Baarmoederhalskanker - oorzaken, symptomen, stadia, behandeling, leeftijd

Baarmoederhalskanker die in een vroeg stadium wordt ontdekt, is in ongeveer 99% van de gevallen te genezen. Desondanks overleeft meer dan de helft van de Poolse vrouwen bij wie deze kanker wordt vastgesteld, het niet. Dit is meestal te wijten aan de late ontdekking van deze gevaarlijke aandoening.

Dit zou erop kunnen wijzen dat de preventie van baarmoederhalskanker ingewikkeld en duur is. Dit is echter niet het geval. Elke vrouw tussen de 25 en 59 jaar die de afgelopen drie jaar geen screeningstest op baarmoederhalskanker heeft gehad, kan dit gratis laten doen bij de meeste verloskundig-gynaecologische klinieken.

Hieronder vind je meer informatie over dit programma en over de oorzaken, symptomen, diagnose, behandeling en prognose van baarmoederhalskanker.

Wat is baarmoederhalskanker

Wat is baarmoederhalskanker?

De baarmoederhals is het deel van het vrouwelijke voortplantingssysteem dat het baarmoederlichaam met de vagina verbindt. Baarmoederhalskanker ontwikkelt zich in de baarmoederhals. Kanker ontstaat wanneer cellen ongecontroleerd gaan groeien en delen. De meest voorkomende oorzaak van baarmoederhalskanker is een langdurige infectie met HPV.

Wat zijn de soorten baarmoederhalskanker?

De baarmoederhals bestaat uit twee delen en is bedekt met twee soorten cellen - kliercellen en plaveiselcellen. Daarom zijn er twee hoofdtypen baarmoederhalskanker.

• Baarmoederhalskanker met plaveiselcellen. Dit is ongeveer 90% van alle gevallen van baarmoederhalskanker. Deze kanker ontwikkelt zich in het buitenste deel van de baarmoederhals.
• Adenocarcinoom. Dit is baarmoederhalskanker die zich ontwikkelt uit kliercellen die slijm produceren.

Minder vaak komen we gemengde kankers tegen, die kenmerken van beide bovengenoemde kankers bevatten. Heel af en toe (minder dan 1% van de gevallen) kunnen kankersoorten zoals melanoom of lymfoom zich ook in de baarmoederhals ontwikkelen.

Hoe ziet baarmoederhalskanker eruit?

Baarmoederhalskanker zijn kankerachtige veranderingen die in de baarmoederhals te zien zijn. De afbeelding hieronder laat zien hoe deze kanker eruit kan zien.

Stadia van baarmoederhalskanker - FIGO-classificatie

Eind 2018 heeft de Internationale Federatie van Verloskundigen en Gynaecologen (FIGO)i de stadiëringsclassificatie van baarmoederhalskanker bijgewerkt. Wat geven de verschillende stadia van de ziekte aan?

• Stadium I. Kanker strikt beperkt tot de baarmoederhals.
• Stadium II. De tumor infiltreert verder dan de baarmoederhals en de baarmoeder. De bekkenwand, de lagere vagina of nabijgelegen lymfeklieren zijn echter niet aangetast.
• Stadium III. De kanker is uitgezaaid naar de onderste vagina of de bekkenwand. De urineleiders kunnen geblokkeerd zijn. De kanker kan al dan niet nabijgelegen lymfeklieren hebben overgenomen.
• Graad IV. De kanker is uitgezaaid naar organen buiten het bekken, zoals de longen, botten of lymfeklieren.

Hoe lang duurt het voordat baarmoederhalskanker zich ontwikkelt?

Baarmoederhalskanker ontwikkelt zich heel langzaam. Bij vrouwen met een goed werkend immuunsysteem kan het proces tot 15-20 jaar duren. Bij vrouwen met een lagere weerstand duurt het daarentegen 5-10 jaar voordat de kanker zich ontwikkelt. Onbehandelde infectie met bijvoorbeeld HIV versnelt de ontwikkeling van baarmoederhalskanker.

Voorstadia van baarmoederhalskanker - wat is dat?

Pre-kankeraandoeningen van de baarmoederhals zijn veranderingen in de cellen die wijzen op een grotere kans op de ontwikkeling van kanker. Het is nog geen kanker, maar als het niet behandeld wordt, kan het zich wel tot kanker ontwikkelen. Meestal duurt zo'n aandoening ongeveer 10 jaar, maar in sommige gevallen kan het korter zijn.

Meestal komen voorstadia van kanker voor in de transformatiezone. In deze zone veranderen kliercellen in plaveiselcellen.

Preventie van baarmoederhalskanker

Preventie van baarmoederhalskanker is uiterst belangrijk - de ziekte is meestal in een vroeg stadium te genezen. De meest voorkomende oorzaak van baarmoederhalskanker is infectie met het humaan papillomavirus (HPV). Het is verantwoordelijk voor 95%i van de gevallen van deze ziekte.

