Miedź w organizmie: właściwości, objawy niedoboru, suplementy

Razem z farmaceutką rozkładamy miedź na czynniki pierwsze.

Emilia Moskal - TekstTekstEmilia Moskal
Emilia Moskal - Tekst
TekstEmilia Moskal
Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Ilona Krzak - RecenzjaRecenzjaIlona Krzak
Zweryfikowane przez eksperta
Ilona Krzak - Recenzja
RecenzjaIlona Krzak
Magister farmacji

Ilona Krzak uzyskała stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbywała praktykę w aptece szpitalnej i przemyśle farmaceutycznym. Aktualnie pracuje w zawodzie, a także prowadzi edukacyjną stronę internetową (http://apterskimokiem.pl/) oraz profil na Instagramie: @pani_z_apteki

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Bartłomiej Turczyński - RedakcjaRedakcjaBartłomiej Turczyński
Bartłomiej Turczyński - Redakcja
RedakcjaBartłomiej Turczyński
Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Nina Wawryszuk - Fact-checkingFact-checkingNina Wawryszuk
Nina Wawryszuk - Fact-checking
Fact-checkingNina Wawryszuk
Redaktorka Natu.Care

Nina Wawryszuk specjalizuje się w suplementacji sportowej, treningu siłowym i psychosomatyce. Na co dzień, oprócz pisania artykułów dla Natu.Care, jako trenerka personalna pomaga sportowcom poprawić ich wyniki poprzez trening, dietę i suplementację.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Miedź w organizmie: właściwości, objawy niedoboru, suplementy
23 kwietnia, 2024
Recenzja
Redakcja
Fact-checking

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

13 min
Dlaczego możesz nam zaufać

Dlaczego możesz nam zaufać

Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.


Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym

Informacja o reklamach

Informacja o reklamach

Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.


Dowiedz się więcej w naszym regulaminie

Media o nas:

Gdy słyszysz o metalach w organizmie, pewnie myślisz o szkodliwych metalach ciężkich jak ołów lub rtęć. Jednak nie wszystkie metale nam szkodzą – niektórych potrzebujemy. Przykład? Miedź.

Ten ważny minerał wpływa na większość procesów zachodzących w organizmie. Jest też ceniony w branży kosmetycznej. Jego niedobór jest szkodliwy, tak samo jak… nadmiar.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Co to jest miedź i jakie ma właściwości zdrowotne.
  • Czy warto suplementować miedź.
  • Co jeść, by dbać o prawidłowe stężenie miedzi.
  • Jakie są objawy niedoboru i nadmiaru miedzi w organizmie.
  • Kto powinien uważać na miedź.

Zobacz też:

Co to jest miedź?

Miedź to pierwiastek chemiczny przyporządkowany do grupy metali przejściowych. Oznacza się ją symbolem Cu. W formie naturalnej występuje jako ruda lub minerał. Miedź mineralna to najbardziej pierwotna i czysta forma tego pierwiastka. Nazywa się ją również miedzią rodzimą

W organizmie człowieka jest jednym z minerałów śladowych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania i zachowania zdrowia .

Ciekawostka

Łacińska nazwa miedzi – cuprum – pochodzi od Cypru, gdzie wydobywano miedź w czasach antycznych. Wówczas nazywana była cyprum aes, co można przetłumaczyć jako metal cypryjski.

Właściwości miedzi w organizmie

Jednym z głównych zadań miedzi jest udział w produkcji energii, metabolizmie żelaza oraz syntezie tkanek łącznych. Ma również wpływ na powstawanie naczyń krwionośnych (dokładnie włosowatych), co ma pośrednie znaczenie np. przy gojeniu się ran .

Miedź łączy się z różnymi aminokwasami, tworząc enzymy–katalizatory. Dają one sygnał organizmowi do podejmowania wielu procesów. Niektóre rozpoczynają wytwarzanie energii potrzebnej w procesach biochemicznych, inne przemiany melaniny niezbędnej do pigmentacji, a jeszcze inne pomagają tworzyć wiązania kolagenu i elastyny . A to nie wszystko.

Miedź, choć należy do mikroelementów, pełni wiele istotnych funkcji w organizmie – jedną z najważniejszych jest tworzenie erytrocytów (czerwonych krwinek) oraz branie udziału w procesie transportu i wchłaniania żelaza.
Aleksandra Cudna-Bartnicka

Aleksandra Cudna-BartnickaDietetyczka kliniczna

Ciekawostka

Około jednej trzeciej miedzi w Twoim organizmie znajduje się w kościach i mięśniach .

Układ krwionośny

Miedź wpływa na krzepliwość krwi i tworzenie się nowych naczyń krwionośnych. Pomaga również zachować prawidłową fizjologię serca. W duecie z żelazem wspiera powstawanie nowych czerwonych krwinek 

Choć pierwiastek ten był wcześniej niedoceniany, obecnie coraz więcej badań wiąże niedobory miedzi ze zwiększonym ryzykiem występowania chorób serca, takich jak choroba niedokrwienna serca .

