
Dowiedz się więcej w naszym regulaminie
A do antybiotyku, osłonowo probiotyk – wiele osób słyszało to u lekarza. Możliwe, że z telewizyjnych reklam kojarzysz żywe kultury bakterii.
To prawda, probiotyki to bakterie i drożdże, których najwięcej zamieszkuje w naszych jelitach. Jednak niezwykłe w nich jest to, jak kluczową rolę pełnią w utrzymaniu zdrowia Twojego organizmu.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czym są probiotyki i jakie są ich rodzaje.
- W czym znajdują się probiotyki.
- W jakich dolegliwościach mogą pomóc probiotyki.
- Jak je zażywać i czy można je przedawkować.
Zobacz też:
- Prebiotyki
- Synbiotyki
- Psychobiotyki
- Maślan sodu
- Antyoksydanty
- Adaptogeny
- Najlepsze suplementy na wątrobę
- Najlepsze tabletki na zgagę
- Najlepsze tabletki na sen bez recepty
Co to jest probiotyk?
Probiotyk to żywe kultury bakterii i drożdży, które naturalnie zasiedlają przewód pokarmowy człowieka, tworząc jego mikroflorę. Bakterie te pomagają trawić pokarm i przyswajać z niego składniki odżywcze. Ich produkty przemiany materii, czyli postbiotyki, potrafią chronić organizm przed drobnoustrojami chorobotwórczymi .
Ekspertka wyjaśnia, że szukając probiotyku w aptece należy spojrzeć na jego skład, który powinien być zapisany w następujący sposób:
- rodzaj (np. Lactobacillus),
- gatunek (np. rhamnosus),
- szczep (np. ATCC 53103).
Ciekawostka
Żywność zawierająca probiotyki była doceniana już przez cywilizacje antyczne (np. starożytnych Egipcjan), jednak do świata nauki jako pierwszy dobroczynne bakterie i drożdże wprowadził Ilja Iljicz Miecznikow . Udowodnił on zdrowotne korzyści wynikające ze spożywania produktów fermentacji mleka (jogurtów i kefirów) i powiązał je z występującymi w nich kulturami bakterii i drożdży.
Probiotyk a prebiotyk
Probiotyki to bakterie i drożdże żyjące w naszym układzie pokarmowym, a prebiotyki to niestrawione resztki jedzenia, które stanowią dla nich pożywkę. Prebiotyki zwiększają więc ilość bakterii probiotycznych w organizmie .
Połączenie składników probiotycznych i prebiotycznych w jednym produkcie tworzy synbiotyk.
Naturalny probiotyk
Choć probiotyki najczęściej kojarzą się z tabletkami, które kupujesz w aptece, żywe kultury bakterii możesz dostarczyć do organizmu również z dietą. Żywe kultury bakterii znajdziesz w produktach takich jak:
- jogurty,
- kefiry,
- maślanki,
- zsiadłe mleko,
- kiszona kapusta,
- ogórki kiszone.
Kilku porad dotyczących żywności zawierającej probiotyki udziela magister farmacji Ilona Krzak:
- Jogurty probiotyczne to takie, które mają określony szczep bakterii użyty do produkcji. Można je nazwać probiotykami. Zwykle to jogurty typu bio.
- Przy produktach mlecznych warto wybierać te mniej sfermentowane.
- Im bliżej terminu ważności, tym mniej żywych kultur bakterii znajdziemy w produkcie. Dzieje się tak dlatego, że bakterie wytwarzają między innymi kwas masłowy i kwas mlekowy, które działają bakteriostatycznie i ograniczają ich rozwój w produkcie.
- Kiszonki mogą dostarczyć bakterii probiotycznych pod warunkiem, że są prawidłowo kiszone, czyli bez dostępu powietrza. Większość probiotyków to bakterie beztlenowe. Robiąc ogórki małosolne (pod talerzykiem, z dostępem powietrza) – dobre bakterie giną.
„Dlatego w przypadku konkretnego działania klinicznego warto stosować probiotyki w formie preparatów farmaceutycznych zawierające mikroorganizmy probiotyczne, które są kapsułkowane oraz powlekane, tak aby dotrzeć do jelita grubego i tam się skolonizować. A żywność probiotyczną traktować jako wparcie w procesie terapeutycznym” – dodaje Mirosława Gałęcka.
Rodzaje probiotyków
Wyróżnia się siedem podstawowych szczepów probiotyków :
- Lactobacillus,
- Bifidobacterium,
- Saccharomyces,
- Streptococcus,
- Enterococcus,
- Escherichia,
- Bacillus.
Pierwsze dwa – Lactobacillus i Bifidobacterium to bakterie kwasu mlekowego – najczęściej spotykane w suplementach diety i lekach OTC (bez recepty). Łatwo dostarczyć je z jedzeniem, wystarczy spożywać produkty fermentacji mleka .
Każdy szczep probiotyków może mieć specyficzne działanie i różnić się od pozostałych w zakresie efektów jego suplementacji. W dalszej części artykułu dowiesz się, jakie szczepy probiotyków stosować na poszczególne dolegliwości.
Magister farmacji Ilona Krzak wymienia, jakie kryteria powinien spełniać probiotyk:
- musi mieć zdolność do kolonizacji jelita,
- musi być odporny na działanie soku żołądkowego i kwasów żółciowych,
- Musi mieć zdolność do przyczepiania się do ścian jelita,
- nie może wytwarzać szkodliwych dla człowieka produktów metabolizmu.
Kto może stosować probiotyki?
Ponieważ probiotyki to drobnoustroje, które naturalnie występują w organizmie – każdy może je stosować, niezależnie od wieku. Ważne jest to, aby przyjmować je w odpowiednich ilościach i przestrzegać w tym zakresie wskazań lekarza lub zaleceń producenta.