HPV-vaccinatie

Vaccinatie tegen HPVi - bekend als de 'stille moordenaar' - kan de ontwikkeling van baarmoederhalskanker voorkomen. Het vaccin is zeer effectief in het voorkomen van oncogene infecties van de types HPV-16 en HPV-18. Dit zijn de types die - ongeveer 70 procent - verantwoordelijk zijn voor baarmoederhalskanker.

Vaccinatie tegen HPVi wordt aanbevolen voor meisjes van 11-12 jaar, maar kan vanaf negen jaar worden gegeven. Het vaccin is ook de moeite waard om aan oudere mensen te geven, maar niet na de leeftijd van 26 jaar. Een uitzondering hierop vormen mensen van 27-45 jaar die na een gesprek met hun arts (over de risico's maar ook de mogelijke voordelen) hebben besloten dat ze voor de vaccinatie willen kiezen.

• Voor mensen jonger dan 15 jaar worden twee doses met een tussenpoos van 6-12 maanden aanbevolen.
• Oudere mensen moeten zich voorbereiden op een serie van drie 'doses' van het vaccin.

Cytologische onderzoeken

Systematisch cytologisch onderzoek maakt het mogelijk om precancereuze laesies en kankers in een vroeg stadium op te sporen. Studies suggereren dat tot 2%i van alle cytologische tests afwijkingen vertonen en aanvullende diagnostiek vereisen.

Gratis cytologie - details programma

Elke vrouw tussen 25 en 59 jaar die al drie jaar geen cytologische screeningstest heeft gehad, heeft de mogelijkheid om er een te ondergaan bij de National Health Service. Het doel van het programma is om het sterftecijfer van vrouwen aan baarmoederhalskanker te verlagen.

Waar kan de test worden uitgevoerd?

• De test kan worden uitgevoerd in elke verloskundig-gynaecologische kliniek met een contract met de National Health Service.
• Je kunt ook naar sommige poliklinieken gaan, maar controleer of de kliniek die je kiest deelneemt aan het preventieprogramma voor baarmoederhalskanker.
• Voor de test heb je geen verwijzing nodig.

Hoe bereid ik me voor op de screening?

• Ga niet tijdens je menstruatie (menstruatie).
• In het ideale geval komt u meer dan 4 dagen na de laatste dag van uw menstruatie en niet minder dan 4 dagen voordat uw menstruatie begint.
• Gebruik 4 dagen voor het onderzoek geen vaginale geneesmiddelen.
• Zorg ervoor dat er minstens 24 uur is verstreken sinds je laatste gynaecologische onderzoek of echo.
• Neem je identiteitskaart mee.

Wat kun je verwachten van het onderzoek?

• Als de resultaten van je onderzoek geen afwijkingen laten zien, zal je arts je over 3 jaar boeken voor een nieuw preventief onderzoek.
• Indien gerechtvaardigd (bv. bij HIV-geïnfecteerden), kan het onderzoek na 12 maanden worden uitgevoerd.
• Als er dysplastische veranderingen worden vastgesteld, zal de gynaecoloog je doorverwijzen voor aanvullende diagnostiek.

Welk gedrag moet je vermijden?

Naast vaccinatie en regelmatige onderzoeken kunnen we meer doen om baarmoederhalskanker te voorkomen.

Acties die baarmoederhalskankerkunnen voorkomen: 

• De eerste geslachtsgemeenschap uitstellen tot laat in de tienerjaren.
• Het aantal seksuele partners beperken.
• Gebruik van barrièrebescherming (bijv. condooms) tijdens geslachtsgemeenschap.
• Vermijden van seks met mensen die meerdere seksuele partners hebben gehad.
• Stoppen met het roken van sigaretten.
• Bevestigen dat je partner geen drager is van seksueel overdraagbare aandoeningen.

Vrouwen die een spiraaltje gebruikten hadden een lager risico op baarmoederhalskanker dan vrouwen die deelnamen aan het onderzoek maar er geen gebruik van maakten. Bovendien werd dit effect zelfs gezien bij dames die het spiraaltje minder dan een jaar gebruikten, en het verwijderen van het spiraaltje verhoogde het risico niet opnieuw.

Symptomen van baarmoederhalskanker

Baarmoederhalskanker ontwikkelt zich "geruisloos" en geeft lange tijd geen symptomen. Daarom is het heel moeilijk op te sporen en verschijnen de eerste symptomen pas nadat de kanker zich door het lichaam heeft verspreid.