Niedobór miedzi może mieć również związek z innymi dolegliwościami układu krążenia, podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi, a nawet anemią .

Miedź bierze udział w syntezie hemoglobiny. Jej niedobór może prowadzić do niedokrwistości. Niedokrwistość z niedoboru miedzi jest leczona doustnym lub dożylnym zamiennikiem miedzi w postaci glukonianu miedzi, siarczanu miedzi lub chlorku miedzi.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Objawy hematologiczne są w pełni odwracalne dzięki suplementacji miedzi w okresie od 4 do 12 tygodni – dodaje farmaceutka.

Układ nerwowy

Miedź jest niezbędna zarówno dla prawidłowego rozwoju mózgu, jak i jego funkcjonowania. Jej cząsteczki pełnią funkcje sygnalizacyjne i regulacyjne dla procesów biochemicznych. Odgrywa ważną rolę w tworzeniu neuroprzekaźników, czyli związków, które przenoszą sygnały pomiędzy neuronami .

Miedź jest szczególnie ważna w okresie życia płodowego. Niedostateczna podaż na tym etapie może prowadzić do wad rozwojowych mózgu. U dorosłych zaburzenia metabolizmu miedzi mogą mieć związek z chorobami układu nerwowego, takimi jak choroba Alzheimera, stwardnienie zanikowe boczne czy choroba Parkinsona .

Badanie z 2021 roku sugeruje, że wyższe stężenie miedzi w organizmie może być czynnikiem zmniejszającym ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera . Jednak inne badania wskazują, że duże ilości miedzi mogą działać odwrotnie – zwiększać ryzyko tej choroby . Jak widać, zasada złotego środka sprawdza się również tutaj.

Nadmiar miedzi prowadzi do choroby Wilsona.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Układ odpornościowy

Miedź ma duże znaczenie dla funkcjonowania układu odpornościowego. Dzięki antybakteryjnym właściwościom pomaga zahamować rozwój drobnoustrojów. Prawidłowe stężenie miedzi umożliwia skuteczną reakcję immunologiczną organizmu w kontakcie z patogenami (wirusami, bakteriami i toksynami).

Dzieje się tak dlatego, że ten drogocenny pierwiastek ma wpływ na aktywność limfocytów T . Krótko mówiąc, dzięki miedzi chorujesz rzadziej i szybciej leczysz się z infekcji.

Zobacz też:

Układ kostny

Miedź jest potrzebna do utrzymania zdrowych kości, ponieważ ma wpływ na syntezę kolagenu. Jego włókna tworzą szkielet tkanki kostnej, na którym osadza się wapń i inne minerały. Miedź jest też niezbędna do syntezy macierzy kostnej i może odgrywać ważną rolę również w leczeniu złamań .

W wielu badaniach wykazano, że niedobory pierwiastków śladowych, takich jak miedź, mogą sprzyjać rozwojowi osteoporozy. W 2015 roku naukowcy stwierdzili, że kobiety po menopauzie z osteoporozą miały znacznie niższy poziom miedzi, niż średni poziom w populacji .

Zobacz też:

Wpływ na urodę

Miedź jest jednym z elementów enzymu, odpowiadającego za walkę z wolnymi rodnikami i pomagającego chronić komórki przed ich niszczycielskim działaniem. Ma to wpływ na zdrowie całego organizmu, ale również na wygląd Twojej skóry. Miedź może przeciwdziałać powstawaniu zmarszczek .

Miedź jako kofaktor bierze udział w syntezie kolagenu. Tworzy tkankę łączną i kostną poprzez wiązania krzyżowe w kolagenie i elastynie.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Miedź pomoże Ci zatrzymać młodość nie tylko na twarzy. Dzięki wspieraniu procesów przemiany melaniny ma wpływ na opóźnianie siwienia włosów. Jeśli nie chcesz mieć srebra na głowie, postaw na miedź.

Zobacz też:

Męskie sprawy

Badanie przeprowadzone w latach 2001–2004 wykazało, że mężczyźni, którzy spożywali więcej miedzi, żelaza, cynku i selenu byli znacznie mniej narażeni na problemy z erekcją .

Najlepsza forma miedzi

W suplementach diety najczęściej spotkasz cytrynian miedzi lub glukonian miedzi. Pierwsza forma jest najbardziej popularna, ale to glukonian uznawany jest za bardziej wartościowy i lepiej wchłaniany do organizmu .

Glukonian jest organiczną formą miedzi. A formy organiczne są lepiej wchłanialne przez organizm niż nieorganiczne.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Najlepsze suplementy z dodatkiem miedzi – ranking

Suplementacja czystej miedzi najprawdopodobniej nie jest Ci potrzebna – większość tego cennego minerału dostarczysz do organizmu wraz z pożywieniem. Jeśli jednak chcesz uzupełnić swoją dietę o dodatkową porcję tego minerału, możesz wybrać wieloskładnikowe suplementy zawierające dodatek miedzi. 

