- Strona Główna
- Zdrowie
- Kiedy brać probiotyk
Kiedy brać probiotyk: rano czy wieczorem, przed czy po jedzeniu? A przy antybiotyku?
Kiedy brać probiotyki i jak je stosować, aby zapewnić im największą skuteczność.
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dlaczego możesz nam zaufać
Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.
Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym
Informacja o reklamach
Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.
Dowiedz się więcej w naszym regulaminie
Kupujesz probiotyk i wszystko wydaje się takie łatwe – trzeba po prostu zacząć go brać. Ale gdy przychodzi co do czego, pojawia się masa wątpliwości. Na przykład: czy pora dnia ma znaczenie?
Probiotyk to w końcu żywe bakterie, które mają przeżyć w Twoim układzie pokarmowym i dotrzeć do jelit. Chcesz ułatwić im to zadanie, by przyniosły Ci najlepsze efekty. Dlatego razem z magister farmacji Iloną Krzak rozłożymy na czynniki pierwsze pytanie: kiedy brać probiotyk?
Na początku dowiesz się, kiedy (w jakich przypadkach) probiotyk może okazać się pomocny. Później znajdziesz konkretne wskazówki kiedy (czyli o jakiej porze) zażywać preparaty z żywymi kulturami bakterii.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Na co może pomóc probiotyk.
- Jak go brać, gdy zażywasz antybiotyk.
- Czy lepiej przyjmować go z jedzeniem, czy na czczo.
- Czy pora dnia i ilość porcji mają znaczenie przy braniu probiotyku.
Zobacz też:
- Co to jest probiotyk?
- Co to jest prebiotyk?
- Co to jest synbiotyk?
- Jaki probiotyk wybrać na jelita?
- Czy probiotyki odchudzają?
- Jaki probiotyk dla kobiet w ciąży?
- Jaki probiotyk przy problemach ginekologicznych?
- Który probiotyk jest najlepszy?
- Co to jest maślan sodu?
- Co to jest kwas masłowy?
- Co to jest psychobiotyk?
Przy jakich dolegliwościach brać probiotyki?
O probiotykach usłyszysz najczęściej, gdy lekarz przepisuje Ci antybiotyk. Wówczas bardzo możliwe, że dostaniesz zalecenie przyjmowania tych pożytecznych bakterii osłonowo. Jednak ochrona mikroflory jelitowej przed lekami to nie jedyna wartość, jaką mogą Ci dać te mikroorganizmy.
Twoje jelita oraz ich mali mieszkańcy wpływają na metabolizm, gospodarkę insulinową, i odporność. Mogą wspomagać Cię w walce ze stanem zapalnym, a nawet odpowiadać za syntezę odpowiednich neuroprzekaźników, które wpływają na Twój nastrój .
Antybiotykoterapia
Antybiotyki są niezwykle skutecznym narzędziem w walce z infekcjami bakteryjnymi. Ich zadaniem jest eliminacja patogennych mikroorganizmów, które wywołują choroby. Niestety, leki te nie wiedzą, które bakterie są „złe”, a które zapewniają prawidłowe funkcjonowanie Twojego organizmu.
Antybiotyki niszczą więc nie tylko szkodliwe, ale również korzystne bakterie probiotyczne. Bez nich Twój układ pokarmowy narażony jest na kolonizację przez patogeny, które mogą wywoływać biegunki. Sam proces trawienia jedzenia również nie przebiega tak gładko – możesz doświadczyć nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak choćby zgaga czy ból brzucha .
Szczególną uwagę na przyjmowanie probiotyku przy antybiotykoterapii powinny zwrócić osoby między innymi z otyłością, chorobą zapalną jelit, chorobą wątroby i nawracającymi infekcjami Clostridioides difficile, ze względu na zmniejszoną różnorodność mikrobiomu jelitowego – dodaje farmaceutka.
