Zadbaj o odporność 💪🏼🍂 Teraz -15% z kodem: JESIEN15. Sprawdź

20+ pytań o oddawanie krwi – poradnik o tym, jak zostać dawcą

Odpowiedzi na ponad 20 pytań o oddawanie krwi, które mogą Cię nurtować przed pierwszą donacją.

Emilia Moskal - TekstTekstEmilia Moskal
Emilia Moskal - Tekst
Tekst
Emilia Moskal
Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Bartłomiej Turczyński - RedakcjaRedakcjaBartłomiej Turczyński
Bartłomiej Turczyński - Redakcja
Redakcja
Bartłomiej Turczyński
Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Nina Wawryszuk - Fact-checkingFact-checkingNina Wawryszuk
Nina Wawryszuk - Fact-checking
Fact-checking
Nina Wawryszuk
Redaktorka Natu.Care

Nina Wawryszuk specjalizuje się w suplementacji sportowej, treningu siłowym i psychosomatyce. Na co dzień, oprócz pisania artykułów dla Natu.Care, jako trenerka personalna pomaga sportowcom poprawić ich wyniki poprzez trening, dietę i suplementację.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

20+ pytań o oddawanie krwi – poradnik o tym, jak zostać dawcą
10 lipca, 2024
Recenzja
Redakcja
Fact-checking

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

18 min
Dlaczego możesz nam zaufać

Dlaczego możesz nam zaufać

Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.


Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym

Informacja o reklamach

Informacja o reklamach

Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.


Dowiedz się więcej w naszym regulaminie

Media o nas:

Na ropę mówi się czarne złoto ze względu na jej wartość. Ale jest cenniejsza substancja, o innym kolorze – czerwonym. To krew.

„Miałem wypadek na motocyklu. Moja miednica była w kawałkach, co spowodowało masywny krwotok. Dostałem krew już na stole operacyjnym. Gdyby nie to, nie byłoby mnie tutaj” opowiada Konrad.

Mamy XXI wiek: niedawno odbył się pierwszy pasażerski lot w kosmos, a nadal nie umiemy wyprodukować sztucznej krwi. Jedynym sposobem na pozyskanie tego drogocennego leku jest pobranie go od dawcy. Chcesz zostać jednym z nich? Poniżej dowiesz się wszystkiego, o tym jak oddać trochę swojego czerwonego złota.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jak wygląda polskie krwiodawstwo w liczbach.
  • Kto może zostać dawcą.
  • Jak przygotować się do oddania krwi i jak wygląda cały proces.

Zobacz też:

Jakiej krwi brakuje najbardziej?

W całej Polsce najpilniej potrzeba krwi grupy 0 Rh-  . Jeśli masz tę grupę krwi, a chcesz zrobić coś dobrego, podciągaj rękawy i maszeruj do punktu pobrań.

Ciekawostka

Człowiek o złotym ramieniu (ang. Man with the golden arm), czyli James Harrison to australijski krwiodawca, którego krew zawiera rzadką immunoglobulinę anty-D. Pomaga ona leczyć noworodki zagrożone konfliktem serologicznym. Mężczyzna oddał łącznie 1077 jednostek krwi i jej składników. Szacuje się, że mógł tym uratować ponad dwa miliony dzieci.

Ile osób w Polsce oddaje krew?

Według danych GUS, w 2017 roku w Polsce status honorowego dawcy krwi miało ponad 612 tysięcy osób . W 2021 roku ogółem najwięcej krwi przekazali mieszkańcy Warszawy, Katowic i Krakowa.

Miasto

Dawcy

Dawcy na 1000

Populacja

Warszawa

59556

32

1863056

Katowice

52687

186

282755

Kraków

48327

60

802583

Poznań

44899

82

545073

Wrocław

38023

56

674312

Łódź

37122

56

664860

Bydgoszcz

36045

108

334026

Rzeszów

30553

156

196374

Lublin

29464

89

332852

Białystok

29231

100

293413

Gdańsk

29016

60

486271

Szczecin

23243

59

394482

Kalisz

22694

239

95021

Olsztyn

19363

114

169251

Kielce

16825

91

185478

Zielona Góra

16176

116

139667

Opole

14436

114

126775

Racibórz

13151

259

50743

Wałbrzych

12697

123

103263

Radom

12147

61

199904

Słupsk

9534

109

87119

Wiadomo – duże miasta, dużo dawców. Gdy jednak spojrzymy na ilość donacji krwi na 1000 mieszkańców, inne miejscowości wysuwają się na prowadzenie: Racibórz, Kalisz i tylko Katowice utrzymują miejsce na podium. Brawo!