Wybieraj spośród multiwitamin, które zatroszczą się o ogólną kondycję organizmu lub suplementów diety, nakierowanych na konkretne działanie – na przykład wzmocnienie włosów.

Kryteria wyboru:

  • Łatwo przyswajalna forma miedzi – po co brać suplement, który przeleci przez organizm, nie pozostawiając w nim śladu?
  • Dzienna porcja – najlepsze preparaty zawierają około 1 mg miedzi w dziennej porcji.
  • Dodatkowe składniki aktywne – cenne substancje odżywcze, które uzupełnią działanie miedzi.

Najlepsze na włosy

Glow Stories

Glow Stories
5.0
Zobacz cenę
w sklepie Natu.Care
Opis produktu

Suplement diety zawierający witaminy, minerały i ekstrakty roślinne, które wspierają skórę, włosy i paznokcie. Preparat wyróżnia przede wszystkim forma folianu – to Quatrefolic, który świetnie się przyswaja i jest naturalny.

Poza cennymi witaminami i minerałami, takimi jak witamina A, E, B3, B2 czy biotyna, preparat zawiera ekstrakt z pędów bambusa, który dodatkowo wzmacnia Twoją urodę.

Plusy i minusy

Plusy:

  • Dobre dawki składników aktywnych.
  • Wygodne dawkowanie.
  • Wydajne opakowanie.
  • Dobre formy składników.
  • Badania laboratoryjne.

Minusy:

  • Brak.
Dodatkowe informacje

Producent zaleca przyjąć Glow Stories ok. 30 minut przed posiłkiem i popić 200 ml wody.

Biotyna

Biotebal Plus skóra, włosy, paznokcie

Biotebal Plus skóra, włosy, paznokcie
4.8
Zobacz cenę
w sklepie Natu.Care
Opis produktu

Kompleksowa formuła oparta na 14 składnikach aktywnych w postaci witamin, minerałów i ekstraktu ze skrzypu polnego, który jest źródłem krzemu. Biotebal Plus zawiera dużą porcję biotyny, która skutecznie wzmacnia włosy, nadając im blask i zapobiegając ich nadmiernemu wypadaniu.

Dzięki wielu składnikom aktywnym preparat pomaga ujędrnić skórę twarzy oraz wzmacnia płytkę paznokcia.

Plusy i minusy

Plusy:

  • Oprócz witaminy C pokrywa dzienne zapotrzebowanie na wszystkie witaminy i minerały, które zawiera w składzie.
  • Łatwa suplementacja – wystarczy jedna tabletka dziennie.
  • Użytkowniczki chwalą skuteczność działania.
  • Tabletki są małe i łatwe do połknięcia.

Minusy:

  • Forma tabletek wymusza zastosowanie substancji glazurujących, przeciwzbrylających i wypełniających. W składzie jest również barwnik.
  • Porcja witaminy C mogłaby być wyższa.
Dodatkowe informacje

Jeżeli przyjmujesz już jakieś suplementy diety, przed zażyciem sprawdź, czy nie przekroczysz maksymalnej zalecanej dziennej dawki dla któregokolwiek ze składników preparatu.

Opinia eksperta

Dużo baby hair przy regularnym stosowaniu i widoczna poprawa kondycji włosów, polecam.

Hydrolizowana keratyna

ALLDEYNN BEAUTYROSE

ALLDEYNN BEAUTYROSE
4.5
  • Najważniejsze składniki: hydrolizowana keratyna, MSM, cholina, inozytol, L-cysteina, witamina Cwitamina Ecynkbiotyna, miedź, witamina A
  • Forma: tabletki
  • Opakowanie: 120 tabletek
  • Porcja: 4 tabletki dziennie
  • Wystarczy na: 30 dni
Zobacz cenę
w sklepie Natu.Care
Opis produktu

Profesjonalny nutrikosmetyk o działaniu pielęgnacyjnym, który pozwala zadbać o optymalny stan Twojej skóry, włosów i paznokci od wewnątrz. Zawiera keratynę Cynatine NHS, która jest w 100% naturalną formą keratyny. Jest łatwiej przyswajalna przez organizm i bardziej skuteczna niż standardowe formy keratyny.

Produkt polecany w przypadku wypadania włosów, łamliwych, kruchych i rozdwajających się paznokci oraz przy złym stanie skóry (niedoskonałości, suchość cery).

Plusy i minusy

Plusy:

  • Hydrolizowana keratyna jest wysokiej jakości i dobrej przyswajalności.
  • Użytkowniczki twierdzą, że kapsułki są łatwe w połykaniu i „nie odbijają się”.

Minusy:

  • Niskie dawki większości składników aktywnych. W badaniach naukowych skuteczność ich działania została potwierdzona przy wyższych porcjach dziennych, np. MSM 1 g (w suplemencie 250 mg), inozytol 2 g (w suplemencie 50 mg), cholina 500 mg (w suplemencie 50 mg).
  • Brak standaryzacji ekstraktów roślinnych – nie wiemy dokładnie jakiej są jakości.
Dodatkowe informacje

Produkt nieodpowiedni dla wegan.

