Największa promocja roku 🔥🖤 Rabaty aż do -45%. Sprawdź!

Dobry probiotyk na drażliwe jelita: które szczepy pomogą na IBS

Sprawdź, jak wybrać dobry probiotyk na drażliwe jelita i na co warto uważać przy zakupie.

Emilia Moskal - TekstTekstEmilia Moskal
Emilia Moskal - Tekst
Tekst
Emilia Moskal
Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Ilona Krzak - RecenzjaRecenzjaIlona Krzak
Zweryfikowane przez eksperta
Ilona Krzak - Recenzja
Recenzja
Ilona Krzak
Magister farmacji

Ilona Krzak uzyskała stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbywała praktykę w aptece szpitalnej i przemyśle farmaceutycznym. Aktualnie pracuje w zawodzie, a także prowadzi edukacyjną stronę internetową (http://apterskimokiem.pl/) oraz profil na Instagramie: @pani_z_apteki

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Bartłomiej Turczyński - RedakcjaRedakcjaBartłomiej Turczyński
Bartłomiej Turczyński - Redakcja
Redakcja
Bartłomiej Turczyński
Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Ludwik Jelonek - Fact-checkingFact-checkingLudwik Jelonek
Ludwik Jelonek - Fact-checking
Fact-checking
Ludwik Jelonek
Redaktor Natu.Care

Ludwik Jelonek jest autorem ponad 2500 tekstów opublikowanych na wiodących portalach. Jego treści trafiły do takich serwisów jak Ostrovit czy Kobieta Onet. W Natu.Care Ludwik edukuje ludzi w najważniejszej dziedzinie życia – zdrowiu.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Dobry probiotyk na drażliwe jelita: które szczepy pomogą na IBS
22 października, 2024
Recenzja
Redakcja
Fact-checking

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

14 min
Dlaczego możesz nam zaufać

Dlaczego możesz nam zaufać

Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.


Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym

Informacja o reklamach

Informacja o reklamach

Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.


Dowiedz się więcej w naszym regulaminie

Media o nas:

Według badań na zespół jelita drażliwego (IBS) może cierpieć nawet co piąty mieszkaniec naszego kraju. Nic dziwnego, że stale poszukuje się nowych metod leczenia tej dolegliwości.

Jedną z terapii, która może przynieść ulgę osobom z IBS, jest przyjmowanie probiotyków. Jednak według badań skuteczność poszczególnych gatunków i szczepów tych pożytecznych bakterii może bardzo się różnić. Nie będą one również odpowiednie dla każdego chorego.

Razem z magister farmacji Iloną Krzak, pomożemy Ci sprawdzić, czy probiotyki mogą wesprzeć Cię w walce z zespołem jelita drażliwego oraz na jakie szczepy warto zwracać uwagę, przy wyborze konkretnego preparatu.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Co to jest zespół jelita drażliwego.
  • Jakie działanie wykazują probiotyki na jelita.
  • Czy probiotyki sprawdzą się u każdej osoby z IBS.
  • Jakie szczepy są skuteczne według badań.
  • Na co uważać, wybierając probiotyk przy IBS.
Natu.Care Maślan Sodu Premium

Odkryj korzyści, jakie niesie ze sobą Maślan Sodu Premium od Natu.Care!

Natu.Care Maślan Sodu Premium

Poznaj Maślan Sodu Premium – najwyższej jakości suplement wspierający zdrowie jelit. Maślan sodu pomaga w regeneracji nabłonka jelitowego, poprawia trawienie i wspiera naturalną równowagę mikroflory.

Sprawdź cenę
Weronika
Super naturalny skład, po wielu suplementach jest efekt "odbicia" - tutaj nic takiego nie ma więc wiadomo, że suplement rozpuszcza się nie w żołądku a dopiero w jelitach - gdzie powinien dotrzeć nienaruszony. Szukałam takiego produktu. Polecam!
Weronika
Sprawdź cenę

Zobacz też:

Co to jest zespół jelita drażliwego?

Zespół jelita drażliwego – IBS (ang. irritable bowel syndrome) – nazywany jest również drażliwymi jelitami albo zespołem nadwrażliwych jelit. Niezależnie od tego, która nazwa utkwiła Ci w głowie, chodzi o przewlekłą chorobę układu żołądkowo–jelitowego, a w zasadzie funkcjonalne zaburzenie jelit. IBS charakteryzuje się brakiem widocznych zmian w śluzówce jelit i żołądka, a mimo tego daje objawy ze strony układu pokarmowego .

Zespół jelita drażliwego najczęściej występuje w rejonach wysokorozwiniętych. Szacuje się, że w Europie może dotykać od 10% do 20% ludności .

Ze względu na brak zmian anatomicznych, dawniej diagnoza zespołu jelita drażliwego odbywała się na zasadzie eliminacji innych chorób. Wskutek tego pacjenci przechodzili wiele badań, by wykluczyć inne dolegliwości. Obecnie usystematyzowano etapy diagnostyki, tworząc tzw. Kryteria Rzymskie. Ich najnowsza wersja – IV – pochodzi z 2016 roku .

Dzięki temu postawienie diagnozy jest znacznie szybsze i mniej uciążliwe dla pacjentów. Można też wcześniej wdrożyć leczenie.

Leczenie IBS opiera się na podejściu wieloczynnikowym i obejmuje farmakoterapię ukierunkowaną na dominujący objaw, leczenie behawioralne i psychologiczne, zmiany diety, edukację i szczerą, opartą na zaufaniu relację pacjent–lekarz.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Nie tylko jelita

Badania wykazały, że około 40–60% osób cierpiących na IBS doświadcza również zaburzeń depresyjnych i lękowych, co może mieć związek z zaburzeniami flory bakteryjnej.