Miasto

Dawcy

Dawcy na 1000

Populacja

Racibórz

13151

259

50743

Kalisz

22694

239

95021

Katowice

52687

186

282755

Rzeszów

30553

156

196374

Wałbrzych

12697

123

103263

Zielona Góra

16176

116

139667

Olsztyn

19363

114

169251

Opole

14436

114

126775

Słupsk

9534

109

87119

Bydgoszcz

36045

108

334026

Białystok

29231

100

293413

Kielce

16825

91

185478

Lublin

29464

89

332852

Poznań

44899

82

545073

Radom

12147

61

199904

Kraków

48327

60

802583

Gdańsk

29016

60

486271

Szczecin

23243

59

394482

Wrocław

38023

56

674312

Łódź

37122

56

664860

Warszawa

59556

32

1863056

Jak COVID-19 wpłynął na polskie krwiodawstwo?

Od 2011 roku liczba donacji krwi pełnej w Polsce utrzymywała się powyżej 1 160 000 rocznie . Z wyjątkiem kilku lat niewielkiego spadku, utrzymywał się trend wzrostowy. Załamanie przyszło wraz z rokiem 2020, kiedy rozszalała się pandemia COVID-19.

Na szczęście sytuacja wraca do normy, a według najnowszych statystyk 2022 rok może okazać się rekordowy pod względem liczby donacji.

Kto najczęściej oddaje krew?

Przeciętny polski krwiodawca to mężczyzna w wieku 25–44 lat. W 2021 roku ta grupa stanowiła prawie połowę wszystkich dawców. Pomijając kryterium wieku, dwie trzecie dawców to mężczyźni .

Kto może oddać krew?

Zgodnie z ustawą o publicznej służbie krwi możesz zostać dawcą krwi jeżeli :

  • jesteś w wieku 18–65 lat,
  • wyraziłeś pisemną zgodę na pobranie krwi,
  • nie występują u Ciebie przeciwwskazania (o których przeczytasz niżej).

W wyjątkowych sytuacjach krew można pobrać również od osoby, która ukończyła 17 lat, a jej przedstawiciel ustawowy (najczęściej rodzic) wyraził na to zgodę.

Jakie są przeciwwskazania do oddawania krwi?

Niestety nie wszyscy mogą zostać dawcami. Zdyskwalifikować mogą przede wszystkim poważne przewlekłe choroby.

Kiedy musisz się wstrzymać z oddaniem krwi?

Niektóre schorzenia i stany nie wykluczają Cię z grona dawców, jednak powodują, że musisz odczekać pewien okres, zanim będziesz mógł oddać krew .

Przyczyna

Czas dyskwalifikacji

Gorączka Q

2 lata od wyleczenia

Toksoplazmoza

6 miesięcy od dnia wyleczenia

Gruźlica

2 lata od wyleczenia

Gorączka reumatyczna

2 lata od ustąpienia objawów, jeśli nie dostałeś przewlekłej choroby serca

Zapalenie szpiku kostnego

2 lata od wyleczenia

Malaria

Minimum 4 miesiące od zakończenia leczenia i ustąpienia objawów. Kliknij po szczegóły.

Przebywałeś w regionie o podwyższonym ryzyku zakażenia chorobami wirusowymi

Minimum 28 dni od opuszczenia tego obszaru

Rzeżączka

12 miesięcy od wyleczenia

Mononukleoza zakaźna

6 miesięcy od wyleczenia

Inne choroby zakaźne, grypa lub gorączka powyżej 38°C

2 tygodnie od wyleczenia

Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek

5 lat od wyleczenia

Ostre choroby układów oddechowego, pokarmowego i moczowego

Do zakończenia leczenia

Hemochromatoza

Do ustąpienia objawów oraz do końca okresu leczenia innymi metodami niż krwioupusty

Badania endoskopowe (np. gastroskopię) lub biopsja

6 miesięcy od dnia badania

Przebyłeś ciężką chorobę, operację lub wypadek

6 miesięcy od wyleczenia

Zrobiłeś sobie tatuaż, kolczyk, akupunkturę lub inne zabiegi upiększające z naruszeniem powłok skórnych

6 miesięcy od zabiegu

Byłeś w areszcie lub więzieniu

6 miesięcy od opuszczenia miejsca pozbawienia wolności

Miałeś przypadkowy kontakt z ludzką krwią lub narzędziami, które były nią zanieczyszczone

6 miesięcy od kontaktu

Miałeś kontakt z osobą zakaźnie chorą

Od 6 do 12 miesięcy od zaprzestania kontaktu

Masz alergię

Do zakończenia okresu, w którym odczuwasz objawy

Przechodzisz odczulanie w związku z alergią

Do zakończenia okresu odczulania

Jesteś w ciąży

6 miesięcy od porodu

Przyjąłeś szczepienie

Od 48 godzin do 3 miesięcy w zależności od rodzaju szczepionki. Dowiedz się więcej.

Przyjmujesz leki

Czas jest zależny od przyjmowanego preparatu.

Jak przygotować się do oddania krwi?