Probiotyk dla niemowląt
Mikroflora jelitowa u niemowląt dopiero się rozwija. Biegunki, kolki jelitowe lub zaparcia mogą być u nich skutkiem zaburzeń związanych z mikrobiotą . W takim przypadku probiotyk może okazać się pomocny, jednak bezwzględnie należy skonsultować jego podawanie z neonatologiem lub pediatrą.
Zobacz najlepsze probiotyki dla niemowląt:
Polpharma Acidolac
Opis produktu
Probiotyk wzbogacony o dodatek prebiotyków, ułatwiających odbudowę flory bakteryjnej jelit. Ciekawa forma podania, czyli saszetki z proszkiem do rozpuszczenia w wodzie lub bezpośredniego spożycia. Preparat sprawdzi się u dzieci, które nie lubią przyjmować kropli.
Suplement diety można podawać również niemowlętom.
Plusy i minusy
Plusy:
- Proszek rozpuszcza się w niewielkiej ilości wody.
- Posiada szczegółowo określony szczep bakterii probiotycznych w składzie, oznaczony kodem numerycznym.
- Dodatek prebiotyku sprzyja odbudowie mikroflory jelit.
Minusy:
- Tylko jeden szczep bakterii – Lactobacillus. Preparat mógłby zostać uzupełniony o szczep Bifidobacterium.
- Opakowanie wystarcza jedynie na 10 dni suplementacji.
Dodatkowe informacje
Niemowlętom karmionym piersią poleca się rozpuścić proszek w niewielkiej ilości mleka matki.
Multilac Baby Synbiotyk
Opis produktu
Synbiotyk w kroplach przeznaczony dla dzieci i niemowląt. Oprócz szczepu bakterii probiotycznych zawiera również prebiotyki, które sprzyjają namnażaniu się dobroczynnych mikroorganizmów w jelitach.
Synbiotyk zawiera technologię MURE, która poprawia przeżywalność kultur bakterii.
Plusy i minusy
Plusy:
- Wygodna forma kropli.
- Posiada szczegółowo określony szczep bakterii probiotycznych w składzie, oznaczony kodem numerycznym.
- Kroplomierz w nakrętce ułatwia dozowanie.
- Dodatek prebiotyku sprzyja odbudowie mikroflory jelit.
Minusy:
- Tylko jeden szczep bakterii – Lactobacillus. Preparat mógłby zostać uzupełniony o szczep Bifidobacterium.
Dodatkowe informacje
Wstrząśnij buteleczką przed użyciem. Krople można aplikować bezpośrednio do jamy ustnej lub dodawać do napojów.
Probiotyk dla dzieci
U starszych dzieci probiotyki mogą przydać się jako ochrona mikrobioty jelitowej przy antybiotykoterapii lub, niezależnie od niej, w celu poprawy odporności . Dla najmłodszych szczególnie polecane są probiotyki w kroplach lub w postaci proszku do rozpuszczenia w wodzie, ponieważ to łatwa dla nich forma podania.
Zobacz najlepsze probiotyki dla dzieci:
SANPROBI Barrier Probiotyki
Opis produktu
Wieloszczepowy probiotyk w postaci suplementu diety. Jest przeznaczony dla dzieci powyżej trzeciego roku życia. Różnorodność zawartych w nim probiotyków zapewnia kompleksowe działanie produktu na organizm. Zawarte w nim żywe kultury bakterii dbają o mikroflorę jelit, mają pozytywny wpływ na trawienie oraz zwiększają naturalną odporność.
Plusy i minusy
Plusy:
- Różne rodzaje bakterii probiotycznych w składzie.
- Szczegółowo określone szczepy bakterii probiotycznych w składzie, oznaczone specjalnymi kodami.
- Odpowiedni dla dzieci, kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią.
- Nie zawiera glutenu.
Minusy:
- W przypadku dorosłych i dzieci powyżej 12 roku życia należy przyjmować od 2 do 4 kapsułek. Producent nie precyzuje, w jakich przypadkach przyjmować maksymalną porcję dzienną probiotyku.
Dodatkowe informacje
W celu ustalenia optymalnej dziennej porcji tego suplementu warto zasięgnąć opinii lekarza lub farmaceuty.
Vivomixx Mikrokapsułki 10 miliardów, 30 sztuk
- Szczepy probiotyków: Streptococcus thermophilus, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium infantis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus paracasei, Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus
- Dodatkowe składniki aktywne: brak
- Forma: kapsułki
- Porcja: 1–4 kapsułki dziennie
- Wystarczy na: 7–30 dni
Opis produktu
Suplement diety zawierający kompleks różnych szczepów probiotyków. Zróżnicowane rodzaju kultur bakterii pomogą efektywnie odbudować mikrobiotę układu pokarmowego, usprawnić pracę jelit i wspomóc naturalną odporność organizmu.
Plusy i minusy
Plusy:
- Różne rodzaje bakterii probiotycznych w składzie.
- Każdy szczep probiotyków posiada szczegółowe oznaczenie w postaci specjalnego kodu.
- Malutkie kapsułki są łatwe do połknięcia.
- Nie zawiera glutenu, soi i laktozy.
- Bez barwników i konserwantów.
Minusy:
- Producent nie precyzuje, w jakich przypadkach przyjmować maksymalną porcję dzienną probiotyku.
Dodatkowe informacje
W przypadku najmłodszych dzieci kapsułkę można otworzyć, a jej zawartość rozpuścić w napoju.
Probiotyk dla dorosłych
Stres, niewłaściwa dieta, niektóre leki i choroby mogą wyniszczać pożyteczne bakterie i drożdże zamieszkujące jelita. Ma to bezpośredni wpływ na ich funkcjonowanie, a to przekłada się na zdrowie całego organizmu.
To właśnie w jelitach wchłania się większość składników odżywczych, bez których nie jesteśmy w stanie prawidłowo funkcjonować. I choć trudno w to uwierzyć, jest coraz więcej badań sugerujących, że to, co dzieje się w końcowych odcinkach naszego układu pokarmowego, może mieć wpływ nawet na kondycję psychiczną .