Opinia użytkownika

Tabletki uratowały moje wypadające i słabe włosy po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej. Zauważyłam też poprawę płytki paznokcia, która jest bardziej wytrzymała i nie kruszy się.

Wszystko w jednym

Primabiotic Multiwitamina

Primabiotic Multiwitamina
4.7
  • Składniki aktywne: witaminy ADEK, witaminy z grupy Bmagnezżelazocynk, mangan, miedź, jodselenchrom i ekstrakty z owoców pieprzu czarnego i pędów bambusa
  • Forma: kapsułki 
  • Porcja: 2 kapsułki dziennie
  • Wystarczy na: 30 dni
Zobacz cenę
w sklepie Natu.Care
Opis produktu

Primabiotic Multiwitamina to suplement diety z 13 witaminami i 8 minerałami. Poza tym preparat dostarcza Ci dwóch ekstraktów roślinnych. Przekłada się to na skuteczne wsparcie organizmu.

Suplement od Primabiotic pozytywnie wpływa na układ odpornościowy, krążenia i nerwowy. Polecamy go osobom z niedoborami (np. wegetarianom i weganom), seniorom (których organizm nie przyswaja już tak łatwo składników odżywczych) i aktywnym sportowcom (za sprawą zwiększonego zapotrzebowania).

Plusy i minusy

Plusy:

  • Dobre dawki składników aktywnych.
  • Brak zbędnych wypełniaczy.

Minusy:

  • Niektóre składniki (np. cynk i selen) mogą wchodzić w interakcje i ograniczać swoje wchłanianie.
Dodatkowe informacje

Suplement jest odpowiedni dla wegetarian, jednak nieprzyjazny dla wegan (za sprawą pochodzenia witaminy D3).

Bogactwo składników aktywnych

Pharmovit Multivit Max Complex Active

Pharmovit Multivit Max Complex Active
4.7
  • Składniki aktywne: witaminy ADEK, witaminy z grupy Bmagnezżelazocynk, mangan, miedź, jodselenchrom i ekstrakty z owoców pieprzu czarnego i pędów bambusa
  • Forma: kapsułki 
  • Porcja: 2 kapsułki dziennie
  • Wystarczy na: 30 dni
Zobacz cenę
w sklepie Natu.Care
Opis produktu

Pharmovit Multivit Max Complex Active to suplement diety zawierający 13 witamin oraz 8 minerałów. Dodatkowo preparat wzbogacono o dwa ekstrakty roślinne, co przyczynia się do efektywnego wsparcia organizmu. 

Suplement od Pharmovit korzystnie oddziałuje na układ odpornościowy, krążenia oraz nerwowy. Rekomendujemy go dla osób z niedoborami (takich jak wegetarianie i weganie), seniorów (których organizmy trudniej przyswajają składniki odżywcze) oraz sportowców prowadzących aktywny tryb życia (ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na składniki odżywcze).

Plusy i minusy

Plusy:

  • Skuteczne dawki składników aktywnych.
  • Czysty skład.

Minusy:

  • Niektóre składniki (np. cynk i selen) mogą wchodzić w interakcje ograniczając swoje wchłanianie.
Dodatkowe informacje

Suplement jest odpowiedni dla wegetarian, jednak nieprzyjazny dla wegan (za sprawą pochodzenia witaminy D3).

Z myślą o kobietach

Sundose° Her Daily Longevity°

Sundose° Her Daily Longevity°
5.0
  • Zawartość omega-3: 440 mg kwasu DHA oraz 660 mg kwasu EPA
  • Dodatkowe składniki aktywne: witamina D3, witamina A, witamina B3, witamina B5, resweratrol, ekstrakt z zielonej herbaty, koenzym Q10, magnez, ekstrakt ze skrzypu polnego, D-biotyna, kurkumina, piperyna, cynk, miedź, mangan, wapń
  • Forma: proszek i kapsułki (zawartość 1 saszetki)
  • Porcja: 1 saszetka dziennie
  • Wystarczy na: 30 dni
Zobacz cenę
w sklepie Natu.Care
Opis produktu

Her Daily Longevity° to suplement diety stworzony specjalnie z myślą o potrzebach kobiet. Dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz, by zadbać o swoje zdrowie i wygląd. Kompleksowa mieszanka kwasów omega-3, witamin i minerałów, uzupełniona cennymi wyciągami roślinnymi, zapewni Ci optymalne wsparcie organizmu.

Bogata formuła suplementu została opracowana w taki sposób, by aktywować sirtuiny, czyli białka o naukowo udowodnionym działaniu przeciwstarzeniowym. To połączenie natury i nauki pozwoli Ci zachować młody wygląd na długie lata.

Dzięki funkcji przyłóż i personalizuj skład preparatu możesz dopasować do swoich indywidualnych potrzeb.

Plusy i minusy

Plusy

  • Kwasy omega-3 pochodzące z wysokiej jakości oleju rybiego.
  • Możliwość personalizacji składu.
  • Preparat pozwoli Ci uzupełnić najczęściej występujące u kobiet niedobory.