Zanim wybierzesz się do punktu poboru krwi, sprawdź czy nie masz stałych lub czasowych przeciwwskazań do oddawania krwi. Jeśli zamierzasz oddać krew pierwszy raz, zapoznaj się też z ankietą dla kandydata na dawcę.

Jesteś zdrowy i pełnoletni? Świetnie. Znajdź punkt poboru krwi, do którego najwygodniej będzie Ci się zgłosić. Większość punktów jest czynnych w godzinach porannych i wczesnopopołudniowych.

RCKiK

Ulica

Kod pocztowy

Miejscowość

Telefon

WWW

RCKiK w Białymstoku

ul. Marii Skłodowskiej-Curie 23

15-950

Białystok

(85)7447002

http://www.rckik.bialystok.pl/

RCKiK w Bydgoszczy

ul. Ks. Markwarta 8

85-015

Bydgoszcz

(52)3221871

http://www.rckik-bydgoszcz.com.pl/

RCKiK w Gdańsku

ul. J. Hoene-Wrońskiego 4

80-210

Gdańsk

(58)5204020

http://www.krew.gda.pl/

RCKiK w Kaliszu

ul. Kaszubska 9

62-800

Kalisz

(62)7676663

http://www.krwiodawstwo.kalisz.pl/

RCKiK w Katowicach

ul. Raciborska 15

40-074

Katowice

(32)2087300

http://www.rckik-katowice.pl/

RCKiK w Kielcach

ul. Jagiellońska 66

25-734

Kielce

(41)3359400

http://www.rckik-kielce.com.pl/

RCKiK w Krakowie

ul. Rzeźnicza 11

31-540

Kraków

(12)2618820

http://www.rckik.krakow.pl/

RCKiK w Lublinie

ul. Żołnierzy Niepodległej 8

20-078

Lublin

(81)5326275

http://www.rckik.lublin.pl/

RCKiK w Olsztynie

ul. Malborska 2

10-255

Olsztyn

(89)5260156

http://www.rckikol.pl/

RCKiK w Opolu

ul. Kośnego 55

45-372

Opole

(77)4410600

http://www.rckik-opole.com.pl/

RCKiK w Poznaniu

ul. Marcelińska 44

60-354

Poznań

(61)8863300

http://www.rckik.poznan.pl/

RCKiK w Raciborzu

ul. Sienkiewicza 3 A

47-400

Racibórz

(32)4181592

http://www.rckik.pl/

RCKiK w Radomiu

ul. Limanowskiego 42

26-600

Radom

(48)3400520

http://www.rckik.radom.pl/

RCKiK w Rzeszowie

ul. Wierzbowa 14

35-310

Rzeszów

(17)8672030

http://www.rckk.rzeszow.pl/

RCKiK w Szczecinie

al. Wojska Polskiego 80/82

70-482

Szczecin

(91)4243600

http://www.krwiodawstwo.szczecin.pl/

RCKiK w Słupsku

ul. Szarych Szeregów 21

76-200

Słupsk

(59)8422021

http://www.krwiodawstwo.slupsk.pl/

RCKiK w Warszawie

ul. Saska 63/75

03-948

Warszawa

(22)5146000

http://www.rckik-warszawa.com.pl/

WCKiK MON

ul. Szaserów 128

04-349

Warszawa

(26)1816716

http://www.wckik.pl/wp/

CKiK MSWiA

ul. Wołoska 137

02-507

Warszawa

(22)5081312

http://www.ckikmswia.pl/

RCKiK w Wałbrzychu

ul. Chrobrego 31

58-303

Wałbrzych

(74)6646310

http://www.rckik.walbrzych.pl/

RCKiK we Wrocławiu

ul. Czerwonego Krzyża 5-9

50-345

Wrocław

(71)3715810

http://www.rckik.wroclaw.pl/

RCKiK w Zielonej Górze

ul. Wazów 42

65-046

Zielona Góra

(68)3298360

http://www.rckik.zgora.pl/

RCKiK w Łodzi

ul. Franciszkańska 17/25

91-433

Łódź

(42)6161400

http://www.krwiodawstwo.pl/

Przemyśl i wybierz termin, w którym oddasz krew. To ważne, bo w tym dniu powinieneś być wyspany, a Twój organizm w pełni zregenerowany. Po oddaniu krwi będziesz też potrzebował odpoczynku. Nie wybieraj więc czasu, w którym będziesz przed lub po dużym wysiłku fizycznym lub umysłowym (np. w okresie ważnych egzaminów).

Pamiętaj o nawodnieniu! W przeddzień oddania krwi powinieneś wypić około 2 litrów płynów (najlepiej wody i owocowych soków).

Jeżeli wybierasz się oddać krew pierwszy raz, rozważ zabranie ze sobą towarzysza. Będzie Ci raźniej, a w razie gdybyś poczuł się słabo po oddaniu krwi, będzie miał się kto Tobą zaopiekować.