Powiązano częste występowanie bólów głowy i migren ze zwiększonym ryzykiem występowania zespołu jelita drażliwego. IBS i migrena mają pewne podobieństwa i mogą zmieniać skład mikroflory jelitowej, a tym samym mogą wpływać na oś jelitowo-mózgową i stan zapalny.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Objawy zespołu jelita drażliwego

IBS objawia się :

  • bólami brzucha,
  • zaparciami,
  • biegunkami,
  • zmianą konsystencji stolca,
  • wzdęciami,
  • nadmiernymi gazami.

Problemy z wypróżnianiem – w zależności od postaci zespołu jelita drażliwego – mogą obejmować zarówno przewlekłe zaparcia jak i biegunki, a nawet połączenie tych dolegliwości . Ból brzucha w IBS związany jest najczęściej z wypróżnianiem, ale często nie ustępuje po nim całkowicie .

Aby zdiagnozować zespół jelita drażliwego, przyjmuje się, że objawy powinny być przewlekłe, czyli trwać powyżej sześciu miesięcy oraz wykazywać bieżącą aktywność – występować w przeciągu ostatnich trzech miesięcy. Jeśli chodzi o częstotliwość, najnowsze kryteria podają, że ból brzucha i problemy z wypróżnianiem powinny pojawiać się przynajmniej przez jeden dzień w tygodniu .

Zespół jelita drażliwego może zostać zdiagnozowany po infekcji, np. grypie jelitowej, gdy choroba już ustąpi, a my dalej mamy problemy gastryczne.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Badania diagnostyczne u pacjentów z IBS obejmują:

  • rutynowe badania krwi,
  • badania kału,
  • badania serologiczne w kierunku celiakii,
  • ultrasonografię jamy brzusznej,
  • badanie oddechu w celu wykluczenia nietolerancji węglowodanów (laktozy, fruktozy itp.) oraz przerostu bakterii w jelicie cienkim. 

Kolonoskopię zaleca się w przypadku wystąpienia niepokojących objawów lub w celu wykonania biopsji okrężnicy, zwłaszcza u pacjentów z IBS z przewagą biegunki – dodaje farmaceutka.

IBS a zespół SIBO

W dalszej części artykułu przeczytasz o leczniczej mocy probiotyków, czyli bakterii, które naturalnie zamieszkują Twoje jelita. Jednak zanim uznasz, że probiotyki to Twoje wybawienie w IBS, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Dlaczego?

Zespół jelita drażliwego to bardzo niejednolita choroba, dlatego u każdego przebiega nieco inaczej. Dla jednych bakterie probiotyczne mogą być świetnymi sprzymierzeńcami w walce z objawami, dla innych… jeszcze pogorszyć dolegliwości.

Według badań, aż 31% osób z IBS ma zespół SIBO (ang. small intestinal bacterial overgrowth), czyli zespół przerostu flory bakteryjnej jelit . W takim przypadku przyjęcie nieodpowiednich probiotyków jest jak strzał w kolano.

W przypadku SIBO, IBS czy stanów zapalnych jelit zaleca się probiotyki wydzielające bakteriocyny: Lactobacillus rhamnosus GG i Lactobacillus plantarum wydzielają plantarycynę oraz nadtlenek wodoru; Lactobacillus reuteri – reuterynę, Lactobacillus brevis – laktobrewikan, a Lactobacillus acidophilus bulgaricus – bulgarikan.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Za jedną z możliwych przyczyn zespołu jelita drażliwego uznaje się zaburzenia mikroflory jelitowej. Jednak zaburzeniem tym nie musi być wcale niedostatek pożytecznych bakterii, ale również ich nadmierny rozrost (czyli właśnie zespół SIBO) .

Zanim więc zdecydujesz się na probiotykoterapię, warto wykonać diagnostykę zespołu SIBO pod okiem lekarza. Specjalista może Ci zlecić wykonanie :

  • badań z krwi,
  • badań kału, 
  • oddechowego testu wodorowo-metanowego,
  • RTG przewodu pokarmowego,
  • badań mikrobiologicznych treści jelit lub dwunastnicy.
Przyczyną IBS może być też stres. Podczas reakcji stresowych uwalniają się aminy katecholowe: adrenalina, noradrenalina, które pogarszają ukrwienie błony śluzowej jelit. Dodatkowo wydzielane są hormony, które zmieniają właściwości śluzu jelitowego, jego pH i ilość. Zmianie ulegają też ilości wydzielanej IgA do układu pokarmowego, co sprzyja rozrostowi nieprawidłowej flory bakteryjnej i powstaniu przykrych objawów jelitowych.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Wykazano, że melatonina – ważny mediator osi jelitowej mózgu, wykazuje działanie ochronne przed zmianami w przewodzie żołądkowo-jelitowym wywołanymi stresem – dodaje farmaceutka.

Jak probiotyki działają na jelita?

Probiotyki to pożyteczne bakterie, które poprawiają zdrowie Twojego układu pokarmowego. Działają na kilka kluczowych sposobów :

  • Produkują SCFA – probiotyki pomagają w produkcji krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), takich jak maślan sodu. To ważne, ponieważ maślan sodu odżywia komórki wyściełające jelita i zapewnia ich zdrowie. Dzięki temu Twoje jelita mogą lepiej przyswajać składniki odżywcze z jedzenia.
  • Wzmacniają barierę jelitową – bakterie probiotyczne pomagają wzmocnić barierę jelitową, co jest ważne dla ochrony organizmu przed szkodliwymi bakteriami i toksynami. Bariera ta działa jak tarcza, blokując drogę szkodliwym substancjom, które mogłyby przeniknąć do Twojego organizmu.
  • Wspierają układ immunologiczny – probiotyki są pomocne również dla układu immunologicznego, biorąc udział w walce z patogenami. Dzięki temu organizm jest lepiej przygotowany na różnego rodzaju infekcje.
  • Regulują mikroflorę jelitową – pożyteczne bakterie pomagają utrzymać równowagę między dobrymi a złymi mikroorganizmami w układzie pokarmowym. Dzięki temu poprawia się ogólne zdrowie jelit i zwiększa komfort trawienia.