Symptomenvan baarmoederhalskanker in een vroeg stadium:

• vaginaal bloedverlies na geslachtsgemeenschap,
• bekkenpijn,
• waterige vaginale afscheiding met een sterke, meestal onaangename geur,
• aanwezigheid van bloed in de vaginale afscheiding,
• vaginaal bloedverlies tussen de menstruaties door
• langere en zwaardere menstruaties dan normaal,
• vaginaal bloedverlies na de menopauze,
• pijn tijdens het vrijen.

Wanneer baarmoederhalskanker zich in een vergevorderd stadium bevindt, zijn er andere symptomen waarneembaar.

Symptomen van baarmoederhalskanker in een vergevorderd stadium:

• zwelling van de benen,
• moeilijke, pijnlijke stoelgang of rectaal bloedverlies tijdens de stoelgang,
• doffe rugpijn,
• bloed in de urine,
• verlies van eetlust,
• pijn in de botten,
• onverklaarbaar gewichtsverlies,
• buikpijn,
• een gevoel van constante vermoeidheid.

Oorzaken van baarmoederhalskanker

De belangrijkste oorzaak van baarmoederhalskanker is een langdurige infectie met HPV (humaan papillomavirus). Besmetting kan plaatsvinden tijdens seks of direct huidcontact met een besmet persoon. Naar schatting wordt tot 80% van de vrouwen en mannen ten minste eenmaal in hun leven besmet met HPV. Meestal is de infectie echter mild.

Naast HPV zijn er verschillende andere factoren die tot baarmoederhalskanker leiden.

De belangrijkste oorzaken van baarmoederhalskanker zijn:

• vroeg begin van seksuele activiteit,
• jarenlang roken,
• leeftijd (het risico op baarmoederhalskanker is hoger bij senioren),
• hoog aantal geboortes,
• meerdere seksuele partners.

Zeldzamere factoren die tot baarmoederhalskanker leiden:

• langdurig gebruik van hormonale anticonceptiemiddelen,
• slechte voeding (veel rood vlees en weinig fruit en groenten),
• zwanger worden voor je 20e, en
• hiv-infectie,
• sociaaleconomische factoren - mensen die moeilijk toegang hebben tot screening hebben een grotere kans om baarmoederhalskanker te ontwikkelen,
• gebruik van DES (diethylstilbestrol),
• immuungecompromitteerde omstandigheden zoals immunosuppressie als gevolg van orgaantransplantatie,
• infectie met andere seksueel overdraagbare aandoeningen dan HPV (herpesvirus HSV-2, chlamydia).

Is baarmoederhalskanker erfelijk?

Baarmoederhalskanker is niet erfelijk, maar als vrouwen in je naaste familie de ziekte hebben gehad, is je kans om de ziekte te krijgen groter.

Dit komt doordat deskundigen suggereren dat het mogelijk is om een aandoening van het immuunsysteem te erven waardoor het lichaam minder goed in staat is om een HPV-infectie af te weren.

Is het mogelijk om baarmoederhalskanker te krijgen?

Het is niet mogelijk om baarmoederhalskanker te krijgen, maar het is wel mogelijk om het HPV-virus op te lopen dat deze kanker veroorzaakt. HPVi kan ook leiden tot kanker van de vulva, vagina, penis, anus en ook de achterkant van de keel.

Diagnose van baarmoederhalskanker

Een vroege diagnose van baarmoederhalskanker kan levens redden. Het is daarom heel belangrijk om de diagnostische tests te kennen die hiertoe leiden.

Welke tests kunnen baarmoederhalskanker opsporen?

Er wordt een aantal tests gebruikt om baarmoederhalskanker vast te stellen. Meestal heeft de arts er echter meerdere nodig om een diagnose te stellen. Bij de keuze van de tests houdt de specialist rekening met de volgende factoren:

• het type kanker dat wordt vermoed,
• de symptomen,
• uw leeftijd en algemene gezondheid,
• de resultaten van eerdere onderzoeken.

Gynaecologisch onderzoek met twee handen

De arts controleert alle abnormale veranderingen in de baarmoederhals, eierstokken, vagina en nabijgelegen organen. Hij of zij voert eerst een visuele inspectie van de buitenkant uit (controleren op veranderingen in de vulva) en gebruikt dan een speculum (een instrument waarmee de vaginawanden kunnen worden geopend) om de baarmoederhals te onderzoeken.

Sommige organen zijn niet duidelijk zichtbaar, dus steekt de arts 2 vingers van een hand in de vagina en drukt hij met de andere hand zachtjes op de buik. Zo kan hij de eierstokken en de baarmoeder voelen. Meestal duurt het onderzoek enkele tot enkele minuten en vindt het plaats in de spreekkamer van de arts.

