Kwasy omega
Tran

Tran: co to, rodzaje, właściwości, działanie i dawkowanie

Zbiór najważniejszych informacji o tranie i jego działaniu na organizm człowieka.

Autor

Redaktor Natu.Care

Recenzja

Magister farmacji

Media o nas:

Spis treści

Tran to skoncentrowany olej produkowany głównie z wątroby dorsza atlantyckiego. Swoje cenne właściwości prozdrowotne zawdzięcza kwasom omega-3, a także witaminom A i D. W tym artykule znajdziesz niezbędne informacje o tranie.

Dlaczego możesz nam zaufać

Informacja o reklamach

Omne trinum perfectum – to łacińskie przysłowie mówiące, że wszystko, co składa się z trzech, jest doskonałe. Tran to suplement, który najczęściej ma właśnie trzy składowe – kwasy omega-3, witaminę A oraz witaminę D. Tak niewiele potrzeba, aby dostarczać organizmowi tak wiele dobrego. Z tego artykułu dowiesz się, jak działa tran, kto powinien go przyjmować oraz jakie są przeciwwskazania do jego suplementacji.

W tym artykule dowiesz się:

Co to jest i co zawiera
Jakie są rodzaje tranu
Jakie są prozdrowotne właściwości tranu, zarówno dla dzieci jak i dorosłych
Jak rozsądnie i bezpiecznie suplementować dietę tranem (oraz kiedy jest to zalecane)

Zobacz też:

Tran: co to jest?

Tran to skoncentrowany olej wytwarzany z wątroby dorsza atlantyckiego lub innych ryb z rodziny dorszowatych. Jest rodzajem suplementu, który dostarcza nam kwasów omega-3, witaminy A oraz witaminy D. Tran możesz przyjmować w formie płynu, kapsułek, kropli, syropu, a nawet żelek.

Może Cię zainteresować

Kwasy omega – czym są, rodzaje, właściwości, niedobór

Czy istnieje tran z wątroby rekina lub wieloryba?

Na rynku nie brakuje producentów, którzy sprzedają „tran” z wątroby rekina czy wieloryba. W rzeczywistości nie jest to tran, a oleje z organów tych zwierząt. Najczęściej taki olej ma więcej kwasów omega-3 niż olej z wątroby dorsza – prawdziwy tran. W przeciwieństwie do tranu, w składzie pozostałych olejów rybnych nie ma jednak witaminy A oraz D (lub ich dawki są niskie).

Tran pochodzi wyłącznie z wątroby dorsza atlantyckiego lub innych ryb z tej rodziny. Pozostałe suplementy produkowane z wątroby rekina czy wieloryba to oleje.

Ilona Krzak magister farmacji

Tran – właściwości

Tran nie bez powodu był kiedyś podawany dzieciom w szkołach. Liczne właściwości prozdrowotne sprawiły, że olej z wątroby dorsza wciąż jest bardzo popularny.

Zmniejsza stany zapalne

Stan zapalny to proces, który, między innymi, wspomaga organizm w zwalczaniu infekcji. Kiedy jednak stan ten utrzymuje się przez dłuższy czas, może powodować na przykład choroby serca. Tran zawiera kwasy omega-3 oraz witaminę A i D, które, jak sugerują badania, łagodzą stany zapalne.

Co więcej, osoby z niedoborem tych witamin są bardziej narażone na przewlekły stres. Tran uzupełnia ich stężenie w organizmie.

Ogranicza ryzyko chorób serca

Każdego roku blisko 18 milionów ludzi umiera z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego. Kwasy omega-3 – podstawowy składnik tranu – wykazują liczne korzyści dla zdrowia serca. Jak działają?

Obniżają stężenie trójglicerydów we krwi.
Zmniejszają ciśnienie krwi.
Zwiększają stężenie dobrego cholesterolu (HDL).
Zapobiegają zakrzepom krwi.

