Dzień Ryby – przybij płetwę z rybą i poznaj ją lepiej

Dzień Ryby to doskonała okazja, by lepiej poznać te zwierzęta. W XXI wieku niektórzy dalej uważają, że istoty nie mają głosu, są głupie, nie czują bólu, a ich obecność na talerzu oznacza jedynie… ości i rtęć.

Fakt, nie mają 5 oktaw jak Mariah Carey i nie potrafią rozwiązać równania różniczkowego, ale umieją wydawać dźwięki, gdy czują ból, pamiętają, gdzie czyha niebezpieczeństwo i umieją wykorzystać kamień do budowy gniazda. I nie wszystkie są naładowane w opór rtęcią, a cennymi kwasami omega-3.

Nie bądź leszcz. Poznaj ryby, fakty oraz mity na ich temat i dlaczego warto być świadomym rybnym konsumentem.

Zobacz też:

• Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu
• Dzień Czystego Powietrza
• Marnowanie żywności w Polsce i na świecie
• Zdrowie płuc po pandemii
• Ogólnopolski Dzień Przedszkolaka
• Dzień Dawcy Szpiku
• Wielki Dzień Pszczół
• Dzień Krwiodawstwa
• Dzień Przytulania
• O singlach w walentynki

Dzień Ryby – co to za święto?

Dzień Ryby przypada 20 grudnia i świętujemy go od 2003 roku dzięki inicjatywie Stowarzyszenia Empatia i Fundacji Viva! . Ideą tego dnia jest promowanie edukacji o rybach, które wbrew mitom czują ból i należy im się humanitarne traktowanie. Dzień Ryby ma także na celu inspirować do działań związanych z ochroną ryb i ekosystemu wodnego.

Twórcy Dnia Ryby szczególnie zwracają uwagę na coroczny dramat karpi, które są tradycyjną potrawą wigilijną w Polsce. Data obchodzenia tego dnia w okolicach Świąt Bożego Narodzenia ma nakłonić do refleksji nad niehumanitarnym traktowaniem żywych karpi w punktach sprzedaży i rozważenia przejścia na dietę roślinną.

Ten dzień to także doskonała okazja do edukacji o świadomym kupowaniu i konsumpcji ryb, obalenia mitów i przyjrzenia się statystykom ich spożycia w Polsce i na świecie.

A może w tym roku odpuścisz w Wigilię karpia na rzecz… tofu? A small-talk w windzie zaczniesz od ciekawostki o największej rybie świata (ta opcja może być niezręczna, ale spróbuj)?

Ile ryb jedzą Polacy?

Odpowiedź jest krótka: za mało.

Ryby, szczególnie te tłuste, są skarbnicą składników odżywczych i najlepszym źródłem kwasów omega-3: DHA i EPA. Oficjalne zalecenia mówią o spożywaniu 1–2 porcji ryb (ok. 300 g) tygodniowo. Teoretycznie więc każdy Polak powinien zamknąć rok z 15,6 kg zjedzonych ryb .

Według danych FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa) z 2020 roku statystyczny Polak rocznie zjada 12,27 kg ryb. Dla porównania rekordzistą na świecie są Malediwy, gdzie przez ten sam okres obywatele zjadają… 87,30 kg.

W Europie króluje Portugalia – tam spożycie ryb wynosi 59,36 kg rocznie na obywatela. Europejczycy jedzą średnio 21 kg ryb, a średnia światowa to ok. 20 kg. W tabeli poniżej sprawdzisz, kto rocznie zjada najwięcej ryb na starym kontynencie .

10 krajów z najwyższym spożyciem ryb w Europie

Wiem, wiem – trudno nam dobić do takich ilości. Nie mamy w Polsce kultury jedzenia ryb, a ich ceny potrafią zniechęcić. Pomyślisz: co się dziwić, Skandynawowie czy mieszkańcy półwyspu Iberyjskiego mają ryby pod nosem, co przekłada się na dostępność oraz cenę – i masz rację. Jednak statystyki pokazują, że Polacy też jedzą coraz więcej ryb!

