Największa promocja roku 🔥🖤 Rabaty aż do -45%. Sprawdź!

Światowy Dzień bez Telefonu Komórkowego 2024. Świętujesz?

Sprawdzamy smartfonowe nawyki Polaków z okazji Światowego Dnia bez Telefonu.

Emilia Moskal - TekstTekstEmilia Moskal
Emilia Moskal - Tekst
Tekst
Emilia Moskal
Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Jagoda Turowska - RecenzjaRecenzjaJagoda Turowska
Zweryfikowane przez eksperta
Jagoda Turowska - Recenzja
Recenzja
Jagoda Turowska
Psycholog

Psycholog oraz trener umiejętności społecznych. Prowadzi terapię w nurcie Skoncentrowanym na Rozwiązaniach.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Bartłomiej Turczyński - RedakcjaRedakcjaBartłomiej Turczyński
Bartłomiej Turczyński - Redakcja
Redakcja
Bartłomiej Turczyński
Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Ludwik Jelonek - Fact-checkingFact-checkingLudwik Jelonek
Ludwik Jelonek - Fact-checking
Fact-checking
Ludwik Jelonek
Redaktor Natu.Care

Ludwik Jelonek jest autorem ponad 2500 tekstów opublikowanych na wiodących portalach. Jego treści trafiły do takich serwisów jak Ostrovit czy Kobieta Onet. W Natu.Care Ludwik edukuje ludzi w najważniejszej dziedzinie życia – zdrowiu.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Światowy Dzień bez Telefonu Komórkowego 2024. Świętujesz?
10 lipca, 2024
Recenzja
Redakcja
Fact-checking

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

21 min
Dlaczego możesz nam zaufać

Dlaczego możesz nam zaufać

Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.


Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym

Informacja o reklamach

Informacja o reklamach

Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.


Dowiedz się więcej w naszym regulaminie

Media o nas:

Spróbuj przetrwać 24 godziny bez telefonu komórkowego, czyli Światowy Dzień bez Telefonu. Dasz radę?

Komórka – czyste zło, zło konieczne czy może przydatne narzędzie w pracy i codziennym życiu? Na smartfony można patrzeć z różnych perspektyw. Jedno nie ulega wątpliwości – większość z nas nie wyobraża sobie bez nich życia.

Skąd to wiemy? W zespole Natu.Care sprawdziliśmy to na własnej skórze. Poniżej dowiesz się, czy bardzo bolało.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jakie są statystyki korzystania z telefonu i mediów społecznościowych.
  • Czy daliśmy radę bez smartfonów.
  • Jakie są objawy uzależnienia od telefonu.
  • Jak smartfony wpływają na nasze zdrowie.
  • Jak znaleźć phone–life balance.

Zobacz nasze pozostałe kampanie społeczne:

Kiedy jest dzień bez telefonu?

Światowy Dzień bez Telefonu Komórkowego jest obchodzony 15. lipca. I wbrew pozorom nie wymyślili go psychologowie lub lekarze, a… internauci. Pomysł, aby przez 24 godziny powstrzymać się od używania komórki, rozszedł się po sieci wiralowo.

Ze względu na nieformalny charakter, trudno jednoznacznie określić od kiedy jest on obchodzony. Można przyjąć, że popularny stał się już kilkanaście lat temu.

Jak Polacy korzystają z telefonu – trochę statystyk

Zanim dowiesz się, jak przetrwaliśmy dzień (lub kilka) bez swoich telefonów, zerknijmy na statystyki.

Według raportu Digital   w 2022 roku w Polsce aktywnych było około 54 miliony telefonów komórkowych. To prawie 143% populacji. Choć wygląda to dziwnie, dane nie muszą być błędne – wiele osób korzysta z więcej niż jednej komórki (np. prywatnej i służbowej).

Według badania przeprowadzonego przez Krajowy Instytut Mediów , w 2022 roku telefon komórkowy znajdował się na wyposażeniu prawie 97% gospodarstw domowych, a 84,5% z tych urządzeń to smartfony.

Co ciekawe, według statystyk Krajowego Instytutu Mediów, więcej gospodarstw domowych posiada na wyposażeniu telefon niż telewizor.

Zgodnie z raportem Krajowego Rejestru Długów z 2020 roku  30% Polaków deklarowało, że korzysta z telefonu przez 2–4 godziny dziennie, a 14% przyznawało, że mały ekran absorbuje ich na jeszcze dłużej.

Z raportu Digital (dane z 2022 roku) wynika za to, że średni czas spędzony na korzystaniu z internetu w telefonie to 2 godziny i 58 minut.

Ciekawostka

Według badania zorganizowanego przez serwis Wprost.pl najpopularniejszą marką telefonów w Polsce jest Samsung .

Media społecznościowe

Któż z nas nie lubi w wolnej chwili rzucić okiem na fejsbuczka czy insta? Digital oszacował, że w 2022 roku spędzaliśmy w mediach społecznościowych 1 godzinę i 49 minut dziennie, a portale społecznościowe miały zarejestrowanych 27,2 milionów polskich użytkowników.

Niezmiennie od lat największą popularnością cieszy się Facebook. Korzysta z niego ponad 88% użytkowników internetu, a prawie 37% wskazuje go jako ulubioną platformę społecznościową. Warto zauważyć, że prawie 97% wejść na tę platformę w 2022 roku następowało z telefonów komórkowych.

Facebooka konsekwentnie dogania drugi produkt firmy Meta, Instagram, z którego korzysta już prawie 60% użytkowników internetu.

