Aminoácidos esenciales, endógenos, proteicos y otros: ¿qué son?

Co ma wspólnego beton z budową ludzkiego ciała? Nie, odpowiedzią nie są aminokwasy, chociaż to o nich zaraz przeczytasz.

Czy wiesz, jak powstaje beton? Trochę podobnie jak ludzki organizm. Zobacz: najpierw łączy się glinę, wapień i margiel (w ludzkim ciele – aminokwasy). Z nich powstaje cement (czyli białka). Z cementu i kilku innych dodatków tworzy się beton (tkanki), a z niego odlewa się konkretną konstrukcję (Twoje ciało).

Tak, wiem to duże uproszczenie, ale dobrze pokazuje rolę poszczególnych elementów w całości. Dziś pod lupę bierzemy podstawę budowli zwanej organizmem – aminokwasy.

Natu.Care Vegan Protein

Pyszne, wegańskie białko roślinne, biała czekolada i malina - pomoże uzupełnić Twoją dietę w wartościowe proteiny. To aż 26 g białka i tylko 136 kcal w porcji.

Sprawdź cenę

Dzięki białku od Natu.Care moja odporność się poprawiła a włosy wzmocniły. A smak białej czekolady z maliną - to świetnie połączenie!

Gabriela

Sprawdź cenę

Zobacz też:

• Proteiny
• Białko roślinne
• Białko WPC
• Białko WPI
• Białko WPH
• BCAA
• N-acetylocysteina (NAC)
• Kreatyna
• Prolina
• Kazeina

Co to są aminokwasy

Aminokwasy, inaczej kwasy aminowe to organiczne związki chemiczne. Są jak mikroskopijne puzzle służące do budowania różnych składników. Zazwyczaj gdy mówimy o aminokwasach, mamy na myśli te tworzące białka (AA białkowe), ale aminokwasy mogą składać się również na hormony, a nawet antybiotyki (AA niebiałkowe) .

Budowa aminokwasów

Uwaga, wchodzimy w chemię! Podstawową cechą aminokwasów jest to, że posiadają dwie grupy: aminową i karboksylową oraz atom wodoru i łańcuch boczny (do którego mogą przyczepiać się różne atomy lub związki – w zależności od rodzaju danego aminokwasu). Wszystko to łączy atom węgla .

Wiem, to skomplikowane. Ale wyobraź sobie, że aminokwas to obiad. Atom węgla jest talerzem, na którym będziemy serwować jedzenie. Żeby można było zjeść potrzeba też sztućców – to atom wodoru. Jak w każdym porządnym obiadku na talerzu wylądować muszą ziemniaczki i surówka: odpowiednio grupa karboksylowa i aminowa. No i sedno – kotlet, czyli łańcuch boczny. 

Możesz zjeść różne rodzaje obiadu, w zależności od tego, z czego będzie zrobiony Twój kotlet: ryby, soi, schabu, buraków, jajek… Tak samo istnieją różne rodzaje aminokwasów, w zależności od tego, z czego składa się ich łańcuch boczny.

Ogólny wzór aminokwasów

Podział aminokwasów

Jest wiele sposobów, na które możemy podzielić aminokwasy. Podstawowymi kryteriami są:

• zdolności organizmu do ich wytwarzania (aminokwasy egzogenne, endogenne i względnie egzogenne),
• występowanie (aminokwasy białkowe i niebiałkowe),
• budowa (aminokwasy rozgałęzione, zasadowe, kwasowe itp.).

Zaraz zobaczysz, czym różnią się od siebie poszczególne rodzaje aminokwasów i jakie mają właściwości. Rozróżnienie zacznę od najbardziej ogólnych podziałów, a niżej będzie coraz bardziej szczegółowo.

Aminokwasy egzogenne (EAA) i endogenne

Twój organizm potrafi samodzielnie wytwarzać niektóre aminokwasy. Inne musisz dostarczać wraz z jedzeniem. Aminokwasy egzogenne (EAA, ang. Essential Amino Acids), tak jak większość witamin, trzeba przyjmować właśnie z pożywieniem.

Do egzogennej grupy kwasów aminowych należą:

• leucyna,
• izoleucyna,
• fenyloalanina,
• walina,
• lizyna,
• metionina,
• arginina,
• tryptofan.