Minusy

  • Brak.
Dodatkowe informacje

Długa lista składników aktywnych może zwiększać ryzyko wystąpienia alergii. Jeśli jesteś na coś uczulona, sprawdź dokładnie skład produktu.

Jeżeli przyjmujesz już inne suplementy diety, zwróć uwagę na dawki, by nie przekroczyć zalecanej dziennej porcji.

Opinia użytkownika

To już moje 3 opakowanie, widzę wyraźną poprawę w wyglądzie skóry. Polecam!

10 składników

YANGO, More Hair™

YANGO, More Hair™
4.8
  • Najważniejsze składniki aktywne: L-cysteina, L-metionina, cynk, selen, biotyna, miedź, żelazo, witamina B12, pokrzywa, palma sabałowa
  • Forma: kapsułki
  • Porcja: 1 kapsułka dziennie
  • Wystarczy na: 90 dni
Zobacz cenę
w sklepie Natu.Care
Opis produktu

Synergiczne połączenie 10 składników: witamin, minerałów, aminokwasów i ekstraktów roślinnych dla zdrowia włosów. Produkt polecany jako wsparcie procesu leczenia wypadania włosów.

Plusy i minusy

Plusy:

  • 10 składników aktywnych o działaniu wspierającym wzrost włosa i poprawiającym jego jakość.
  • Prosty skład bez zbędnych substancji konserwujących, zapachowych lub barwiących.
  • Standaryzacja ekstraktów, więc wiesz co, w jakiej i ilości i jakości spożywasz.
  • Wydajne opakowanie – wystarczy na 3 miesiące.

Minusy:

  • Nie powinno się łączyć cynku i selenu w jednym produkcie, gdyż te składniki wzajemnie mogą osłabiać swoje działanie.
  • Niektóre składniki aktywne mogłyby być w wyższej porcji dziennej.
Dodatkowe informacje

Preparat jest odpowiedni dla wegan.

Jeśli wypadają Ci włosy, koniecznie wykonaj badania krwi, aby poznać przyczynę – sama suplementacja może nie być wystarczająca, jeśli np. masz problemy hormonalne.

Efekty suplementacji miedzią

Większość osób jest w stanie zapewnić sobie niezbędną dawkę miedzi w diecie i nie musi jej suplementować. Na jej niedobór narażone są jednak na przykład osoby długotrwale przyjmujące cynk, cierpiące na zaburzenia wchłaniania, bądź po operacji bariatrycznej .

Przyjmując suplementy z dodatkiem miedzi, pozytywnie wpływasz na układ krążenia. Miedź bierze udział w produkcji czerwonych krwinek i pomaga utrzymać naczynia krwionośne, nerwy, układ odpornościowy oraz układ kostny w dobrym stanie. Suplementacja miedzi może pomóc zapobiegać niedokrwistości i wspierać zdrowie serca .

Miedź jest kluczowym składnikiem enzymów, które pomagają w produkcji kolagenu – białka niezbędnego do utrzymania zdrowych kości, stawów i młodego wyglądu skóry. Ponadto może przeciwdziałać negatywnym skutkom stresu oksydacyjnego, co jest szczególnie istotne w walce z oznakami starzenia się .

Czy można łączyć miedź z cynkiem?

Te dwie substancje raczej się nie lubią – są antagonistami. Oznacza to, że mogą blokować swoje działanie. Ponadto cynk może zaburzać wchłanianie miedzi do organizmu. Dlatego suplementując go, warto włączyć do diety więcej produktów bogatych w miedź (zobacz tabelę poniżej).

Jeżeli chcesz uzupełnić miedź za pomocą suplementacji, nie przyjmuj jej o tej samej porze co cynku.

Do suplementacji wybieraj preparaty, gdzie tych pierwiastków nie ma razem w składzie.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

W czym jest miedź?

Miedź najlepiej dostarczać do organizmu wraz z pożywieniem. Zdrowa i zbilansowana dieta to klucz do poradzenia sobie z większością niedoborów.

Magister farmacji, Ilona Krzak wyjaśnia: 

Przeciętnie z diety absorpcji ulega 50% miedzi. Nie jest to wynik stały. Zależy on od obecności konkurencyjnych jonów metali – żelaza lub cynku. Metalotioneina, czyli czynnik regulacji gospodarki cynku, który jest syntezowany pod jego wpływem, wiąże miedź i utrudnia jej wchłanianie. 

Podobnie witamina C oraz fruktoza utleniają miedź, co zmniejsza jej wchłanianie. Miedź najlepiej wchłania się z białka zwierzęcego.

Po wchłonięciu miedź trafia do wątroby, gdzie w postaci ceruloplazminy, stanowi 95% rezerwuaru całej miedzi w organizmie – dla innych tkanek.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Zobacz, co i w jakich ilościach jeść, by dostarczyć sobie potrzebną dawkę miedzi .