Ciekawostka

Najdroższym telefonem na świecie jest Diamond Rose Iphone 4 32GB. Na zawrotną cenę 8 milionów dolarów ma wpływ 500 pojedynczych diamentów, umieszczonych w logo Apple, brzegach obudowy i home button. Założyłbyś na niego etui?

Telefon zamiast…

Gdybym miała odpowiedzieć na pytanie, jaki sprzęt zastąpił mi telefon, bez wahania odpowiedziałabym: aparat fotograficzny. Patrząc na dane przedstawione przez Statistic_Data_Facts, nie jestem jedyna.

Od kiedy smartfony zaczęły pojawiać się w naszych domach, kupujemy znacznie mniej tradycyjnych aparatów. W ciągu 10 lat (2010–2019) sprzedaż sprzętów fotograficznych zmniejszyła się o 87,6% .

Źródło: https://www.stadafa.com/2019/11/smartphone-impact-on-camera.html

Według danych Google Trends od 2015 roku rosnącym zainteresowaniem cieszy się również Blik, czyli metoda szybkich płatności realizowanych na numer telefonu. Blikiem zapłacisz również w sklepie czy przez internet.

Kolejną popularną metodą płacenia jest Google Pay lub Apple Pay, które są już kompatybilne z większością aplikacji bankowych. Dzięki nim telefon powoli zaczyna zastępować także portfel.

Czy producenci tej galanterii skórzanej mają się czego obawiać? Być może, zwłaszcza że od 14 lipca 2023 roku aplikacja mObywatel (elektroniczna wersja Twoich dokumentów) będzie traktowana na równi z tradycyjnymi dokumentami, potwierdzającymi dane osobowe .

Skoro mówimy już o portfelu, warto wspomnieć, że trend internetowych zakupów jest wzrostowy. Według danych GUS  w 2022 roku zanotowano wzrost odsetka osób zamawiających towary i usługi przez internet o 3,4 punktu procentowego, w porównaniu do roku poprzedniego.

Pointa? Telefon to nie tylko social media – to także aparat, portfel i dokument (a także mapa, notatnik i parę innych).

Nasz mały eksperyment

Powyższe statystyki wskazują jasno, że Polacy lubią siedzieć w telefonie. A my w redakcji Natu.Care wcale nie jesteśmy wyjątkiem. Ale słabo byłoby pisać o Dniu bez Telefonu, nie fundując sobie takiego doznania.

Liczba śmiałków, którzy zdecydowali się spędzić 24 godziny lub dłużej bez telefonu: 7.

Większość z nas, królików doświadczalnych normalnie korzysta z telefonu przez 2–3 godziny dziennie.

Na 3 (w pięciostopniowej skali) oceniliśmy to, czy wydaje nam się, że jesteśmy uzależnieni od telefonu. Pomimo tego pięcioro z nas twierdzi, że decyzja o podjęciu wyzwania była łatwa.

Wrażenia

Jak łatwo się domyślić, praktycznie jednogłośnie stwierdziliśmy, że dzięki odstawieniu telefonu zyskaliśmy więcej wolnego czasu. I spędziliśmy go głównie z bliskimi (brawo my). Problem pojawiał się w chwili, gdy w zasadzie nie było co robić.

Masz takie bezproduktywne pół godzinki między jedną aktywnością a drugą. No idealnie, żeby wpaść na Instagrama. Albo wysłać znajomym śmiesznego mema. Niektórzy bali się również, że ominą ich spotkania towarzyskie.

„Ja i moi znajomi często robimy plany w ostatniej chwili. Decyzja o spotkaniu zapada w tym samym dniu, więc martwiłam się, że jeśli coś zorganizują – przegapię to, bo nie mieliśmy się jak skontaktować”, zauważa Lauren.

Jednak większą część uciążliwości związanych z brakiem telefonu wcale nie stanowiła nuda. Wielu z nas przed wyjściem z domu odruchowo zerka w apkę pogodową, część sprawdza najbardziej dogodne połączenia komunikacji miejskiej albo w ogóle nie bierze portfela, bo przecież dowód osobisty i płatności są w telefonie.

Dla mnie najgorsze było jeżdżenie samochodem bez Google Maps. Niby mam nawigację w samochodzie, ale dawno jej nie aktualizowałam no i nie uwzględnia korków. Pokonując trzy warszawskie dzielnice z pomocą samochodowego przewodnika, czułam się jak Internet Explorer wśród innych przeglądarek.

Wśród uczestników naszego eksperymentu pojawiły się jeszcze bardziej złożone problemy, nawet takie związane z pracą:

„Nie udało mi się dopiąć spotkania, które miałam wstępnie zaplanowane”, przyznaje Michalina.

Wnioski

Po zakończeniu Dnia bez Telefonu stwierdzamy: było łatwiej, niż przypuszczaliśmy. Choć jednocześnie nie wyobrażamy sobie funkcjonowania bez telefonu na dłuższą metę. Kilkadziesiąt godzin przerwy od bycia dostępnym i poinformowanym większości z nas wyszedł na dobre.

„Zdecydowanie potrzebuję więcej odseparowania się od lustrzanego świata i natłoku nic nieznaczących informacji i obrazów. Brak telefonu pod ręką zdecydowanie sprawił, że poczułam się spokojniejsza i bardziej… obecna.

Doświadczenie pozwoliło mi zrozumieć, czego na co dzień absolutnie nie potrzebuję – beznamiętnego przeglądania newsów, o których następnego dnia nie pamiętam czy sprawdzania mediów społecznościowych kilkanaście razy dziennie. Teraz wprowadzam zasadę niezaczynania i niekończenia dnia z telefonem w ręku oraz ograniczenia ilości wejść na komunikatory i media społecznościowe”, komentuje Nina.