W dniu, w którym będziesz oddawał krew, zjedz niskotłuszczowy, odżywczy posiłek . Najlepiej jeśli zrobisz to na około 2 godziny przed wizytą w punkcie poboru krwi. Co możesz zjeść?

Polecane produkty to:

  • chudy nabiał (twarożek, jogurt, mleko),
  • chuda wędlina (najlepiej drobiowa lub wołowa),
  • gotowane chude mięso (drobiowe lub wołowe)
  • ryby,
  • pieczywo,
  • owoce i warzywa,
  • dżemy i miody,
  • płatki owsiane,
  • kasze, makarony i ryż.

Przed oddaniem krwi unikaj:

  • śmietany i majonezu,
  • tłustego mięsa,
  • jajek,
  • masła, margaryny i oleju,
  • żółtego sera,
  • ciast z kremami, lodów.

Na wizytę w punkcie pobrań załóż ubranie nie krępujące ruchów. Najlepiej jeśli wybierzesz bluzkę z krótkim rękawem (w sezonie jesienno-zimowym załóż na nią bluzę lub sweter). Pamiętaj, że konieczny będzie łatwy dostęp do Twoich zgięć łokciowych.

Jeżeli palisz papierosy, w przeddzień oddania krwi postaraj się je ograniczyć, natomiast w dniu pobrania powstrzymaj się od palenia.

Jak oddać krew?

Gdy dotrzesz do punktu pobrań, najpierw idź do rejestracji. To tam wypełnisz ankietę dla kandydata na dawcę i podpiszesz zgodę na pobranie krwi. Dostaniesz również opaskę na nadgarstek ze swoim indywidualnym numerem donacji. Później zostaniesz skierowany na wstępne pobranie krwi.

Personel pobierze niewielką ilość krwi do zbadania poziomu hemoglobiny. Jeżeli oddajesz krew po raz pierwszy, krew do badania zostanie pobrana w tradycyjny sposób – z żyły przedramienia.

Jeżeli oddawałeś już krew, badanie to może zostać przeprowadzone przy użyciu urządzenia do pomiaru poziomu hemoglobiny poprzez nakłucie palca. Coraz więcej punktów poboru dysponuje też sprzętem, który w ogóle nie wymaga nakłucia.

Jeżeli poziom hemoglobiny w Twojej krwi będzie w normie, tj. >125 g/l (u kobiet) lub >135 g/l (u mężczyzn), możesz oddać krew.

Przy pierwszej donacji zostanie również oznaczona Twoja grupa krwi.

Ostatnim etapem, który musisz przejść jest wizyta w gabinecie lekarskim. Lekarz oceni Twój ogólny stan zdrowia i zada kilka dodatkowych pytań. Zmierzy też ciśnienie, tętno i temperaturę. To właśnie on podejmie ostateczną decyzję czy będziesz mógł oddać krew.

Jeśli lekarz orzekł, że można pobrać od Ciebie krew, zostaniesz skierowany do sali pobrań. Znajdziesz w niej m.in. zlew i środki myjące oraz dezynfekujące. W pobliżu zlewu zobaczysz graficzną instrukcję mycia rąk oraz zgięć łokci. Gdy się do niej zastosujesz, możesz siadać na fotel do pobierania krwi.

Pielęgniarka przygotuje sprzęt i pojemniki na krew oraz oznaczy je numerem donacji, który przyporządkowano Ci w rejestracji. Następnie zdezynfekuje miejsce, gdzie będzie założone wkłucie. Od tej chwili nie możesz go już dotykać.

Gdy zgięcie łokcia wyschnie, pielęgniarka wkłuje się igłą w żyłę, a krew zacznie samoczynnie spływać do pojemnika.

Ile trwa oddawanie krwi?

Oddanie pełnej jednostki krwi (450 ml) zajmuje mniej niż 10 minut . Jednak na wizytę w punkcie pobrania musisz zarezerwować sobie więcej czasu. Zwykle rejestracja, badania i pobranie zajmuje łącznie około godziny. Pamiętaj również, że po oddaniu krwi będziesz musiał posiedzieć w poczekalni 15–30 minut, by upewnić się, że dobrze się czujesz.

Ile krwi pobiera się podczas jednej donacji?

W przypadku oddawania pełnej krwi jednorazowo pobiera się 450 ml, czyli pełną jednostkę .

Jeżeli decydujesz się na oddanie osocza, maksymalna ilość ustalana jest na podstawie Twojej płci, wzrostu i masy ciała. Uśredniając to około 10 ml na każdy kilogram masy ciała, jednak nie więcej niż 650 ml . Pobranie większej ilości niesie ze sobą konieczność uzupełnienia objętości krwi krążącej.

Aby uzupełnić wydatek energetyczny, po oddaniu krwi dostaniesz:

  • 8 czekolad,
  • wafelek,
  • sok .