Zobacz najlepsze produkty dla dorosłych:
Natu.Care Maślan Sodu Premium
Opis produktu
Maślan Sodu Premium to naturalne wsparcie dla Twojego układu trawiennego. Dzięki wysokiej dawce kwasu masłowego (940 mg), wspiera regenerację błony śluzowej jelit, poprawiając ich zdrowie i funkcjonowanie oraz wspomaga wchłanianie składników odżywczych. Dbając o swoje jelita, dbasz o zdrowie całego ciała.
Badania przeprowadzone z udziałem osób cierpiących na zespół jelita drażliwego potwierdzają, że maślan sodu idealnie sprawdzi się jako wsparcie przy zaburzeniach flory bakteryjnej (przykładowo po antybiotykoterapii), zaparciach i biegunkach, stanach zapalnych błony śluzowej jelit, czy w przypadku diety ubogiej w błonnik.
Kapsułki Maślanu Sodu Premium powstały w oparciu o innowacyjną technologię DRcaps®. To gwarancja, że składniki aktywne zawarte w produkcie są chronione przed niszczącym działaniem kwasów i enzymów trawiennych w żołądku. Dzięki temu mamy pewność, dobroczynne składniki uwolnią się w jelicie cienkim i zostaną w pełni przyswojone przez nasz organizm.
Maślan Sodu Premium od Natu Care jest w 100% przebadany, a w jego składzie znajdziesz jedynie najwyższej jakości surowiec.
Plusy i minusy
Plusy:
- Wspiera funkcjonowanie układu pokarmowego
- Pomocny przy wielu chorobach gastroenterologicznych m.in IBS
- Wysoka dawka kwasu masłowego w kapsułce
- Ekologiczny, czysty i przebadany skład skład.
- Bez dodatku cukru, bez glutenu, bez GMO, bez laktozy
- Innowacyjna technologia tworzenia kapsułek - DRcaps.
Minusy:
- Brak.
Dodatkowe informacje
Weź 3 kapsułki dziennie o dowolnej porze dnia, najlepiej w trakcie posiłku. Preparat należy połknąć w całości, popijając wodą. Maślan Sodu Premium przeznaczony jest dla osób dorosłych. Produkt należy stosować pod nadzorem lekarza
Opinia użytkownika
Używam produktu od 2 tygodni. Lżejszy brzuch i lepsze trawienie. Polecam.
Opis produktu
Stosowanie Panaseus Formuły na trawienie może przyczynić się do poprawy zdrowia jelit poprzez wsparcie bariery jelitowej, redukcję stanów zapalnych, ochronę przed uszkodzeniami i odbudowę zdrowej mikroflory jelitowej.
Poczuj różnicę w pracy jelit dzięki ekstraktom roślinnym, aminokwasom i bakteriom probiotycznym.
Plusy i minusy
Plusy:
- Standaryzowane ekstrakty roślinne wysokiej jakości.
- Czysty i prosty skład.
- Dobry dla wegan i wegetarian.
Minusy:
- Brak.
Dodatkowe informacje
Inulina, która w tych kapsułkach pełni rolę wypełniacza jest naturalnym prebiotykiem i również wspiera zdrowie jelit.
Biocodex Enterol
Opis produktu
Enterol to lek OTC zawierający szczep drożdżaków szczególnie pomocny w leczeniu biegunek, spowodowanych infekcjami lub tzw. biegunek podróżnych. Polecany jest również jako terapia ochronna jelit w okresie przyjmowania antybiotyków.
Plusy i minusy
Plusy:
- Działanie potwierdzone badaniami.
- Posiada szczegółowo określony szczep bakterii probiotycznych w składzie, oznaczony specjalnym kodem.
- Odpowiedni dla wegetarian.
Minusy:
- Tylko jeden szczep bakterii w składzie.
- W zależności od przyczyny przyjmowania może być konieczne połykanie aż czterech kapsułek dziennie.
Dodatkowe informacje
To ile kapsułek leku przyjmować w ciągu dnia zależy od przyczyny jego stosowania. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w ulotce dołączonej do opakowania.
Asecurin IB
Opis produktu
Asecurin IB to synbiotyk, czyli połączenie probiotyku i prebiotyku. Zawiera bakterie oraz drożdżaki, wspierające pracę jelit i układu trawiennego oraz inulinę, która jest pokarmem dla tych mikroorganizmów. Dodatek prebiotyku wspomaga i przyśpiesza rozrost dobroczynnej flory bakteryjnej w jelitach.
Plusy i minusy
Plusy:
- Dobrze oznaczone szczepy bakterii probiotycznych.
- Prosty i czysty skład.
- Dodatek prebiotyku w postaci inuliny.
Minusy:
- Opakowanie wystarcza jedynie na 20 dni suplementacji.
Dodatkowe informacje
Przechowuj w suchym i zacienionym miejscu, w temperaturze pokojowej.
Dr.Jacob's Jod + Selen probio
- Składniki aktywne: witamina B12, jod, selen, krzem, Lakto- i Bifidobakterie
- Forma: kapsułki
- Opakowanie: 90 kapsułek
- Wystarczy na: 3 miesiące
Opis produktu
Suplement diety Jod + Selen probio to połączenie jodu, selenu, witaminy B12 oraz probiotyków. Formuła produktu została zaprojektowana tak, aby wspierać zdrowie tarczycy oraz prawidłową florę jelitową.
Jod i selen są kluczowymi mikroelementami niezbędnymi dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Z kolei miliony probiotycznych bakterii, w tym Lactobacillus plantarum i Bifidobacterium lactis, pomagają utrzymać zdrowe środowisko jelitowe.
Dodatkowo witamina B12 wspiera prawidłowy metabolizm energetyczny oraz układ nerwowy. Produkt jest doskonałym wyborem dla osób z problemami tarczycy i zaburzeniami jelit.
Plusy i minusy
Plusy:
- Dobre dawki składników aktywnych.