Aminokwasy endogenne są natomiast syntezowane przez organizm samodzielnie. Nie musisz więc troszczyć się o ich zawartość w jedzeniu. Przykładami tych aminokwasów są:

• glicyna,
• prolina,
• alanina,
• glutamina,
• cysteina,
• tyrozyna,
• seryna,
• asparagina.

Właściwości aminokwasów endogennych i egzogennych

Właściwości aminokwasów endo- i egzogennych to tak naprawdę właściwości wszystkich aminokwasów, które występują w ludzkim ciele. Kwasy aminowe działają na wiele różnych sposobów i biorą udział w niezliczonej liczbie procesów na poziomie metabolicznym i komórkowym, dlatego nie sposób wymienić wszystkich (bardziej szczegółowe informacje o tym, jak działają poszczególne rodzaje aminokwasów, znajdziesz niżej).

Uogólniając, aminokwasy w naszym organizmie odpowiadają za :

• budowę struktur białkowych, peptydów, enzymów i hormonów,
• transport tlenu i składników odżywczych do komórek,
• metabolizm węglowodanów i tłuszczów,
• regulację gospodarki insulinowej,
• neuroprzekaźnictwo,
• absorpcję innych aminokwasów,
• wchłanianie substancji odżywczych i minerałów,
• regulację gospodarki hormonalnej,
• regenerację komórek,
• ochronę organizmu przed stresem oksydacyjnym,
• wspomaganie pamięci i zdolności koncentracji,
• zapewnianie energii dla organizmu,
• procesy trawienne.

Dodatkowo niektóre aminokwasy mogą też wpływać na układ krążenia, np. poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych, co skutkuje obniżeniem ciśnienia tętniczego krwi .

Ranking najlepszych odżywek białkowych

Proteína PREMIUM - 9 ingredientes activos

Natu.Care Slim Protein, Vainilla Bourbon - Moldear el cuerpo

5.0

• Contenido en proteínas: 20 g de aislado deproteína de suero de alta calidad (WPI) por porción.

• Ingredientes activos adicionales: vitamina C, vitaminas del grupo B (B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12), vitamina E, vitamina K, cromo, fibra de acacia, extracto de higo chumbo, extracto de cardo mariano, extracto de semilla de uva, extracto de hierba cola de caballo.

• Forma: polvo para disolver en agua

• Porción diaria: 25 g (1 porción)

• Suficiente para: 15 días (el envase contiene 375 g)

Consultar precio

Descripción del producto

Un delicioso batido dietético que favorece el control del peso y ayuda a mantener unos niveles saludables de azúcar en sangre. Enriquecido con proteínas WPI de primera calidad, vitaminas, extractos de plantas (incluido el extracto de higo chumbo), fibra y cromo, es un complemento ideal para la dieta diaria de las mujeres que desean cuidar la silueta.

Ventajas e inconvenientes

Ventajas:

• Alto contenido en proteínas: 20 g de WPI por ración favorece la construcción y regeneración muscular.

• Rica composición: contiene vitaminas, minerales y extractos de plantas que favorecen el metabolismo y el control de peso

• Bajo contenido calórico : sólo 86 kcal por ración

• Bajo índice glucémico: ayuda a mantener estables los niveles de azúcar en sangre

• Sin azúcar, gluten ni conservantes: apto para personas con intolerancias

• Probado en laboratorio: calidad y seguridad demostradas

Desventajas:

• No

Proteína PREMIUM - 9 ingredientes activos

Natu.Care Slim Protein, Pistacho - Moldeado corporal

5.0

• Contenido en proteínas: 20 g de aislado deproteína de suero (WPI) por porción

• Ingredientes activos adicionales: vitamina C, vitaminas del grupo B (B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12), vitamina E, vitamina K, cromo, fibra de acacia, extracto de higo chumbo, extracto de cardo, extracto de semilla de uva, extracto de cola de caballo.

• Forma: polvo para disolver en agua

• Porción diaria: 25 g

• Suficiente para: 15 días (375 g por envase)

Consultar precio

Descripción del producto

Un delicioso batido dietético que favorece el control del peso y ayuda a mantener unos niveles saludables de azúcar en sangre. Enriquecido con proteínas WPI de primera calidad, vitaminas, extractos de plantas (incluido el extracto de higo chumbo), fibra y cromo, es un complemento ideal para la dieta diaria de las mujeres que desean cuidar la silueta.

Ventajas e inconvenientes

Ventajas:

• Alto contenido en proteínas: 20 g de WPI por ración favorece la construcción y regeneración muscular.

