- Strona Główna
- Dla sportowców
- L-karnityna
L karnityna: opinie, przeciwwskazania, co daje za efekty i skutki uboczne
L-karnityna wspiera nie tylko redukcję masy ciała, ale także Twoją wątrobę i... płodność.
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dlaczego możesz nam zaufać
Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.
Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym
Informacja o reklamach
Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.
Dowiedz się więcej w naszym regulaminie
Do pewnych substancji przykleja się łatki. I tak jak kofeina pobudza, a magnez jest na skurcze, to L-karnityna… odchudza. Tylko że te i inne substancje oferują wiele więcej ciekawych właściwości.
A co, jeśli Ci powiem, że L-karnityna skuteczniej wesprze Twoją wątrobę i gospodarkę cukrowo-insulinową, niż zrzuci za Ciebie 5 kilogramów? Wspólnie z dietetyczką i trenerką Martą Kaczorek zrywamy łatkę spalacza tłuszczu z L-karnityny – ona może znacznie więcej.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Co to jest L-karnityna.
- Co daje i jakie efekty przynosi jej suplementacja.
- Czy L-karnityna wspomaga odchudzanie.
- Jakie są przeciwwskazania i skutki uboczne stosowania L-karnityny.
Zobacz też:
- Cytrulina
- BCAA – działa czy nie?
- Kreatyna
- Kofeina
- NAC
- Odżywka białkowa
- Omega-3 w diecie sportowca
- Kolagen dla sportowców
- Kolagen dla biegaczy
L-karnityna – co to?
L-karnityna to biologicznie aktywna forma karnityny wykorzystywana przez organizm. Ponad 95% zapasów L-karnityny znajduje się w mięśniach, a śladowe ilości we krwi, wątrobie, sercu i nerkach. Odgrywa ważną rolę w produkcji energii poprzez transport kwasów tłuszczowych do mitochondriów komórek .
Proces transportu kwasów tłuszczowych do mitochondriów w komórkach jest ważny, ponieważ w mitochondriach kwasy tłuszczowe są przekształcane w energię .
Skąd nazwa?
„Karnityna” pochodzi od łacińskich caro, carnis, czyli „mięso”, ponieważ po raz pierwszy wyizolowano ją właśnie z mięśni w 1905 roku .
Czy karnityna i L-karnityna to jest to samo?
Karnityna i L-karnityna to w zasadzie to samo – terminy te są często używane zamiennie. Karnityna to aminokwas, który jest naturalnie produkowany w organizmie oraz pobierany z pożywienia. L-karnityna to z kolei biologicznie aktywna forma karnityny, czyli ta, która jest używana przez Twój organizm .
Co oznacza „L” przy karnitynie?
Marta Kaczorek tłumaczy:
Karnityna może występować w organizmie w dwóch formach, które są wzajemnym lustrzanym odbiciem – jedna forma to D-karnityna, a druga to L-karnityna. Ale tylko jedna z nich – L-karnityna – jest aktywna i faktycznie użyteczna dla Twojego organizmu.
Jak działa L-karnityna?
Dotychczasowe badania naukowe sugerują, że jej korzystny wpływ na organizm może wynikać ze wspierania produkcji energii komórkowej, zwiększania zdolności antyoksydacyjnych, ochrony błon komórkowych przed stresem oksydacyjnym, zmniejszania stanu zapalnego i zwiększania poziomu tlenku azotu .
Rodzaje karnityny
Wyróżnia się cztery formy karnityny. Poniżej przeczytasz, czym się różnią i jak działają .