Probiotyki w zespole jelita drażliwego

Liczne badania sugerują, że przyjmowanie probiotyków może poprawić stan zdrowia osób cierpiących na zespół jelita drażliwego. Można jednak odnaleźć również sporą grupę takich, które nie potwierdzają terapeutycznych efektów bakterii probiotycznych . Skąd takie rozbieżności?

Trudno jest mówić o efektywności probiotyków ogółem w kontekście danej dolegliwości. Właściwości poszczególnych bakterii różnią się w obrębie gatunków, a nawet poszczególnych szczepów. Badania koncentrują się zazwyczaj na podawaniu konkretnego szczepu lub mieszanki – które nie zawsze zadziałają tak, jak się tego oczekuje .

Kolejnym problemem w analizie badań dotyczących skuteczności probiotyków na zespół jelita drażliwego są rozbieżności w źródłach i porcjach dziennych. Niektóre prace naukowe opierają się na przyjmowaniu żywności probiotycznej (przy której trudniej doprecyzować dawkę przyjmowanych probiotyków), inne zakładają suplementację .

Pomimo tych ograniczeń, większość przeglądów badań naukowych i metaanaliz potwierdza, że stosowanie określonych szczepów bakterii probiotycznych u osób chorych na IBS może :

  • zmniejszać ból brzucha,
  • regulować częstotliwość i komfort wypróżnień,
  • łagodzić wzdęcia.

Brzmi super, ale jeszcze raz podkreślę – wszystko zależy od gatunku i szczepu. No to, czego szukać w probiotycznych preparatach na IBS?

Dobry probiotyk na drażliwe jelita – pomocne szczepy

Według przeglądu badań naukowych z 2022 roku z udziałem 5531 pacjentów z IBS najskuteczniejszym gatunkiem bakterii probiotycznych okazał się B. coagulans. Szczepy, które zostały użyte w badaniach objętych przeglądem to :

  • B. coagulans LBSC,
  • B. coagulans MTCC5856,
  • B. coagulans Unique IS2.
B. coagulans wykazują znaczną skuteczność w leczeniu pacjentów z IBS, a włączenie B. coagulans do kombinacji probiotycznej lub inżynieria genetyczna w celu wzmocnienia jego funkcji biologicznych może być przyszłym celem badań w leczeniu pacjentów z IBS.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Kolejnym gatunkiem probiotyków, które wykazują skuteczność w poprawie komfortu życia osób z zespołem jelita drażliwego, jest Lactobacillus plantarum. Szczepy, które mogą wykazywać korzystne właściwości to :

  • L. plantarum 299v(DSM9843),
  • L. plantarum MF1298.

Oprócz wspomnianych wyżej szczepów probiotycznych, w zakresie skuteczności radzenia sobie z objawami zespołu jelita drażliwego badania wymieniają jeszcze m.in.:

  • S. boulardii CNCM I-745,
  • S. cerevisiae CNCM I-3856,
  • mieszanina Lactobacillus delbruekii i Lactobacillus fermentum,
  • L. acidophilus SDC 2012, 2013,
  • B. bifidum MIMBb75,
  • L. caseirhamnosus (LCR 35),
  • B. lactis CNCMI-2494.
Badania wykazały, że L. plantarum wykazują najlepszą skuteczność, natomiast u pacjentów otrzymujących L.acidophilus występowała najniższa częstość działań niepożądanych.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Pod znakiem zapytania stoi zaś to, czy lepiej wybierać mieszanki wieloszczepowe, czy też probiotyki zawierające jeden szczep bakterii – w badaniach naukowych wnioski na ten temat są sprzeczne .

W pracy naukowej z 2004 roku u osób cierpiących na IBS zastosowano mieszankę szczepów Lactobacillus Plantarum LP01 i Bifidocterium Breve BR0, które podawano połowie uczestników. Grupa kontrolna otrzymywała placebo. Wśród osób przyjmujących probiotyk zanotowano znaczną poprawę :

Objawy

Grupa przyjmująca probiotyk

Grupa przyjmująca placebo

Ból brzucha

Zmniejszenie dolegliwości bólowych o 38% po 14 dniach oraz o 52% po 28 dniach

Zmniejszenie dolegliwości bólowych o 18% po 14 dniach oraz o 11% po 28 dniach

Objawy zapalnej choroby jelit (wzdęcia, zaparcia, biegunka)

Spadek nasilenia o 49,6% po 14 dniach oraz o 44,4% po 28 dniach

Spadek nasilenia o 9,9% po 14 dniach oraz o 8,5% po 28 dniach

Najlepsze produkty na drażliwe jelita (IBS):

  • Natu.Care Maślan Sodu Premium
  • SUNDOSE Daily Lightness°, na jelita
  • PANASEUS Formuła na jelita
  • DR. JACOB'S Jod + Selen probio
  • Sanprobi IBS
  • Asecurin IB

Najlepszy na trawienie

Natu.Care Maślan Sodu Premium

5.0
Natu.Care Maślan Sodu Premium
  • Zawartość maślanu sodu w porcji dziennej: 1200 mg
  • Forma: kapsułki
  • Opakowanie: 60 kapsułek
  • Porcja: 3 kapsułki dziennie
  • Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu

Maślan Sodu Premium to naturalne wsparcie dla Twojego układu trawiennego. Dzięki wysokiej dawce kwasu masłowego (940 mg), wspiera regenerację błony śluzowej jelit, poprawiając ich zdrowie i funkcjonowanie oraz wspomaga wchłanianie składników odżywczych. Dbając o swoje jelita, dbasz o zdrowie całego ciała.

Badania przeprowadzone z udziałem osób cierpiących na zespół jelita drażliwego potwierdzają, że maślan sodu idealnie sprawdzi się jako wsparcie przy zaburzeniach flory bakteryjnej (przykładowo po antybiotykoterapii), zaparciach i biegunkach, stanach zapalnych błony śluzowej jelit, czy w przypadku diety ubogiej w błonnik.