Wpływa na zdrowie kości

Wraz z wiekiem postępuje utrata masy kostnej. Tran – źródło witaminy D – może ograniczać ten proces. Witamina słońca, jak też jest nazywana witamina D, pozytywnie wpływa na wchłanianie wapnia – niezbędnego minerału dla zdrowia kości. Badania sugerują, że odpowiednie stężenie wapnia oraz witaminy D może zmniejszać utratę masy kostnej u dorosłych.

Kolagen także pozytywnie wpływa na zdrowie stawów i kości. Chciałbyś dowiedzieć się o nim więcej?

Zapraszam do tych artykułów:

Wspiera zdrowie oczu

Co czwarta osoba na świecie ma problemy ze wzrokiem. Badania sugerują, że kwasy omega-3 oraz witamina A (główne składniki tranu) zapobiegają chorobom oczu. Co więcej, omega-3 zmniejszają też ryzyko zachorowania na AMD (zwyrodnienie plamki żółtej).

Wspomaga leczenie depresji

Depresja to powszechna choroba dotykająca około 280 milionów ludzi na całym świecie. Badania powiązały ją z przewlekłym stanem zapalnym, któremu zapobiegają kwasy omega-3. Co więcej, inne badanie sugeruje, że regularna suplementacja tranu (oleju z wątroby dorsza) zmniejsza objawy depresji.

Jakie są inne właściwości tranu?

Ograniczanie bólów stawów (w przypadku reumatoidalnego zapalenia).
Poprawa funkcji poznawczych.
Zapobieganie chorobie Alzheimera czy demencji.
Wspieranie leczenie wrzodów żołądka (takie działanie sugerują wstępne badania na zwierzętach).
Zapobieganie zachorowaniu na stwardnienie rozsiane.

Tran obniża poziom glukozy we krwi, poprawia wrażliwość tkanek na działanie insuliny, a także reguluje poziomu lipidów i cholesterolu we krwi.

Julia SkrajdaDietetyczka

Tran dla dzieci

Kwasy omega-3 wpływają na rozwój mózgu oraz oczu dzieci. Co więcej, oddziałują także na funkcje sercowo-naczyniowe i poznawcze.

Z kolei witamina A wspiera przede wszystkim układ odpornościowy. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca podawać ją dzieciom od 6 do 59 miesiąca życia. Z kolei witamina D zapobiega infekcjom czy cukrzycy. To tylko kilka powodów, dla których dzieci powinny suplementować tran.

Jak działa tran dla dzieci?

Zapobiega krzywicy.
Ogranicza ryzyko zachorowania na cukrzycę typu I.
Zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji.
Wspiera zdrowie oczu.

Uwaga!

Podając dziecku tran, stosuj się do dawkowania producenta.

Dzieciom karmionym mlekiem modyfikowanym, nie powinno podawać się tranu. Kwasy omega-3, witamina A oraz witamina E najczęściej już w nim występują. Łączenie tranu i mleka modyfikowanego może prowadzić do hiperwitaminozy.

Julia SkrajdaDietetyczka

Jak przekonać dziecko do przyjmowania tranu?

Tran w płynie najczęściej nie smakuje najlepiej. Niejedno dziecko może szybko się do niego zrazić, dlatego dobrym rozwiązaniem mogą być kapsułki. Jeśli jednak Twoje dziecko ma problem z ich połykaniem, wybierz płyn o ulubionym smaku malucha.

Na rynku nie brakuje preparatów, które nie tylko „zabijają” nieprzyjemny smak, a także nadają nowy – na przykład malinowy czy brzoskwiniowy. Równie przyjazne dla Twojego dziecka mogą być żelki, które będą smakować o niebo lepiej niż standardowy tran w płynie. Poza tym do wyboru masz także syropy. W tym przypadku także warto dopasować smak do preferencji dziecka.

Uwaga!

Suplementy smakowe najczęściej zawierają duże ilości cukru. Jego dobrym odpowiednikiem, jako składowe tranu, mogą być słodziki lub maltodekstryna.

Tranu nie zaleca się podawać dzieciom poniżej pierwszego roku życia.

Jak dawkować tran dla dzieci?