- Wydajne opakowanie.
- Wygodne dawkowanie.
Minusy:
- Kapsułki mogłyby być trochę mniejsze.
Dodatkowe informacje
Preparat jest przyjazny weganom.
ALLDEYNN VEGEROSE
Opis produktu
Odżywka białkowa z pięciu białek roślinnych wzbogacona o błonnik z akacji, siemię lniane, olej MCT oraz kompleks probiotyczno-prebiotyczny LactoWise®. To synbiotyk, który stymuluje rozwój i wzrost korzystnych bakterii w przewodzie pokarmowym i wykazuje korzystny wpływ na kondycję układu pokarmowego.
Plusy i minusy
Plusy:
- Bogaty aminogram dzięki różnorodności z 5 białek.
- Dodatek LactoWise® wspiera układ pokarmowy.
- Zawiera naturalne barwniki.
- Niska zawartość cukrów.
- Wysoka zawartość błonnika pokarmowego.
Minusy:
- Opakowanie zawiera tylko 16 porcji.
- Zawiera maltodekstrynę – osoby pilnujące cukru we krwi i indeksu glikemicznego powinny zachować ostrożność.
Dodatkowe informacje
- Wegańskie odżywki białkowe ze względu na rozpuszczalność i konsystencje to świetny dodatek do deserów, owsianek, omletów czy pancakes.
Opinia eksperta
Sundose° Daily Lightness°
Opis produktu
Sundose° Daily Lightness° to formuła, która wspiera żołądek i wątrobę, ogranicza częstotliwość gazów i wzdęć, a także wspomaga optymalne trawienie. Preparat nie zawiera zbędnych dodatków, a kompozycja składników aktywnych (np. kurkuminą z piperyną) wzajemnie zwiększa ich wchłanianie.
Suplementy diety od Sundose występuje w dwóch wersjach smakowych: pomarańczowej i zielonej.
Plusy i minusy
Plusy
- Dobrze dobrane składniki aktywne.
- Brak zbędnych dodatków.
- Dwa smaki do wyboru.
Minusy:
- Skomplikowane dawkowanie.
Dodatkowe informacje
Produkt nie zawiera GMO, laktozy, glutenu, konserwantów i sztucznych barwników.
Zobacz też:
Na co pomaga probiotyk?
W zależności od konkretnego szczepu probiotyki mogą wspierać nasz organizm przy wielu dolegliwościach. Odbudowują florę bakteryjną jelit, wspomagają procesy trawienia i chronią układ pokarmowy. Mogą również przyspieszać metabolizm i obniżać zły cholesterol (LDL). Bakterie probiotyczne pomagają też przy biegunkach oraz infekcjach uro–ginekologicznych.
Probiotyk na jelita i trawienie
Probiotyki wspierają Twój układ pokarmowy na dwa sposoby. Po pierwsze ułatwiają mu pracę, biorąc udział w rozkładaniu pokarmu na półprodukty. Dzięki temu składniki odżywcze zawarte w jedzeniu lepiej wchłaniają się do organizmu.
Po drugie zwalczają chorobotwórcze drobnoustroje, konkurując z nimi o pożywienie oraz produkując postbiotyki, które potrafią być zabójcze dla części zarazków. Dotyczy to na przykład niektórych rotawirusów, odpowiedzialnych za biegunki.
Wsparcie pracy układu pokarmowego może również pomóc w innych dolegliwościach związanych z trawieniem, takich jak:
- zaparcia,
- wzdęcia,
- gazy,
- bóle brzucha,
- nietolerancja laktozy.
We wsparciu jelit i układu trawiennego wesprą Cię prebiotyki ze szczepów Lactobacillus i Bifidobacterium.
Ponadto liczne badania sugerują, że te szczepy probiotyków mogą łagodzić dolegliwości związane z zespołem jelita drażliwego (IBS) zarówno u dorosłych jak i u dzieci. Badani, którzy przyjmowali probiotyki, zgłaszali mniejszą intensywność objawów. Spadało nasilenie bólu brzucha, częstość biegunek i wzdęć oraz poprawa ogólnej jakości życia .
W badaniu z 2021 roku sprawdzono zaś, jak przyjmowanie probiotyków i wdrożenie wirtualnej opieki zdrowotnej wpływa na pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Grupa kontrolna otrzymywała standardowy lek, podawany przy zaostrzeniach choroby i była objęta standardowym dozorem medycznym (telefonicznym).
Druga grupa, oprócz leku przyjmowała również probiotyk. Dodatkowo miała kontakt z pracownikami służby zdrowia za pomocą komunikatora WeChat. Badanie wykazało poprawę markerów odżywienia oraz zmniejszenie się markerów stanu zapalnego w grupie przyjmującej dodatkowo probiotyki. W ankietach pacjenci lepiej oceniali też swoją jakość życia .
Probiotyk na refluks
Zgodnie z szacunkami, choroba refluksowa może dotyczyć nawet ⅓ światowej populacji . Badania sugerują, że przyjmowanie probiotyków może zmniejszyć uczucie palenia w przełyku i łagodzić pozostałe objawy związane ze zgagą .
Probiotyki szczepu Lactobacillus mogą zmniejszać wydzielanie soku żołądkowego, natomiast szczep Bifidobacterium wspomaga produkcję mucyny, która chroni żołądek przed jego kwaśnym środowiskiem .
Probiotyk na infekcje intymne
Okazuje się, że zastosowanie probiotyków wykracza poza układ pokarmowy. Wskazuje się również ich pozytywny wpływ przy leczeniu infekcji intymnych. Żywe kultury bakterii i drożdży pomagają zachować odpowiednią florę bakteryjną pochwy .
Bakterie szczepu Lactobacillus obecne są również w kobiecym układzie rozrodczym, gdzie wspomagają ochronne funkcje śluzówki pochwy. Substancje wytwarzane przez te probiotyki mogą hamować rozwój chorobotwórczych mikroorganizmów. Probiotyki przyczyniają się również do utrzymywania prawidłowego poziomu pH pochwy .