Według OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) prognozy wskazują, że w 2030 roku konsumpcja ryb na świecie wzrośnie o 14,8% . Polacy są na dobrej drodze – w 2015 roku jedliśmy tylko 10 kg, a obecnie 12,27 kg .

Jakie ryby są najpopularniejsze w Polsce?

Tutaj odpowiedź też jest krótka: te dobre, ale nie zawsze te, co trzeba.

Według danych Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej ulubione ryby Polaków i średnia roczna ilość spożycia na osobę to :

• śledź – 2,73 kg
• mintaj – 2,04 kg
• makrela – 1,16 kg
• łosoś – 1,01 kg
• szprot – 1,09 kg
• tuńczyk – 0,98 kg
• dorsz – 0,96 kg

Niestety Polacy jedzą także sporo przetworzonych ryb w puszkach lub wędzonych, a także… paluszki rybne. Nie są to jednak zdrowe wybory.

Paluszki rybne w panierce są ubogo odżywcze, zawierają zbędne dodatki, a niekiedy panierka jest nieproporcjonalnie cięższa, niż ryba – producenci wiedzą, jak oszczędzać w procesie produkcji. 

Dlaczego Polacy nie kupują ryb?

Zjadłabym, a boję się. Mam… piranię w kieszeni. Wolę schaboszczaka.

Polacy nie jedzą ryb z wielu powodów.

Najczęściej wymieniane z nich to :

• Cena. O ile konserwy rybne są w miarę tanie (ale nie są tak zdrowe) i za 200–300 g puszkę zapłacisz ok. 6 –14 zł, to za płat 100 g łososia norweskiego trzeba dać nawet 13 zł. Kalkulacje są proste.
• Obawy przed skażeniem. Rybi diabeł tkwi w szczegółach – tak, są ryby wyjątkowo bogate w rtęć czy ołów, a zjadanie konserwy raz dziennie nie jest zdrowe.
• Ości. Wiem, jak kto jest, gdy mała, złośliwa ość potrafi zepsuć posiłek. Niekiedy jest to nawet niebezpieczne dla życia i zdrowia.
• Nieświeży produkt. Zapach nieświeżej ryby może prześladować jeszcze kilka godzin po wyrzuceniu. Polacy nie zawsze wiedzą, jak ocenić świeżość produktu oraz jak go przechowywać.
• Wolimy inny rodzaj mięs. Wg danych FAO z 2020 roku Polacy zjedli 88,71 kg mięsa (brano pod uwagę drób, wołowinę, wieprzowinę, koninę, mięso wszystkich innych zwierząt domowych lub dzikich, takich jak wielbłądy, króliki, renifery i zwierzęta łowne) .
• Brak pomysłu na przyrządzenie ryby. O wiele łatwiej jest usmażyć kotleta czy mięso do makaronu niż wymyślić smaczny przepis z rybą. Ryby nie pasują też smakowo do tak wielu dodatków czy przypraw, jak mięso. I czasem całe osiedle poczuje, że będzie rybka na obiad.

Jak zwiększyć ilość ryb w diecie? Sprawdzone tipy

Ponarzekaliśmy, to teraz zobaczmy kontrargumenty do powyższych powodów niejadania ryb:

• Cena. Korzystaj z obniżek cen i ofert typu 2+1, a zakupione świeże ryby zamrażaj. Zauważyłam, że promocje na ryby w popularnych dyskontach są cykliczne.
• Obawy przed skażeniem. Wybieraj ryby o niskiej zawartości rtęci (przeczytasz o nich w moim rankingu) i z czystych, legalnych, certyfikowanych źródeł.
• Ości. Warto mieć świadomość, jakie ryby mają dużo ości i jeść je powoli, z uwagą, delektować się posiłkiem. Umiejętnego filetowania nauczysz się z wielu video dostępnych w sieci.
• Nieświeży produkt. Naucz się rozpoznawać świeżą rybę. Ma jaskrawy pigment, błyszczącą skórę, z niewielką ilością śluzu, wypukłe, niezamglone i błyszczące oczy, jędrne mięso, jaskrawoczerwone skrzela, nie śmierdzi. Ryba pokryta grubą warstwą nierównej lodowej glazury prawdopodobnie była już rozmrożona i zamrożona ponownie, więc takiej nie bierz.
• Inny rodzaj mięs. Postaraj się zamienić przynajmniej jeden posiłek w tygodniu na rybę, np. zamiast sałatki z kurczakiem czy mielonego kotleta. Rozpieść podniebienie i dostarczaj mu nowych smaków.
• Brak pomysłu na przyrządzenie ryby. Na pewno ryba posmakuje Ci w jakimś wydaniu – do sałatki, w cieście, w tortilli, duszona czy w zupie. Szukaj inspiracji w przepisach kulinarnych.

Jak zminimalizować zapach ryby przy przygotowywaniu?

Dietetyczka radzi:

Do tłuszczu, na którym smażysz rybę, dodaj świeży rozmaryn lub tymianek, a pod koniec smażenia po odlaniu tłuszczu dodaj masło ziołowe. W trakcie smażenia możesz też postawić obok patelni miseczkę z białym octem lub octem winnym.

Zapal świeczkę zapachową lub zagotuj w garnku wodę z cynamonem, goździkiem, kardamonem lub imbirem. Po zjedzeniu ryby zalej naczynia (patelnie, talerze) gorącą wodą. Resztki ryby wyrzuć do zamykanego kosza. Jeśli chcesz trzymać rybę w lodówce, umieść ją w woreczku strunowym lub pojemniku z wieczkiem.

Jeśli masz małą kuchnię lub aneks kuchenny, użyj zwykłego wiatraka – takiego, który latem wyciągamy gdy jest gorąco. Wiatrak „przemiesza” to powietrze – dodaje dietetyczka.

Ryby głosu nie mają i inne mity o rybach

Ach, te powiedzonka – powtarzane tyle razy stają się prawdą. I w ten sposób odbieramy rybom głos, uczucia i śmiejemy się z ich… krótkiej pamięci.

Czas rozprawić się z mitami – bo jeśli w nie wierzysz, to ryba ma z Ciebie ubaw. I wypomni Ci to za parę lat.

Ciekawostki o rybach

• Największą rybą na świecie jest rekin wielorybi. Osiąga długość nawet 18 m i wagę ponad 15 ton.
• Mieczniki potrafią płynąć z prędkością nawet 65 km/h.
• Węgorze elektryczne mogą wytworzyć tak silne pole elektryczne, że są w stanie zabić człowieka.
• Szacuje się, że nie odkryto jeszcze co najmniej 5000 gatunków ryb.
• Ryby mogą posmakować pokarm dzięki kubkom smakowym znajdującym się na ich ciele.
• Łosoś może pokonywać dziennie nawet 50 km.
• Porcja 61 gramów łososia pokrywa tygodniowe zapotrzebowanie 250 mg na kwasy omega-3.
• Większość ryb nie ma powiek, mrugać może jedynie rekin.
• „Zdrów jak ryba” ma niewiele wspólnego z prawdą. Ryby cierpią na szereg dolegliwości i pasożytów.

Najzdrowsze ryby – ranking

Na Twoim talerzu powinny znaleźć się ryby:

• o niskiej zawartości zanieczyszczeń,
• pochodzące z dzikich źródeł,
• bogate w kwasy omega-3,
• z wysoką zawartością witamin i składników mineralnych.

Które ryby spełniają te kryteria?

Łosoś

Różowy, lśniący, a w reklamach zazwyczaj w objęciach przystojnego Norwega. Ranking najzdrowszych ryb dumnie otwiera łosoś.