Forma |
Charakterystyka |
L-winian L-karnityny |
Powszechnie dodawana do suplementów diety dla sportowców ze względu na szybkie tempo wchłaniania. Może pomagać przy potreningowej bolesności mięśni i ich regeneracji oraz przy spalaniu tkanki tłuszczowej. |
Acetylo-L-karnityna (ALCAR) |
To prawdopodobnie najskuteczniejsza forma dla zdrowia układu nerwowego i mózgu. Najlepiej przekracza barierę krew-mózg. Badania sugerują, że może też przynosić korzyści osobom cierpiącym na choroby neurodegeneracyjne. |
Propionylo-L-karnityna |
Ta forma dobrze sprawdza się w przypadku problemów z układem krążenia, takich jak choroby naczyń obwodowych i wysokie ciśnienie krwi. Według starszych badań naukowych może ona zwiększać produkcję tlenku azotu, który poprawia przepływ krwi. |
D-karnityna |
Wykazano, że ta nieaktywna forma zmniejsza poziom karnityny we krwi i zwiększa gromadzenie się tłuszczu, prowadząc do zapalenia wątroby i stresu oksydacyjnego. |
L-karnityna – właściwości
Wiele osób decyduje się na suplementację L-karnityny ze względu na jej korzystne właściwości dla zdrowia. Dotychczasowe badania sugerują, że ten aminokwas potencjalnie :
Wspiera odchudzanie
L-karnityna to częsty składnik obecny w suplementach diety na odchudzanie. Obszerny przegląd badań z 2020 roku obejmujący 37 badań z udziałem 2292 uczestników sugeruje, że suplementacja L-karnityną w celu redukcji masy ciała :
- przynosiła najlepsze efekty w porcji 2000 mg dziennie,
- zmniejszyła masę ciała średnio o 1,21 kg,
- obniżyła BMI o 0,24 kg/m2,
- zmniejszyła masę tkanki tłuszczowej średnio o 2,08 kg,
- nie miała wpływu na zawartość tkanki tłuszczowej na brzuchu.
Czy to dobre wyniki? Tak, zawsze utrata masy ciała i tłuszczu (szczególnie u osób z nadwagą) jest pożądana, jednak kluczowy jest deficyt kaloryczny (jesz mniej, niż Twoje zapotrzebowanie energetyczne) .
Czy L-karnityna działa bez ćwiczeń?
Nie, L-karnityna nie działa bez ćwiczeń. Samo łykanie kapsułek (nawet wysokich dawek jak 4000 mg) czy zastrzyki z L-karnityną nie zmniejszą masy ciała. Do tego potrzebna jest dieta redukcyjna, najlepiej połączona z aktywnością fizyczną . L-karnityna może jedynie wspomagać proces odchudzania.
Poprawia wydajność ćwiczeń
Kilka badań naukowych sugeruje, że L-karnityna może pomóc sportowcom na kilka sposobów. Jej działanie ma wpływ na :
- wydłużenie wydajności i efektywności podczas treningu,
- regenerację mięśni,
- opóźnienie uczucia zmęczenia,
- zwiększanie dopływu tlenu do mięśni,
- usprawnienie przepływu krwi i produkcji tlenku azotu,
- zmniejszenie bolesności mięśni,
- produkcję czerwonych krwinek (transportują tlen w organizmie i mięśniach).
L-karnityna będzie pomocnym suplementem diety dla osób aktywnych, a najlepiej jeśli będzie przyjmowana na około 30–60 minut przed treningiem w porcji 2000 mg.
Wspiera leczenie cukrzycy typu II
L-karnityna może być pomocnym suplementem diety dla pacjentów z cukrzycą typu 2.
W 2023 roku opublikowano przegląd 41 badań z udziałem 2900 osób, które sugerują, że suplementacja L-karnityną może :
- obniżyć poziom cukru i hemoglobiny we krwi na czczo,
- zmniejszyć wskaźnik insulinooporności HOMA-IR,
- poprawić wrażliwość na insulinę u osób z cukrzycą, nadwagą lub otyłością,
- pomóc poprawić funkcjonowanie komórek trzustki odpowiedzialnych za produkcję insuliny.
Korzystne działanie L-karnityny może wynikać z jej wpływu na zmianę receptorów insuliny i ekspresji określonych genów, które regulują metabolizm cukru .
Poprawia jakość nasienia
Obszerny przegląd badań z 2023 roku sugeruje, że L-karnityna może poprawiać płodność u mężczyzn .
Przegląd obejmował 69 prac naukowych z udziałem 4000 dorosłych mężczyzn z potwierdzoną niepłodnością lub subpłodnością. Badano terapie żywieniowe lub stosowanie suplementów diety w celu poprawy płodności.