Cytologie

De arts zal zachtjes over de buiten- en binnenkant van de baarmoederhals krassen om monsters van cellen te nemen voor onderzoek. Een traditionele cytologische test kan moeilijk af te lezen zijn (de cellen zijn meestal bedekt met slijm of bloed), daarom wordt cytologie op basis van vloeistof het meest gebruikt voor de diagnose van baarmoederhalskanker.

Bij deze test wordt eerst een dun laagje cellen ontdaan van bloed en slijm. Dit wordt vervolgens bewaard zodat andere aanvullende tests tegelijkertijd kunnen worden uitgevoerd (bijv. voor HPV).

HPV-test

De HPV-test wordt, net als de cytologie, uitgevoerd op een celmonster van de baarmoederhals. In de meeste gevallen zal je arts deze test tegelijk met de cytologie uitvoeren. Veel mensen hebben echter HPV en hebben geen baarmoederhalskanker. Daarom is deze test niet voldoende om een diagnose te stellen.

Wat betekenen de resultaten van de HPV-test?  

• Negatief resultaat. Geen hoog-risico HPV-virus gevonden.
• Positief resultaat. Er is een hoog-risico HPV-virus in uw lichaam aangetroffen. Uw arts zal u zeker aanvullende diagnostiek aanraden.

U kunt de HPV-test thuis uitvoeren. Enkele dagen na aankoop van de afnameset op https://www.testhpv.pl ontvang je de benodigde hulpmiddelen. Na het terugsturen van je test ontvang je het resultaat na maximaal 8 werkdagen.

Colposcopie

Colposcopie is een onderzoek dat wordt uitgevoerd met een geschikt instrument - een colposcoop. Deze diagnose is te vergelijken met een speculumonderzoek. Met de colposcoop kunnen de cellen van de baarmoederhals en de vagina worden vergroot. Dit geeft de arts een verlicht en vergroot zicht op de vaginale en cervicale weefsels.

Het onderzoek wordt meestal uitgevoerd in de spreekkamer van de arts en heeft geen bijwerkingen. Colposcopie kan worden uitgevoerd tijdens de zwangerschap.

Biopsie

Een biopsie is een onderzoek waarbij een kleine hoeveelheid weefsel wordt afgenomen voor onderzoek onder een microscoop. Deze onderzoeken kunnen wijzen op kanker, maar alleen een biopsie kan dit bevestigen. Als het kankerletsel klein is, kan het tijdens het onderzoek zelf volledig worden verwijderd.

In andere gevallen is een verwijzing naar een gynaecoloog-oncoloog nodig. Dit is een specialist die tumoren van het vrouwelijke voortplantingssysteem behandelt. Het is niet ongewoon dat deze arts aanvullend onderzoek aanbeveelt om te bepalen of de kanker zich buiten de baarmoederhals heeft uitgezaaid.

Andere tests die worden gebruikt bij de diagnose van baarmoederhalskanker:

• Röntgenfoto's. Hiermee kan de toestand van de nieren en blaas worden beoordeeld.
• Computertomografie (CT of CAT). Hiermee kan de grootte van de tumor worden bepaald.
• Magnetische resonantie beeldvorming (MRI). Met dit onderzoek kan ook de grootte van de tumor worden beoordeeld.
• Volledig bloedbeeld. Een basis bloedonderzoek dat onder andere het aantal witte en rode bloedcellen meet, evenals de hoeveelheid hemoglobine in de rode cellen.
• Testen op biomarkers voor kanker. Diagnostiek om tumorspecifieke factoren te identificeren.
• Cystoscopie. Een onderzoek waarmee de arts de binnenkant van de blaas en de plasbuis kan bekijken als er een risico is op uitzaaiingen.
• Sigmoïdoscopie. Een onderzoek dat met hetzelfde doel wordt uitgevoerd als de vorige, maar waarmee de toestand van de dikke darm en het rectum kan worden vastgesteld.

Is baarmoederhalskanker zichtbaar op echografie?

Jarenlang werd echografie niet gebruikt om baarmoederhalskanker vast te stellen. Recente onderzoeken suggereren echter dat deze diagnose veelbelovend is en nuttig kan zijn bij de evaluatie van kanker. Hierbij moet worden opgemerkt dat dit voorlopige gegevens zijn die nog moeten worden bevestigd.

Doet baarmoederhalskanker pijn?

In het beginstadium van de ziekte niet. Na verloop van tijd, in meer gevorderde stadia, wanneer de kanker is uitgezaaid, is het echter mogelijk om pijn te voelen in het bekken of na geslachtsgemeenschap.

Baarmoederhalskanker - behandeling

Zodra bij u baarmoederhalskanker is vastgesteld, zal uw arts met u praten over de behandelmogelijkheden. Bij het kiezen van de beste optie wordt niet alleen rekening gehouden met de kenmerken van de kanker, maar ook met je leeftijd, algemene gezondheid en persoonlijke voorkeuren.