Produkt:

Porcja:

Zawartość miedzi:

Procent dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej:

smażona wołowina i wątroba wołowa

85 g

12 400 mcg

1378%

gotowane ostrygi

85 g

4850 mcg

539%

ziemniaki gotowane ze skórką

1 średni ziemniak

675 mcg

75%

gotowane grzyby shiitake

½ szklanki

650 mcg

72%

prażone orzechy nerkowca

28 g

629 mcg

70%

gotowane mięso kraba

85 g

624 mcg

69%

prażone ziarna słonecznika

¼ szklanki

615 mcg

68%

gotowane mięso indyka i podroby

85 g

588 mcg

65%

gorzka czekolada (70%-85%)

28 g

501 mcg

56%

tofu

½ szklanki 

476 mcg

53%

ciecierzyca

½ szklanki

289 mcg

32%

gotowana kasza jaglana

85 g

280 mcg

31%

gotowany łosoś

85 g

273 mcg

30%

ugotowany makaron pełnoziarnisty

1 szklanka

263 mcg

29%

avokado

½ szklanki

219 mcg

24%

suszone figi

½ szklanki

214 mcg

24%

gotowany szpinak

½ szklanki

157 mcg

17%

gotowane szparagi

½ szklanki

149 mcg

17%

sezam

¼ szklanki

147 mcg

16%

pomidory

½ szklanki

53 mcg

6%

jogurt grecki

200 g

42 mcg

5%

mleko beztłuszczowe

1 szklanka

27 mcg

3%

jabłka

½ szklanki

17 mcg

2%

Zalecana dzienna porcja miedzi

Zapotrzebowanie na miedź podaje się w mikrogramach (mcg). To ile miedzi potrzebujesz dziennie, zależy przede wszystkim od wieku . Sprawdź to w tabelce poniżej.

Wiek/etap życia:

Zapotrzebowanie na miedź:

Maksymalna dopuszczalna dawka:

0–6 miesięcy

200 mcg

nie ustalono

7–12 miesięcy

220 mcg

nie ustalono

1–3 lata

340 mcg

1000 mcg

4–8 lat

440 mcg

3000 mcg

9–13 lat

700 mcg

5000 mcg

13–18 lat

890 mcg

8000 mcg

Dorośli

900 mcg

10 000 mcg

Kobiety w ciąży

1000 mcg

nie ustalono

Kobiety karmiące piersią

1300 mcg

nie ustalono

Objawy niedoboru miedzi

Miedź to pierwiastek śladowy, więc nie potrzebujesz jej dużych ilości, aby zapewnić sobie zdrowie. Jednak w pewnych przypadkach mogą wystąpić jej niedobory w organizmie.

Na niedobór miedzi narażone są szczególnie osoby nadmiernie suplementujące cynk, a także dzieci z niską masą urodzeniową i wcześniaki.
Aleksandra Cudna-Bartnicka

Aleksandra Cudna-BartnickaDietetyczka kliniczna

Do najczęstszych objawów i powikłań związanych z niedoborami miedzi należą :

  • rozwój niedokrwistości (anemii),
  • niska liczba białych krwinek,
  • nieregularne bicie serca,
  • przytłaczające uczucie zmęczenia,
  • podatność kości na złamania,
  • częste przeziębianie się,
  • przedwczesne siwienie,
  • bladość,
  • problemy z tarczycą,
  • osłabienie pamięci i zdolności uczenia się.
Niedokrwistość, choć kojarzona z niedoborem żelaza, może często wynikać także z niedoboru miedzi w diecie. Deficyt tego pierwiastka uniemożliwia bowiem proces swobodnego transportu i wchłaniania żelaza.
Aleksandra Cudna-Bartnicka

Aleksandra Cudna-BartnickaDietetyczka kliniczna

Nadmiar miedzi w organizmie

Co za dużo to niezdrowo. Ta zasada dotyczy także miedzi. W zbyt dużych ilościach ten pierwiastek może być toksyczny .

Przy przyjęciu dużych ilości miedzi w krótkim czasie, występują objawy ostrej toksyczności. Dotyczą głównie układu pokarmowego i obejmują wymioty, bóle brzucha, biegunkę i bóle głowy. Mogą również prowadzić do uszkodzenia wątroby .

Jeżeli dostarczamy do organizmu zbyt duże dawki miedzi przez dłuższy okres, mamy do czynienia z przewlekłą toksycznością. Jej objawy skupiają się głównie na wątrobie. Badania toksyczności miedzi prowadzone na zwierzętach sugerują, że skutkiem długotrwałego przyjmowania zbyt dużych ilości miedzi, mogą być uszkodzenia nerek .