Kapsułki Maślanu Sodu Premium powstały w oparciu o innowacyjną technologię DRcaps®. To gwarancja, że składniki aktywne zawarte w produkcie są chronione przed niszczącym działaniem kwasów i enzymów trawiennych w żołądku. Dzięki temu mamy pewność, dobroczynne składniki uwolnią się w jelicie cienkim i zostaną w pełni przyswojone przez nasz organizm.

Maślan Sodu Premium od Natu Care jest w 100% przebadany, a w jego składzie znajdziesz jedynie najwyższej jakości surowiec.

Plusy i minusy

Plusy:

  • Wspiera funkcjonowanie układu pokarmowego
  • Pomocny przy wielu chorobach gastroenterologicznych m.in IBS
  • Wysoka dawka kwasu masłowego w kapsułce
  • Ekologiczny, czysty i przebadany skład skład.
  • Bez dodatku cukru, bez glutenu, bez GMO, bez laktozy
  • Innowacyjna technologia tworzenia kapsułek - DRcaps.

Minusy:

  • Brak.
Dodatkowe informacje

Weź 3 kapsułki dziennie o dowolnej porze dnia, najlepiej w trakcie posiłku. Preparat należy połknąć w całości, popijając wodą.  Maślan Sodu Premium przeznaczony jest dla osób dorosłych. Produkt należy stosować pod nadzorem lekarza

Opinia użytkownika

Używam produktu od 2 tygodni. Lżejszy brzuch i lepsze trawienie. Polecam.

Vivomixx Mikrokapsułki 10 miliardów, 30 sztuk

4.9
Vivomixx Mikrokapsułki 10 miliardów, 30 sztuk
  • Szczepy probiotyków: Streptococcus thermophilus, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium infantis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus paracasei, Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus
  • Dodatkowe składniki aktywne: brak
  • Forma: kapsułki
  • Porcja: 1–4 kapsułki dziennie
  • Wystarczy na: 7–30 dni
Opis produktu

Suplement diety zawierający kompleks różnych szczepów probiotyków. Zróżnicowane rodzaju kultur bakterii pomogą efektywnie odbudować mikrobiotę układu pokarmowego, usprawnić pracę jelit i wspomóc naturalną odporność organizmu.

Plusy i minusy

Plusy:

  • Różne rodzaje bakterii probiotycznych w składzie.
  • Każdy szczep probiotyków posiada szczegółowe oznaczenie w postaci specjalnego kodu.
  • Malutkie kapsułki są łatwe do połknięcia.
  • Nie zawiera glutenu, soi i laktozy.
  • Bez barwników i konserwantów.

Minusy:

  • Producent nie precyzuje, w jakich przypadkach przyjmować maksymalną porcję dzienną probiotyku.
Dodatkowe informacje

W przypadku najmłodszych dzieci kapsułkę można otworzyć, a jej zawartość rozpuścić w napoju.

SANPROBI Barrier Probiotyki

4.9
SANPROBI Barrier Probiotyki
  • Szczepy probiotyków: Bifidobacterium Iactis, Lactobacillus brevis, Lactobacillus casei, Lactococcus lactis, Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium bifidum, Lactobacillus salivarius
  • Dodatkowe składniki aktywne: brak
  • Forma: kapsułki
  • Porcja: 1–4 kapsułki dziennie
  • Wystarczy na: 10–40 dni
Opis produktu

Wieloszczepowy probiotyk w postaci suplementu diety. Jest przeznaczony dla dzieci powyżej trzeciego roku życia. Różnorodność zawartych w nim probiotyków zapewnia kompleksowe działanie produktu na organizm. Zawarte w nim żywe kultury bakterii dbają o mikroflorę jelit, mają pozytywny wpływ na trawienie oraz zwiększają naturalną odporność.

Plusy i minusy

Plusy:

  • Różne rodzaje bakterii probiotycznych w składzie.
  • Szczegółowo określone szczepy bakterii probiotycznych w składzie, oznaczone specjalnymi kodami.
  • Odpowiedni dla dzieci, kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią.
  • Nie zawiera glutenu.

Minusy:

  • W przypadku dorosłych i dzieci powyżej 12 roku życia należy przyjmować od 2 do 4 kapsułek. Producent nie precyzuje, w jakich przypadkach przyjmować maksymalną porcję dzienną probiotyku.
Dodatkowe informacje

W celu ustalenia optymalnej dziennej porcji tego suplementu warto zasięgnąć opinii lekarza lub farmaceuty.

Probiotyk

Panaseus Formuła na jelita

5.0
Panaseus Formuła na jelita
  • Składniki aktywne: L-glutamina, ekstrakt z nasion kopru włoskiego, ekstrakt z kwiatów nagietka, ekstrakt z żywicy kory kadzidłowca indyjskiego, cynk, inulina, ekstrakt z kłącza kurkumy, maślan sodu, bakterie probiotyczne 
  • Forma: kapsułki
  • Porcja: 1 kapsułka dziennie
  • Wystarczy na: 50 dni
Opis produktu

Stosowanie Panaseus Formuły na trawienie może przyczynić się do poprawy zdrowia jelit poprzez wsparcie bariery jelitowej, redukcję stanów zapalnych, ochronę przed uszkodzeniami i odbudowę zdrowej mikroflory jelitowej.

Poczuj różnicę w pracy jelit dzięki ekstraktom roślinnym, aminokwasom i bakteriom probiotycznym.

Plusy i minusy

Plusy:

  • Standaryzowane ekstrakty roślinne wysokiej jakości.
  • Czysty i prosty skład.
  • Dobry dla wegan i wegetarian.

Minusy:

  • Brak.
Dodatkowe informacje

Inulina, która w tych kapsułkach pełni rolę wypełniacza jest naturalnym prebiotykiem i również wspiera zdrowie jelit.