• Rica composición: contiene vitaminas, minerales y extractos de plantas que favorecen el metabolismo y el control de peso

• Bajo contenido calórico : sólo 86 kcal por ración

• Bajo índice glucémico: ayuda a mantener estables los niveles de azúcar en sangre

• Sin azúcar, gluten ni conservantes: apto para personas con intolerancias

• Probado en laboratorio: calidad y seguridad demostradas

Desventajas:

• No

Proteína vegetal

Natu.Care Vegan Protein, proteína vegetal vegana, chocolate blanco-frambuesa

5.0

Proteína vegetal vegana: hasta 26 g de proteína por ración. Mezcla de alta calidad de proteínas de guisante, levadura y arroz.

• Tipo de proteína: vegetal
• Tamañodel envase: 525 g
• Número de porciones por envase: 15
• Proteínas por ración: 26 g
• Bajo en grasas e hidratos de carbono
• Sólo 136 kcal
• Ingredientes adicionales: complejo de enzimas digestivas de marca DigeZyme®, fruta de frambuesa liofilizada.

Consultar precio

Descripción del producto

Suplemento proteico Natu.Care Vegan Protein - proteína vegetal con sabor a chocolate blanco y frambuesas liofilizadas.

Una excelente fuente de proteínas en forma de suplemento en polvo. Natu.Care Vegan Protein es una mezcla de proteínas de guisante, levadura y arroz. Una ración del suplemento contiene 26 gramos de proteínas. La composición del producto se ha enriquecido con el complejo patentado de enzimas digestivas DigeZyme^®, que tiene un efecto positivo en el proceso digestivo.

Natu.Care Vegan Protein es 100% seguro y probado, y en su composición sólo encontrará materias primas naturales de la más alta calidad - sin azúcares añadidos, gluten, OGM o lactosa.

Ventajas e inconvenientes

Ventajas:

• Alto contenido en proteínas por ración (26 g)
• Excelente sabor y solubilidad
• Enzimas adicionales para mejorar la digestión ^DigeZyme

Desventajas:

• Una sola variante de sabor

Información complementaria

Suplemento dietético con un alto contenido en proteínas que es un excelente suplemento dietético para personas con dietas veganas, vegetarianas y sin lactosa. También es estupendo para deportistas y personas que practican actividades recreativas y buscan variedad en los suplementos de proteínas lácteas o que digieren peor la proteína de suero.

Composición

Ingredientes: proteína de guisante 22,75 g, proteína de levadura 5,25 g, proteína de arroz 3,78 g, fruta de frambuesa liofilizada (3%), espesante: goma guar, aromas, colorante: Rojo remolacha, complejo de enzimas digestivas ^DigeZyme® [α-amilasa (de Aspergillus oryzae), proteasa neutra (de Bacillus subtilis), lactasa (de Apergillus oryzae), lipasa (de Rhizopus oryzae), celulasa (de Trichoderma longibrachiatum)], edulcorantes: sucralosa, glucósidos de esteviol de stevia.

Valores nutricionales por porción de 35 g:

• Valor energético: 569 kJ/ 136 kcal
• Grasas: 2,33 g, de los cuales ácidos grasos saturados: 0,6 g
• Hidratos de carbono: 2,63 g, de los cuales azúcares: 0,76 g
• Proteínas: 26,18 g
• Sal: 0,18 g
• Complejo multienzimático DigeZyme: 50 mg

Natu.Care Collagen Glow Bar, barra sabor caramelo

5.0

Contenido en colágeno: 2,4 g de colágeno de pescado hidrolizado Seagarden® de marca.

Ingredientes activos adicionales:

• 18,8 g de proteínas (concentrado WPC80 + caseinato de calcio + crujiente de soja)
• 2,84 g de fibra (polidextrosa)
• Edulcorado con xilitol y maltitol - 0 g de azúcar añadido
• Aditivos naturales: chocolate con leche sin azúcar, cacahuetes, aromas naturales

Forma: barrita funcional de proteínas y colágeno con sabor a toffee; ración: 1 ud. / 40 g (también disponible en caja de 12 unidades)

Consultar precio

Descripción del producto

Una barrita funcional de proteínas y colágeno con un cremoso sabor a caramelo, creada como tentempié rápido que, al mismo tiempo, sacia y favorece la piel gracias al colágeno bioactivo Seagarden®.