Probiotyki to żywe kultury bakterii, które mają korzystny wpływ na zdrowie, jeśli są spożywane w odpowiednich ilościach. Najczęściej spotykane bakterie probiotyczne to te z gatunków Lactobacillus i Bifidobacterium. Są one naturalnymi mieszkańcami Twojego układu pokarmowego, a ich obecność jest kluczowa dla zdrowia jelit i ogólnego samopoczucia .
Podczas antybiotykoterapii, probiotyki mogą pomóc w kilku kluczowych aspektach :
Ochronią mikroflorę jelitową. Antybiotyki niszczą wszystkie bakterie, co prowadzi do dezorganizacji naturalnej mikroflory jelitowej. Probiotyki mogą pomóc w jej odbudowie, wypełniając ubytki zniszczone przez leki, przez co wspierają zdrowie układu pokarmowego.
Zapobiegną biegunce związanej z antybiotykami. Jest to częsty efekt uboczny antybiotykoterapii. Badania pokazują, że probiotyki mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia biegunki związanej z terapią antybiotykową poprzez stabilizację mikroflory jelitowej.
Jak podaje ekspertka farmacji, skuteczność w zapobieganiu biegunce poantybiotykowej wykazują:
- Saccharomyces boulardii I-745,
- L. casei DN114001,
- mieszanina trzech szczepów – Lactobacillus acidophilus CL1285, L. casei Lbc80r, L. rhamnosus CLR2.
Wzmocnią układ immunologiczny. Probiotyki mogą wspierać układ immunologiczny, poprawiając zdolność organizmu do walki z patogenami. Jest to szczególnie ważne podczas antybiotykoterapii, kiedy naturalna obrona organizmu może być obniżona.
Po kuracji antybiotykowej odbudowa mikrobiomu jelitowego może zająć trochę czasu. Po krótkotrwałym stosowaniu tych leków (od 5 do 10 dni) w badaniach zaobserwowano, że powrót większości grup bakterii do poziomu sprzed antybiotykoterapii może zająć co najmniej od jednego do dwóch miesięcy .
Badania te wykazały również, że nawet po upływie od 2 do 4 lat niektóre grupy bakterii nie powracają całkowicie do normy, a geny oporności przeciwbakteryjnej mogą również utrzymywać się na podwyższonym poziomie przez co najmniej rok do dwóch lat po zastosowaniu antybiotyku. Nawet krótka kuracja antybiotykowa może mieć długoterminowy wpływ na mikrobiom jelitowy .
Natu.Care Maślan Sodu Premium
- Zawartość maślanu sodu w porcji dziennej: 1200 mg
- Forma: kapsułki
- Opakowanie: 60 kapsułek
- Porcja: 3 kapsułki dziennie
- Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu
Maślan Sodu Premium to naturalne wsparcie dla Twojego układu trawiennego. Dzięki wysokiej dawce kwasu masłowego (940 mg), wspiera regenerację błony śluzowej jelit, poprawiając ich zdrowie i funkcjonowanie oraz wspomaga wchłanianie składników odżywczych. Dbając o swoje jelita, dbasz o zdrowie całego ciała.
Badania przeprowadzone z udziałem osób cierpiących na zespół jelita drażliwego potwierdzają, że maślan sodu idealnie sprawdzi się jako wsparcie przy zaburzeniach flory bakteryjnej (przykładowo po antybiotykoterapii), zaparciach i biegunkach, stanach zapalnych błony śluzowej jelit, czy w przypadku diety ubogiej w błonnik.
Kapsułki Maślanu Sodu Premium powstały w oparciu o innowacyjną technologię DRcaps®. To gwarancja, że składniki aktywne zawarte w produkcie są chronione przed niszczącym działaniem kwasów i enzymów trawiennych w żołądku. Dzięki temu mamy pewność, dobroczynne składniki uwolnią się w jelicie cienkim i zostaną w pełni przyswojone przez nasz organizm.
Maślan Sodu Premium od Natu Care jest w 100% przebadany, a w jego składzie znajdziesz jedynie najwyższej jakości surowiec.