Badania sugerują, że probiotyki mogą wspomagać leczenie wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) oraz bakteryjnego zapalenia pochwy .
Probiotyk na drogi moczowe
Zapalenie układu moczowego dotyczy w szczególności kobiet. Żeński układ moczowy jest bowiem ściśle związany z rozrodczym (i anatomicznie bardziej podatny na zakażenia). Utrzymywanie prawidłowej mikrobioty dzięki probiotykom może być pomocne w zapobieganiu infekcji układu moczowego .
Dobroczynne działanie probiotyków na układ moczowy może być związane z ich wpływem na odpowiednie pH, które nie jest przyjazne dla ustrojów chorobotwórczych, a także produkcją substancji, które działają bakterio- i wirusobójczo oraz utrudniają tym mikroorganizmom przyleganie do tkanek .
Wskutek tego patologiczne mikroorganizmy łatwiej wypłukują się z organizmu, a w przypadku dróg moczowych są po prostu wydalane z organizmu razem z moczem.
Probiotyk na odchudzanie
Zaburzenia mikroflory jelitowej mogą być czynnikiem wpływającym na otyłość. Wyniki przeglądu 27 badań sprawdzających wpływ suplementacji probiotyków i synbiotyków na utratę masy ciała sugerują, że kultury bakterii mogą sprzyjać chudnięciu .
W podawanych uczestnikom szczepach probiotycznych przeważał Lactobacillus oraz Bifidobacterium. Niektóre badania wykorzystywały również szczep Streptococcus .
Trwają badania kliniczne z udziałem pacjentów otyłych i chorych na cukrzycę, a ich wstępne wyniki są bardzo obiecujące – dodaje farmaceutka.
Probiotyk na odporność
Probiotyki mogą poprawiać odporność poprzez wzmocnienie bariery ochronnej w postaci śluzówki jelit oraz śluzówki pochwy, utrudniając zarazkom wnikanie do organizmu. Oprócz tego produktami ich metabolizmu są substancje toksyczne dla części bakterii i wirusów .
Poza tym probiotyki wpływają korzystnie na fagocytozę, czyli „zjadanie” chorobotwórczych ustrojów przez komórki układu odpornościowego. Probiotyki wykazują również pozytywne działanie na funkcjonowanie limfocytów T, które są odpowiedzialne za niszczenie zainfekowanych komórek organizmu oraz komórek nowotworowych .
Badanie z 2021 roku sugeruje, że szczep Bifidobacterium może zmniejszać ryzyko infekcji górnych dróg oddechowych . Podobne wnioski sugeruje badanie z 2020 roku na grupie maratończyków – długotrwała suplementacja probiotyków obniżyła o 27% częstość infekcji górnych dróg oddechowych w badanej grupie .
Poprawy odpowiedzi immunologicznej organizmu u aktywnych osób nie potwierdza jednak inne badanie z udziałem sportowców. U grupy przyjmującej probiotyki wystąpił jedynie nieznaczny wzrost liczby limfocytów T, monocytów i leukocytów .
„Immunoglobulina ta jest następnie wydzielana na wszystkich nabłonkach, na przykład w drogach oddechowych i układzie moczowo-płciowym. Wydzielnicza immunoglobulina A wpływa na adhezję patogennych bakterii, wirusów i grzybów do powierzchni błon śluzowych, przyczynia się do neutralizacji toksyn bakteryjnych” – tłumaczy ekspertka.
Probiotyk na trądzik
Dzięki swoim antybakteryjnym właściwościom probiotyki mogą korzystnie wpływać na leczenie trądziku . Badania in vitro wykazały, że szczepy Streptococcus i Lactococcus hamują wzrost bakterii i paciorkowców odpowiadających za zmiany zapalne skóry .
Probiotyki mogą wspierać leczenie trądziku również poprzez swój korzystny wpływ na układ immunologiczny, co może potencjalnie przyspieszać gojenie się ran, krost i wyprysków .
Trzeba jednak zaznaczyć, że obecnie jest jeszcze dość mało badań skupiających się na wpływie probiotyków na leczenie trądziku i mikrobiotę skóry .
Probiotyk na stres
Stres niekorzystnie oddziałuje na cały organizm – odbija się także na układzie odpornościowym. Przyjmowanie probiotyków, które wspierają pracę układu immunologicznego, może pomóc w walce z obniżeniem odporności organizmu w odpowiedzi na długotrwały stres.
U wielu osób stresowe sytuacje wiążą się również z dolegliwościami żołądkowymi, takimi jak biegunki, bóle brzucha, nudności czy zaparcia. Probiotyki mogą łagodzić te dolegliwości, regulując pracę jelit i układu trawiennego.
Probiotyk na depresję
Badanie z 2023 roku sugeruje, że podawanie mieszanki szczepów bakterii probiotycznych może łagodzić objawy depresji i zmniejszać zaburzenia lękowe . Przegląd badań prowadzonych w latach 2003–2019 także wskazuje na możliwy pozytywny wpływ mikroflory jelitowej na stan dorosłych pacjentów z depresją .
Jak to możliwe, że to, co dzieje się w Twoich jelitach, może oddziaływać na mózg? Przegląd badań z 2017 roku ujawnił dwukierunkową zależność pomiędzy układem pokarmowym a ośrodkowym układem nerwowym, znaną jako oś jelita–mózg .
„Pozytywne działanie wyróżnia się przede wszystkim w przypadku szczepów bakteryjnych Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus helveticus R0052 oraz Bifidobacterium longum R0175” – dodaje Daria Kotek.
Okazuje się, że drobnoustroje zamieszkujące jelita za pomocą endokrynnych, metabolicznych i immunologicznych ścieżek są w stanie przekazywać do mózgu określone informacje. Oczywiście informacje należy tu rozumieć jako sygnały chemiczne związane z substancjami wytwarzanymi przez bakterie probiotyczne . W dużym uproszczeniu można jednak powiedzieć, że samopoczucie naszych jelit ma duże znaczenie dla samopoczucia Twojego mózgu.