Zdarzyło się jednak, że krótkotrwałe odstawienie smartfona wywołało nieprzyjemne skutki:

„Kładąc się spać, czułam się bardziej czujna i obudziłam się wcześniej. Ponieważ miałam więcej wolnego czasu, pracowałam dłużej, co nie dawało mi tyle czasu na relaks i odłączenie się.

Zazwyczaj wieczorem korzystam z telefonu. Przewijanie mediów społecznościowych nie wymaga dużego skupienia, więc pomaga mi się zrelaksować. Mam wrażenie, że obudziłam się wcześniej, też dlatego, że chciałam zobaczyć wiadomości, które przegapiłam poprzedniego dnia”, dodaje Lauren.

Czas powiedzieć to głośno: telefon to nie jest tylko rozrywka. Chociaż tej zapewnia nam sporo. Ulubione platformy społecznościowe, komunikatory, filmy i muzyka (dodawania gazu przy dźwiękach ulubionych kawałków AC/DC nie zapewni mi nawet najlepsze radio <tu wstaw smutną buźkę>) – wszystko pod ręką, dostępne kiedy tylko mamy ochotę.

Telefon to narzędzie pracy i wielofunkcyjny ułatwiacz życia. Mamy w nim swoje kalendarze, aplikacje do płacenia, podglądy bankowości, budziki, aplikacje pogodowe, a nawet dokumenty. To takie samo narzędzie ułatwiające funkcjonowanie jak samochód czy pralka. Niby możesz bez nich żyć, ale… Czy jest sens się męczyć?

Kiedy robi się niebezpiecznie?

W smartfonie masz potrzebne Ci aplikacje, a na social media wchodzisz, gdy akurat masz wolną chwilę. Potrafisz wyjść na spacer bez telefonu i są dni, kiedy w zasadzie zapominasz, że go masz. A gdy spędzasz czas z bliskimi, nie zaglądasz odruchowo w mały ekran. Super, wygląda na to, że telefon jest Twoim narzędziem, a nie… narkotykiem.

Jeśli jednak nie wyobrażasz sobie wyjścia z domu bez smartfona i trudno Ci opanować przewijanie niekończących się postów i rolek na socjalach, warto uważniej przyjrzeć się swojej relacji z telefonem.

Uzależnienie od telefonu

Gdy dzwonienie stało się marginalną funkcją smartfonów, część badaczy zaczęła sugerować nową jednostkę, problemowe używanie telefonu komórkowego (w skrócie PUTK, ang. Problematic smartphone use) – nieformalnie, fonoholizm .

Granica pomiędzy częstym korzystaniem z dobrodziejstw smartfona a uzależnieniem od niego wydaje się cienka i niezbyt jasno sprecyzowana. Specjaliści są jednak zgodni co do pewnych objawów, które powinny wzbudzić Twoją czujność .

Objawy fonoholizmu

  • Stosunek do telefonu zaczyna przypominać związek emocjonalny.
  • Przekraczasz założony budżet na aplikacje i gigabajty internetu.
  • Gdy nie możesz korzystać z smartfona, często o nim myślisz lub chcesz odruchowo po niego sięgnąć.
  • Zaczynasz zaniedbywać swoje obowiązki, bo czas spędzony przy komórce przecieka Ci przez palce.
  • Odzwyczajasz się od bezpośrednich kontaktów z ludźmi, ponieważ preferujesz te wirtualne.
  • Rezygnujesz z normalnych aktywności (spacer, wyjście do kina) na rzecz spędzania czasu „w telefonie”.
  • Ze smartfonem nie rozstajesz się nawet wtedy, gdy idziesz do toalety.
  • Gdy nie masz dostępu do komórki, zaczynasz odczuwać niepokój, rozdrażnienie lub dyskomfort psychiczny.
  • Inni zwracają Ci uwagę na ilość czasu, jaką spędzasz, korzystając ze smartfona.
  • Tłumaczysz przed sobą i innymi potrzebę stałego dostępu do telefonu, np. względami bezpieczeństwa lub wygody.
  • Masz silną potrzebę do bycia na bieżąco z informacjami i stałego kontaktu z bliskimi.

Ważne!

Blisko powiązane z fonoholizmem jest również FOMO (ang. Fear of Missing Out), czyli lęk przed tym, że nie jesteśmy na bieżąco i coś nas omija, gdy nie mamy dostępu do smartfona.

Skutki uzależnienia od telefonu

Osoby dotknięte fonoholizmem bardzo często wycofują się z życia towarzyskiego (tego istniejącego w realnym świecie). Zaczynają unikać kontaktów społecznych, co może prowadzić do problemów z nawiązywaniem relacji .

Kolejnym problemem jest gwałtowne pogorszenie nastroju, wywołane brakiem dostępu do działającego smartfona . Rozładowana bateria może się skończyć napadem złości, paniki lub uczuciem wszechogarniającej bezradności.

W skrajnych przypadkach fonoholizm prowadzi do zaburzeń codziennego funkcjonowania. Następuje rozpad więzi rodzinnych, zaniedbanie obowiązków domowych i zawodowych czy pogorszenie wyników w nauce . To z kolei może doprowadzić do rozwodów, zwolnień lub problemów z ukończeniem edukacji.

Telefon a zdrowie

Osobnym aspektem, na jaki powinno się zwrócić uwagę, mówiąc o uzależnieniu od telefonu, jest zdrowie fizyczne. Osobom spędzającym długie godziny przed ekranem smartfona, zwyczajnie brakuje czasu na inne aktywności, np. sport czy inne formy ruchu.

Brak odpowiedniej dawki wysiłku fizycznego może się przyczyniać do otyłości, cukrzycy czy problemów z układem krążenia.