Wie behandelt baarmoederhalskanker?

Het team dat verantwoordelijk is voor de behandeling van baarmoederhalskanker kan uit verschillende specialisten bestaani.

• Gynaecoloog. Een specialist die ziekten van het vrouwelijke voortplantingssysteem behandelt.
• Gynaecoloog-oncoloog. Een arts die gespecialiseerd is in kankers van het vrouwelijke voortplantingssysteem.
• Radioloog-oncoloog. Een arts die radiotherapie kan uitvoeren.
• Klinisch oncoloog. Een specialist die chemotherapie en andere medische middelen gebruikt om kanker te behandelen.

Er zijn ook andere mensen betrokken bij de zorg voor iemand met baarmoederhalskanker: verpleegkundigen, psychologen, fysiotherapeuten en andere gezondheidswerkers.

Soorten behandeling

De behandeling van baarmoederhalskanker bestaat meestal uit vijf opties. Afhankelijk van het stadium en het type kanker is soms meer dan één soort behandeling nodig.

Chirurgie

Baarmoederhalskanker in een vroeg stadium wordt meestal operatief behandeld. Als je eenmaal hebt gekozen voor dit type behandeling, moet je een operatie kiezen. De drie belangrijkste opties zijn:

• Verwijdering van de kanker zelf. Als de baarmoederhalskanker erg klein is, kan deze mogelijk worden verwijderd door middel van een conische biopsie. De rest van de baarmoederhals blijft intact na de operatie en de patiënt heeft de mogelijkheid om later zwanger te worden.
• Verwijdering van de baarmoederhals (trachelectomie). Een procedure waarbij de baarmoederhals wordt verwijderd, samen met een deel van de weefsels eromheen. Een trachelectomie werkt alleen goed bij kanker in een vroeg stadium. In dit geval kan de patiënt na de behandeling ook moeder worden.
• Verwijdering van de baarmoederhals en de baarmoeder (hysterectomie). Een operatie waarbij de baarmoederhals, de baarmoeder, een deel van de vagina en nabijgelegen lymfeklieren worden verwijderd. Wordt ook in een vroeg stadium uitgevoerd, maar iets later dan de vorige opties. Na een dergelijke ingreep kan de patiënt niet meer zwanger worden.

Een andere optie is de zogenaamde minimaal invasieve hysterectomie. Bij deze ingreep worden meerdere kleine incisies in de buikholte gemaakt in plaats van één grote. Patiënten die een dergelijke operatie hebben ondergaan, herstellen sneller. Sommige onderzoeken hebben echter aangetoond dat minimaal invasieve hysterectomie minder effectief is dan primaire chirurgie.

Radiotherapie

Bij radiotherapie worden hoogenergetische röntgenstralen of andere deeltjes gebruikt om de tumor te vernietigen. In de vroege stadia van baarmoederhalskanker wordt meestal een combinatie van externe bestraling en wekelijkse chemotherapie gebruikt. Dit maakt het mogelijk om de effectiviteit van radiotherapie te verhogen. Deze behandelmethode gaat gepaard met veel bijwerkingen.

Bijwerkingen van radiotherapie voor baarmoederhalskanker:

• vermoeidheid,
• huidveranderingen,
• haaruitval,
• misselijkheid,
• braken,
• geheugenproblemen,
• maagklachten,
• buikpijn,
• darmobstructie.

De bijwerkingen verdwijnen na afloop van de bestraling. Patiënten die bestraald zijn met externe straling verliezen echter het vermogen om zwanger te worden. Vrouwen van wie de eierstokken niet operatief uit het bekken zijn verwijderd, komen daarentegen in de menopauze (als ze daar nog niet mee begonnen zijn).

Chemotherapie

Chemotherapie is een manier om baarmoederhalskanker te behandelen door medicijnen te nemen die de kankercellen vernietigen. Deze middelen voorkomen dat de kankercellen groeien, zich delen en meer kankercellen aanmaken.

Bij baarmoederhalskanker wordt chemotherapie bijna altijd intraveneus toegediend (bij andere vormen van kanker kunnen de medicijnen oraal worden toegediend). Zoals je al weet, wordt chemotherapie vaak gecombineerd met radiotherapie. Dit type behandeling kan ook gepaard gaan met bijwerkingen.

Bijwerkingen van chemotherapie bij baarmoederhalskanker:

• vermoeidheid,
• diarree,
• verlies van eetlust,
• haaruitval,
• braken,
• misselijkheid,
• verhoogd risico op infectie.

Elke patiënt moet met zijn arts praten over mogelijke bijwerkingen op korte en lange termijn. Onthoud echter dat de meeste bijwerkingen - net als bij radiotherapie - zullen verdwijnen zodra de behandeling is afgerond.