Biocodex Enterol

4.8
Biocodex Enterol
  • Szczepy probiotyków: Saccharomyces boulardii
  • Dodatkowe składniki aktywne: brak
  • Forma: kapsułki
  • Porcja: 1–4 kapsułki dziennie
  • Wystarczy na: 5–20 dni
Opis produktu

Enterol to lek OTC zawierający szczep drożdżaków szczególnie pomocny w leczeniu biegunek, spowodowanych infekcjami lub tzw. biegunek podróżnych. Polecany jest również jako terapia ochronna jelit w okresie przyjmowania antybiotyków.

Plusy i minusy

Plusy:

  • Działanie potwierdzone badaniami.
  • Posiada szczegółowo określony szczep bakterii probiotycznych w składzie, oznaczony specjalnym kodem.
  • Odpowiedni dla wegetarian.

Minusy:

  • Tylko jeden szczep bakterii w składzie.
  • W zależności od przyczyny przyjmowania może być konieczne połykanie aż czterech kapsułek dziennie.
Dodatkowe informacje

To ile kapsułek leku przyjmować w ciągu dnia zależy od przyczyny jego stosowania. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w ulotce dołączonej do opakowania.

Asecurin IB

4.9
Asecurin IB
  • Składniki aktywne: Lactobacillus plantarum LP01, Bifidobacterium breve BR03, Saccharomyces boulardii, inulina
  • Forma: kapsułki
  • Opakowanie: 20 kapsułek
  • Wystarczy na: 20 dni
Opis produktu

Asecurin IB to synbiotyk, czyli połączenie probiotyku i prebiotyku. Zawiera bakterie oraz drożdżaki, wspierające pracę jelit i układu trawiennego oraz inulinę, która jest pokarmem dla tych mikroorganizmów. Dodatek prebiotyku wspomaga i przyśpiesza rozrost dobroczynnej flory bakteryjnej w jelitach.

Plusy i minusy

Plusy:

  • Dobrze oznaczone szczepy bakterii probiotycznych.
  • Prosty i czysty skład.
  • Dodatek prebiotyku w postaci inuliny.

Minusy:

  • Opakowanie wystarcza jedynie na 20 dni suplementacji.
Dodatkowe informacje

Przechowuj w suchym i zacienionym miejscu, w temperaturze pokojowej.

Pomaga na tarczycę

Dr.Jacob's Jod + Selen probio

4.8
Dr.Jacob's Jod + Selen probio
  • Składniki aktywne: witamina B12jodselen, krzem, Lakto- i Bifidobakterie
  • Forma: kapsułki
  • Opakowanie: 90 kapsułek
  • Wystarczy na: 3 miesiące
Opis produktu

Suplement diety Jod + Selen probio to połączenie jodu, selenu, witaminy B12 oraz probiotyków. Formuła produktu została zaprojektowana tak, aby wspierać zdrowie tarczycy oraz prawidłową florę jelitową. 

Jod i selen są kluczowymi mikroelementami niezbędnymi dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Z kolei miliony probiotycznych bakterii, w tym Lactobacillus plantarum i Bifidobacterium lactis, pomagają utrzymać zdrowe środowisko jelitowe. 

Dodatkowo witamina B12 wspiera prawidłowy metabolizm energetyczny oraz układ nerwowy. Produkt jest doskonałym wyborem dla osób z problemami tarczycy i zaburzeniami jelit.

Plusy i minusy

Plusy:

  • Dobre dawki składników aktywnych.
  • Wydajne opakowanie.
  • Wygodne dawkowanie.

Minusy:

  • Kapsułki mogłyby być trochę mniejsze.
Dodatkowe informacje

Preparat jest przyjazny weganom.

ALLDEYNN VEGEROSE

4.9
ALLDEYNN VEGEROSE
  • Typ białka: roślinne
  • Opakowanie: 500 g
  • Ilość porcji w opakowaniu: 16
  • Białko w porcji: 15 g (biała czekolada-malina i wanilia-jagoda), 14 g (czekolada)
Opis produktu

Odżywka białkowa z pięciu białek roślinnych wzbogacona o błonnik z akacji, siemię lniane, olej MCT oraz kompleks probiotyczno-prebiotyczny LactoWise®. To synbiotyk, który stymuluje rozwój i wzrost korzystnych bakterii w przewodzie pokarmowym i wykazuje korzystny wpływ na kondycję układu pokarmowego.

Plusy i minusy

Plusy:

  • Bogaty aminogram dzięki różnorodności z 5 białek.
  • Dodatek LactoWise® wspiera układ pokarmowy.
  • Zawiera naturalne barwniki.
  • Niska zawartość cukrów.
  • Wysoka zawartość błonnika pokarmowego.

Minusy:

  • Opakowanie zawiera tylko 16 porcji.
  • Zawiera maltodekstrynę – osoby pilnujące cukru we krwi i indeksu glikemicznego powinny zachować ostrożność.
Dodatkowe informacje
  • Wegańskie odżywki białkowe ze względu na rozpuszczalność i konsystencje to świetny dodatek do deserów, owsianek, omletów czy pancakes.
Opinia eksperta
Odżywka idealna do spożycia szczególnie po treningu, w celu regeneracji mikrouszkodzeń. Fajny dodatek LactoWise®  i koncentratu soku buraczanego, co wspiera mikroflorę jelitową.
Ilona Krzak

Ilona Krzak magister farmacji

Najlepszy na trawienie

Sundose° Daily Lightness°

4.8
Sundose° Daily Lightness°
  • Składniki aktywne: ekstrakt z kminku, ekstrakt z karczocha, kurkumina, piperyna i probiotyki
  • Forma: kapsułki + proszek
  • Porcja: 1 saszetka + 3 twarde kapsułki
  • Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu

Sundose° Daily Lightness° to formuła, która wspiera żołądek i wątrobę, ogranicza częstotliwość gazów i wzdęć, a także wspomaga optymalne trawienie. Preparat nie zawiera zbędnych dodatków, a kompozycja składników aktywnych (np. kurkuminą z piperyną) wzajemnie zwiększa ich wchłanianie.
Suplementy diety od Sundose występuje w dwóch wersjach smakowych: pomarańczowej i zielonej.