Wafelek i sok są idealne, żeby zjeść je jeszcze przed opuszczeniem punktu pobrań. Jedz śmiało i bezkarnie.

Ciekawostka:

Absolutny rekordzista w oddawaniu krwi to Pan Andrzej Lis ze Starego Sącza. Mężczyzna w ciągu całego życia oddał ponad 100 litrów krwi! To jest bohater, przy którym Superman wymięka.

Jakie są nagrody za oddawanie krwi?

Dawcy krwi jako największą nagrodę wymieniają zazwyczaj radość z bezinteresownej pomocy i świadomość, że ich gest uratował komuś zdrowie lub życie

Gdy poprzedniego dnia Agata wychodziła od swojej mamy ze szpitala, usłyszała od lekarza tylko: „Będziemy toczyć. Zobaczymy”. Teraz, otwierając drzwi sali, miała duszę na ramieniu. Sepsa to zjadliwa choroba. Na szczęście transfuzja krwi pomogła.

„Gdy zobaczyłam mamę, to jakbym widziała inną osobę. Miała nawet lekkie rumieńce, a jej stan poprawił się na tyle, że mogłam z nią normalnie porozmawiać. Pierwszy raz od wielu dni”.

Jednak osoby oddające krew honoruje się również w inny sposób. Przeczytasz o tym niżej.

Ciekawostka:

Teoretycznie w Unii Europejskiej oddawanie krwi jest bezpłatne, ale niektóre Państwa wprowadziły „zwrot kosztów” za poniesione wydatki i straty (np. w związku z niewykonywaniem swojej pracy zarobkowej) . Wysokie rekompensaty możesz otrzymać m.in. w Austrii (aż do 50 EUR) i w Niemczech (do 25 EUR).

Jak zostać honorowym dawcą krwi?

To bardzo proste – każdy, kto choć raz nieodpłatnie oddał krew, jest honorowym dawcą krwi. Osoby, które regularnie oddają krew, mogą zostać wyróżnione Odznakami Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi III, II lub I stopnia. To czy i którą odznakę dostaniesz, zależy od tego, ile oddałeś krwi. Zobacz:

Odznaki te wraz z legitymacją Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi wydaje Polski Czerwony Krzyż .

Pozostałe przywileje

Każdemu, kto oddał krew, przysługuje:

Wolne w pracy i w szkole na dwa dni

Od 20 kwietnia 2023 roku każdemu, kto oddał krew, przysługują dwa dni wolnego.

Zwolnienie uzyskasz w rejestracji punktu poboru, w którym oddałeś krew. Dotyczy ono dnia, w którym zgłosiłeś się na pobranie i dnia następnego. Jeżeli z przyczyn medycznych nie doszło do pobrania krwi, uzyskasz zwolnienie na kilka godzin .

Pamiętaj, aby uprzedzić pracodawcę o planowanej nieobecności związanej z oddawaniem krwi.

Zwrot kosztów przejazdu

Możesz otrzymać zwrot pieniędzy za bilety, które kupiłeś, by dojechać do najbliższego punktu pobrań . Zazwyczaj zwrot uzyskasz w rejestracji. PS. To darmowa wycieczka tylko w jedną stronę. Wrócić musisz już za swoje.

Ulga podatkowa

Oddaną krew możesz odliczyć od podatku na Twoim PIT. Wysokość ulgi obliczysz, mnożąc ilość krwi oddanej w danym roku podatkowym przez konkretną kwotę (obecnie 130 zł). Kwota ta jest ekwiwalentem pieniężnym za 1 litr krwi. Jeśli w tym roku oddasz 2 litry krwi, będziesz mógł odliczyć od podatku 260 zł.

Kwota ulgi z tytułu darowizn na cele krwiodawstwa nie może przekroczyć 6% dochodu, który wykazałeś w PIT .

Wyniki badań krwi

Po donacji Twoja krew zostanie przebadana pod kątem:

  • poziomu hemoglobiny,
  • kiły,
  • HIV,
  • zapalenia wątroby typu B i C.

Możesz bezpłatnie uzyskać wyniki swoich badań w ciągu kilku dni od donacji. Wystarczy, że podczas rejestracji w punkcie pobrań zgłosisz taką chęć.

Ważne

Jeżeli w wynikach badań Twojej krwi wyjdzie choroba, personel skontaktuje się z Tobą, by Cię o tym powiadomić.

Osobom, które oddały krew kilkukrotnie, przysługuje:

Ulga na bilety kolejowe i autobusowe

Osobom, które oddały krew (lub jej składniki) przynajmniej 3 razy (w tym choć raz osocze po przebyciu COVID-19) przysługuje 33% ulgi na bilety komunikacji krajowej w czasie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii  .

Ulga przysługuje na bilety:

  • autobusowe,
  • pociągów osobowych i pośpiesznych (1 i 2 klasa),
  • pozostałych pociągów (2 klasa).