Suplementacja L-karnityną spowodowała wzrost ruchliwości plemników oraz przyczyniła się do poprawy wskaźnika ciąż. Jednak nie miała wpływu na stężenie plemników i objętość nasienia . Dla poprawy parametrów płodności najlepsze efekty przynosiła kombinacja L-karnityny i selenu .
Poprawia płodność kobiet
Przegląd badań z 2018 roku sugeruje obiecującą rolę L-karnityny w poprawie płodności kobiecej. L-karnityna i acetylo-L-karnityna mają ogromne możliwości w zakresie regulowania stresu oksydacyjnego oraz metabolicznego żeńskiego układu rozrodczego .
Obie te formy, pojedynczo lub w połączeniu z innymi składnikami odżywczymi, a także antyoksydantami, mają silne działanie poprawiające lub przywracające funkcje rozrodcze kobiet .
Wspiera zdrowie wątroby
W badaniach naukowych suplementacja L-karnityną wykazuje ochronne działanie na wątrobę, szczególnie u pacjentów z NAFLD – niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby .
Metaanaliza z 2023 roku, która obejmowała 8 badań z udziałem 544 uczestników z NAFLD wykazała, że L-karnityna w porównaniu z placebo obniżyła (poprawiła) poziom enzymów wątrobowych ALT, AST oraz trójglicerydów. Porcje dzienne wahały się od 500 do 2250 mg L-karnityny.
Mimo obiecujących badań L-karnityna nie jest popularnym składnikiem aktywnym w suplementach na wątrobę. Producenci preparatów stawiają na kurkumę, glutation, sylimarynę czy wyciągi z karczocha.
Wspomaga leczenie PCOS
Zespół policystycznych jajników (PCOS ang. polycystic ovary syndrome) to zaburzenie endokrynologiczne, dotykające kobiety w wieku rozrodczym. Wpływa m.in. na zaburzenia miesiączkowania i problemy z płodnością . Problem może dotyczyć 8–20% kobiet w wieku reprodukcyjnym na całym świecie .
Badanie z 2019 roku obejmowało 74 pacjentki z PCOS. Przez 12 tygodni przyjmowały 3000 mg L-karnityny dziennie.
Po tym czasie u badanych zaobserwowano :
- znaczną poprawę wrażliwości na insulinę,
- wzrost poziomu HDL (tzw. dobrego cholesterolu) we krwi,
- obniżenie poziomu LDL (tzw. złego cholesterolu) we krwi,
- obniżenie wskaźnika BMI,
- bardziej regularne cykle miesiączkowe,
- zmniejszenie hirsutyzmu (nadmiernego owłosienia w obszarach typowo męskich).
Może wspierać zdrowie mózgu
Analiza badań naukowych z 2020 roku sugeruje, że suplementacja acetylo-L-karnityną (ALCAR) może zapobiegać upośledzeniu funkcji umysłowych związanych z wiekiem i poprawić parametry uczenia się .
W badaniu z 2018 roku z udziałem osób z demencją 1500 miligramów (mg) ALCAR dziennie przez 28 tygodni znacząco poprawiło funkcjonowanie mózgu.
Inne badania na zdrowych osobach przyniosły jednak mieszane wyniki . Pamiętaj, że demencji najlepiej zapobiegać i dbać o układ nerwowy już za młodu.
L-karnityna a depresja
Naukowcy bardzo ostrożnie podchodzą do stosowania suplementów diety w przebiegu depresji, ponieważ leczenie farmakologiczne w połączeniu z terapią przynosi najlepsze efekty. Kilka badań sprawdzało, czy L-karnityna wpływa na przebieg tej choroby, gdy jest stosowana jako uzupełnienie terapii.
W przeglądzie z 2018 roku naukowcy przeanalizowali 12 badań z udziałem łącznie 791 pacjentów z depresją. Sugeruje on, że suplementacja acetylo-L-karnityny zmniejszyła objawy depresji w porównaniu z placebo .
Co ciekawe, w niektórych przypadkach zauważono, że suplementacja tym aminokwasem powodowała mniej skutków ubocznych niż leki antydepresyjne .