Brak ruchu wpływa również na obniżenie nastroju.
Jagoda Turowska

Jagoda TurowskaPsycholog oraz trener umiejętności społecznych

A to dopiero wierzchołek góry lodowej.

Wpływ na sen

Niebieskie światło, jakie emituje ekran smartfona, może niekorzystnie wpływać na higienę snu . Dokładnie tak samo, jak wpatrywanie się w telewizor, monitor komputera czy tablet.

Długotrwała ekspozycja na niebieskie światło sygnalizuje mózgowi, że nadal jest dzień i powinien pozostać aktywny. Zmniejsza też produkcję melatoniny, która reguluje rytm dobowy .

Ponadto instagramowe rolki i facebookowe posty pełne są angażujących i często emocjonalnych treści. Kto choć raz nie uronił łezki przy filmiku o ratowaniu tonącego pieska, niech pierwszy rzuci kamieniem.

Takie pobudzenie emocjonalne (nawet w przypadku tych pozytywnych uczuć) nie sprzyja nocnemu wyciszeniu. Nic więc dziwnego, że po godzinie scrollowania mediów społecznościowych, może Ci być trudniej zasnąć.

 

Dobrze jest wyrobić sobie nawyk odkładania telefonu na godzinę przed snem, co poprawi jakość i długość snu. Dzięki temu organizm będzie wypoczęty.
Jagoda Turowska

Jagoda TurowskaPsycholog oraz trener umiejętności społecznych

Zobacz też:

Wpływ na wzrok

Niebieskie światło emitowane przez smartfony jest również niezdrowe dla naszych oczu . Dodatkowo długotrwałe siedzenie z nosem w telefonie wpływa na mięśnie gałki ocznej odpowiadające za akomodację.

Akomodacja to zdolność „przestawienia się” oczu z obserwowania przedmiotów znajdujących się blisko na widzenie dalekie i na odwrót. Proces akomodacji możesz zauważyć, gdy długo wpatrujesz się np. w monitor, a potem spojrzysz w dal. Obraz na samym początku będzie lekko rozmyty i po chwili się wyostrzy.

Dzieje się tak na skutek rozluźnienia mięśnia rzęskowego. Gdy wpatrujesz się w telefon, który trzymasz blisko twarzy, mięsień ten jest stale napięty. Może to prowadzić do jego przykurczu, a nawet powstania krótkowzroczności .

Zwracałeś kiedyś uwagę na to, ile razy mrugasz, używając aplikacji w telefonie? Absorbujące gry i niekończące się ściany postów sprawiają, że nie używamy swoich powiek tak często jak powinniśmy .

A to właśnie one gwarantują naszym gałkom ocznym odpowiednie nawilżenie. Czy po długim telefonicznym seansie miałeś kiedyś uczucie piasku w oczach lub szczypania? No właśnie.

Poza tym, że przesuszenie gałek ocznych jest po prostu nieprzyjemne, może prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak uszkodzenia ich struktury.

Wady postawy

Wpatrywanie się w mały ekran wymusza nienaturalną pozycję ciała. Mamy tendencję do trzymania telefonu przy brzuchu lub klatce piersiowej i mocnego pochylania głowy tak, że linia uszu znajduje się przed barkami (zamiast iść nad nimi). Plecy zaokrąglają się, a szyja nienaturalnie wysuwa się do przodu.

Długotrwałe przebywanie w takiej pozycji może prowadzić do wady postawy, zwanej wdowim garbem. Często pierwszą oznaką problemów posturalnych są bóle szyi i głowy, związane z przeciążeniami układów mięśniowego i szkieletowego .

Ustawienie głowy w protrakcji oraz zgięcie kręgosłupa szyjnego to najczęstsza pozycja, w której obsługujemy komórkę. Gdy przebywamy w niej często lub długotrwale, może prowadzić do zaburzenia lordozy szyjnej, czyli prawidłowej krzywizny kręgosłupa.

Przemysław Moskalspecjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu

W skrajnej sytuacji, przy wieloletnich zaniedbaniach może nawet przyczynić się do powstania utrwalonej wady postawy, zwanej „wdowim garbem” – dodaje lekarz.

Ciekawostka

Nasza głowa waży około 5,5 kg. Oznacza to, że gdy pochylamy ją względem naszego ciała zaledwie o 15°, na nasz organizm działa obciążenie 12 kg! Przy kącie pochylenia wynoszącym 60° to już 27 kg .

Jak wykazały badania z 2016 roku nieprawidłowa postawa, jaką przybieramy, korzystając z telefonu, upośledza również nasze funkcje oddechowe .

Co zrobić, aby poprawić swoją postawę, przy korzystaniu z telefonu ?

  • Trzymaj telefon na wysokości oczu, tak aby nie trzeba było pochylać głowy.
  • Nie garb się – staraj się stać lub siedzieć prosto.
  • Siedząc z telefonem, staraj się znaleźć podparcie dla łokci.

Telefon służbowy a Twój czas prywatny

Pracuję w logistyce. Czasami musiałem odbierać telefony o 4 nad ranem, bo ktoś nie otworzył magazynu na czas albo były problemy na granicy. Dodam, że pracowałem od 8 do 16” opowiada Marek.

Kiedyś posiadanie służbowego telefonu komórkowego traktowane było jako przywilej. Obecnie coraz więcej ludzi służbową komórkę odbiera jak konieczność bycia w gotowości do pracy 24 godziny na dobę. I wcale nie cieszy się z otrzymania tego sprzętu.