KrewKarta

KrewKarta to karta identyfikacyjna Twojej grupy krwi. Możesz ją otrzymać bezpłatnie lub za niewielką opłatą, po odbyciu kilku donacji krwi.

Zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi przysługuje:

Zniżka na leki

Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi mają ulgi na niektóre leki . To czy dany środek jest objęty ulgą możesz sprawdzić na stronie KtoMaLek.pl. Aby otrzymać ulgę, recepta musi być wystawiona przez lekarza publicznej opieki zdrowotnej lub takiego, który ma podpisaną stosowną umowę z NFZ.

Niestety na recepty z większości prywatnych przychodni nie zrealizujesz ulgi.

Służba zdrowia bez kolejki

Na podstawie legitymacji „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” możesz korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej i kupować w aptekach bez czekania w kolejce. Szach mat NFZ.

Jako Zasłużony Honorowy Dawca Krwi szybciej dostaniesz też sanatorium. Szach mat razy dwa.

Zniżka w komunikacji miejskiej

Wysokość zniżek oraz to, którzy Zasłużeni Honorowi Dawcy je otrzymują, uzależnione jest od przepisów obowiązujących w konkretnych miastach. Najczęściej ulga to 50%, 75% lub 100% i mogą ją dostać Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi I stopnia. Wykaz miast i warunków przysługujących ulg możesz sprawdzić na krwiodawcy.org.

Jeszcze więcej zniżek

Inicjatywa Dawcom w darze zrzesza różne podmioty, które dają ulgi Zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi. Na stronie internetowej (podlinkowanej powyżej) znajdziesz wykazy: schronisk, hoteli, firm turystycznych, ośrodków kulturalnych i lokali gastronomicznych, które oferują zniżki na swoje produkty i usługi.

Co ile można oddawać krew?

Pełną krew można oddawać co osiem tygodni, ale nie więcej niż sześć razy w roku (mężczyźni) i cztery razy w oku (kobiety) .

Składniki krwi, takie jak płytki krwi można oddawać co cztery tygodnie, maksymalnie 12 razy w roku .

Osocze można oddawać najczęściej, bo aż co dwa tygodnie, ale w ciągu roku nie można oddać więcej niż 25 litrów .

Czy można oddawać krew podczas okresu?

Nie można oddawać krwi w trakcie menstruacji oraz trzy dni po jej zakończeniu. Ograniczenie to dotyczy nawet tych kobiet, które mają bardzo skąpe miesiączki. Wybierz inny termin. Twój organizm i tak ma w tym czasie trudniej.

Czy oddawanie krwi jest zdrowe?

W badaniu z 2022 roku o wpływ regularnego oddawania krwi na organizm zapytano samych dawców krwi. W opinii większości z nich od oddawania krwi nie można się uzależnić, ani nie powoduje ono nadprodukcji krwi .

Ponad 81% przyznaje za to, że po oddaniu krwi ma lepsze samopoczucie psychiczne. Jak łatwo się domyślić jest to spowodowane świadomością, że zrobili coś dobrego.

Czy można powiedzieć, że oddawanie krwi jest zdrowe? Patrząc na dobrostan psychiczny – tak. Biorąc pod uwagę naszą fizyczność, oddawanie krwi jest neutralne dla naszego zdrowia.

Braki oddanej krwi nasz organizm uzupełnia w ten sam sposób, co te powstałe w wyniku skaleczenia czy krwawienia z nosa.

Ciekawostka

Twój organizm uzupełni ubytek 450 ml krwi oddanej podczas jednej donacji już po 3–4 dniach.

Jakie są skutki uboczne po oddaniu krwi?

Powiedzmy to jasno: oddawanie krwi jest bezpieczne. W przypadku zdrowych osób badania nie wykazują długoterminowych skutków ubocznych, związanych z ubytkami krwi podczas donacji .

Najczęstszym skutkiem ubocznym, występującym tuż po oddaniu krwi jest uczucie zmęczenia i osłabienia. U niektórych osób mogą wystąpić omdlenia, lecz są to sporadyczne przypadki . Jeszcze rzadziej dochodzi do uszkodzeń żył, tętnic i nerwów.

W polskim badaniu  sprawdzającym powikłania z donacji odbytych od 2005 do 2013 roku odnotowano zaledwie 0,66% powikłań, z czego prawie wszystkie były powikłaniami lekkimi.

Czy oddawanie krwi boli?

Nie, oddawanie krwi nie jest bolesne. Poczujesz jedynie ukłucie. Dokładnie takie samo, jak przy pobraniu krwi do zwykłego badania.

Przy jakich lekach nie można oddawać krwi?

Przyjmowanie większości leków wykluczy Cię czasowo z możliwości oddawania krwi. Nawet popularna aspiryna powoduje, że nie zostaniesz zakwalifikowany do donacji.