Dawkowanie tranu dla dzieci zależne jest konkretnego preparatu. Przed rozpoczęciem suplementacji warto skontaktować się ze specjalistą, który będzie ją monitorował. Pamiętaj o tym, że Twoje dziecko przyjmuje też kwasy omega, a także witaminę A oraz D wraz z dietą, dlatego suplementy nie zawsze będą wskazane.

Tran w ciąży

Tran nie może być przyjmowany w ciąży. Witamina A, która jest jedną ze składowych tych preparatów, nie powinna być suplementowana przez kobiety spodziewające się dziecka.

Z kolei kwasy omega-3 są kluczowe dla neurologicznego rozwoju płodu oraz masy urodzeniowej dziecka. Dlatego kobiety w ciąży powinny rozważyć przyjmowanie oddzielnych suplementów, na przykład kwasów omega-3 w tabletkach.

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników nie zaleca suplementować witaminy A w czasie ciąży. Co więcej, należy unikać się produktów bogatych w tę witaminę. Suplementacja witaminy A przez kobiety spodziewające się dziecka powinna mieć miejsce wyłącznie pod nadzorem lekarza.

Marta Kaczorekdietetyczka kliniczna i trenerka personalna

Tran a karmienie piersią

W czasie karmienie piersią kobiety powinny przyjmować od 250 do 375 mg EPA oraz DHA dziennie. Suplementacja kwasów omega zapobiega depresji poporodowej, a także poprawia wyniki rozwoju poznawczego u dzieci. Wszystko to może zapewnić nam tran, jednak przed rozpoczęciem suplementacji należy poradzić się lekarza.

Część kobiet przyjmuje odpowiednie ilości witaminy A wraz z dietą – wtedy tran nie będzie konieczny.

Tran – suplementacja

Tran można suplementować w różnych formach. Dorosłym najczęściej proponuje się kapsułki lub płyn. Pierwszą opcję zaleca się osobom, które mają problem ze smakiem tranu. Z kolei płyn to propozycja dla wszystkich, którzy nie przepadają za połykaniem kapsułek.

Wybierając tran zwróć uwagę na jego jakość. Sprawdź, czy ryby z jakich został wyprodukowany nie były poławiane w zanieczyszczonach wodach. Najczęściej nie warto oszczędzać – droższy tran to z reguły wyższa jakość suplementu.

Julia SkrajdaDietetyczka

Kto powinien przyjmować?

Tran zaleca się przyjmować przede wszystkim dzieciom. Sprawdza się on także w przypadku seniorów, którzy nierzadko mają problemy z układem sercowo-naczyniowym. Tran może być także świetnym rozwiązaniem dla osób, które nie przepadają za rybami (głównym źródłem kwasów omega-3 w diecie).

Poza dziećmi, tran warto podawać seniorem, rekonwalescentom, a także osobom po urazach, chorobach czy zabiegach operacyjnych.

Julia SkrajdaDietetyczka

Tran – dawkowanie

Nie ma odgórnie ustalonego dawkowania tranu. Preparaty mają odmienne dawki kwasów omega-3, witaminy A czy witaminy E i to głównie one warunkują określone dawki. Zawsze należy stosować się do zaleceń producenta, lekarza lub farmaceuty.

Rano czy wieczorem – kiedy przyjmować tran?

Nie ma najlepszej pory na przyjmowanie tranu. Jego dobroczynne właściwości powiązane są z długoterminową suplementacją. Część specjalistów zaleca, aby przyjmować tran przed śniadaniem. Dzięki temu możliwe jest uniknięcie nieprzyjemnego posmaku w ustach.

Latem warto zrezygnować z tranu, szczególnie u dzieci, które dużo czasu spędzają na świeżym powietrzu. Z kolei w okresie jesienno-zimowym suplementacja tranu jest wskazana bo może zapobiegać spadkom odporności.

Julia SkrajdaDietetyczka

Przeciwwskazania

Mimo dobroczynnych właściwości tranu, nie każdy powinien go suplementować.

Przeciwwskazania do stosowania tranu to:

ciąża,
przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych, takich jak warfaryna.
astma,
sarkoidoza,
kamienie nerkowe,
niewydolność nerek,
nadmiar wapnia, fosforu lub witaminy D w organizmie,

Uwaga!