Plusy i minusy
Plusy:
- Wspiera funkcjonowanie układu pokarmowego
- Pomocny przy wielu chorobach gastroenterologicznych m.in IBS
- Wysoka dawka kwasu masłowego w kapsułce
- Ekologiczny, czysty i przebadany skład skład.
- Bez dodatku cukru, bez glutenu, bez GMO, bez laktozy
- Innowacyjna technologia tworzenia kapsułek - DRcaps.
Minusy:
- Brak.
Dodatkowe informacje
Weź 3 kapsułki dziennie o dowolnej porze dnia, najlepiej w trakcie posiłku. Preparat należy połknąć w całości, popijając wodą. Maślan Sodu Premium przeznaczony jest dla osób dorosłych. Produkt należy stosować pod nadzorem lekarza
Opinia użytkownika
Używam produktu od 2 tygodni. Lżejszy brzuch i lepsze trawienie. Polecam.
Best Lab BestBiotic probiotyk
Składniki aktywne: Bifidobacterium lactis BS01, Lactobacillus rhamnosus GG,Lactobacillus rhamnosus LR05, Lactobacillus rhamnosus LR04,Lactobacillus plantarum LP01,Lactobacillus plantarum LP02, Lactobacillus salivarius LS01, Streptococcus thermophilus ST10 ,Bifidobacterium lactis MB2409, Bifidobacterium bifidum MB109
Forma: kapsułki
Opakowanie: 30 kapsułek
Porcja: 1 kapsułka dziennie
Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu
Wyjątkowa formuła suplementu diety opiera się na mikrokapsułkowanych szczepach probiotycznych, w tym Bifidobacterium lactis BS01 i Lactobacillus rhamnosus GG. Dzięki temu dostarczasz swoim jelitom kompleksowe wsparcie, zapewniając optymalne warunki mikrobiotyczne. Każda kapsułka to precyzyjnie dostosowana dawka dobroczynnych bakterii, które pomagają utrzymać równowagę jelitową.
Plusy i minusy
Plusy:
- Skuteczność działania potwierdzona badaniami.
- Aż 10 szczepów bakterii wysoce skoncentrowane w jednej dawce.
- Innowacyjna formuła zamknięta w kwasoodpornej kapsułce DR Caps.
Minusy:
- Brak.
Nature Science Mycobiotic NS
Składniki aktywne: skrobia kukurydziana, stearynian magnezu, bakterie kwasu mlekowego: Lactobacillus plantarum AMT4 minimum 1 200 000 000 jednostek tworzących kolonie/g (1,2x109 jtk/g), Lactobacillus plantarum AMT14 minimum 1 200 000 000 jednostek tworzących kolonie/g (1,2x109 jtk/g), Bifidobacterium animalis AMT30 minimum 1 000 000 000 jednostek tworzących kolonie/g (1x109 jtk/g)
Forma: saszetki
Opakowanie: 21 saszetek
Porcja: 1-2 porcje dziennie
Wystarczy na: 10-21 dni
Opis produktu
Mycobiotic to probiotyk wspomagający naturalne procesy stabilizacyjne mikroflory jelitowej. Może być stosowany prewencyjnie w przypadku występowania grzybicy lub dysbakteriozy układu pokarmowego. Produkt posiada właściwości probiotyczne, redukuje toksyny w organizmie wytwarzane przez mikroorganizmy oraz wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Plusy i minusy
Plusy:
- Wspomaga naturalne procesy stabilizacyjne mikroflory jelitowej
- Szczepy bakterii wysoce skoncentrowane w jednej dawce
- Działanie produktu potwierdzone badaniami.
- Nie zawiera glutenu, substancji słodzących oraz konserwujących.
Minusy:
- Produkt trzeba rozpuścić w płynie.