Jeśli cierpisz na depresję lub inne zaburzenia, pamiętaj, aby przede wszystkim konsultować leczenie z lekarzem, a suplementację traktować jako dodatek.
L-karnityna a autyzm
Polscy badacze podjęli ciekawy temat wpływu L-karnityny przy spektrum autyzmu w Journal of Clinical Medicine z 2021 roku . Zebrane dane z badań sugerują, że L-karnityna poprawia funkcje neurologiczne i neuropsychiatryczne u pacjentów ze spektrum autyzmu.
Terapia L-karnityną wykazuje pozytywne korelacje pomiędzy wzrostem L-karnityny w surowicy a redukcją specyficznych objawów autystycznych.
L-karnityna na… łysienie
Badanie z 2018 roku sugeruje, że systematyczne wcieranie balsamów zawierających m.in. propionylo-l-karnitynę skutecznie łagodzi wypadanie włosów związane z łysieniem androgenowym, a także wspomaga wzrost kosmyków .
Dzienne zapotrzebowanie na L-karnitynę
Nie ma ustalonego dziennego zapotrzebowania na L-karnitynę. W 1989 r. Rada ds. Żywności i Żywienia (FNB) Narodowej Akademii Nauk, Inżynierii i Medycyny stwierdziła, że karnityna nie jest niezbędnym składnikiem odżywczym .
Dlatego zdrowe dzieci i dorośli nie muszą spożywać karnityny z pożywienia lub suplementów, ponieważ wątroba i nerki syntetyzują wystarczające ilości, aby zaspokoić dzienne zapotrzebowanie .
Organizm wytwarza ok. 15–20 mg karnityny dziennie. Jej naturalna produkcja odbywa się w nerkach i wątrobie. W Twoim ciele znajduje się ok. 20 g karnityny.
Niedobór karnityny
Niedobór karnityny jest rzadki i najczęściej wynika z problemów genetycznych związanych z zaburzeniami pracy mechanizmu transportującego karnitynę lub z powodu chorób (np. przewlekłej niewydolności nerek) . Niedobór karnityny objawia się osłabieniem, zanikiem mięśni szkieletowych, niewydolnością mięśni, męczliwością .
Nadmiar karnityny
Do nadmiaru L-karnityny dochodzi najczęściej wskutek stosowania zbyt dużych ilości suplementów diety z tym związkiem – zazwyczaj powyżej 4000 mg dziennie. Nadmiarowa suplementacja może powodować nudności, wymioty, skurcze brzucha, biegunkę, rybi zapach skóry, osłabienie mięśni u osób z mocznicą i drgawki u osób z zaburzeniami napadowymi .
Nie przesadzaj
W badaniach naukowych stosowano dawki rzędu nawet 4500 mg, jednak uczestnicy przyjmowali takie ilości w kontrolowanych, bezpiecznych warunkach przez ściśle określony czas. Pamiętaj, że efekty możesz osiągnąć przy 2000 mg dziennie – więcej nie znaczy lepiej.
Najlepsze źródła L-karnityny
Najwięcej L-karnityny znajdziesz w czerwonym mięsie – wołowinie, wieprzowinie, baraninie, koninie oraz w mięsie z kangura, drobiu, a w mniejszych ilościach w innych produktach odzwierzęcych, np. jajkach, mleku, serach .
Zawartość tego aminokwasu w produktach spożywczych zależy od warunków hodowli zwierzęcia, obróbki termicznej i może się znacznie wahać. Jednak nie jest trudno pozyskać L-karnitynę z żywności.
Produkty bogate w L-karnitynę
Produkt |
Zawartość L-karnityny w 100 g |
Mięso z kangura |
637 mg |
Konina |
423 mg |
Jagnięcina |
190 mg |
Wołowina |
139 mg |
Filet z kaczki |
73 mg |
Boczniak (grzyb) |
53 mg |
Filet z indyka |
51–200 mg |
Maślanka |
38 mg |
Wieprzowina |
25–60 mg |
Filet z kurczaka |
13–34,4 mg |
Mleko |
1,4–42,8 mg |
Szacuje się, że przeciętny człowiek spożywa dziennie 20–200 mg karnityny .