Ventajas e inconvenientes

Pros:

• Alta porción de proteínas y colágeno en una barrita

• Sin azúcares añadidos, bajo índice glucémico

• Formato manejable: para el bolso, la mochila, el escritorio

Desventajas:

• No

WPC nutrición

ALLDEYNN WHEYROSE

4.7

• Tipo de proteína: WPC (concentrado de proteína de suero)
• Tamaño del envase: 500 g
• Número de raciones por envase: 16
• Proteína por porción: 22,5 g (chocolate blanco), 21,9 g (mantequilla de cacahuete), 21,6 g (galleta)
• Ingredientes adicionales: Enzimas DigeZyme

Consultar precio

Descripción del producto

Suplemento proteico a base de concentrado de proteína de suero (WPC) con enzimas digestivas añadidas. Se digiere bien, es una forma fácil y rápida de aportar proteínas y puede ser consumido por personas con intolerancia a la lactosa. Funciona bien no sólo como bebida independiente, sino también como sabroso complemento de batidos, postres, copos de avena o tortillas.

WHEYROSE contiene cinco enzimas digestivas que ayudan a descomponer las macromoléculas en componentes más pequeños, haciendo que los ingredientes de los alimentos y del suplemento se absorban aún mejor. Esto minimiza o incluso elimina las molestias digestivas. Esta adición es poco frecuente en los complementos proteicos.

Ventajas e inconvenientes

Ventajas:

• Sin lactosa - el nutriente ideal para los intolerantes.
• Contiene la adición de DigeZyme® - cinco enzimas digestivas.
• Los usuarios elogian el sabor y la buena solubilidad del polvo.
• El fabricante realiza pruebas de laboratorio para comprobar la composición del nutriente.

Desventajas:

• El envase sólo contiene 16 raciones.
• El fabricante no especifica los aromas de la fórmula.
• El maltitol presente en la fórmula aumenta los niveles de glucosa en sangre y no es neutro desde el punto de vista glucémico.

Información complementaria

• No añada WHEYROSE a líquidos muy calientes (por ejemplo, leche), ya que se formarán grumos. El concentrado de proteína de suero se mezcla mejor en líquido caliente.
• El polvo sustituirá aproximadamente al 40% de la harina si desea preparar una tortilla o tortitas proteicas.
• No apto para veganos (contiene proteínas lácteas).

Opinión del usuario

Mi prometida dice que es la mejor proteína de todas. No tiene sabor artificial y se disuelve perfectamente y las galletas están deliciosas.

WPI nutrición

Aislado de proteína de suero 100% natural Olimp, sabor natural, 600 g

4.8

• Tipo de proteína: WPI
• Tamaño del envase: 600 g
  
• Número de porciones por paquete: 20
  
• Proteínas por ración: 26 g

Consultar precio

Descripción del producto

100% Natural Whey Protein Isolate es un suplemento dietético en polvo que proporciona proteínas de alta calidad en forma de aislado de proteína de suero (WPI). Contiene un rico perfil de aminoácidos, aportando, entre otros, aminoácidos de cadena ramificada (BCAA). El producto tiene 26 g de proteínas con bajo contenido en azúcares y grasas.

Ventajas e inconvenientes

Ventajas:

• Perfil rico en aminoácidos
• Formulación sencilla y breve

Desventajas:

• Los clientes señalan el mal sabor y olor del producto
• Hace mucha espuma al disolverse

Información complementaria

El aislado de Olimp Sport Nutrition se produce mediante el proceso de microfiltración CFM, que garantiza que las proteínas no se desnaturalicen y que el cliente reciba un producto 100% puro con toda su estructura y actividad biológica.

Opinión de los expertos

"de todos los aislados de Olimp, este sabor o más bien la falta de sabor es lo mejor.... además de que se disuelve bien".

KFD Premium WPC 82, sabor chocolate blanco, 900 g

4.9

• Tipo de proteína: WPC
  
• Envase: 700 g
  
• Número de porciones por paquete 23
  
• Proteínas por ración: 24 g

Consultar precio

Descripción del producto

KFD Premium WPC 82 es un concentrado de proteína de suero instantáneo y 100% puro, un producto con aproximadamente un 80% de proteína en materia seca. WPC 80 es un nutriente que ayuda al organismo, aporta valores nutricionales difíciles de asimilar a partir de los alimentos. Ayuda a mantener las necesidades diarias de proteínas necesarias para la construcción consciente de la figura.