Gerichte therapie

Niet elke baarmoederhalskanker valt dezelfde cellen in het lichaam aan. Daarom moet de meest effectieve behandeling worden afgestemd op de specifieke kanker. Gerichte therapie richt zich op specifieke genen of eiwitten van de kanker. Het doel is om de zwakte van geselecteerde kankercellen te vinden en ze te vernietigen.

Meestal wordt doelgerichte therapie gecombineerd met chemotherapie en gebruikt voor gevorderde baarmoederhalskanker.

Immunotherapie

Immunotherapie is een behandeling met medicijnen om het immuunsysteem te helpen baarmoederhalskanker te bestrijden. Het is mogelijk dat ons immuunsysteem kankercellen niet aanvalt omdat deze eiwitten produceren die het lichaam niet in staat stellen ze op te sporen.

Immunotherapie verstoort dit proces en maakt het immuunsysteem in staat om kankercellen aan te vallen. Deze behandelmethode wordt gebruikt wanneer baarmoederhalskanker zich in een vergevorderd stadium bevindt, meestal wanneer andere behandelingen niet hebben gewerkt.

In de meeste gevallen heeft immunotherapie minder ernstige bijwerkingen dan chemotherapie of radiotherapie. Deze omvatten:

• koorts,
• vermoeidheid,
• hoofdpijn,
• huiduitslag,
• verlies van eetlust,
• gewrichts- en spierpijn,
• diarree.

Alternatieve geneeskunde

Alternatieve en aanvullende geneeskunde omvat geneesmiddelen en gezondheidspraktijken die geen standaardbehandeling voor baarmoederhalskanker zijn. Hieronder vallen meditatie, yoga en het innemen van supplementen (vitaminen, kruiden).

Meestal is alternatieve geneeskunde slechts een aanvulling op de basisbehandeling. Het kan patiënten helpen zich zowel mentaal als fysiek beter te voelen. Sommige mensen kiezen er echter voor om uitsluitend met alternatieve geneeswijzen te worden behandeld.

Klinische proeven

Klinische trials zijn gecontroleerde wetenschappelijke studies die ontworpen zijn om innovatieve behandelingen te testen. Deze behandeling is een manier om de meest actuele behandeling te krijgen. Het is echter niet voor iedereen geschikt, dus voordat je aan een klinische proef begint, moet je met specialisten praten over de voor- en nadelen, die onder andere afhankelijk zijn van het type kanker en je conditie.

Wat moet ik de arts vragen na de diagnose baarmoederhalskanker?

De diagnose baarmoederhalskanker kan een schok en afschuw veroorzaken. Op zulke momenten denken maar weinig mensen na over wat ze moeten vragen aan een specialist. Daarom heb ik een lijst met vragen opgesteld die jij of je naasten kunnen gebruiken.

Vragen direct na de diagnose

• Wat voor soort baarmoederhalskanker heb ik?
• Kunt u het stadium van de kanker bepalen en wat betekent dat?
• Is mijn kanker buiten de baarmoederhals uitgezaaid?
• Zijn er nog andere onderzoeken nodig om een beslissing over de behandeling te nemen? Zo ja, welke?
• Bij wie kan ik terecht als ik me zorgen maak over de kosten van de behandeling?
• Moet ik naar andere artsen of zorgverleners?

Vragen bij het kiezen van een behandelplan

• Welke behandelingsmogelijkheden heb ik?
• Welk behandelplan raadt u mij aan en waarom is dat beter dan andere?
• Welke ervaring heeft u met de behandeling van dit type kanker? (vraag rechtstreeks aan de behandelend arts)
• Is het raadzaam om een second opinion te vragen? Zo ja, naar wie moet ik dan gaan?
• Wat zal het doel van mijn behandeling zijn?
• Hoeveel tijd heb ik om een behandelplan te kiezen?
• Hoe bereid ik me voor op het begin van de behandeling?
• Hoe lang duurt de behandeling en hoe ziet deze eruit?
• Welke risico's en bijwerkingen zijn verbonden aan mijn behandelplan? Kan ik ze op de een of andere manier beperken?
• Zal de behandeling mijn dagelijks leven beïnvloeden? Zo ja, op welke manier?
• Zal het voorgestelde behandelingsplan een vervroegde menopauze veroorzaken?
• Hoe groot is de kans dat de kanker terugkeert?
• Welke stappen zullen worden ondernomen als de behandeling niet aanslaat of als de kanker terugkeert?
• Zal ik na de behandeling kinderen kunnen krijgen? Zo niet, wat zijn mijn behandelingsmogelijkheden als ik in de toekomst moeder wil worden?