Plusy i minusy

Plusy

  • Dobrze dobrane składniki aktywne.
  • Brak zbędnych dodatków.
  • Dwa smaki do wyboru.

Minusy:

  • Skomplikowane dawkowanie.
Dodatkowe informacje

Produkt nie zawiera GMO, laktozy, glutenu, konserwantów i sztucznych barwników.

Zobacz też:

Synbiotyki i FODMAP a IBS

Żywność z FODMAP to produkty, które zawierają określone rodzaje węglowodanów (w tym błonnika). Termin FODMAP to skrót od angielskich nazw: Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides, and Polyols. Są to substancje, które mogą być trudne do strawienia dla niektórych osób, powodując objawy takie jak wzdęcia, bóle brzucha czy nieregularne wypróżnienia .

Przykłady produktów z wysokim poziomem FODMAP to:

  • niektóre owoce, takie jak jabłka, gruszki czy brzoskwinie,
  • warzywa – czosnek, cebula czy brokuły,
  • produkty zawierające laktozę,
  • niektóre rodzaje zboża i roślin strączkowych, takie jak pszenica czy ciecierzyca,
  • słodziki, na przykład sorbitol czy ksylitol.

Dla osób z zespołem jelita drażliwego zalecana jest dieta o niskiej zawartości FODMAP, która może pomóc złagodzić objawy choroby .

Synbiotyki, czyli połączenie probiotyków i prebiotyków, mogą zawierać frakcje błonnika, które są trudne do strawienia, przez co mogą podrażniać nadwrażliwe jelita. Dlatego wybierając preparat probiotyczny przy IBS bezpieczniej jest zdecydować się na taki, który zawiera wyłącznie bakterie probiotyczne – bez dodatku prebiotyków.

Probiotyk na IBS – jak przyjmować?

Rozpoczynając suplementację probiotykami przy zespole jelita drażliwego, warto zacząć od małej dawki. Probiotyki mogą początkowo zwiększyć objawy gazów i wzdęć. Zacznij więc od niskiej porcji i stopniowo ją zwiększaj. Pozwoli to organizmowi przyzwyczaić się do nowych gości w jelitach.

Probiotyki najlepiej jest brać zgodnie ze wskazaniami producenta – znajdziesz je na opakowaniu lub w ulotce dołączonej do konkretnego prepartu. Jeśli sposób przyjmowania nie został dokładnie określony, możesz rozważyć zażywanie probiotyków razem z jedzeniem. Metodę tę uznaje się za najmniej inwazyjną dla jelit.

Zobacz też:

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium

Sprawdź, za co pokochały go tysiące klientek Natu.Care Premium Omega-3ᵀᴳ.

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium

Natu.Care Omega-3ᵀᴳ Premium dla zdrowia serca, mózgu i odporności. Najlepsza przyswajalność. Optymalna dawka 750 mg. Przebadana przez niezależne laboratorium.

Zobacz więcej
W końcu omega 3 w solidnej dawce i proporcji. Plus za TG, czyli trójglicerydy!
Zobacz więcej

Podsumowanie

  • Zespół jelita drażliwego (IBS) to schorzenie objawiające się przewlekłym bólem brzucha oraz problemami z wypróżnianiem.
  • Za jedną z przyczyn występowania IBS uznaje się zaburzenia mikroflory jelitowej.
  • Probiotyki mogą pomóc w regulacji mikrobioty jelit, a także w łagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego.
  • Właściwości probiotyków zależą od ich gatunku oraz szczepu, więc nie wszystkie będą pomocne przy tym schorzeniu.
  • Gatunki, które wykazują największe korzyści dla chorych na IBS to B. coagulans L. plantarum.
  • Jeżeli masz zespół jelita drażliwego, wybierając preparat z bakteriami probiotycznymi, postaw na taki bez dodatków prebiotyków.

FAQ

Jaki probiotyk na zespół jelita drażliwego?

Wybierz probiotyk zawierający szczepy takie jak Bifidobacterium coagulans lub Lactobacillus plantarum. Te gatunki wykazały skuteczność w łagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego w badaniach naukowych. Znajdziesz je na przykład w preparacie Sanprobi IBS.

Przyjmuj probiotyki zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Konsultuj regularnie swoje doświadczenia z lekarzem, aby dostosować dawkę lub zmienić probiotyk, jeśli to konieczne.

Co jest najlepsze na zespół jelita drażliwego?

Zastosuj dietę o niskiej zawartości FODMAP. FODMAP to grupa fermentujących węglowodanów, które mogą wywoływać objawy zespołu jelita drażliwego (IBS). Unikaj pokarmów bogatych w FODMAP, takich jak cebula, czosnek, brokuły, jabłka.

FODMAP występują również w synbiotykach, jako dodatek prebiotyków. Tych preparatów również warto unikać.

Ćwicz regularnie. Aktywność fizyczna pomaga regulować ruchy jelit, co może łagodzić objawy IBS. Zastosuj techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy joga. Stres może nasilać objawy tej dolegliwości, a techniki relaksacyjne pomagają w jego redukcji. 

Zasięgnij porady dietetyka. Specjalista pomoże Ci dostosować dietę do Twojego stylu życia i preferencji, co ułatwi przestrzeganie zaleceń. Konsultuj się regularnie z lekarzem. Monitorowanie objawów i dostosowywanie leczenia jest kluczowe w zarządzaniu zespołem jelita drażliwego.

Jak długo można brać probiotyk na jelita?

Probiotyki na jelita należy przyjmować w zależności od potrzeb organizmu i zaleceń lekarza. Najczęściej to okres co najmniej 4–8 tygodni. W przypadku konkretnych problemów zdrowotnych, takich jak zespół jelita drażliwego, leczenie może trwać dłużej, ale zawsze powinno to zostać skonsultowane z lekarzem. 