Karnityna pochodząca z żywności charakteryzuje się stosunkowo wysoką przyswajalnością, bo na poziomie ok. 54–76%. Biodostępność karnityny z suplementów diety jest o wiele niższa i wynosi ok. 14–18%.
Jak stosować L-karnitynę?
W badaniach nad potencjalnymi korzyściami płynącymi ze stosowania L-karnityny stosowano szeroki zakres dawek. Zazwyczaj efekty przynosi spożywanie 500–4000 mg dziennie na czczo lub 0,5–1 godzinę przed aktywnością fizyczną .
Dzienna porcja może się różnic w zależności od producenta, formy karnityny i celu suplementacji, ale skuteczność w badaniach naukowych wykazuje stosowanie:
- L-winian L-karnityny: w celu poprawy wydajności ćwiczeń i wspomagania spalania tkanki tłuszczowej stosuje się od 1000 do 4000 mg dziennie .
- Acetylo-L-karnityna: dla poprawy funkcjonowania mózgu stosuje się od 500 do 3000 mg dziennie .
- Propionylo-L-karnityna: w przypadku wsparcia układu sercowo-naczyniowego stosuje się 500–2000 mg dziennie .
L-karnityna przed czy po posiłku?
Aby zwiększyć wchłanialność L-karnityny, najlepiej przyjmować ją na czczo lub na około 0,5–1 godzinę przed posiłkiem. Pamiętaj, że przyswajalność karnityny z suplementów diety jest niska i wynosi zaledwie 14–18% .
Odpowiednia ilość witaminy C i żelaza w diecie sprzyja naturalnej produkcji karnityny i przyswajaniu jej z suplementów diety .
Z czym nie łączyć L-karnityny?
L-karnityny nie należy łączyć z lekami wpływającymi na krzepliwość krwi (np. warfaryna, acenokumarol) oraz nie powinno się jej przyjmować równocześnie z lekami zawierającymi hormony tarczycy. L-karnityna wpływa na nasilenie lub osłabienie działania tych preparatów.
L-karnityna – czy warto?
Tak, warto suplementować L-karnitynę, szczególnie jeśli nie spożywasz mięsa, które jest jej naturalnym, dobrze przyswajalnym źródłem (organizm wchłania ok. 54–76%). Może być pomocna podczas redukcji masy ciała oraz służyć jako wsparcie przy cukrzycy, PCOS czy poprawie jakości nasienia.
Pamiętaj, że sama suplementacja nie pomoże w wyżej wymienionych dolegliwościach, a przyjmowanie powinieneś skonsultować z lekarzem. Traktuj suplementy diety z L-karnityną jako dodatek i wsparcie, a nie główne źródło leczenia czy utraty masy ciała.
Przeciwwskazania do stosowania L-karnityny
Przeciwwskazania do stosowania L-karnityny to :
- ciąża (nie jest znany wpływ suplementacji na zdrowie dziecka i matki),
- karmienie piersią,
- stosowanie leków wpływających na krzepliwość krwi, leków zawierających hormony tarczycy,
- diagnozowane choroby nerek lub padaczka.
Przed rozpoczęciem suplementacji, skonsultuj się z lekarzem, by ustalić odpowiednią porcję dzienną, uniknąć interakcji z lekami i dopasować porę przyjmowania, by L-karnityna pomogła – a nie zaszkodziła.
L-karnityna – skutki uboczne
Skutki uboczne stosowania L-karnityny występują zazwyczaj przy stosowaniu dawek powyżej 4000 mg i powodują: nudności, wymioty, skurcze brzucha, biegunkę i rybi zapach potu lub oddechu. Może również powodować osłabienie mięśni u osób z mocznicą i drgawki u osób z zaburzeniami napadowymi .
Skąd rybi zapach?
Niektóre badania donoszą o rybim zapachu oddechu i potu po suplementacji L-karnityną. Jest to prawdopodobnie spowodowane tworzeniem się trimetyloaminy. Ten związek powstaje podczas rozkładu roślin i zwierząt, jest odpowiedzialny za zapach nieświeżych ryb, niektórych zakażeń oraz nieświeżego oddechu .