Vragen tijdens de behandeling

• Hoe weten we of de behandeling naar behoren werkt?
• Hoe moet ik omgaan met bijwerkingen?
• Over welke symptomen moet ik het behandelteam direct informeren?
• Hoe kan ik 's avonds, op feestdagen of in het weekend contact met u opnemen? (vraag rechtstreeks aan de behandelend arts)
• Wat voor dieet moet ik volgen?
• Kan ik seks hebben tijdens de behandeling? Hoe zal mijn seksleven veranderen na de behandeling?
• Moet ik aan lichaamsbeweging doen? Zo ja, wat voor soort lichaamsbeweging?
• Welke professional op het gebied van geestelijke gezondheid kunt u mij aanbevelen?

Vragen na de behandeling

• Zijn er dingen die ik beter niet kan doen? Zo ja, welke?
• Heb ik een goed dieet nodig? Zo ja, welke?
• Over welke symptomen moet ik me zorgen maken?
• Hoe ziet de follow-up eruit na de behandeling?
• Moet ik aan lichaamsbeweging doen? Zo ja, welke?
• Hoe vaak moet ik op controle komen?
• Is regelmatig bloedonderzoek nodig? Zo ja, welke?
• Hoe weet ik of de kanker is teruggekeerd? Waar moet ik op letten?
• Wat is het plan als de kanker terugkomt?

Onthoud dat dit slechts voorbeelden van vragen zijn. Het is ook een goed idee om je eigen vragen op te schrijven en ze aan je arts te stellen. Vergeet ook niet dat andere zorgverleners (bijv. verpleegkundigen) ook graag uw vragen zullen beantwoorden.

Vervolgonderzoeken na de behandeling

Ook na afloop van uw behandeling worden er bepaalde onderzoeken uitgevoerd. Deze zijn bedoeld om je conditie te controleren en ook om een eventueel recidief zo snel mogelijk op te sporen. Iedereen die baarmoederhalskanker heeft gehad, moet zijn arts informeren als hij de volgende symptomen opmerkt:

• vaginaal bloedverlies,
• zwelling in de benen,
• buikpijn of rugpijn,
• problemen met plassen,
• hoesten,
• constante vermoeidheid.

De meeste controles worden de eerste twee jaar om de 3-4 maanden uitgevoerd. Daarna moet je ze om de zes maanden laten doen.

Baarmoederhalskanker tijdens de zwangerschap - hoe is de behandeling?

Baarmoederhalskanker tijdens de zwangerschap is zeldzaam. Bovendien is 70%i van de gevallen van baarmoederhalskanker die tijdens de zwangerschap worden ontdekt, stadium I. Het behandelplan hangt af van:

• de grootte van de tumor,
• het stadium van de zwangerschap,
• de toestand van de nabijgelegen lymfeklieren,
• het type tumor.

Als de kanker zich in een heel vroeg stadium bevindt, zullen de meeste artsen aanraden om de zwangerschap voort te zetten en pas na de bevalling met de behandeling te beginnen. Dan zijn de mogelijke opties voornamelijk hysterectomie, radicale trachelectomie of conische biopsie.

In sommige gevallen is het ook mogelijk om tijdens de zwangerschap chemotherapie te geven (in het tweede of derde trimester). Hierdoor zou de tumor moeten krimpen.

Als de kanker zich in een verder gevorderd stadium bevindt, moet de patiënte samen met haar arts beslissen of ze de zwangerschap wil voortzetten. De behandeling waarvoor ze aan het einde van haar zwangerschap kan kiezen, is een hysterectomie of bestraling.

Hoe ga ik om met de behandeling?

Kanker veroorzaakt niet alleen lichamelijke, maar ook psychologische bijwerkingen. Daarom is het belangrijk om hulp te vragen aan specialisten. Dit houdt meestal in:

• het nemen van de juiste medicatie,
• ontspanningstechnieken,
• emotionele steun van dierbaren,
• geestelijke steun.

Een constant gesprek met je arts is ook heel belangrijk. Wees niet bang om je specialist te vragen in welke fase van de behandeling je je bevindt, laat hem of haar aan het begin weten wat je wilt weten en, als je daar behoefte aan hebt, kom meer te weten over steungroepen.

Uitgezaaide baarmoederhalskanker - wat moet ik doen?

Het nieuws van uitgezaaide baarmoederhalskanker is voor velen extreem stressvol en moeilijk. Het betekent echter niet dat je moet opgeven. In dergelijke gevallen zijn er ook behandelingsopties beschikbaar. Vaker wel dan niet hebben verschillende artsen verschillende meningen over het behandelplan, dus het is de moeite waard om alle opties te onderzoeken, zodat je in alle vrijheid kunt kiezen wat voor jou het beste is.

In de meeste gevallen zal de behandeling van gevorderde baarmoederhalskanker bestaan uit een combinatie van radiotherapie en chemotherapie.