Przyjmuj probiotyki zgodnie z instrukcjami na opakowaniu lub zaleceniami lekarza.

Co łagodzi stan zapalny jelit?

Zastosuj lekkostrawną dietę i unikaj tłustych, smażonych potraw oraz słodyczy, które mogą zaostrzyć stan zapalny. Pij dużo wody, co pomaga w usuwaniu toksyn z organizmu. Włącz też do jadłospisu probiotyki, które wspierają zdrową florę bakteryjną jelit. 

Dodatkowo możesz zastosować techniki relaksacyjne, jak medytacja czy joga. Stres może pogarszać stan zapalny, więc jego redukcja jest ważna. Konsultuj wszystkie zmiany w diecie i stylu życia z lekarzem, aby upewnić się, że są one bezpieczne i skuteczne dla Twojego stanu zdrowia.

W którym miejscu boli jelito drażliwe?

Ból jelita drażliwego (przy zespole jelita drażliwego, IBS) może występować w różnych miejscach, ale najczęściej lokalizuje się go w dolnej części brzucha – szczególnie po obu stronach pępka. Ból ten może być odczuwany jako skurcz, ból tępy, piekący lub nawet ostry. W przypadku IBS często jest on związany z ruchami jelit i wypróżnianiem.

Jak sprawdzić, czy ma się jelito drażliwe?

Aby sprawdzić, czy masz jelito drażliwe, zwróć uwagę na objawy, takie jak ból brzucha, wzdęcia, zaparcia lub biegunka, które trwają dłużej niż sześć miesięcy. Zapisuj codziennie wszystko, co jesz i pijesz, oraz jak się po tym czujesz. To pomoże zidentyfikować, czy istnieją jakieś wzorce żywieniowe powiązane z objawami.

Skonsultuj się z lekarzem. Opisz mu szczegółowo swoje objawy i historię choroby. Wykonaj badania diagnostyczne, które zaleci specjalista. Mogą to być badania krwi, testy na nietolerancje pokarmowe lub kolonoskopia.

Te kroki są ważne, ponieważ jelito drażliwe może mieć podobne objawy do innych poważniejszych chorób, takich jak choroby zapalne jelit, zespół złego wchłaniania czy nowotwory. Dlatego dokładna diagnoza jest kluczowa.

Jakie leki bez recepty na zespół jelita drażliwego?

Zespół jelita drażliwego (IBS) można łagodzić za pomocą różnych leków bez recepty. Wybierz leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol. Unikaj niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. ibuprofenu), które mogą pogorszyć objawy IBS. Stosuj leki przeciwbiegunkowe, jak loperamid, dla szybkiego złagodzenia biegunki. Delikatne środki przeczyszczające mogą pomóc w przypadku zaparcia. Środki na wzdęcia, jak symetykon, mogą przynieść ulgę w dyskomforcie. 

Dodatkowo probiotyki mogą poprawić równowagę bakterii jelitowych, co przynosi korzyści w IBS. Zawsze konsultuj dawkowanie i interakcje z innymi lekami z lekarzem lub farmaceutą.

Źródła

Zobacz wszystkie

Dale, H. F., Rasmussen, S. H., Asiller, Ö. Ö., & Lied, G. A. (2019a). Probiotics in Irritable Bowel Syndrome: An Up-to-Date Systematic Review. Nutrients11(9), Article 9. https://doi.org/10.3390/nu11092048

Dale, H. F., Rasmussen, S. H., Asiller, Ö. Ö., & Lied, G. A. (2019b). Probiotics in Irritable Bowel Syndrome: An Up-to-Date Systematic Review. Nutrients11(9), 2048. https://doi.org/10.3390/nu11092048

Didari, T., Mozaffari, S., Nikfar, S., & Abdollahi, M. (2015). Effectiveness of probiotics in irritable bowel syndrome: Updated systematic review with meta-analysis. World Journal of Gastroenterology21(10), 3072–3084. https://doi.org/10.3748/wjg.v21.i10.3072

Dukowicz, A. C., Lacy, B. E., & Levine, G. M. (2007). Small Intestinal Bacterial Overgrowth. Gastroenterology & Hepatology3(2), 112–122. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3099351/ 

Fawzy, I. M., ElGindy, E. M., Abdel-Samie, O., & Aly, H. (2021). Probiotic therapy in patients with irritable bowel syndrome: Does it have a real role? The Egyptian Journal of Internal Medicine33(1), 20. https://doi.org/10.1186/s43162-021-00051-2

Floch, M. H. (2003). Probiotics, irritable bowel syndrome, and inflammatory bowel disease. Current Treatment Options in Gastroenterology6(4), 283–288. https://doi.org/10.1007/s11938-003-0020-y

GIS. (b.d.). Probiotics for Irritable Bowel Syndrome. Gastrointestinal Society. Pobrano 30 listopad 2023, z https://badgut.org/information-centre/a-z-digestive-topics/probiotics-for-irritable-bowel-syndrome/

Goodoory, V. C., Khasawneh, M., Black, C. J., Quigley, E. M. M., Moayyedi, P., & Ford, A. C. (2023). Efficacy of Probiotics in Irritable Bowel Syndrome: Systematic Review and Meta-analysis. Gastroenterology165(5), 1206–1218. https://doi.org/10.1053/j.gastro.2023.07.018

Kumar, L. S., Pugalenthi, L. S., Ahmad, M., Reddy, S., Barkhane, Z., Elmadi, J., Kumar, L. S., Pugalenthi, L. S., Ahmad, M., Reddy, S., Barkhane, Z., & Elmadi, J. (2022). Probiotics in Irritable Bowel Syndrome: A Review of Their Therapeutic Role. Cureus14(4). https://doi.org/10.7759/cureus.24240

Low FODMAP – dieta w jelicie nadwrażliwym. (b.d.). Pacjent. Pobrano 30 listopad 2023, z http://pacjent.gov.pl/diety/low-fodmap-dieta-w-jelicie-nadwrazliwym