Zobacz też:
- Berberyna - właściwości
- Berberyna na odchudzanie
- Białko przed czy po treningu?
- Koncentrat białka serwatkowego (WPC)
- Izolat białka serwatkowego (WPI)
- Hydrolizat białka serwatkowego (WPH)
- Białko roślinne
- Kazeina
- Białko
- Cytrulina
- Arginina
Podsumowanie
- L-karnityna to biologicznie aktywna forma karnityny wykorzystywana przez organizm. Odgrywa ważną rolę w produkcji energii poprzez transport kwasów tłuszczowych do mitochondriów komórek.
- Ponad 95% zapasów L-karnityny znajduje się w mięśniach, a śladowe ilości we krwi, wątrobie, sercu i nerkach.
- L-karnityna może wspierać utratę masy ciała, ale najlepsze efekty osiąga w połączeniu z dietą opartą o deficyt kaloryczny i ćwiczeniami.
- Suplementacja L-karnityną może wspierać pacjentów z cukrzycą i chorobami wątroby, jest również pomocna dla kobiet z PCOS i problemami z płodnością u obu płci.
- Najwięcej L-karnityny znajdziesz w czerwonym mięsie – wołowinie, wieprzowinie, baraninie, koninie oraz w mięsie z kangura.
- Niedobór L-karnityny jest rzadki, a nadmiar pojawia się zazwyczaj z powodu nierozsądnej suplementacji.
- Dawkowanie w przypadku suplementacji zależy od celu stosowania i oczekiwanych efektów, ale zazwyczaj jest to 500–4000 mg dziennie na czczo.
- Przed suplementacją warto skonsultować z lekarzem jej zasadność oraz porcję dzienną, by sobie nie zaszkodzić.
FAQ
Czy L-karnityna spala tłuszcz?
Przegląd naukowy z 2020 roku, który obejmował 37 badań, wykazał, że suplementacja L-karnityną w porcji 2000 mg dziennie może pomagać w utracie tkanki tłuszczowej, ponieważ wspiera ona przenoszenie większej ilości kwasów tłuszczowych do komórek w celu ich spalenia i uzyskania energii.
Ile L-karnityny na odchudzanie?
L-karnitynę na odchudzanie stosuje się zazwyczaj w porcji 2000 mg dziennie. Suplementacja musi być połączona z aktywnością fizyczną i dietą redukcyjną, aby zobaczyć efekty w postaci zmniejszenia masy ciała.
Czy CLA z zieloną herbatą plus L-karnityna działa?
Suplement diety CLA z zieloną herbatą plus L-karnityna to kapsułki wspomagające proces odchudzania. Składniki aktywne zawarte w preparacie mogą pomóc w metabolizowaniu tłuszczów, regulacji glikemii i wspierają układ sercowo-naczyniowy. Samo spożywanie kapsułek nie powoduje jednak utraty masy ciała, do tego potrzebna jest dieta redukcyjna i aktywność fizyczna.
L-karnityna a D-karnityna – jaka jest różnica?
L-karnityna jest aktywna biologicznie, a D-karnityna nie. Ponadto L-karnityna i D-karnityna są izomerami, co oznacza, że mają te same atomy, ale różnią się sposobem, w jaki są one ułożone przestrzennie. Są lustrzanymi odbiciami, więc nie da się nałożyć jednej formy na drugą.
Czy L-karnityna zatrzymuje wodę?
Nie, L-karnityna nie zatrzymuje wody w organizmie. Wręcz odwrotnie – suplementy z L-karnityną (od 1000 mg) są polecane dla osób, które nie mogą stosować termogeników (spalaczy tłuszczu, najczęściej ze stymulantami takimi jak kofeina) i dla osób mających problem z ciśnieniem krwi.
Jaka jest najlepsza L-karnityna?