Do naszej firmy miała przyjść nowa dziewczyna. Pierwszego dnia szef chciał wręczyć jej służbowy telefon. Nie zgodziła się. Gdy wyjaśniono jej, że musi go mieć, żeby tu pracować, zrezygnowała. Szanuję!” opowiada mój zaprzyjaźniony logistyk.

Zgodnie z przepisami prawa pracodawca może zobowiązać Cię do odbierania telefonu służbowego poza godzinami pracy, jednak czas poświęcony na takie kontakty powinien być traktowany jako praca w godzinach nadliczbowych. Oznacza to, że przysługuje Ci za niego rekompensata lub zapłata.

Jak wyjaśnia adwokat Piotr Smolarczyk, zasadą jest, że pracownik pracuje w godzinach ustalonych z pracodawcą. Poza tymi godzinami ani pracodawca, ani przełożony, ani nawet współpracownicy, nie mają prawa żądać odebrania telefonu, prowadzenia rozmowy czy odpowiadania na korespondencję e-mailową. 

Ta zasada obowiązuje niezależnie od tego czy połączenia następują na służbowy telefon komórkowy, czy na dobrowolnie udostępniony numer prywatny. Pracownik nie może ponosić negatywnych konsekwencji za nieodebranie telefonu poza swoimi godzinami pracy i obowiązkami.
Piotr Smolarczyk

Piotr Smolarczykadwokat

Kodeks pracy  nakłada również obowiązek zapewnienia pracownikowi 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku na dobę – bez telefonów, SMS-ów czy konieczności sprawdzania służbowego e-maila.

A co z Twoim prywatnym smartfonem?

Szefowa poprosiła o mój prywatny numer telefonu – niby na wszelki wypadek. Potem normą były telefony i SMS-y do późnych godzin wieczornych” mówi Kamila, sekretarka w jednej z małych warszawskich firm.

Nie ma przepisu, który zakazywałby pracodawcy kontaktowania się z Tobą na prywatny numer telefonu. Jednak nie musisz go udostępniać. Kodeks Pracy określa dane, jakich może wymagać od Ciebie szef.

Zgodnie z art. 22(1) § 1 punkt 3 Kodeksu Pracy pracodawcy należy udostępnić dane kontaktowe wybrane przez pracownika. Może to być numer telefonu, ale równie dobrze adres e-mail lub nawet adres korespondencyjny.

Ważne!

Jeśli podałeś już swój prywatny numer pracodawcy i czujesz, że jest on nadużywany, zawsze możesz zmienić rodzaj danych kontaktowych i wycofać swoją zgodę na korzystanie z Twojego prywatnego telefonu.

Telefon w szkole

Wiceszefowa Ministerstwa Edukacji i Nauki Marzena Machałek zadeklarowała, że rząd nie chce centralnie regulować kwestii korzystania z telefonów komórkowych w szkołach. Każda placówka szkolna może określić te kwestie w swoim statucie .

Zaleca się jednak konsultacje z rodzicami w tym zakresie (przynajmniej jeśli chodzi o szkoły podstawowe). Czy takie konsultacje są możliwe do zrealizowania z rodzicami kilkuset dzieci – pozostawiam do Twojej oceny.

Co ciekawe z centralnego zakazu używania telefonów w szkole skorzystało już kilka państw. W Europie to m.in. Francja, Portugalia, Włochy czy Grecja. Podobny zakaz wprowadziły również Chiny. Kraje te tłumaczą to problemami uczniów z koncentracją oraz postępującym uzależnieniem młodzieży od telefonów.

Dzień bez Telefonu w szkole

Specjaliści i nauczyciele już od dawna mówią o powiększającym się problemie uzależnienia od smartfonów i mediów społecznościowych wśród młodych ludzi. Dlatego – jak przy wszystkich tego typu problemach – najważniejsza wydaje się być profilaktyka.

Co mogą zrobić szkoły? To, co umieją najlepiej, czyli edukować. Materiały edukacyjne pomocne w prowadzeniu zajęć dotyczących korzystania ze smartfonów dostępne są online:

Źródło

Opis

Dla kogo

www.45minut.pl

Eksperyment wychowawczy „Dzień bez telefonu komórkowego” i materiały na godzinę wychowawczą.

Młodzież w wieku licealnym.

Biblioteka pedagogiczna WEBowaDBP

Materiały dydaktyczne o fonoholizmie, konspekty zajęć, plakaty.

Dzieci w różnym wieku.

Portal edukacyjny edux.pl

Scenariusz zajęć z wychowawcą.

Dzieci w szkołach podstawowych.

www.it-szkola.edu.pl

Poradnik „Korzystanie z telefonu komórkowego w szkole. Zarządzanie szansami i zagrożeniami”.

Kadra pedagogiczna.

Kuratorium w Krakowie

Scenariusz zajęć dotyczących nadużywania internetu.

Dzieci klas VII i VIII szkół podstawowych.

Platforma edukacyjna Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę

Materiały edukacyjne i poradniki dotyczące bezpiecznego korzystania z internetu.

Dzieci w różnym wieku, rodzice, kadra pedagogiczna.

saferinternet.pl

Scenariusze lekcyjne dotyczące mediów społecznościowych.

Dla dzieci w wieku 13–15 lat oraz dla dzieci w wieku 16–18 lat.

Ważne!

Jako rodzic również możesz rozmawiać z dzieckiem o zagrożeniach związanych z nadużywaniem telefonu. Aby było Ci łatwiej, na stronie saferinternet.pl znajdziesz sporo przydatnych poradników.