Mack, I., Schwille-Kiuntke, J., Mazurak, N., Niesler, B., Zimmermann, K., Mönnikes, H., & Enck, P. (2022). A Nonviable Probiotic in Irritable Bowel Syndrome: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled, Multicenter Study. Clinical Gastroenterology and Hepatology20(5), 1039-1047.e9. https://doi.org/10.1016/j.cgh.2021.06.028

Mazurak, N., Broelz, E., Storr, M., & Enck, P. (2015). Probiotic Therapy of the Irritable Bowel Syndrome: Why Is the Evidence Still Poor and What Can Be Done About It? Journal of Neurogastroenterology and Motility21(4), 471–485. https://doi.org/10.5056/jnm15071

McFarland, L. V., Karakan, T., & Karatas, A. (2021). Strain-specific and outcome-specific efficacy of probiotics for the treatment of irritable bowel syndrome: A systematic review and meta-analysis. eClinicalMedicine41. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2021.101154

Moayyedi, P., Ford, A. C., Talley, N. J., Cremonini, F., Foxx-Orenstein, A. E., Brandt, L. J., & Quigley, E. M. M. (2010). The efficacy of probiotics in the treatment of irritable bowel syndrome: A systematic review. Gut59(3), 325–332. https://doi.org/10.1136/gut.2008.167270

News, G. & E. (b.d.). The-Role-of-the-Microbiome-And-Probiotics-in-IBS. Pobrano 30 listopad 2023, z https://www.GastroEndoNews.com/Review-Articles/Article/11-22/Microbiome-Probiotics-IBS-Irritable-Bowel-Syndrome/68618?ses=ogst

Niu, H.-L., & Xiao, J.-Y. (2020). The efficacy and safety of probiotics in patients with irritable bowel syndrome: Evidence based on 35 randomized controlled trials. International Journal of Surgery75, 116–127. https://doi.org/10.1016/j.ijsu.2020.01.142

Parkes, G. C., Sanderson, J. D., & Whelan, K. (2010). Treating irritable bowel syndrome with probiotics: The evidence. Proceedings of the Nutrition Society69(2), 187–194. https://doi.org/10.1017/S002966511000011X

Rao, S. S. C., & Bhagatwala, J. (2019). Small Intestinal Bacterial Overgrowth: Clinical Features and Therapeutic Management. Clinical and Translational Gastroenterology10(10), e00078. https://doi.org/10.14309/ctg.0000000000000078

Saggioro, A. (2004). Probiotics in The Treatment of Irritable Bowel Syndrome. Journal of Clinical Gastroenterology38, S104. https://doi.org/10.1097/01.mcg.0000129271.98814.e2

Weaver, K. R., Melkus, G. D., & Henderson, W. A. (2017). Irritable Bowel Syndrome. AJN The American Journal of Nursing117(6), 48. https://doi.org/10.1097/01.NAJ.0000520253.57459.01

Zhang, T., Zhang, C., Zhang, J., Sun, F., & Duan, L. (2022). Efficacy of Probiotics for Irritable Bowel Syndrome: A Systematic Review and Network Meta-Analysis. Frontiers in Cellular and Infection Microbiology12. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fcimb.2022.859967

Zhang, Y., Li, L., Guo, C., Mu, D., Feng, B., Zuo, X., & Li, Y. (2016). Effects of probiotic type, dose and treatment duration on irritable bowel syndrome diagnosed by Rome III criteria: A meta-analysis. BMC Gastroenterology16(1), 62. https://doi.org/10.1186/s12876-016-0470-z

Oceń artykuł
4.7
Głos oddany
18 opinii, ocena: 4.7
Emilia Moskal - Tekst

Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Ilona Krzak - Recenzja

Magister farmacji

Ilona Krzak
Zweryfikowane przez eksperta

Ilona Krzak uzyskała stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbywała praktykę w aptece szpitalnej i przemyśle farmaceutycznym. Aktualnie pracuje w zawodzie, a także prowadzi edukacyjną stronę internetową (http://apterskimokiem.pl/) oraz profil na Instagramie: @pani_z_apteki

Bartłomiej Turczyński - Redakcja

Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Ludwik Jelonek - Fact-checking

Redaktor Natu.Care

Ludwik Jelonek

Ludwik Jelonek jest autorem ponad 2500 tekstów opublikowanych na wiodących portalach. Jego treści trafiły do takich serwisów jak Ostrovit czy Kobieta Onet. W Natu.Care Ludwik edukuje ludzi w najważniejszej dziedzinie życia – zdrowiu.

Młode, piękne kobiety z dobrą kondycją skóry.
Zadbaj o zdrowy organizm

Spróbuj wysokiej jakości suplementów Natu.Care

Zobacz produkty
Podobne artykuły
Najlepsze suplementy i sposoby na jelito drażliwe. Przegląd dietetyka i ranking 2024.
Zdrowie

lis 19

Najlepsze suplementy na zespół jelita drażliwego. Przegląd dietetyka

Poznaj najlepsze suplementy na zespół jelita drażliwego i jak wspierać zdrowie jelit dietą i stylem życia.

Co mówi Twoja kupa? – wygląd, kolor i kształt stolca świadczy o stanie zdrowia.
Zdrowie

lis 14

Co mówi Twoja kupa? Wygląd i zapach stolca ma znaczenie

Sprawdź co wygląd stolca może Ci powiedzieć na temat diety, stylu życia, chorób czy przyjmowanych leków.

Pasożyty ludzkie — objawy, jak badać, jak się ich pozbyć?
Zdrowie

paź 30

Pasożyty ludzkie — objawy, badanie na obecność pasożytów, jak się ich pozbyć?

Sprawdź jakie są typy pasożytów i objawy zakażenia, jak się pozbyć pasożytów i chronić siebie oraz swoich bliskich przed kolejnymi inwazjami.