Jeśli przyjmujesz jakiekolwiek leki lub suplementy, przed rozpoczęciem przyjmowania tranu skontaktuj się z lekarzem prowadzącym.

Przeciwwskazania do stosowania tranu to kamica nerkowa, sarkoidza oraz hiperkalcemia. Co więcej, tran może wchodzić w reakcje z lekami przeciwzakrzepowymi. Bardzo istotne jest, aby stosować się do zalecanej dawki produecenta.

Julia SkrajdaDietetyczka

Jak długo można suplementować tran?

Nie ma przeciwwskazań, aby stosować tran bez przerwy. Część osób powinna uważać w okresie letnim. Wtedy dostarczamy organizmowi więcej witaminy D niż zimą czy jesienią. Dlatego dodatkowa suplementacja może być zbędna.

Należy także brać pod uwagę długotrwałe zmiany w diecie – uzupełnienie jej o produkty bogate w kwasy omega-3, witaminę A czy witaminę D.

Czy tran może uczulać?

Tak, tran może uczulać. Najczęściej dotyka to osób wrażliwych na ryby czy skorupiaki i przejawia się bólami głowy czy wysypką. Co więcej, badania sugerują, że tran może uczulać także niemowlęta. Objawia się to wymiotami czy biegunką.

Zobacz też:

Podsumowanie

Zapamiętaj:

Tran to skoncentrowany olej z wątroby dorsza atlantyckiego lub innych ryb z rodziny dorszowatych.
W skład tranu wchodzą kwasy omega-3, witamina A oraz witamina D.
Tran m.in. ogranicza ryzyko chorób serca, wspiera zdrowie oczu, a także zmniejsza stany zapalne.
Dzieci powinny suplementować tran pod okiem specjalisty.
Dzienna dawka tranu uzależniona jest od wskazań lekarza i wytycznych producenta.
Kobiety w ciąży, astmatycy oraz osoby przyjmujące niektóre leki nie mogą suplementować tranu.

FAQ

Czy każdy może przyjmować tran?

Nie. Główne przeciwwskazania do suplementacji tranu to ciąża, astma oraz przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych.

Tran – co zawiera?

Tran zawiera wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 (EPA oraz DHA). Dodatkowo w jego składzie znajduje się witamina A oraz D. Co więcej, część produktów może być wzbogacona także o witaminę E. Nie jest ona jednak podstawowym składnikiem tranu.

Chcesz dowiedzieć się więcej o ostatniej witaminie z grupy ADEK (witaminy rozpuszczalne w tłuszczach)? Zapraszam: Witamina K – gdzie występuje, na co pomaga, objawy niedoboru

Czy można przyjmować tran i witaminę D?

Tak, jednak jest to zależne od dawki witaminy D w tranie. Część produktów wypełni nasze dzienne zapotrzebowanie na „witaminę słońca”. Wtedy przyjmowanie tranu i oddzielnie witaminy D, nie będzie wskazane.

Czy tran jest zdrowy?

Tak, tran to dobry sposób na dostarczenie organizmowi kwasów omega-3, witaminy A oraz witaminy D. Tran wspomaga układ sercowo-naczyniowy, pozytywnie wpływa na zdrowie oczu, a także wspiera leczenie depresji.

Jak zażywać tran w płynie?

Tran w płynie powinniśmy zażywać zgodnie z zaleceniami producenta. Nikt z nas nie powinien przekraczać rekomendowanej dawki bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.

W jakich miesiącach podawać dziecku tran?

Nowe badania sugerują, aby nie podawać tranu dzieciom poniżej roku życia. Po ukończeniu 12 miesięcy, będzie on jednak cennym suplementem dla Twojego malucha, który uzupełni codzienną dietę.

Tran i witamina C – czy można łączyć?

Tak, nie ma przeciwwskazań, aby przyjmować witaminę C z tranem. Witamina C również pozytywnie wpływa na zdrowie serca i kontroluje ciśnienie krwi.

Czy można stosować tran na twarz?