Złoty środek

Z jednej strony wygoda i bezpieczeństwo, z drugiej – płynna i trudna do wychwycenia granica między korzystaniem a uzależnieniem. Do tego niekorzystny wpływ na zdrowie i przełożony wysyłający SMS-y wieczorem, bo zgubił mu się zszywacz. Jak znaleźć balans?

Oto kilka przydatnych wskazówek:

  • Ustal godziny, które możesz przeznaczyć na scrollowanie newsów, mediów społecznościowych i granie w gry. Możesz też wyznaczyć sobie dzienny limit czasu, jaki chcesz na to poświęcić i postaraj się go przestrzegać.
  • Umów się z bliskimi, że podczas Waszych spotkań nie będziecie siedzieć w telefonie. Odbierajcie jedynie połączenia telefoniczne.
  • Zaplanuj przynajmniej jedną aktywność w ciągu dnia, w której nie będzie Ci towarzyszył smartfon. Zostaw go w drugim pokoju albo wyjdź z domu bez niego.
  • Jeżeli masz telefon służbowy, postaraj się ustalić z przełożonym godziny, w jakich możecie się kontaktować.
  • W trosce o jakość snu powstrzymaj się od korzystania ze smartfona co najmniej 2 godziny przed położeniem się spać.
  • Pamiętaj o bezpiecznej postawie ciała – nie garb się i staraj podnosić telefon wyżej, tak, by nie pochylać głowy.
  • Zastosuj zasadę 20–20–20, czyli co 20 minut patrz na obiekty oddalone o 20 stóp (około 6 metrów) przez 20 sekund. Rozluźnisz mięśnie gałki ocznej i dasz im odpocząć .
Jeżeli chcemy ograniczyć czas spędzany przy telefonie i zapobiegać uzależnieniu od tego urządzenia, pomocne może okazać się usunięcie aplikacji, które pochłaniają dużą ilość czasu albo włączenie blokady czasowej.
Jagoda Turowska

Jagoda TurowskaPsycholog oraz trener umiejętności społecznych

Ważne!

Jeżeli zauważasz u siebie objawy fonoholizmu lub FOMO, idź do psychologa lub psychoterapeuty. Specjalista pomoże Ci poradzić sobie z tymi problemami.

Telefon to tylko narzędzie. Nie pozwól mu stać się centrum Twojego życia towarzyskiego i ulubioną (albo – co gorsza – jedyną) rozrywką w ciągu dnia.

SMS-y i wiadomości na komunikatorach to tylko namiastka kontaktu. Nie widzisz mimiki Twojego rozmówcy i nie słyszysz tonu jego głosu. W takich okolicznościach łatwo o mylną interpretację intencji drugiej strony.

A do tego nie zastąpi Ci to zwykłego koleżeńskiego uścisku i radości, która się z tym wiąże. Serio, podczas przytulania wydziela się oksytocyna, zwana również hormonem przytulania lub hormonem szczęścia. PS. Nie przytulaj telefonu. To tak nie działa.

Co robić bez telefonu?

Masz wolne popołudnie i aż palce Cię świerzbią, żeby spędzić je, oglądając rolki z kotkami albo tłukąc kolejne levele Candy Crush. Umówmy się – sporadycznie każdy potrzebuje takiego czasu. Jeżeli jednak to Twoje któreś z kolei popołudnie z podobnym planem zajęć albo tym razem zwyczajnie nie chcesz iść na łatwiznę, mam kilka propozycji.

DIY

Chcesz się wyciszyć, zająć czymś myśli i przy okazji ręce? Zrób to sam (lub sama). Do wyboru masz nieskończenie wiele opcji: od majsterkowania i wykonywania prostych mebli, przez malowanie, wyszywanie, robótki ręczne, aż po wykonywanie biżuterii, a nawet origami. Każdy znajdzie coś dla siebie.

Sport

Oklepane? Może. Ale wolne popołudnia to świetny moment na uprawianie sportu, który lubisz. Jeżeli wolisz ćwiczyć w domu, możesz skorzystać z setek tutoriali na YouTube, które pokażą Ci jak zacząć ćwiczyć jogę, pilates, aerobik i wiele innych.

Chcesz wyjść z domu (bez telefonu)? Sprawdź, czy w Twoim mieście są organizowane bezpłatne ćwiczenia w parkach. Dołącz do grup rolkarzy, rowerzystów albo biegaczy, którzy spotykają się regularnie. Możesz też wykupić karnet na siłownię lub zapisać się do klubu sportowego.

Gry planszowe

Jeśli wydaje Ci się, że planszówki są dla dzieci, to znaczy, że nigdy nie grałeś w porządne gry. Przeszkadzaj swoim znajomym, psuj im plany i tocz zaciekłe dyskusje o tym, czy ten znacznik wcześniej tu stał. Niektóre rozgrywki trwają nawet kilka godzin i wymagają dużego skupienia, ale satysfakcja z wygranej jest olbrzymia.

Zapomniane zwierzaki

A może by tak, zamiast gapić się kolejną godzinę w wyświetlacz telefonu, pobawić się z psem, kotem, chomikiem, żółwiem, królikiem…? Jeżeli masz jakieś zwierzę, spędź z nim trochę czasu. Odkurz kocią wędkę albo zafunduj psu wypad do parku. Obydwoje na tym skorzystacie.

Rozmowa

Wcale nie musisz organizować wielkiego wyjścia ani zapraszać do siebie grona znajomych. Zagadaj do swojego współlokatora, niezależnie od tego czy to rodzic, partner, czy kolega. Rozmawianie jest jedną z najbardziej niedocenianych aktywności społecznych. Poznaj cudze poglądy i spostrzeżenia. Możesz się zdziwić tym, ile rzeczy Cię zaskoczy.