To świetne źródło zdrowych tłuszczów omega-3 i omega-6, witaminy A, witaminy D oraz jodu i selenu. Łosoś to też doskonałe źródło białka – w 100 g znajdziesz nawet 20 g dobrze przyswajalnych protein. Kaloryczność tej ryby zależy od jej pochodzenia i formy (świeża, wędzona), a średnio wynosi ok. 200 kcal na 100 g.

Jakiego łososia kupować? Wybieraj świeżego, dzikiego łososia zamiast hodowlanego niewiadomego pochodzenia. Dziki łosoś określany jest jako „pacyficzny” lub „alaskański”. Nazwy „atlantycki”, „norweski” czy „jurajski” pojawiają się na produktach z łososia hodowlanego.

Zwracaj uwagę na certyfikaty – to cenna wskazówka. Zielony symbol ASC oznacza produkty z łososia z odpowiedzialnych, legalnych i ekologicznych hodowli. Niebieskie logo MSC wskazuje na dzikiego łososia.

Makrela

Jedna z najchętniej jadanych ryb w Polsce. Jest obfita w kwasy omega-3 – w 100 g zawiera około 3000–4000 mg zdrowych tłuszczów (w zależności od źródła i formy). To także świetne źródło selenu, fosforu, potasu, witamin A i D oraz B12. Doskonale uzupełnia białko w diecie (ok. 18 g protein w 100 g) i jest sycąca.

Makrela to skarbnica selenu. Świeża ryba zawiera 44,1 µg selenu w 100 g, co pokrywa nawet 80% dziennego zapotrzebowania na ten związek. Selen odgrywa istotną rolę w produkcji hormonów tarczycy. 

Ryba ta zawiera duże ilości fosfatydyloseryny. To związek organiczny uznany za tzw. nootropic, czyli pozytywnie wpływający na pracę mózgu, funkcje poznawcze i pamięć. 

Polacy uwielbiają makrelę, ale częściej sięgają po wędzoną, zamiast świeżej. Niestety taka forma, mimo że pyszna, nie jest zdrowym wyborem.

Dorsz

Chuda, niskokaloryczna (ok. 85 kcal/100 g) ryba zawiera w sobie cenne kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Dostarczy Ci również witaminy z grupy B: B12, B6, niacynę, a także witaminy E, A i C. To także dobre źródło fosforu, potasu, selenu i innych mikroelementów.

Co ciekawe, chude ryby takie jak dorsz „chłoną” mniej metali ciężkich w prównaniu do tłustych ryb .vOd samego dorsza popularniejszy jest tylko pozyskiwany z niego olej – tran. 

Sardynki

Małe, ale wariaty. Niepozorne ryby to dosłownie „bomba wapniowa” – w 100 g zawierają aż 382 mg tego składnika mineralnego . Szacuje się, że wielu Polaków może spożywać za mało wapnia, więc dodanie sardynek do jadłospisu to naturalny i smaczny sposób jego uzupełnienia.

Ryby te zawierają również zdrowe kwasy tłuszczowe omega oraz dużo fosforu, selenu i potasu. To małe, ale doskonałe źródło protein. W 100 g zjesz ok. 22 g białka. Polacy jedzą najwięcej sardynek puszkowanych, co sprawia, że ryby są w całości (zawierają ości, ale można je jeść) i dostarczają więcej wartości odżywczych.

Pstrąg tęczowy

Największy konkurent łososia w sklepowych lodówkach – oba różowe, lśniące i pyszne. Pstrąga cechuje niska zawartość sodu, więc jest zdrowym wyborem dla osób zmagających się z chorobami układu krążenia.

Ryba ta zawiera 1200–1400 mg kwasów omega-3 i doskonale uzupełnia zdrowe tłuszcze w diecie. Pstrąg to pełnowartościowe, lekkostrawne źródło białka i witamin z grupy B, witaminy A oraz D, a także fosforu, potasu i selenu. Względnie jest niskokaloryczny, zawiera ok. 160 kcal w 100 g.