Tak, tran bardzo dobrze wpływa na twarz i ogólną kondycję skóry. Kwasy omega-3 działają przeciwzapalnie, witamina A przeciwdziała trądzikowi, a witamina D3 zapobiega łuszczycy czy zapaleniu skóry.

Czy po tranie się tyje?

Nie, większość produktów z tranem nie ma wiele kalorii, dlatego nie powodują tycia. Jeśli stosujesz się do zaleceń producenta i nie wybierasz preparatów z dodatkiem cukru, nie będziesz tyć po tranie.

Czy tran jest bezpieczny?

Tran jest bezpieczny dla ogółu. Nie powinny go jednak przyjmować kobiety w ciąży, astmatycy, osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe, pacjenci z kamieniami nerkowymi, sarkoidozą, a także cierpiący na niewydolność nerek. Z suplementacją powinny uważać też osoby z nadmiarem wapnia lub witaminy D.

Źródła

Zobacz wszystkie

Baxter-Jones, A. D., Faulkner, R. A., Forwood, M. R., Mirwald, R. L., & Bailey, D. A. (2011). Bone mineral accrual from 8 to 30 years of age: An estimation of peak bone mass. Journal of Bone and Mineral Research, 26(8), 1729–1739. https://doi.org/10.1002/jbmr.412

Children 6-59 months receiving vitamin A supplements. (b.d.). Pobrano 17 marzec 2023, z https://www.who.int/data/nutrition/nlis/info/children-6-59-months-receiving-vitamin-a-supplements

Cleland, L. G., James, M. J., & Proudman, S. M. (2005). Fish oil: What the prescriber needs to know. Arthritis Research & Therapy, 8(1), 202. https://doi.org/10.1186/ar1876

Cod Liver Oil, Young Children, and Upper Respiratory Tract Infections: Journal of the American College of Nutrition: Vol 29, No 6. (b.d.). Pobrano 17 marzec 2023, z https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/07315724.2010.10719894

Depression. (b.d.). Pobrano 17 marzec 2023, z https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression

Felger, J. C., & Lotrich, F. E. (2013). Inflammatory cytokines in depression: Neurobiological mechanisms and therapeutic implications. Neuroscience, 246, 199–229. https://doi.org/10.1016/j.neuroscience.2013.04.060

Flynn, A. (2003). The role of dietary calcium in bone health. Proceedings of the Nutrition Society, 62(4), 851–858. https://doi.org/10.1079/PNS2003301

Griffing, G. T. (2008). Mother Was Right About Cod Liver Oil. Medscape Journal of Medicine, 10(1), 8.

Grosso, G., Galvano, F., Marventano, S., Malaguarnera, M., Bucolo, C., Drago, F., & Caraci, F. (2014). Omega-3 Fatty Acids and Depression: Scientific Evidence and Biological Mechanisms. Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 2014, 313570. https://doi.org/10.1155/2014/313570

Khare, S., Asad, M., Dhamanigi, S. S., & Prasad, V. S. (2008). Antiulcer activity of cod liver oil in rats. Indian Journal of Pharmacology, 40(5), 209. https://doi.org/10.4103/0253-7613.44152

Lawrenson, J. G., & Evans, J. R. (2015). Omega 3 fatty acids for preventing or slowing the progression of age‐related macular degeneration. Cochrane Database of Systematic Reviews, 4. https://doi.org/10.1002/14651858.CD010015.pub3

Linday, L. A. (2010). Cod Liver Oil, Young Children, and Upper Respiratory Tract Infections. Journal of the American College of Nutrition, 29(6), 559–562. https://doi.org/10.1080/07315724.2010.10719894

Marine Oils. (2006). W Drugs and Lactation Database (LactMed®). National Institute of Child Health and Human Development. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK501898/

Mark, B. J., Beaty, A. D., & Slavin, R. G. (2008). Are fish oil supplements safe in finned fish-allergic patients? Allergy and Asthma Proceedings, 29(5), 528–529. https://doi.org/10.2500/aap.2008.29.3159