Ventajas e inconvenientes

Ventajas:

• Muy buena solubilidad
• Sin aspartamo ni colorantes artificiales
• Alto contenido en aminoácidos BCAA

Desventajas:

• Sabor bastante dulce

Información complementaria

El producto se ha desarrollado principalmente para personas físicamente activas y que entrenan intensamente, incluidos los atletas profesionales, y les permite complementar su dieta diaria con proteínas, que son importantes para el buen funcionamiento del organismo.

Opinión de los expertos

"Proteína sabrosa. Añadida a la avena, una cucharada (la mitad de la ración recomendada) - no demasiado dulce y sabor notable."

Aminokwasy białkowe i niebiałkowe

Aminokwasy białkowe to po prostu te, z których zbudowane są białka. Jest ich 20, choć niektórzy zaliczają do tej grupy jeszcze trzy dodatkowe (selenometioninę, selenocysteinę i pirolizynę). Aminokwasy białkowe mogą być zarówno endogenne, jak i egzogenne .

W większości przypadków, gdy słyszysz o aminokwasach, chodzi właśnie o te białkowe.

Właściwości aminokwasów białkowych

Z tej grupy aminokwasów zbudowane są wszystkie białka występujące w Twoim ciele. Białkowe kwasy aminowe umożliwiają więc poprawne funkcjonowanie narządów wewnętrznych, mają wpływ na gęstość i elastyczność Twojej skóry oraz umożliwiają prawidłową pracę mięśni, a także ich rozbudowę .

Białka są niezbędne do regeneracji tkanek w ciele, syntezy hormonów, a także transportu tlenu do komórek i ich funkcjonowania w ogóle. Białka (a zwłaszcza kolagen) to główny budulec Twojego ciała .

Właściwości aminokwasów niebiałkowych

Aminokwasy niebiałkowe mogą wspomagać syntezę aminokwasów białkowych w organizmie. Pełnią też istotne funkcje w procesach metabolicznych, a niektóre z nich są naturalnymi antybiotykami .

Cykloseryna to przykład antybiotyku, który jest aminokwasem niebiałkowym. Produkują ją specyficzne szczepy bakterii.

Według niektórych badań przypuszcza się, że pewne aminokwasy niebiałkowe mogą być dla ludzkiego organizmu szkodliwe: sprzyjać rozwojowi chorób neurodegeneracyjnych lub zaburzać gospodarkę insulinową.

Chodzi tu w szczególności o te związki, które budową przypominają aminokwasy białkowe. Nasz organizm może je pomylić i włączyć w skład białek zamiast aminokwasów białkowych .

Aminokwasy zasadowe i kwasowe

Wydawać by się mogło, że skoro to aminoKWASY, wszystkie powinny być kwasowe. Ale nie, to byłoby zbyt proste. Aminokwasy są w większości obojętne. Dzieje się tak dlatego, że grupa karboksylowa ma odczyn kwasowy, a aminowa zasadowy, więc wzajemnie się równoważą.

Jednak niektóre aminokwasy mają dodatkowe grupy karboksylowe lub aminowe w łańcuchu bocznym, co sprawia, że stają się zasadowe (np. lizyna i arginina) lub kwasowe (np. kwas glutaminowy i kwas asparaginowy) .

Właściwości aminokwasów zasadowych

Lizyna jest szczególnie ważna dla pracy układu immunologicznego, gdyż jest niezbędna do produkcji przeciwciał. Wzmacnia odporność i hamuje rozprzestrzenianie się w organizmie niektórych wirusów (np. tych powodujących opryszczkę) .

Dodatkowo wspomaga syntezę kolagenu i ułatwia wchłanianie wapnia, może być więc szczególnie przydatna dla osób z jego niedoborami .

Arginina odgrywa za to znaczącą rolę w regulacji metabolizmu tłuszczów i węglowodanów, co przekłada się na gospodarkę insulinową .

Badania sugerują, że aminokwasy zasadowe (l-lizyna i l-arginina) mogą regulować reakcje hormonalne na stres, zmniejszając objawy lęku .

Właściwości aminokwasów kwasowych

Można powiedzieć, że aminokwasy kwasowe oddziałują na nastrój i pracę mózgu. Poprawiają koncentrację, zdolność zapamiętywania oraz mogą przyczyniać się do redukowania uczucia zmęczenia. 

Badania sugerują też, że kwas asparaginowy może mieć związek ze stężeniem testosteronu u mężczyzn, choć trzeba nadmienić, że wnioski nie są spójne .