Tuńczyk

Świetna ryba w diecie, ale z umiarem. Polacy chętnie wybierają z półek sklepowych puszkowanego tuńczyka – jest tańszym wyborem, niż np. łosoś i ma długi okres przydatności do spożycia.

Tuńczyk dostarcza dużo witamin z grupy B – tiaminy (B1), niacyny (B3) i pirydoksyny (B6) oraz selenu, fosforu, potasu i magnezu.

Ponieważ tuńczyk zjada inne małe ryby, które mogą być już zanieczyszczone rtęcią, metal ten może gromadzić się i koncentrować w nim, dlatego zaleca się jego umiarkowane spożycie. Dorosła osoba nie powinna jeść więcej niż 200 g tuńczyka tygodniowo, a kobiety w ciąży i w okresie laktacji – 100 g.

Puszkowany tuńczyk zawiera mało rtęci i jest stosunkowo bezpiecznym wyborem .

Śledź

To najpopularniejszy gość polskich talerzy – średnio jemy aż 2,73 kg śledzi rocznie. Najzdrowsza forma to oczywiście świeża ryba, ale my uwielbiamy go w śmietanie, pod pierzynką z serem, w oleju i oczywiście przecież śledzik lubi pływać.

Jeśli wybierzesz świeżego śledzia, dostarczysz sobie najwięcej kwasów omega-3, witamin A + E, B6, B12 oraz miedzi, cynku, jodu i fosforu .

Przy świątecznym stole wybieraj śledzia, który nie pływa w tłuszczu. Taki też może być smaczny i sycący. Posmakuj lżejszych wersji – w jogurcie czy sosie z pomidorów i curry. I oczywiście pamiętaj, bez chlebka się nie najesz. Z masełkiem.

A gdzie karp?

Do karpia mamy sentyment. Trudno jest zerwać z tradycją i nie mieć go na wigilijnym stole. Jednak nie jest to ryba bogata w pożądane kwasy omega-3. Ponadto zawiera dużo ości i jej spożywanie jest kłopotliwe.

Najwięcej kontrowersji wzbudzają hodowle karpi – niestety niektóre z nich nie dbają o jakość ich pożywienia czy humanitarne traktowanie. Opowieści o karpiach na antybiotykach czy sterydach, upchanych w zbiornikach i jedzących odchody to nie są miejskie legendy.

Dlatego wybieraj karpia ze sprawdzonych źródeł. W internecie znajdziesz wiele hodowli, które mogą pochwalić się certyfikatami oraz dbają o jakość i warunki dla karpi.

O co chodzi z tym skażeniem ryb?

Wiele osób nie je ryb, z obawy przed skażeniem metalami ciężkimi. Czy słusznie? Tak, ale – uwaga, moje ulubione – to zależy.

Niektóre ryby są wyjątkowo bogate w rtęć czy ołów, ale są też takie, których spożywanie będzie dla Ciebie bezpieczne i korzystne dla zdrowia. Musisz tylko być świadomym konsumentem i wiedzieć jaką rybę i ile jeść tygodniowo.

Morski Instytut Rybacki (MIR) wskazał, jakie gatunki ryb i w jakich ilościach może jeść tygodniowo dorosła osoba, aby nie przekroczyć tymczasowej tolerowanej dawki pobrania rtęci i dioksyn .

Poniżej przykładowe zestawienie popularnych ryb w diecie Polaków i ich maksymalne, bezpieczne do spożycia tygodniowe ilości .

Co zamiast ryby na świąteczny stół?

Może czas na coś nowego? Zaskocz się roślinnymi wersjami popularnych potraw. Warzywa, tofu czy grzyby nie będą mdłe, jak dobrze je doprawisz i przyrządzisz.

Ryba po grecku z selera

Przepis na około 10 porcji.