Nie wiesz, o czym rozmawiać? Zacznij od Światowego Dnia bez Telefonu Komórkowego.

Kultura

Kino, teatr, wystawy i muzea czekają na Ciebie z otwartymi… drzwiami. Niektóre ekspozycje są darmowe, a wstęp do większości muzeów kosztuje kilkanaście złotych. Nie zapominaj również o muralach. Możliwe, że w Twoim mieście znajdziesz te, warte zobaczenia na żywo.

Książki

Skoro mowa o kulturze. Wróć do korzeni i poczuj pod palcami fakturę papieru. Usłysz szelest przewracanych stron i wciągnij zapach zadrukowanych kartek. Zagłąb się w zagmatwane śledztwo albo płomienny romans, lub odkryj niesamowite światy fantasy.

Otaczający Cię świat jest pełen wrażeń. Daj mu lajka.

Zobacz też:

Podsumowanie

  • W Polsce funkcjonuje 54 miliony telefonów komórkowych.
  • Według danych Krajowego Instytutu Mediów telefon komórkowy znajduje się w 97% gospodarstw domowych.
  • Średni czas korzystania ze smartfona w ciągu dnia to prawie 3 godziny. Ponad połowę tego czasu spędzamy na platformach społecznościowych.
  • Fonoholizm i FOMO to zaburzenia związane z używaniem telefonu komórkowego, które stają się coraz bardziej powszechne.
  • Objawami uzależnienia od smartfona są: niepokój i zdenerwowanie z powodu niemożności skorzystania z urządzenia, uczucie wykluczenia, niekontrolowanie czasu spędzanego online, konieczność posiadania telefonu blisko siebie przez cały czas czy częste sprawdzanie smartfona bez wyraźnej potrzeby.
  • Długotrwałe siedzenie z nosem w telefonie ma niekorzystny wpływ na wzrok i postawę ciała. Używanie smartfona w porze nocnej może skutkować problemami ze snem.
  • Ważne jest, aby smartfony traktować jako narzędzie i dbać o to, by mieć inne formy rozrywki.

FAQ

Jakie święto jest 15 lipca?

W tym dniu jest obchodzony Światowy Dzień bez Telefonu Komórkowego. Jest to też rocznica Bitwy pod Grunwaldem oraz Światowy Dzień Umiejętności Młodzieży i Światowy Dzień Sportów Wodnych.

Kiedy wypada Światowy Dzień bez Telefonu?

Światowy Dzień bez Telefonu przypada 15 lipca. Jego obchody polegają na tym, by nie korzystać ze swojego telefonu komórkowego przynajmniej na 24 godziny.

Jak przeżyć dzień bez telefonu?

Aby przeżyć dzień bez telefonu, warto skupić się na innych aktywnościach. Zamiast przeglądać media społecznościowe, można czytać książki, spacerować, medytować lub uprawiać sport. Można także spędzać czas z rodziną i przyjaciółmi, częściej rozmawiać twarzą w twarz. Warto też zainwestować w… tradycyjny budzik.

Kiedy jest Dzień bez Telefonu w 2023 roku?

W tym roku Światowy Dzień bez Telefonu Komórkowego obchodzimy 15 lipca – w sobotę. To dobry moment, aby zrobić sobie wolne od bycia online.

Jakie mogą być skutki nadmiernego korzystania ze smartfona?

Nadmierne korzystanie z telefonu komórkowego może mieć negatywny wpływ na wzrok, przyczyniać się do problemów z koncentracją i pamięcią, a także ze snem. Uzależnienie od telefonu może również prowadzić do izolacji społecznej, utraty produktywności czy problemów w pracy lub szkole.

Ile godzin dziennie powinno się korzystać z telefonu?

Nie ma jednoznacznych zaleceń, co do ilości godzin, przez które można bezpiecznie korzystać z telefonu. Ważne jest znalezienie zdrowej równowagi. Zaleca się ograniczać czas spędzany przed ekranem, szczególnie w porze zasypiania i podczas interakcji z innymi ludźmi. Korzystając z telefonu, staraj się wyznaczać konkretne bloki czasowe i wprowadzać przerwy.

Jak zachowuje się osoba uzależniona od smartfona?

Osoba uzależniona od smartfona może wielokrotnie i w sposób niekontrolowany sprawdzać telefon. Charakterystyczne jest również ignorowanie obowiązków i zaniedbywanie kontaktów społecznych. Gdy nie ma dostępu do działającego telefonu może wpadać w złość lub panikę.

Źródła

Zobacz wszystkie

Betsch, M., Kalbhen, K., Michalik, R., Schenker, H., Gatz, M., Quack, V., Siebers, H., Wild, M., & Migliorini, F. (2021). The influence of smartphone use on spinal posture – A laboratory study. Gait & Posture, 85, 298–303.https://doi.org/10.1016/j.gaitpost.2021.02.018

Czerski, W. M., & Gonciarz, E. (2017). Ryzyko uzależnienia studentów od mediów społecznościowych na przykładzie Facebooka. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 36(4).https://doi.org/10.17951/lrp.2017.36.4.133

GUS. (b.d.). Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2022 roku. stat.gov.pl. Pobrano 6 lipiec 2023, zhttps://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-technika-spoleczenstwo-informacyjne/spoleczenstwo-informacyjne/spoleczenstwo-informacyjne-w-polsce-w-2022-roku,1,16.html

interaktywni. (2019, kwiecień 12). Zasada 20–20–20 dla Twoich oczu. Szpital św. Łukasza Bielsko-Biała.https://lukasza.pl/zasada-20-20-20-dla-twoich-oczu/