Aminokwasy ketogenne i glukogenne

Aminokwasy ketogenne są prekursorami ciał ketonowych. Ciała ketonowe są zaś dodatkowym źródłem energii dla organizmu, wykorzystywanym w sytuacjach kryzysowych, gdy nasze ciało nie może skorzystać z glukozy (np. podczas głodówek). Ketogennym aminokwasem jest na przykład lizyna .

Aminokwasy glukogenne są za to niezbędne do produkcji glukozy. Przykładem typowego kwasu aminowego o właściwościach wyłącznie glukogennych jest glutamina. Część aminokwasów przyczynia się zarówno do powstawania ciał ketonowych jak i glukozy. Jednym z takich związków jest fenyloalanina .

Właściwości aminokwasów ketogennych

Głównym zadaniem aminokwasów ketogennych jest udział w syntezie ciał ketonowych. Umożliwiają one organizmowi pozyskiwanie energii z rozkładu tłuszczów, a tym samym przyczyniają się do redukcji tkanki tłuszczowej .

Właściwości aminokwasów glukogennych

Aminokwasy glukogenne stanowią substrat, który w razie potrzeby organizm potrafi przekształcić w glukozę. Glukoza jest podstawowym źródłem energii dla naszego ciała. Dlatego odpowiednia ilość aminokwasów glukogennych jest szczególnie ważna dla osób ćwiczących, ponieważ daje energię do ćwiczeń i zapobiega katabolizmowi.

Ten proces polega na wykorzystaniu białek obecnych w mięśniach do zaspokojenia deficytu energetycznego .

Aminokwasy rozgałęzione (BCAA)

Aminokwasy rozgałęzione (ang. Branched-chain Amino Acid), czyli popularne wśród sportowców BCAA, to kwasy aminowe o bardziej rozbudowanym łańcuchu bocznym. Rozgałęzia się on, by móc połączyć kilka związków – stąd ich nazwa.

Aminokwasy BCAA to leucyna, izoleucyna i walina, które należy dostarczać organizmowi z dietą. Suplementy diety z BCAA są popularne wśród sportowców, szczególnie tych, którzy chcą wspierać budowę mięśni .

Właściwości aminokwasów rozgałęzionych

Przy intensywnym wysiłku fizycznym, gdy wyczerpana zostanie glukoza, organizm może zacząć czerpać energię z białek. Wszyscy, którym zależy na budowaniu masy mięśniowej, chcą tego uniknąć.

Aminokwasy BCAA powstrzymują proces katabolizmu (czyli rozkładu białek) i dodatkowo sprzyjają anabolizmowi – tworzeniu się tkanki mięśniowej. To nie wszystko. Rozgałęzione kwasy aminowe zmniejszają uczucie zmęczenia oraz wspomagają regenerację mięśni po treningu .

Wpływają też na wytrzymałość mięśni i ułatwiają redukcję tkanki tłuszczowej. BCAA oddziałują również na układ nerwowy i mogą wykazywać działanie przeciwbólowe . Należy jednak zaznaczyć, że przyjmowanie suplementów z BCAA (czyli tylko 3 z 9 niezbędnych aminokwasów) nie wystarcza do osiągnięcia wzrostu masy mięśniowej czy jej pełnej regeneracji .

Zobacz też: BCAA – czy warto brać?

Aminokwasy siarkowe

Jest dokładnie tak, jak myślisz – aminokwasy siarkowe to te, które w łańcuchu bocznym zawierają siarkę. Siarkowe kwasy aminowe to:

• metionina, 
• cysteina, 
• homocysteina, 
• tauryna.

Właściwości aminokwasów siarkowych

Metionina i cysteina to białkowe aminokwasy siarkowe. Odpowiadają za tworzenie keratyny, czyli głównego budulca Twoich włosów i paznokci. Z tego względu związki te dbają o macierz włosów oraz płytki paznokci i wpływają na ich odporność na uszkodzenia.

Dodatkowo aminokwasy siarkowe pomagają chronić organizm przed stresem oksydacyjnym, ponieważ biorą udział w produkcji naturalnych antyoksydantów, zabezpieczając komórki przed zniszczeniem.