Wątroba magazynuje miedź i nadmiar stara się wydalić z żółcią. Tą drogą eliminuje się aż 98% miedzi, pozostałe 2% wydalane jest z moczem.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Przeciwwskazania do suplementacji miedzi

Codziennie dostarczasz miedź do organizmu wraz z dietą, więc wydaje się, że jej suplementacja powinna być całkowicie bezpieczna. Niekoniecznie. Są osoby, które powinny jej unikać. Od suplementów z miedzą powinny trzymać się z daleka :

  • dzieci,
  • osoby z chorobą Wilsona,
  • osoby cierpiące na niektóre choroby wrodzone (np. marskość wątroby wieku dziecięcego).
Zaburzenia metabolizmu miedzi mogą ujawniać się w postaci różnych chorób genetycznych, jak np. choroba Wilsona, która prowadzi do gromadzenia się miedzi w mózgu, wątrobie i innych tkankach.
Aleksandra Cudna-Bartnicka

Aleksandra Cudna-BartnickaDietetyczka kliniczna

Zobacz też:

Podsumowanie

  • Miedź jest pierwiastkiem śladowym, niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
  • Miedź bierze udział w procesach uwalniania energii w komórkach, transportu i wchłaniania żelaza. Przyczynia się do produkcji krwinek, a także wpływa na funkcjonowanie mózgu.
  • Miedź i cynk to antagoniści i nie zaleca się przyjmowania ich o tej samej porze.
  • Najwięcej miedzi znajdziesz w wątróbce, wołowinie, ostrygach i ziemniakach.
  • Zarówno niedobór jak i nadmiar miedzi mogą być niekorzystne dla zdrowia. Nigdy nie przekraczaj maksymalnych dopuszczalnych porcji dziennych.

FAQ

Za co odpowiada miedź w organizmie?

Miedź pełni kluczowe funkcje w organizmie człowieka. Uczestniczy w produkcji czerwonych krwinek, co ma bezpośredni wpływ na zdrowie układu krążenia. Miedź jest również niezbędna do produkcji kolagenu, który jest kluczowy dla zdrowia kości, stawów i skóry. Ponadto miedź wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i przeciwdziała negatywnym skutkom stresu oksydacyjnego.

Czy miedź jest zdrowa?

Miedź jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Miedź wspomaga produkcję czerwonych krwinek, co przekłada się na poprawę zdrowia układu krążenia i odpornościowego. Dodatkowo pomaga w produkcji kolagenu, co korzystnie wpływa na stan kości, stawów i skóry. Jednak w nadmiarze może być toksyczna.

W jakich produktach znajduje się miedź?

Miedź znajduje się głównie w wątrobie i mięsie, zwłaszcza w czerwonym. Dodaj do swojej diety również owoce morza, zwłaszcza ostrygi, które są jednym z najbogatszych źródeł miedzi. Spożywaj regularnie warzywa strączkowe, takie jak soczewica czy ciecierzyca. Nie zapominaj również o orzechach nerkowca i produktach pełnoziarnistych.

Co wypłukuje miedź z organizmu?

Zwiększone spożycie białka, cynku i witaminy C może przyczynić się do wypłukiwania miedzi z organizmu. Białko pomaga wiązać nadmiar miedzi i usuwać go z organizmu. Cynk, który jest antagonistą miedzi, ogranicza jej wchłanianie do organizmu. Duże ilości witaminy C, również mogą zmniejszać absorpcję miedzi.

Czy picie wody z dzbanka miedzianego jest zdrowe?

Picie wody z dzbanka miedzianego może mieć korzyści zdrowotne, ale ważne jest, aby postępować z umiarem. Miedź jest naturalnym środkiem przeciwbakteryjnym, więc przechowywanie wody w miedzianym dzbanku może pomóc w jej oczyszczeniu. Dodatkowo woda może absorbować pewną ilość miedzi, co przyczynia się do codziennego spożycia tego minerału.

Należy jednak pamiętać, aby nie przechowywać wody w dzbanku miedzianym dłużej niż 8 godzin, by nie doprowadzić do nadmiernego nagromadzenia miedzi, które może być szkodliwe. Regularnie czyść też dzbanek, aby uniknąć powstawania osadów.

Czy nadmiar miedzi jest szkodliwy?

Tak, nadmiar miedzi może być szkodliwy dla organizmu. Zbyt duża ilość tego pierwiastka może prowadzić do zatrucia miedzią, objawiającego się bólami brzucha, nudnościami, wymiotami czy biegunką. W skrajnych przypadkach może nawet prowadzić do uszkodzenia wątroby i nerek.

Jak sprawdzić poziom miedzi w organizmie?

Aby sprawdzić stężenie miedzi w organizmie, wykonaj badania krwi lub moczu. Zazwyczaj wyniki są dostępne po kilku dniach. Cena takiego badania wynosi kilkadziesiąt złotych. Unikaj testów wykonywanych z włosów, ponieważ są wątpliwości co do ich wiarygodności.