Kasia. (b.d.). Digital Consumer Trends 2022. Deloitte Polska. Pobrano 4 lipiec 2023, zhttps://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/technology/articles/Digital-Consumer-Trends-2022.html

Olszewska, E. (2013). Uzależnienie od telefonu komórkowego jako nowe wyzwanie edukacji dla bezpieczeństwa. Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki, Nr 4.http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-c45829d3-c215-419a-8c8d-a85460f85691

Pappas, B. S., & zaktualizowany, A. H. (2021, październik 27). Oxytocin: Facts About the „Cuddle Hormone”. livescience.com.https://www.livescience.com/42198-what-is-oxytocin.html

Postural Awareness with Mobile Devices. (b.d.). Pobrano 6 lipiec 2023, zhttps://www.cprtherapy.org/blog/Postural-Awareness-with-Mobile-Devices~6435.html

Raporty – Krajowy Rejestr Długów. (b.d.). Pobrano 6 lipiec 2023, zhttps://krd.pl/centrum-prasowe/raporty/2020/jak-polacy-korzystaja-z-telefonu-i-internetu-w-czasie-pandemii

Sobiepan, K. (2023, maj 20). Oto najpopularniejsze telefony w Polsce. Król jest jeden [Text]. Biznes Wprost; Krzysztof Sobiepan.https://biznes.wprost.pl/technologie/urzadzenia/11226967/oto-najpopularniejsze-telefony-w-polsce-krol-jest-jeden.html

The effect of smartphone usage time on posture and respiratory function. (b.d.). Pobrano 6 lipiec 2023, zhttps://www.jstage.jst.go.jp/article/jpts/28/1/28_jpts-2015-817/_article

The impact of smartphones on the camera industry. (b.d.). Pobrano 6 lipiec 2023, zhttps://www.stadafa.com/2019/11/smartphone-impact-on-camera.html

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. (b.d.). Pobrano 6 lipiec 2023, zhttps://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19740240141

Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. O aplikacji mObywatel. (b.d.). Pobrano 6 lipiec 2023, zhttps://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230001234

Wiceszefowa MEiN: Nie chcemy centralnego zakazu używania telefonów przez uczniów w szkołach. (b.d.). Serwis Samorządowy PAP. Pobrano 6 lipiec 2023, zhttps://samorzad.pap.pl/kategoria/edukacja/wiceszefowa-mein-nie-chcemy-centralnego-zakazu-uzywania-telefonow-przez-uczniow

Wyniki Badań Krajowego Instytutu Mediów. (2023, kwiecień 27). Krajowy Instytut Mediów.https://kim.gov.pl/wyniki-badan/

Blue light has a dark side. (2012, maj 1). Harvard Health.https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/blue-light-has-a-dark-side

Tähkämö, L., Partonen, T., & Pesonen, A.-K. (2019). Systematic review of light exposure impact on human circadian rhythm. Chronobiology International, 36(2), 151–170.https://doi.org/10.1080/07420528.2018.1527773

Zhao, Z.-C., Zhou, Y., Tan, G., & Li, J. (20181205). Research progress about the effect and prevention of blue light on eyes. International Journal of Ophthalmology, 11(12), 1999–2003.https://doi.org/10.18240/ijo.2018.12.20

Kang, J. W., Chun, Y. S., & Moon, N. J. (2021). A comparison of accommodation and ocular discomfort change according to display size of smart devices. BMC Ophthalmology, 21, 44.https://doi.org/10.1186/s12886-020-01789-z

Chidi-Egboka, N. C., Jalbert, I., & Golebiowski, B. (2023). Smartphone gaming induces dry eye symptoms and reduces blinking in school-aged children. Eye, 37(7), Article 7.https://doi.org/10.1038/s41433-022-02122-2

Oceń artykuł
5.0
Głos oddany
5 opinii, ocena: 5.0
Emilia Moskal - Tekst

Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Jagoda Turowska - Recenzja

Psycholog

Jagoda Turowska
Zweryfikowane przez eksperta

Psycholog oraz trener umiejętności społecznych. Prowadzi terapię w nurcie Skoncentrowanym na Rozwiązaniach.

Bartłomiej Turczyński - Redakcja

Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Ludwik Jelonek - Fact-checking

Redaktor Natu.Care

Ludwik Jelonek

Ludwik Jelonek jest autorem ponad 2500 tekstów opublikowanych na wiodących portalach. Jego treści trafiły do takich serwisów jak Ostrovit czy Kobieta Onet. W Natu.Care Ludwik edukuje ludzi w najważniejszej dziedzinie życia – zdrowiu.

Młode, piękne kobiety z dobrą kondycją skóry.
Zadbaj o zdrowy organizm

Spróbuj wysokiej jakości suplementów Natu.Care

Zobacz produkty
Podobne artykuły
Higiena snu (co to jest i zasady jak zadbać o dobry sen)
Umysł

mar 13

Higiena snu (co to jest i zasady jak zadbać o dobry sen)

Higiena snu to zbiór zasad, które każdy może wprowadzić w życie i cieszyć się przespaną nocą.

Leki i tabletki na uspokojenie bez recepty (najsilniejsze, skuteczne, nieuzależniające)
Umysł

lut 02

22+ najlepsze tabletki na uspokojenie bez recepty w 2024

Sięgasz po tabletki na uspokojenie bez recepty? Rób to świadomie.

SAD, czyli sezonowe obniżenie nastroju: jak wtedy dbać o swoje zdrowie psychiczne?
Umysł

sty 03

Jak dbać o zdrowie psychiczne w okresie obniżonego nastroju?

Dowiedz się, jak zadbać o zdrowie psychiczne swoje i bliskich – w okresach obniżonego nastroju i nie tylko.