Brzmi fajnie? Zanim zaczniesz szukać informacji, jak można dostarczyć te aminokwasy do organizmu w jak największych ilościach, wiedz, że jest jeszcze druga strona medalu. Według badania z 2018 roku ograniczenie aminokwasów siarkowych w diecie zwierząt wiązało się z wydłużeniem ich życia i zmniejszeniem podatności na różne choroby .

Nadal jednak brak jest podobnych badań przeprowadzonych na ludziach. Czy w takim razie bać się aminokwasów siarkowych? Nie, bo są nam potrzebne do prawidłowego funkcjonowania. Natomiast (jak ze wszystkim) warto zachować zdrowy rozsądek i umiar.

Inne rodzaje aminokwasów

Pod względem chemicznym można wyróżnić jeszcze inne rodzaje aminokwasów :

• hydrofobowe i hydrofilowe – w zależności od tego czy odpychają wodę, czy nie,
• polarne i niepolarne – w zależności od tego, jak wygląda ich łańcuch boczny,
• aromatyczne – posiadające w bocznym łańcuchu związki aromatyczne,
• alifatyczne – inaczej łańcuchowe, bo zamiast centralnego atomu węgla, mają kilka atomów węgla połączonych łańcuchem.

Niedobór aminokwasów

Przy zdrowej, zbilansowanej diecie niedobór aminokwasów raczej Ci nie grozi. Żywność wysokobiałkowa (zarówno produkty odzwierzęce, jak i roślinne), jest też siłą rzeczy bogata w aminokwasy.

Na niedobór aminokwasów mogą być narażone osoby, które z powodów zdrowotnych lub materialnych są zmuszone do znacznego ograniczenia w diecie produktów dostarczających białko, weganie i wegetarianie z nieprawidłowo zbilansowanym jadłospisem oraz osoby z wrodzonymi błędami w metabolizmie aminokwasów .

Objawy niedoborów aminokwasów nie są jednoznaczne i bardzo łatwo pomylić je z brakami innych substancji lub symptomami różnych chorób. O zbyt niskim stężeniu aminokwasów w organizmie mogą świadczyć :

• problemy z układem trawiennym,
• spadek odporności,
• złe samopoczucie, a nawet objawy depresji,
• problemy z koncentracją i pamięcią,
• zaburzenia płodności,
• u dzieci również spowolnienie wzrostu.

Natu.Care Vegan Protein

Pyszne, wegańskie białko roślinne, biała czekolada i malina - pomoże uzupełnić Twoją dietę w wartościowe proteiny. To aż 26 g białka i tylko 136 kcal w porcji.

Sprawdź cenę

Dzięki białku od Natu.Care moja odporność się poprawiła a włosy wzmocniły. A smak białej czekolady z maliną - to świetnie połączenie!

Gabriela

Sprawdź cenę

Nadmiar aminokwasów

Aminokwasy są uznawane za bezpieczne – w końcu dostarczamy je do organizmu codziennie wraz z jedzeniem. Badania sugerują, że dobrze tolerujemy je również w formie suplementów diety . Jednak nawet z tymi związkami można przesadzić.

Nadmiar aminokwasów możliwy jest głównie w wyniku niewłaściwej suplementacji tych składników oraz diet zawierających dużo produktów bogatych w białko (np. dieta Dukana, dieta ketogeniczna). Do najczęściej wskazywanych objawów nadmiaru aminokwasów, zalicza się :

• nudności,
• bóle brzucha,
• wymioty,
• biegunkę,
• problemy z wątrobą,
• zaburzenia funkcjonowania nerek (tzw. kamienie nerkowe),
• zwiększenie stresu oksydacyjnego,
• wzrost drażliwości, a nawet agresję.

Osobnym ryzykiem związanym z nadmiernym dostarczaniem do organizmu jednego aminokwasu są zaburzenia na poziomie metabolicznym. Aminokwasy konkurują ze sobą o nośniki transportujące je do komórek. W sytuacji, gdy jeden rodzaj aminokwasu znacznie przeważa nad innymi, może wyprzeć je ze szlaków metabolicznych .

Taki stan może spowodować nadmiar metabolitów tego aminokwasu i niedobór związków powstających z innych aminokwasów (tych, które przegrały walkę o nośniki). Zaburzenie równowagi aminokwasowej w organizmie może mieć daleko idące konsekwencje zdrowotne, zwłaszcza jeśli trwa przez dłuższy czas .