Najlepsza L-karnityna na poprawę wydajności ćwiczeń i wspomagania spalania tkanki tłuszczowej to L-winian l-karnityny w porcji 2000 mg dziennie. Dla poprawy funkcjonowania mózgu sprawdzi się acetylo-L-karnityna, a w przypadku wsparcia układu sercowo-naczyniowego stosuje się propionylo-L-karnitynę.
Czy L-karnityna jest zdrowa?
L-karnityna jako suplement diety jest substancją bezpieczną i dobrze tolerowaną przez ludzki organizm, co potwierdza wiele badań naukowych. W niektórych przypadkach suplementacja L-karnityny może jednak powodować skutki uboczne, zazwyczaj ze strony układu pokarmowego.
Źródła
Zobacz wszystkie
Abdullah, M., Jamil, R. T., & Attia, F. N. (2023). Vitamin C (Ascorbic Acid). W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499877/
Agarwal, A., Sengupta, P., & Durairajanayagam, D. (2018). Role of L-carnitine in female infertility. Reproductive Biology and Endocrinology : RB&E, 16, 5. https://doi.org/10.1186/s12958-018-0323-4
Almannai, M., Alfadhel, M., & El-Hattab, A. W. (2019). Carnitine Inborn Errors of Metabolism. Molecules (Basel, Switzerland), 24(18), 3251. https://doi.org/10.3390/molecules24183251
Bloomer, R. J., Smith, W. A., & Fisher-Wellman, K. H. (2007). Glycine propionyl-L-carnitine increases plasma nitrate/nitrite in resistance trained men. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 4, 22. https://doi.org/10.1186/1550-2783-4-22
Bloomer, R. J., Tschume, L. C., & Smith, W. A. (2009). Glycine propionyl-L-carnitine modulates lipid peroxidation and nitric oxide in human subjects. International Journal for Vitamin and Nutrition Research. Internationale Zeitschrift Fur Vitamin- Und Ernahrungsforschung. Journal International De Vitaminologie Et De Nutrition, 79(3), 131–141. https://doi.org/10.1024/0300-9831.79.3.131
Chen, N., Yang, M., Zhou, M., Xiao, J., Guo, J., & He, L. (2017). L‐carnitine for cognitive enhancement in people without cognitive impairment. The Cochrane Database of Systematic Reviews, 2017(3), CD009374. https://doi.org/10.1002/14651858.CD009374.pub3
Dahash, B. A., & Sankararaman, S. (2023). Carnitine Deficiency. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559041/
Eder, K., Felgner, J., Becker, K., & Kluge, H. (2005). Free and total carnitine concentrations in pig plasma after oral ingestion of various L-carnitine compounds. International Journal for Vitamin and Nutrition Research. Internationale Zeitschrift Fur Vitamin- Und Ernahrungsforschung. Journal International De Vitaminologie Et De Nutrition, 75(1), 3–9. https://doi.org/10.1024/0300-9831.75.1.3
Evans, A. M., & Fornasini, G. (2003). Pharmacokinetics of L-carnitine. Clinical Pharmacokinetics, 42(11), 941–967. https://doi.org/10.2165/00003088-200342110-00002
Li, J.-M., Li, L.-Y., Zhang, Y.-X., Jiang, Z.-Y., Limbu, S. M., Qiao, F., Degrace, P., Chen, L.-Q., Zhang, M.-L., & Du, Z.-Y. (2019). Functional differences between l- and d-carnitine in metabolic regulation evaluated using a low-carnitine Nile tilapia model. The British Journal of Nutrition, 122(6), 625–638. https://doi.org/10.1017/S000711451900148X
Liu, A., Cai, Y., Yuan, Y., Liu, M., Zhang, Z., Xu, Y., & Jiao, P. (2023). Efficacy and safety of carnitine supplementation on NAFLD: A systematic review and meta-analysis. Systematic Reviews, 12(1), 74. https://doi.org/10.1186/s13643-023-02238-w
Oh, H., Park, C. H., & Jun, D. W. (2022). Impact of l-Carnitine Supplementation on Liver Enzyme Normalization in Patients with Chronic Liver Disease: A Meta-Analysis of Randomized Trials. Journal of Personalized Medicine, 12(7), 1053. https://doi.org/10.3390/jpm12071053
Pennisi, M., Lanza, G., Cantone, M., D’Amico, E., Fisicaro, F., Puglisi, V., Vinciguerra, L., Bella, R., Vicari, E., & Malaguarnera, G. (2020). Acetyl-L-Carnitine in Dementia and Other Cognitive Disorders: A Critical Update. Nutrients, 12(5), 1389. https://doi.org/10.3390/nu12051389
Polycystic ovary syndrome. (b.d.). Pobrano 15 listopad 2023, z https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/polycystic-ovary-syndrome
Răşanu, T., Mehedinţi-Hâncu, M., Alexianu, M., Mehedinţi, T., Gheorghe, E., & Damian, I. (2012). Carnitine deficiency. Romanian Journal of Morphology and Embryology = Revue Roumaine De Morphologie Et Embryologie, 53(1), 203–206.