Kiedy warto brać probiotyk?
Probiotyki można brać profilaktycznie, by chronić układ pokarmowy oraz wspierać odporność. Są również przypadki, gdy ich zażywanie zaleci Ci lekarz – np. przy antybiotykoterapii. Żywe kultury bakterii mogą być pomocne również przy niestrawności lub przyjmowaniu innych leków, które mogą podrażniać jelita.
Probiotyk przy antybiotyku
Antybiotyki zabijają bakterie lub hamują ich rozwój. Niestety nie są na tyle mądre, by ograniczyć swoje niszczycielskie zapędy jedynie do tych chorobotwórczych. Przyjmowanie antybiotyków pustoszy również pożyteczne kultury bakterii, które zasiedlają Twój organizm.
Przyjmowanie probiotyku przy antybiotykoterapii pomoże Ci „odzyskać” bakterie, które zniszczył lek. Dzięki temu uchronisz się przed biegunką i innymi dolegliwościami układu pokarmowego.
Probiotyk przy problemach urologicznych i ginekologicznych
Probiotyk może się przydać jeśli:
- chodzisz na basen,
- czeka Cię zabieg urologiczny lub ginekologiczny,
- często łapiesz infekcje intymne lub zapalenia dróg moczowych,
- leczysz lub właśnie skończyłaś leczyć te dolegliwości.
W takich sytuacjach warto sięgnąć po probiotyk zawierający szczepy bakterii, występujące w pochwie i układzie moczowym. Dzięki nim wzmocnisz naturalną barierę ochronną tych miejsc, a pożyteczne kultury bakterii utrudnią kolonizację chorobotwórczym mikrobom.
Probiotyk po cesarskim cięciu
Badania wykazały, że dzieci urodzone poprzez cesarskie cięcie mają inną mikroflorę jelitową, niż te urodzone naturalnie. To dlatego, że kobiecy układ rozrodczy jest zasiedlony przez probiotyki. Przechodząc przez drogi rodne, noworodek zabiera część tych pożytecznych drobnoustrojów dla siebie. I to właśnie one pomagają stworzyć populację jego własnej flory jelitowej .
Przy cesarskim cięciu dziecko nie przechodzi tej drogi, więc nie ma kiedy odebrać od mamy tej swoistej wyprawki. Stosowanie probiotyków u noworodków po cesarskim cięciu może uchronić je przed biegunkami i kolkami, pomagając budować mikrobiotę ich jelit .
Jednak to czy podawać noworodkowi probiotyki zawsze powinnaś skonsultować z lekarzem. Również Twoją florę bakteryjną można przenieść na dziecko, więc to lekarz powinien ustalić właściwą metodę postępowania.
Jak brać probiotyk?
W zależności od zaleceń producenta, suplementy diety z probiotykami przyjmuje się 1–2 razy dziennie. Jeżeli dzienna porcja preparatu zawiera się w jednej dawce, warto zażywać ją wieczorem, gdy perystaltyka jelit zwalnia. Jeśli konieczne jest przyjęcie dwóch dawek, wówczas bierz je rano i wieczorem.
Probiotyki warto przyjmować wraz z posiłkiem lub na około pół godziny przed nim. Poprawia się wówczas przeżywalność zawartych w nich bakterii w układzie trawiennym. Ważne jest jednak to, by jedzenie nie było gorące.
Oprócz tego, jeżeli przyjmujesz probiotyki jako osłonę przy antybiotyku, najczęściej należy zażywać je przed zastosowaniem antybiotyku.
Czy probiotyk można przedawkować?
Tak, można przedawkować probiotyk, bo co za dużo to niezdrowo. Przedawkowanie może doprowadzić do nadmiernego rozrostu flory bakteryjnej jelit, a w efekcie do wystąpienia zespołu SIBO. Zespół SIBO to zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Objawia się pogorszeniem procesu trawienia i przyswajania substancji odżywczych z pokarmu .
Aby uniknąć takich konsekwencji, przyjmuj probiotyki zgodnie z zaleceniami producenta lub wskazaniami lekarza i nigdy nie przekraczaj zalecanej porcji dziennej.
Zobacz też:
Podsumowanie
- Probiotyki to żywe kultury pożytecznych bakterii i drożdży, które naturalnie zamieszkują nasz organizm.
- Najważniejszymi szczepami probiotyków są Lactobacillus i Bifidobacterium.
- Aby wspomóc swoją mikroflorę jelitową, możesz spożywać produkty fermentacji mlecznej, kiszonki lub suplementy diety zawierające odpowiednie szczepy bakterii.
- Probiotyki mogą przyjmować zarówno dorośli jak i dzieci.
- Probiotyki wspierają funkcjonowanie jelit, układu trawiennego, a także wpływają na odporność.
- Żywe kultury bakterii i drożdży wesprą Cię przy antybiotykoterapii, problemach z układem moczowym i płciowym oraz problemach gastrycznych.
- Przyjmując probiotyki, przestrzegaj dawkowania określonego przez producenta lub wskazań lekarza.
FAQ
Czy przy furaginie trzeba brać probiotyk?
Furagina nie jest antybiotykiem, więc przyjmowanie probiotyków osłonowo nie jest konieczne. Jej działanie jest skierowane na ułatwienie wypłukiwania bakterii z dróg moczowych. Probiotyki mogą w tym pomóc, ponieważ niektóre ich szczepy również ułatwiają pozbywanie się z organizmu chorobotwórczych drobnoustrojów oraz hamują ich namnażanie.
Czy Colostrum to probiotyk?
Colostrum to preparat, który zawiera w składzie mieszankę witamin, składników mineralnych i bakterii probiotycznych. Zgodnie z definicją WHO probiotykiem jest preparat, który zawiera żywe drobnoustroje, które w odpowiedniej ilość mają korzystny wpływ na zdrowie.