Źródła aminokwasów w diecie

Zanim zaczniesz rozglądać się za suplementami diety zawierającymi aminokwasy, sprawdź, jak wzbogacić o nie swoją dietę. W poniższej tabeli znajdziesz źródła niezbędnych dla organizmu aminokwasów egzogennych, czyli takich, których organizm nie potrafi wytworzyć samodzielnie.

Zastosowanie aminokwasów

Rynek suplementów obfituje w produkty wypełnione aminokwasami po brzegi, jak również takie, które zawierają ich dodatek. Producenci serwują nam nie tylko aminokwasy w formach suplementów diety i odżywek doustnych. Budulcowe związki białek są też dostępne w formułach kosmetycznych.

Aminokwasy w treningu siłowym

Aminokwasy i białka są szczególnie chętnie spożywane przez sportowców oraz osoby, chcące zbudować masę mięśniową (bo ile można jeść ryż z kurczakiem…). Przy intensywnym wysiłku fizycznym, rzeczywiście podaż niektórych kwasów aminowych może być korzystna. 

Jeśli jednak Twoja aktywność fizyczna jest rekreacyjna i nie aspirujesz do miana siłownianego byczka, odżywcza dieta powinna wystarczyć.

Zarówno bodybuilderzy, jak i osoby intensywnie ćwiczące doceniają aminokwasy za :

• wpływ na zwiększenie masy mięśniowej,
• zapobieganie katabolizmowi (pobieraniu energii z białek mięśni),
• zwiększenie wytrzymałości mięśniowej,
• wolniejsze męczenie się podczas treningów,
• przyspieszenie redukcji tkanki tłuszczowej.

Osobom aktywnym fizycznie poleca się suplementację EAA – czyli wszystkich niezbędnych aminokwasów, które najskuteczniej wesprą performance i regenerację sportowców.

Zobacz też: Ile białka dziennie?

Aminokwasy w kosmetyce

Niektóre aminokwasy mają zdolność do wiązania wody, co przekłada się na ich nawilżające właściwości. Mogą również regulować pH skóry . 

Niektóre badania wskazują też, że kompleksy aminokwasów zawartych w kosmetykach mogą wspomagać regenerację skóry i działać przeciwzapalnie . Należy jednak mieć na uwadze, że część badań jest prowadzona na zlecenie firm produkujących dane kosmetyki.

Najbardziej popularne aminokwasy w produktach do pielęgnacji skóry to:

• glicyna – działa nawilżająco i regenerująco,
• prolina – jako jeden z głównych składników kolagenu ma wpływać na syntezę jego włókien,
• arginina – stosowana głównie w kosmetykach łagodzących stany zapalne,
• seryna – wzmacnia naturalną barierę hydrolipidową skóry,
• kwas piroglutaminowy (kwas pidolowy, PCA) – ma działanie silnie nawilżające.

W produktach do pielęgnacji włosów często spotkać można aminokwasy, takie jak:

• cysteina – może pomagać przy nadmiernym wypadaniu włosów i pobudzać je do szybszego wzrostu,
• alanina – ma właściwości wygładzające i zapobiegające elektryzowaniu się włosów.

Aminokwasy na włosy, skórę i paznokcie

Nie tylko producenci kosmetyków troszczą się o Twój wygląd. Właściwości aminokwasów doceniają również firmy produkujące suplementy diety wspierające urodę. W produktach przeznaczonych do poprawy kondycji skóry najczęściej znajdziesz aminokwasy wchodzące w skład peptydów kolagenowych (np. prolinę).

Jeśli jednak chcesz wpłynąć na wygląd Twojej skóry od środka, najprostszym sposobem będzie przyjmowanie produktów, które po prostu zawierają kolagen. Wysokiej jakości kolagenowe suplementy dadzą Ci pewność, że dostarczasz do organizmu cały zestaw drogocennych aminokwasów, połączonych w peptydy kolagenu.

Suplementy na włosy i paznokcie mogą za to zawierać aminokwasy siarkowe. To właśnie one są podstawowym budulcem keratyny, z której składają się włosy i paznokcie .

Natu.Care Vegan Protein

Pyszne, wegańskie białko roślinne, biała czekolada i malina - pomoże uzupełnić Twoją dietę w wartościowe proteiny. To aż 26 g białka i tylko 136 kcal w porcji.

Sprawdź cenę

Dzięki białku od Natu.Care moja odporność się poprawiła a włosy wzmocniły. A smak białej czekolady z maliną - to świetnie połączenie!

Gabriela

Sprawdź cenę

Podsumowanie