Źródła

Zobacz wszystkie

Avenue, 677 Huntington, Boston, & Ma 02115. (2022, lipiec 25). Copper. The Nutrition Source. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/copper/

Bost, M., Houdart, S., Oberli, M., Kalonji, E., Huneau, J.-F., & Margaritis, I. (2016). Dietary copper and human health: Current evidence and unresolved issues. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology35, 107–115. https://doi.org/10.1016/j.jtemb.2016.02.006

Desai, V., & Kaler, S. G. (2008). Role of copper in human neurological disorders. The American Journal of Clinical Nutrition88(3), 855S-858S. https://doi.org/10.1093/ajcn/88.3.855S

DiNicolantonio, J. J., Mangan, D., & O’Keefe, J. H. (2018). Copper deficiency may be a leading cause of ischaemic heart disease. Open Heart5(2), e000784. https://doi.org/10.1136/openhrt-2018-000784

Hujoel, I. A., & Hujoel, M. L. A. (2022). The Role of Copper and Zinc in Irritable Bowel Syndrome: A Mendelian Randomization Study. American Journal of Epidemiology191(1), 85–92. https://doi.org/10.1093/aje/kwab180

Liu, R.-J., Li, S.-Y., Xu, Z.-P., Yu, J.-J., Mao, W.-P., Sun, C., Xu, B., & Chen, M. (2022). Dietary metal intake and the prevalence of erectile dysfunction in US men: Results from National Health and Nutrition Examination Survey 2001–2004. Frontiers in Nutrition9. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnut.2022.974443

Liu, Y., & Miao, J. (2022). An Emerging Role of Defective Copper Metabolism in Heart Disease. Nutrients14(3), Article 3. https://doi.org/10.3390/nu14030700

Liu, Y., Zhu, J., Xu, L., Wang, B., Lin, W., & Luo, Y. (2022). Copper regulation of immune response and potential implications for treating orthopedic disorders. Frontiers in Molecular Biosciences9. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmolb.2022.1065265

Lutsenko, S., Washington-Hughes, C., Ralle, M., & Schmidt, K. (2019). Copper and the brain noradrenergic system. JBIC Journal of Biological Inorganic Chemistry24(8), 1179–1188. https://doi.org/10.1007/s00775-019-01737-3

Mahdavi-Roshan, M., Ebrahimi, M., & Ebrahimi, A. (2015). Copper, magnesium, zinc and calcium status in osteopenic and osteoporotic post-menopausal women. Clinical Cases in Mineral and Bone Metabolism: The Official Journal of the Italian Society of Osteoporosis, Mineral Metabolism, and Skeletal Diseases12(1), 18–21. https://doi.org/10.11138/ccmbm/2015.12.1.018

Meng, L., Wang, Z., Ming, Y.-C., Shen, L., & Ji, H.-F. (2022). Are micronutrient levels and supplements causally associated with the risk of Alzheimer’s disease? A two-sample Mendelian randomization analysis. Food & Function13(12), 6665–6673. https://doi.org/10.1039/D1FO03574F

Miedź w zdrowiu człowieka. (b.d.). Pobrano 18 lipiec 2023, z https://www.copper.org/consumers/health/cu_health_uk.html

Office of Dietary Supplements—Copper. (b.d.). Pobrano 18 lipiec 2023, z https://ods.od.nih.gov/factsheets/Copper-HealthProfessional/

Percival, S. (1998). Copper and immunity. The American Journal of Clinical Nutrition67(5), 1064S-1068S. https://doi.org/10.1093/ajcn/67.5.1064S

Saari, J. T. (2000). Copper deficiency and cardiovascular disease: Role of peroxidation, glycation, and nitration. Canadian Journal of Physiology and Pharmacology78(10), 848–855. https://doi.org/10.1139/y00-054

Stabel, J. R., & Spears, J. W. (1989). Effect of Copper on Immune Function and Disease Resistance. W C. Kies (Red.), Copper Bioavailability and Metabolism (s. 243–252). Springer US. https://doi.org/10.1007/978-1-4613-0537-8_22

Total Copper (Blood)—Health Encyclopedia—University of Rochester Medical Center. (b.d.). Pobrano 18 lipiec 2023, z https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid=total_copper_blood

Water, N. R. C. (US) C. on C. in D. (2000). Health Effects of Excess Copper. W Copper in Drinking Water. National Academies Press (US). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK225400/

Oceń artykuł
5.0
Głos oddany
4 opinie, ocena: 5.0
Emilia Moskal - Tekst

Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Ilona Krzak - Recenzja

Magister farmacji

Zweryfikowane przez eksperta

Ilona Krzak uzyskała stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbywała praktykę w aptece szpitalnej i przemyśle farmaceutycznym. Aktualnie pracuje w zawodzie, a także prowadzi edukacyjną stronę internetową (http://apterskimokiem.pl/) oraz profil na Instagramie: @pani_z_apteki

Bartłomiej Turczyński - Redakcja

Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Nina Wawryszuk - Fact-checking

Redaktorka Natu.Care

Nina Wawryszuk specjalizuje się w suplementacji sportowej, treningu siłowym i psychosomatyce. Na co dzień, oprócz pisania artykułów dla Natu.Care, jako trenerka personalna pomaga sportowcom poprawić ich wyniki poprzez trening, dietę i suplementację.

Młode, piękne kobiety z dobrą kondycją skóry.
Zadbaj o zdrowy organizm

Spróbuj wysokiej jakości suplementów Natu.Care

Zobacz produkty