Czy Enterol to probiotyk?
To czy można nazwać preparat probiotykiem, nie zostało unormowane prawnie. Możemy jedynie posiłkować się definicją WHO, zgodnie z którą probiotyk zawiera żywe drobnoustroje, które wywołują korzyści dla zdrowia, jeśli są podane w odpowiedniej ilości. Enterol zawiera liofilizowane szczepy drożdży probiotycznych, które mogą pomagać w leczeniu biegunek.
Czy brać probiotyk przy Xifaxanie?
Xifaxan to antybiotyk, który jest stosowany między innymi w zespole SIBO, czyli zespole rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Jeśli przyjmujesz ten antybiotyk właśnie z tego powodu, nie rozpoczynaj suplementacji probiotykiem na własną rękę – koniecznie skonsultuj to z lekarzem.
Florcontrol – czy to probiotyk?
Zgodnie z definicją WHO, probiotyk to preparat zawierający żywe mikroorganizmy, które (podane w odpowiedniej dawce) wykazują korzystny wpływ na zdrowie. Florcontrol to preparat zawierający w składzie mieszankę bakterii probiotycznych, pochodzących ze szczepów Lactobacillus i Bifidobacterium.
Czy można pić alkohol, biorąc probiotyk?
Nie zaleca się picia alkoholu podczas stosowania probiotyku. Alkohol może niszczyć mikroflorę jelitową, którą chcesz odbudować probiotykiem. Spożywanie go podczas terapii probiotykami mija się więc z celem. Na czas przyjmowania pożytecznych bakterii postaraj się powstrzymać od picia alkoholu.
Jaki probiotyk wybrać przed wyjazdem do Egiptu?
Jeżeli boisz się zemsty faraona, w podróż do Egiptu możesz zabrać ze sobą probiotyk zawierający szczep Saccharomyces. To drożdżaki, które są pomocne w walce z biegunką podróżnych. Odpowiednie będą również szczepy bakterii kwasu mlekowego, czyli Bifidobacterium i Lactobacillus. Pomogą ochronić Twoje jelita przed egzotycznymi drobnoustrojami.
Jaki probiotyk wybrać przed wyjazdem do Turcji?
Przy wyjazdach do egzotycznych krajów, takich jak Turcja, warto przyjmować mieszanki probiotyków zawierające szczepy Bifidobacterium, Lactobacillus i Saccharomyces. Pamiętaj, że ich suplementację zaleca się rozpocząć jeszcze przed wyjazdem, by mikrobiota jelit zdążyła się wzmocnić przed stycznością z nieznanymi jej zarazkami.
Źródła
Zobacz wszystkie
Álvarez-Arraño, V., & Martín-Peláez, S. (2021). Effects of Probiotics and Synbiotics on Weight Loss in Subjects with Overweight or Obesity: A Systematic Review. Nutrients, 13(10), Article 10. https://doi.org/10.3390/nu13103627
Amara, A. A., & Shibl, A. (2015). Role of Probiotics in health improvement, infection control and disease treatment and management. Saudi Pharmaceutical Journal, 23(2), 107–114. https://doi.org/10.1016/j.jsps.2013.07.001
Batatinha, H., Tavares-Silva, E., Leite, G. S. F., Resende, A. S., Albuquerque, J. A. T., Arslanian, C., Fock, R. A., Lancha, A. H., Lira, F. S., Krüger, K., Thomatieli-Santos, R., & Rosa-Neto, J. C. (2020). Probiotic supplementation in marathonists and its impact on lymphocyte population and function after a marathon: A randomized placebo-controlled double-blind study. Scientific Reports, 10(1), Article 1. https://doi.org/10.1038/s41598-020-75464-0
Cheng, J., & Ouwehand, A. C. (2020). Gastroesophageal Reflux Disease and Probiotics: A Systematic Review. Nutrients, 12(1), Article 1. https://doi.org/10.3390/nu12010132
Chilicka, K., Dzieńdziora-Urbińska, I., Szyguła, R., Asanova, B., & Nowicka, D. (2022). Microbiome and Probiotics in Acne Vulgaris—A Narrative Review. Life, 12(3), Article 3. https://doi.org/10.3390/life12030422
Cribby, S., Taylor, M., & Reid, G. (2009). Vaginal Microbiota and the Use of Probiotics. Interdisciplinary Perspectives on Infectious Diseases, 2008, e256490. https://doi.org/10.1155/2008/256490
Das, T. K., Pradhan, S., Chakrabarti, S., Mondal, K. C., & Ghosh, K. (2022). Current status of probiotic and related health benefits. Applied Food Research, 2(2), 100185. https://doi.org/10.1016/j.afres.2022.100185
Fatahi, S., Hosseini, A., Sohouli, M. H., Sayyari, A., Khatami, K., Farsani, Z. F., Amiri, H., Dara, N., de Souza, I. G. O., & Santos, H. O. (2022). Effects of probiotic supplementation on abdominal pain severity in pediatric patients with irritable bowel syndrome: A systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. World Journal of Pediatrics, 18(5), 320–332. https://doi.org/10.1007/s12519-022-00516-6
Kechagia, M., Basoulis, D., Konstantopoulou, S., Dimitriadi, D., Gyftopoulou, K., Skarmoutsou, N., & Fakiri, E. M. (2013). Health Benefits of Probiotics: A Review. International Scholarly Research Notices, 2013, e481651. https://doi.org/10.5402/2013/481651
Kober, M.-M., & Bowe, W. P. (2015). The effect of probiotics on immune regulation, acne, and photoaging. International Journal of Women’s Dermatology, 1(2), 85–89. https://doi.org/10.1016/j.ijwd.2015.02.001
Liu, W., Xie, Y., Li, Y., Zheng, L., Xiao, Q., Zhou, X., Li, Q., Yang, N., Zuo, K., Xu, T., Lu, N.-H., & Zhang, H. (2022). Protocol of a randomized, double-blind, placebo-controlled study of the effect of probiotics on the gut microbiome of patients with gastro-oesophageal reflux disease treated with rabeprazole. BMC Gastroenterology, 22(1), 255. https://doi.org/10.1186/s12876-022-02320-y