Składniki – wege „ryba”:

• 1 kg selera
• 2 litry bulionu warzywnego
• 2 arkusze nori + 5 arkuszy do owijania kotletów
• 2 łyżki sosu sojowego
• 4 liście laurowe
• 2 ziela angielskie
• 1 łyżeczka ziaren kolendry
• sól i czarny pieprz
• do smażenia: mleko roślinne lub woda, mąka pszenna lub ryżowa i olej roślinny 

Składniki na część „po grecku”:

• 1 cebula
• 1 por, biała i jasnozielona część
• 500 g marchewki
• 150 g pietruszki
• 50 g selera
• 2 ziela angielskie
• 2 liście laurowe
• szczypta chili
• olej roślinny
• sól
• 1–2 szklanki wody
• 3–4 łyżki koncentratu pomidorowego
• sól i czarny pieprz

Wykonanie:

Wege „ryba”: 

1. Seler obierz, przekrój na pół i pokrój na 1 cm plastry. W dużym garnku zagotuj bulion razem z 2 arkuszami wodorostów nori, liśćmi laurowymi, zielem angielskim, kolendrą i sosem sojowym. Do wrzącego bulionu dodaj plastry selera i gotuj do momentu, aż będą bardzo miękkie, czyli około 15–20 minut.
2. Miękkie plastry selera delikatnie wyjmij i chwilę ostudź. W tym czasie arkusze nori potnij na węższe paski, następnie naszykuj 2 miseczki, do jednej wlej trochę mleka (nie więcej jak ⅓ szklanki), a do drugiej wsyp mąkę (nie więcej jak ½ szklanki).
3. Każdy plaster selera oprósz solą i pieprzem, owijaj paskiem nori i na chwilę mocz w mleku – dzięki temu wodorosty zmiękną i lepiej przylepią się do selera. Tak przygotowany plaster selera delikatnie zanurzaj w mące.
4. Na dużej patelni mocno rozgrzej olej (1–2 łyżki) i układaj gotowe plastry selera. Obsmaż z każdej strony przez około 2–3 minuty.

Sos:

1. Cebulę pokrój w kostkę, pora posiekaj na talarki. Na dnie dużego rondla rozgrzej olej i dodaj cebulę z porem, liściem laurowym i zielem angielskim, podsmażaj na małym ogniu do czasu, aż się zeszklą.
2. W międzyczasie pozostałe warzywa obierz i zetrzyj na tarce, następnie dodaj wszystkie do rondla razem ze szczyptą soli oraz chili. Podsmażaj na łyżce oleju na małym ogniu przez około 5–10 minut, po tym czasie wlej połowę ilości wody z przepisu i duś kolejne 5 minut.
3. Na koniec wlej resztę wody, dodaj koncentrat oraz szczyptę soli i pieprzu. Duś ostatnie 5–10 minut do czasu, aż warzywa będą bardzo miękkie.
4. Kiedy sos warzywny będzie gotowy, wyłóż ⅓ na dno półmiska, na nim ułóż plastry ryby z selera, na to połóż ponownie warstwę sosu, kolejną warstwę ryby z selera i ostatnią warstwę sosu. Odstaw do schłodzenia w lodówce – najlepsza jest na drugi dzień, gdy smak się „przegryzie”.

To samo można zrobić w wersji z tofu, wystarczy wymienić seler na tofu, a schemat przygotowania będzie dokładnie taki sam. Wtedy zamiast 1 kg selera używamy 600 g tofu (każdą kostkę tofu pokrój na 4 porcje).