Przy części preparatów okres dyskwalifikacji minie, gdy przestaniesz je przyjmować. Przy innych będziesz musiał dodatkowo przejść okres karencji, potrzebny do tego, by lek usunął się z Twojego organizmu.

Jeżeli bierzesz lub niedawno brałeś leki i chcesz oddać krew, skonsultuj się z lekarzem.

Jakie leki nie są przeciwwskazaniem do oddania krwi?

Przyjmowanie suplementów diety i witamin nie jest przeciwwskazaniem do oddawania krwi. Wiele kobiet sądzi, że przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej wyklucza je z możliwości zostania krwiodawcą. To nieprawda. Jeśli stosujesz antykoncepcję hormonalną, możesz oddać krew.

Zobacz też:

FAQ

Czy można oddawać krew przy niedoczynności tarczycy?

Nie. Choroby tarczycy, takie jak nadczynność lub niedoczynność są chorobami układu endokrynnego. To oznacza, że są przeciwwskazaniem do oddawania krwi i dyskwalifikują kandydata na dawcę.

Czy można oddawać krew przy Hashimoto?

Nie możesz oddawać krwi, jeżeli cierpisz na chorobę Hashimoto. Schorzenie to jest jedną z chorób układu endokrynnego i wyklucza kandydata na dawcę z możliwości donacji krwi.

Dlaczego lekarze nie oddają krwi?

Nie można stwierdzić, że lekarze nie oddają krwi. Niektóre specjalizacje lekarskie (np. zabiegowe) są jednak związane ze zwiększonym ryzykiem zakażenia chorobami przenoszonymi drogą przetoczenia krwi. Może to być kryterium dyskwalifikującym te osoby z donacji krwi.

Czy można pić kawę przed oddaniem krwi?

Tak, można pić kawę przed oddaniem krwi. Dotyczy to zwłaszcza osób, dla których jest to poranny rytuał. Kawa i herbata nie mają znaczącego wpływu na jakość i parametry Twojej krwi. Pamiętaj jedynie, że kawa może działać moczopędnie i nieznacznie odwadniać, więc przed donacją pij dużo wody.

Czy można oddawać krew przy nadciśnieniu?

Jeżeli cierpisz na nadciśnienie tętnicze, możesz oddać krew w okresie tzw. ustabilizowanego ciśnienia – po pozytywnej decyzji lekarza w punkcie poboru. Jeżeli jednak aktywnie się leczysz i bierzesz leki na nadciśnienie, nie możesz zostać dawcą. Substancje, które przyjmujesz, mogłyby negatywnie wpłynąć na zdrowie osoby, która otrzymałaby Twoją krew.

Czy można oddać krew, mając opryszczkę?

Nie. Opryszczka jest chorobą wirusową, wywoływaną przez wirusy z grupy Herpes simplex virus. Oznacza to, że tak jak inne łagodne choroby wirusowe, czasowo wyklucza Cię z oddawania krwi. Donacja będzie możliwa dopiero po dwóch tygodniach od wyleczenia opryszczki.

Czy można oddać krew po wzięciu leków przeciwbólowych?

Po wzięciu większości popularnych leków przeciwbólowych, zawierających ibuprofen lub ketoprofen nie można oddawać krwi przez dwa dni. Jeśli łyknąłeś przeciwbóla przed wizytą w punkcie pobrań, niestety – musisz ją przełożyć.

Źródła

Zobacz wszystkie

Makowicz, Dawid, Renata Dziubaszewska, Katarzyna Lisowicz, i Natalia Makowicz. „Impact of Regular Blood Donation on the Human Body; Donors’ Perspective. Donors’ Opinion on Side Effects of Regular Blood Donation on Human Body”. Journal of Transfusion Medicine 15, nr 2 (2022): 133–40. https://doi.org/10.5603/JTM.2022.0011.

„EUR-Lex - 52006DC0217 - PL”. Text/html; charset=UTF-8. OPOCE. Dostęp 26 maj 2023. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX%3A52006DC0217.

„Fakty i mity dotyczące krwiodawstwa | Ministerstwo Zdrowia”. Dostęp 26 maj 2023. http://www.archiwum.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/krwiodawstwo/fakty-i-mity-dotyczace-krwiodawstwa/.

GUS. „Krwiodawstwo w 2017 r.” stat.gov.pl. Dostęp 26 maj 2023. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/krwiodawstwo-w-2017-r-,18,1.html.

„Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku”. stat.gov.pl. Dostęp 26 maj 2023. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2022-roku,7,19.html.

Honorowe krwiodawstwo i krwiolecznictwo. „Ankiety dla kandydatów na dawców krwi”. Dostęp 26 maj 2023. https://krwiodawcy.org/ankiety-dla-kandydatow-na-dawcow.

Honorowe krwiodawstwo i krwiolecznictwo. „Badania u dawcy krwi”. Dostęp 26 maj 2023. https://krwiodawcy.org/badania-u-dawcy-krwi.