Markowska-Jędra, A. (2020, grudzień 8). Oś jelita-mózg. NeuroExpert. https://neuroexpert.org/wiki/os-jelita-mozg/
Martín-Peláez, S., Cano-Ibáñez, N., Pinto-Gallardo, M., & Amezcua-Prieto, C. (2022). The Impact of Probiotics, Prebiotics, and Synbiotics during Pregnancy or Lactation on the Intestinal Microbiota of Children Born by Cesarean Section: A Systematic Review. Nutrients, 14(2), Article 2. https://doi.org/10.3390/nu14020341
Mei, Z., & Li, D. (2022). The role of probiotics in vaginal health. Frontiers in Cellular and Infection Microbiology, 12. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fcimb.2022.963868
Nikolova, V. L., Cleare, A. J., Young, A. H., & Stone, J. M. (2023). Acceptability, Tolerability, and Estimates of Putative Treatment Effects of Probiotics as Adjunctive Treatment in Patients With Depression: A Randomized Clinical Trial. JAMA Psychiatry, 80(8), 842–847. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2023.1817
Office of Dietary Supplements—Probiotics. (b.d.). Pobrano 11 sierpień 2023, z https://ods.od.nih.gov/factsheets/Probiotics-HealthProfessional/
Ou, Q., Wang, L., Wang, K., & Shao, P. (2021). Effect of probiotics supplementation combined with WeChat platform health management on nutritional status, inflammatory factors, and quality of life in patients with mild-to-moderate ulcerative colitis: A randomized trial. Annals of Palliative Medicine, 10(6), Article 6. https://doi.org/10.21037/apm-21-1056
Reid, G., Gadir, A. A., & Dhir, R. (2019). Probiotics: Reiterating What They Are and What They Are Not. Frontiers in Microbiology, 10. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmicb.2019.00424
Sabaté, J.-M., & Iglicki, F. (2022). Effect of Bifidobacterium longum 35624 on disease severity and quality of life in patients with irritable bowel syndrome. World Journal of Gastroenterology, 28(7), 732–744. https://doi.org/10.3748/wjg.v28.i7.732
Sun, H., Li, X., Chen, W., Jia, F., Su, J., Zhang, B., Wu, X., & Wu, P. (2021). Effect of probiotics and dietary fiber combined with pinaverium bromide on intestinal flora in patients with irritable bowel syndrome. American Journal of Translational Research, 13(12), 14039–14045. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35035746/
Tavakoly, R., Hadi, A., Rafie, N., Talaei, B., Marx, W., & Arab, A. (2021a). Effect of Probiotic Consumption on Immune Response in Athletes: A Meta-analysis. International Journal of Sports Medicine, 42(09), 769–781. https://doi.org/10.1055/a-1463-3303
Tavakoly, R., Hadi, A., Rafie, N., Talaei, B., Marx, W., & Arab, A. (2021b). Effect of Probiotic Consumption on Immune Response in Athletes: A Meta-analysis. International Journal of Sports Medicine, 42(09), 769–781. https://doi.org/10.1055/a-1463-3303
Wallace, C. J. K., & Milev, R. (2017). The effects of probiotics on depressive symptoms in humans: A systematic review. Annals of General Psychiatry, 16(1), 14. https://doi.org/10.1186/s12991-017-0138-2
Wang, Y., Jiang, Y., Deng, Y., Yi, C., Wang, Y., Ding, M., Liu, J., Jin, X., Shen, L., He, Y., Wu, X., Chen, X., Sun, C., Zheng, M., Zhang, R., Ye, H., An, H., & Wong, A. (2020). Probiotic Supplements: Hope or Hype? Frontiers in Microbiology, 11. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmicb.2020.00160
Wiciński, M., Gębalski, J., Gołębiewski, J., & Malinowski, B. (2020). Probiotics for the Treatment of Overweight and Obesity in Humans—A Review of Clinical Trials. Microorganisms, 8(8), Article 8. https://doi.org/10.3390/microorganisms8081148
Yadav, M. K., Kumari, I., Singh, B., Sharma, K. K., & Tiwari, S. K. (2022). Probiotics, prebiotics and synbiotics: Safe options for next-generation therapeutics. Applied Microbiology and Biotechnology, 106(2), 505–521. https://doi.org/10.1007/s00253-021-11646-8
Zhang, C., Li, L., Jin, B., Xu, X., Zuo, X., Li, Y., & Li, Z. (2021). The Effects of Delivery Mode on the Gut Microbiota and Health: State of Art. Frontiers in Microbiology, 12. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmicb.2021.724449
Zhang, Z., Lv, J., Pan, L., & Zhang, Y. (2018). Roles and applications of probiotic Lactobacillus strains. Applied Microbiology and Biotechnology, 102(19), 8135–8143. https://doi.org/10.1007/s00253-018-9217-9
Redakcja
Poznaj zespółIlona Krzak uzyskała stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbywała praktykę w aptece szpitalnej i przemyśle farmaceutycznym. Aktualnie pracuje w zawodzie, a także prowadzi edukacyjną stronę internetową (http://apterskimokiem.pl/) oraz profil na Instagramie: @pani_z_apteki
lis 19
Poznaj najlepsze suplementy na zespół jelita drażliwego i jak wspierać zdrowie jelit dietą i stylem życia.
lis 14
Sprawdź co wygląd stolca może Ci powiedzieć na temat diety, stylu życia, chorób czy przyjmowanych leków.
paź 30
Sprawdź jakie są typy pasożytów i objawy zakażenia, jak się pozbyć pasożytów i chronić siebie oraz swoich bliskich przed kolejnymi inwazjami.