Na 1 porcję: 142,5 kcal, białko 6,45 g, tłuszcze 4,9 g, węglowodany 23,59 g 

W wersji z tofu, a nie z selerem (12 porcji): Kcal 1929, białka 126,5 g, tłuszcze 85,9, węglowodany 173,3 g, błonnik 36,6 g; (1 porcja): 161 kcal, białko 10,5 g, tłuszcze 7,2 g węglowodany 14,4 g 

Nie jest to bomba kaloryczna, ale pod warunkiem, że mąki, mleka i tłuszczu do panierki nie dodajemy „na oko”, a wg wartości podanych w przepisie. W wersji selerem mamy dużo więcej błonnika i mniej tłuszczów, więc jeśli mimo świąt pilnujemy kilokalorii, to lepiej wybrać wersję z selerem. W każdej z opcjimamy fajną porcję kwasów omega 3 i 6. W wersji z tofu jest oczywiście więcej białka i żelaza.

Śledź w wersji wege

Przepis na ok. 4–6 porcji 

Składniki: 

Same „śledzie” 

• 400 g boczniaków
• 1 l wody
• 3 płaty wodorostów nori lub 2 garści suszonych wodorostów Wakami
• 10 ziaren ziela angielskiego
• 10 ziaren czarnego pieprzu
• 4 listki laurowe
• 2 łyżki sosu sojowego
• cebula
• łyżka octu jabłkowego lub winnego
• sól
• 1–2 łyżki oliwy

Marynata:

• szklanka wege śmietany (zblenduj szklankę orzechów nerkowca + woda + sok z cytryny + sól) lub jogurt grecki albo śmietana 12%
• łyżka musztardy – np. miodowej
• jabłko (ok. 140 g)
• 1–2 łyżki żurawiny suszonej

Wykonanie:

1.Grzyby oczyść, odkrój twardsze nóżki, a kapelusze pokrój na „śledziowe” kawałki. Wodorosty pokrój na kawałki takiej samej wielkości jak śledzie.

2. Do garnka wlej wodę, sos sojowy, dodaj 2 łyżeczki soli i wodorosty. Gotuj na małym ogniu przez pół godziny. Wyjmij wodorosty, ale ich nie wyrzucaj, a do wrzącego wywaru dodaj boczniaki. Gotuj 1–2 minuty, zdejmij z ognia i pozostaw pod przykryciem na kolejne 15 minut. Następnie boczniaki odcedź i odłóż do wystudzenia.
3. Cebulę pokrój w kostkę, przełóż do miski, dodaj ocet oraz szczyptę soli i odstaw na pół godziny. Następnie dodaj pieprz, ziele angielskie, liście laurowe, oliwę, 1/4 wodorostów (pozostałe nie będą już potrzebne) oraz boczniaki. Wymieszaj i najlepiej odstaw na jeden dzień.
4. Jabłka obierz, pokrój na ćwiartki, pozbaw gniazd nasiennych i pokrój w kostkę. Śmietanę wymieszaj z musztardą, jabłkami i żurawiną. Na koniec połączze „śledziami”. Możesz też ułożyć na półmisku jabłka w śmietanie, a obok nich „śledzie” z cebulką.

To danie jest bogactwem witamin grupy B, kwasu foliowego, cynku i selenu, a to wszystko dzięki boczniakom.

Kupuj świadomie

Jeśli jadasz karpia od Święta (sic!), lubisz go i Ci smakuje, to nie usuwaj go z talerza.

Po prostu kupuj go świadomie, nie wspierając corocznego wigilijnego dramatu. Ciasno upchane żywe karpie w ogromnych zbiornikach w sklepie to straszny widok, a niesienie ich żywych w siatkach do domu to bestialstwo. Wybieraj mrożone płaty lub świeże filety, zamiast żywych ryb.

Główny Inspektorat Weterynarii wskazuje konkretne zasady w postępowaniu z żywymi karpiami. Woda w zbiorniku powinna być czysta, a ⅓ jej objętości musibyć wymieniana co 12 godzin. Na 1 kilogram ryby powinien przypadać 1 litr wody. Ryby nie mogą być ranione.

I tak, możesz reagować, gdy widzisz ten dramat karpi w sklepie czy na targowisku. Wskazówki jak zrobić to skutecznie znajdziesz np. Na stronie WWF Polska.

Podsumowanie