Honorowe krwiodawstwo i krwiolecznictwo. „Droga dawcy - poradnik”. Dostęp 26 maj 2023. https://krwiodawcy.org/droga-dawcy.

Honorowe krwiodawstwo i krwiolecznictwo. „Korzyści z HDK”. Dostęp 26 maj 2023. https://krwiodawcy.org/korzysci-z-hdk.

Honorowe krwiodawstwo i krwiolecznictwo. „Malaria - dyskwalifikacja”. Dostęp 26 maj 2023. https://krwiodawcy.org/malaria-dyskwalifikacja.

Honorowe krwiodawstwo i krwiolecznictwo. „Odznaki”. Dostęp 26 maj 2023. https://krwiodawcy.org/odznaki.

Honorowe krwiodawstwo i krwiolecznictwo. „Przeciwwskazania do oddawania krwi. Metody pobierania krwi.” Dostęp 26 maj 2023. https://krwiodawcy.org/dyskwalifikacje.

Honorowe krwiodawstwo i krwiolecznictwo. „Przerwy między donacjami”. Dostęp 26 maj 2023. https://krwiodawcy.org/przerwy-miedzy-donacjami.

Honorowe krwiodawstwo i krwiolecznictwo. „Ulgi w komunikacji miejskiej”. Dostęp 26 maj 2023. https://krwiodawcy.org/ulgi-w-komunikacji-miejskiej.

krwiodawcy.org. „Aktualizacja sytuacji epidemiologicznej”. Honorowe krwiodawstwo i krwiolecznictwo (blog), 17 wrzesień 2015. https://krwiodawcy.org/aktualizacja-sytuacji-epidemiologicznej.

„Krwiodawstwo | FAQ-Najczęściej zadawane pytania”. Dostęp 26 maj 2023. https://krwiodawstwo.pl/dla-krwiodawcy/faq/.

Legion HDK. „Czy każdy lek wyklucza z oddania krwi?” Dostęp 26 maj 2023. https://legionhdk.pl/krwiodawstwo/mity-w-krwiodawstwie/czy-kazdy-lek-wyklucza-z-oddania-krwi.

Legion HDK. „Czy regeneracja krwi trwa długo?” Dostęp 26 maj 2023. https://legionhdk.pl/krwiodawstwo/mity-w-krwiodawstwie/czy-regeneracja-krwi-trwa-dlugo.

Narodowe Centrum Krwi. „Często zadawane pytania - Narodowe Centrum Krwi - Portal Gov.pl”. Dostęp 26 maj 2023. https://www.gov.pl/web/nck/czesto-zadawane-pytania.

Narodowe Centrum Krwi. „Dyskwalifikacje - Narodowe Centrum Krwi - Portal Gov.pl”. Dostęp 26 maj 2023. https://www.gov.pl/web/nck/dyskwalifikacje.

„Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 lutego 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o publicznej służbie krwi”. Dostęp 26 maj 2023. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20140000332.

„RCKiK w Warszawie | Oddaję krew po raz pierwszy”. Dostęp 26 maj 2023. https://www.rckik-warszawa.com.pl/oddaje-krew-po-raz-pierwszy.

„Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Opolu”. Dostęp 26 maj 2023. https://www.rckik-opole.com.pl/krwiodawstwo-Jak-sie-odzywiac-przed-oddaniem-krwi-28-1.html.

„Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa we Wrocławiu”. Dostęp 26 maj 2023. https://www.rckik.wroclaw.pl/krwiodawstwo-Jak-przygotowac-sie-do-oddania-krwi-10-3.html.

„Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 września 2017 r. w sprawie warunków pobierania krwi od kandydatów na dawców krwi i dawców krwi”. Dostęp 26 maj 2023. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170001741.

„Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o zmianie ustawy o publicznej służbie krwi oraz niektórych innych ustaw”. Dostęp 26 maj 2023. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160000823.

„Ustawa z dnia 21 stycznia 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw”, b.d. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210000159

Dostęp 26 maj 2023. https://krwiodawcy.org/statystyki/.

Oceń artykuł
5.0
Głos oddany
8 opinii, ocena: 5.0
Emilia Moskal - Tekst

Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Bartłomiej Turczyński - Redakcja

Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Nina Wawryszuk - Fact-checking

Redaktorka Natu.Care

Nina Wawryszuk

Nina Wawryszuk specjalizuje się w suplementacji sportowej, treningu siłowym i psychosomatyce. Na co dzień, oprócz pisania artykułów dla Natu.Care, jako trenerka personalna pomaga sportowcom poprawić ich wyniki poprzez trening, dietę i suplementację.

Młode, piękne kobiety z dobrą kondycją skóry.
Zadbaj o zdrowy organizm

Spróbuj wysokiej jakości suplementów Natu.Care

Zobacz produkty