Rebouche, C. J. (2004). Kinetics, Pharmacokinetics, and Regulation of l-Carnitine and Acetyl-l-carnitine Metabolism. Annals of the New York Academy of Sciences, 1033(1), 30–41. https://doi.org/10.1196/annals.1320.003
Rospond, B., & Chłopicka, J. (2013). [The biological function of L-carnitine and its content in the particular food examples]. Przeglad Lekarski, 70(2), 85–91.
Salehpour, S., Nazari, L., Hoseini, S., Moghaddam, P. B., & Gachkar, L. (2019). Effects of L-carnitine on Polycystic Ovary Syndrome. JBRA Assisted Reproduction, 23(4), 392–395. https://doi.org/10.5935/1518-0557.20190033
Savic, D., Hodson, L., Neubauer, S., & Pavlides, M. (2020). The Importance of the Fatty Acid Transporter L-Carnitine in Non-Alcoholic Fatty Liver Disease (NAFLD). Nutrients, 12(8), 2178. https://doi.org/10.3390/nu12082178
Stefan, M., Sharp, M., Gheith, R., Lowery, R., Ottinger, C., Wilson, J., Durkee, S., & Bellamine, A. (2021). L-Carnitine Tartrate Supplementation for 5 Weeks Improves Exercise Recovery in Men and Women: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Nutrients, 13(10), 3432. https://doi.org/10.3390/nu13103432
Talenezhad, N., Mohammadi, M., Ramezani-Jolfaie, N., Mozaffari-Khosravi, H., & Salehi-Abargouei, A. (2020). Effects of l-carnitine supplementation on weight loss and body composition: A systematic review and meta-analysis of 37 randomized controlled clinical trials with dose-response analysis. Clinical Nutrition ESPEN, 37, 9–23. https://doi.org/10.1016/j.clnesp.2020.03.008
Traina, G. (2016). The neurobiology of acetyl-L-carnitine. Frontiers in Bioscience (Landmark Edition), 21(7), 1314–1329. https://doi.org/10.2741/4459
Veronese, N., Stubbs, B., Solmi, M., Ajnakina, O., Carvalho, A. F., & Maggi, S. (2018). Acetyl-L-Carnitine Supplementation and the Treatment of Depressive Symptoms: A Systematic Review and Meta-Analysis. Psychosomatic Medicine, 80(2), 154–159. https://doi.org/10.1097/PSY.0000000000000537
Virmani, M. A., & Cirulli, M. (2022). The Role of l-Carnitine in Mitochondria, Prevention of Metabolic Inflexibility and Disease Initiation. International Journal of Molecular Sciences, 23(5), 2717. https://doi.org/10.3390/ijms23052717
Zafar, M. I., Mills, K. E., Baird, C. D., Jiang, H., & Li, H. (2023). Effectiveness of Nutritional Therapies in Male Factor Infertility Treatment: A Systematic Review and Network Meta-analysis. Drugs, 83(6), 531–546. https://doi.org/10.1007/s40265-023-01853-0
Redakcja
Poznaj zespółpaź 15
Cytrulina to aminokwas, który jest częstym wyborem do suplementacji wśród sportowców.
gru 09
Kreatyna to jeden z najlepiej przebadanych suplementów diety o wysokim profilu bezpieczeństwa.