Martin, T., & Campbell, R. K. (2011). Vitamin D and Diabetes. Diabetes Spectrum, 24(2), 113–118. https://doi.org/10.2337/diaspect.24.2.113

Merle, B., Delyfer, M.-N., Korobelnik, J.-F., Rougier, M.-B., Colin, J., Malet, F., Féart, C., Le Goff, M., Dartigues, J.-F., Barberger-Gateau, P., & Delcourt, C. (2011). Dietary Omega-3 Fatty Acids and the Risk for Age-Related Maculopathy: The Alienor Study. Investigative Ophthalmology & Visual Science, 52(8), 6004–6011. https://doi.org/10.1167/iovs.11-7254

Palace, V. P., Khaper, N., Qin, Q., & Singal, P. K. (1999). Antioxidant potentials of vitamin A and carotenoids and their relevance to heart disease. Free Radical Biology and Medicine, 26(5), 746–761. https://doi.org/10.1016/S0891-5849(98)00266-4

Raeder, M. B., Steen, V. M., Vollset, S. E., & Bjelland, I. (2007). Associations between cod liver oil use and symptoms of depression: The Hordaland Health Study. Journal of Affective Disorders, 101(1), 245–249. https://doi.org/10.1016/j.jad.2006.11.006

Rajakumar, K. (2003). Vitamin D, Cod-Liver Oil, Sunlight, and Rickets: A Historical Perspective. Pediatrics, 112(2), e132–e135. https://doi.org/10.1542/peds.112.2.e132

Reifen, R. (2002). Vitamin A as an anti-inflammatory agent. Proceedings of the Nutrition Society, 61(3), 397–400. https://doi.org/10.1079/PNS2002172

Swanson, D., Block, R., & Mousa, S. A. (2012). Omega-3 Fatty Acids EPA and DHA: Health Benefits Throughout Life. Advances in Nutrition, 3(1), 1–7. https://doi.org/10.3945/an.111.000893

Veldurthy, V., Wei, R., Oz, L., Dhawan, P., Jeon, Y. H., & Christakos, S. (2016). Vitamin D, calcium homeostasis and aging. Bone Research, 4(1), Article 1. https://doi.org/10.1038/boneres.2016.41

Vision impairment and blindness. (b.d.). Pobrano 17 marzec 2023, z https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/blindness-and-visual-impairment

Wang, A., Han, J., Jiang, Y., & Zhang, D. (2014). Association of vitamin A and β-carotene with risk for age-related cataract: A meta-analysis. Nutrition, 30(10), 1113–1121. https://doi.org/10.1016/j.nut.2014.02.025

Yin, K., & Agrawal, D. K. (2014). Vitamin D and inflammatory diseases. Journal of Inflammation Research, 7, 69–87. https://doi.org/10.2147/JIR.S63898

Omega + Witamina D3

Zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3 oraz witaminę D3. Preparat z czystym składem, bez zbędnych dodatków.

Sprawdź

Oceń artykuł

Średnia ocena: 5.00 (3 głosów)

Redakcja

Poznaj zespół

Redaktor Natu.Care

Ludwik Jelonek

Ludwik Jelonek jest autorem blisko 2000 tekstów opublikowanych na wiodących portalach. Jego treści trafiły do takich serwisów jak Ostrovit czy Kobieta Onet. W Natu.Care Ludwik edukuje ludzi w najważniejszej dziedzinie życia – zdrowiu.

Magister farmacji

Ilona Krzak

Ilona Krzak uzyskała stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbywała praktykę w aptece szpitalnej i przemyśle farmaceutycznym. Aktualnie pracuje w zawodzie, a także prowadzi edukacyjny profil na Instagramie: @pani_z_apteki

Redaktor Natu.Care

Mateusz Podlecki

W Natu.Care edukuje na temat zdrowego stylu życia i obala niebezpieczne mity, przeciwstawiając im wyniki najnowszych badań naukowych. Dodatkowo interesuje się nowymi technologiami oraz ich wpływem na zdrowie i codzienne życie.

Zadbaj o zdrowy organizm

Spróbuj wysokiej jakości suplementów Natu.Care

Zobacz produkty

Podobne artykuły