Remissie en mogelijke terugkeer

Er is sprake van remissie wanneer de kanker niet meer in het lichaam kan worden waargenomen en er geen symptomen meer zijn. Er wordt onderscheid gemaakt tussen permanente en tijdelijke remissie, dus deze periode gaat gepaard met veel onzekerheid. Ondanks het feit dat er inderdaad veel permanente remissies zijn, is het de moeite waard om met je arts te praten over een mogelijk herval. Als je de risico's begrijpt, kun je je veel beter voorbereiden op een mogelijke terugkeer van de kanker.

Als de kanker terugkeert, is een nieuwe cyclus van onderzoeken nodig. Terugkerende kanker kan zich voordoen in hetzelfde gebied, in de buurt ervan of in een heel ander gebied. Vrouwen die baarmoederhalskanker hebben gehad, lopen ook een hoger risico op andere vormen van kanker, zoals:

• kanker van de mond en keel,
• kanker van het strottenhoofd,
• anale kanker,
• vulvarkanker,
• vaginale kanker
• longkanker
• kanker van de blaas en de urineleider,
• maagkanker
• darmkanker,
• alvleesklierkanker.

Hoe kun je het risico op terugkeer van kanker verkleinen?

Er zijn stappen die je kunt nemen om je risico op terugkeer van kanker te verminderen. Bovendien hebben deze gedragingen een positieve invloed op je algehele gezondheid en verminderen ze de kans op andere ziekten.

Hoe kun je het risico op terugkeer van kankerverkleinen?

• Vermijd tabaksproducten.
• Eet evenwichtig en zorg voor een gezond gewicht.
• Wees lichamelijk actief en vermijd een zittende levensstijl.
• Misbruik geen alcohol en geef het liefst helemaal op.

Wat als de behandeling niet werkt?

Een volledige genezing van baarmoederhalskanker is niet altijd mogelijk. Als de kanker niet onder controle of genezen kan worden, noemen we deze ongeneeslijk of zelfs fataal.

Mensen met vergevorderde kanker van wie de prognose aangeeft dat ze minder dan zes maanden zullen overleven, kunnen kiezen voor palliatieve zorg. Het doel hiervan is om de beste kwaliteit van leven te bieden aan mensen die het einde van hun leven naderen.

Baarmoederhalskanker - prognose

De meesten van ons bekijken de statistieken nadat ze erachter zijn gekomen dat een dierbare kanker heeft ontwikkeld. De prognose hangt echter van verschillende factoren af, zoals:

• het stadium van de kanker,
• het type kanker
• de leeftijd van de patiënt en zijn algemene gezondheidstoestand,
• de aanwezigheid van andere ziekten of gezondheidsproblemen (bijv. verminderde immuniteit).

Baarmoederhalskanker - overlevingskansen

Artsen schatten de prognose van baarmoederhalskanker op basis van gegevens die gedurende vele jaren zijn verzameld. De meest elementaire statistiek is de 5-jaars relatieve overleving. Het vertelt welk percentage van de patiënten met hetzelfde type baarmoederhalskanker en hetzelfde stadium ten minste vijf jaar na de diagnose overleven in vergelijking met mensen in de algemene bevolking.

De 5-jaars relatieve overleving voor alle mensen bij wie baarmoederhalskanker is vastgesteld is 66%.

Hoe begrijpen we de statistieken over prognose?

De overlevingsstatistieken voor baarmoederhalskanker worden geproduceerd op basis van zeer grote groepen mensen. Daarom moeten ze niet worden gebruikt om je eigen overlevingskansen te beoordelen. Neem kennis van een paar feiten die je ervan zullen overtuigen dat statistieken die je prognose aangeven niet als definitief moeten worden beschouwd:

• Iedereen is anders, geen twee mensen op de wereld zijn hetzelfde, dus reacties op behandeling kunnen aanzienlijk verschillen.
• Overlevingsstatistieken worden berekend op zeer grote groepen mensen bij wie verschillende (ook oudere) behandelingen zijn toegepast.
• De geneeskunde gaat voortdurend vooruit, dus we hebben tijd nodig om te bepalen hoe effectief nieuwe behandelingen zijn.

Alleen je arts kent je gezondheidstoestand en hij of zij is degene die je moet vertrouwen met je prognose. Wees niet bang om je specialist te vragen wat je overlevingskansen zijn en je zult zeker een eerlijk antwoord krijgen.

Zie ook:

• Dag van de mergdonor

Samenvatting

Bedankt voor het lezen van dit artikel. Ik hoop dat je veel hebt geleerd over baarmoederhalskanker. Maar als je vragen hebt, stel ze dan gerust in het commentaargedeelte. Maar kijk eerst eens wat anderen je hebben gevraagd.