Vivomixx Mikrokapsułki 10 miliardów, 30 sztuk
- Szczepy probiotyków: Streptococcus thermophilus, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium infantis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus paracasei, Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus
- Dodatkowe składniki aktywne: brak
- Forma: kapsułki
- Porcja: 1–4 kapsułki dziennie
- Wystarczy na: 7–30 dni
Opis produktu
Suplement diety zawierający kompleks różnych szczepów probiotyków. Zróżnicowane rodzaju kultur bakterii pomogą efektywnie odbudować mikrobiotę układu pokarmowego, usprawnić pracę jelit i wspomóc naturalną odporność organizmu.
Plusy i minusy
Plusy:
- Różne rodzaje bakterii probiotycznych w składzie.
- Każdy szczep probiotyków posiada szczegółowe oznaczenie w postaci specjalnego kodu.
- Malutkie kapsułki są łatwe do połknięcia.
- Nie zawiera glutenu, soi i laktozy.
- Bez barwników i konserwantów.
Minusy:
- Producent nie precyzuje, w jakich przypadkach przyjmować maksymalną porcję dzienną probiotyku.
Dodatkowe informacje
W przypadku najmłodszych dzieci kapsułkę można otworzyć, a jej zawartość rozpuścić w napoju.
SANPROBI Barrier Probiotyki
- Szczepy probiotyków: Bifidobacterium Iactis, Lactobacillus brevis, Lactobacillus casei, Lactococcus lactis, Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium bifidum, Lactobacillus salivarius
- Dodatkowe składniki aktywne: brak
- Forma: kapsułki
- Porcja: 1–4 kapsułki dziennie
- Wystarczy na: 10–40 dni
Opis produktu
Wieloszczepowy probiotyk w postaci suplementu diety. Jest przeznaczony dla dzieci powyżej trzeciego roku życia. Różnorodność zawartych w nim probiotyków zapewnia kompleksowe działanie produktu na organizm. Zawarte w nim żywe kultury bakterii dbają o mikroflorę jelit, mają pozytywny wpływ na trawienie oraz zwiększają naturalną odporność.
Plusy i minusy
Plusy:
- Różne rodzaje bakterii probiotycznych w składzie.
- Szczegółowo określone szczepy bakterii probiotycznych w składzie, oznaczone specjalnymi kodami.
- Odpowiedni dla dzieci, kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią.
- Nie zawiera glutenu.
Minusy:
- W przypadku dorosłych i dzieci powyżej 12 roku życia należy przyjmować od 2 do 4 kapsułek. Producent nie precyzuje, w jakich przypadkach przyjmować maksymalną porcję dzienną probiotyku.
Dodatkowe informacje
W celu ustalenia optymalnej dziennej porcji tego suplementu warto zasięgnąć opinii lekarza lub farmaceuty.
Opis produktu
Stosowanie Panaseus Formuły na trawienie może przyczynić się do poprawy zdrowia jelit poprzez wsparcie bariery jelitowej, redukcję stanów zapalnych, ochronę przed uszkodzeniami i odbudowę zdrowej mikroflory jelitowej.
Poczuj różnicę w pracy jelit dzięki ekstraktom roślinnym, aminokwasom i bakteriom probiotycznym.
Plusy i minusy
Plusy:
- Standaryzowane ekstrakty roślinne wysokiej jakości.
- Czysty i prosty skład.
- Dobry dla wegan i wegetarian.
Minusy:
- Brak.
Dodatkowe informacje
Inulina, która w tych kapsułkach pełni rolę wypełniacza jest naturalnym prebiotykiem i również wspiera zdrowie jelit.
Biocodex Enterol
- Szczepy probiotyków: Saccharomyces boulardii
- Dodatkowe składniki aktywne: brak
- Forma: kapsułki
- Porcja: 1–4 kapsułki dziennie
- Wystarczy na: 5–20 dni
Opis produktu
Enterol to lek OTC zawierający szczep drożdżaków szczególnie pomocny w leczeniu biegunek, spowodowanych infekcjami lub tzw. biegunek podróżnych. Polecany jest również jako terapia ochronna jelit w okresie przyjmowania antybiotyków.
Plusy i minusy
Plusy:
- Działanie potwierdzone badaniami.
- Posiada szczegółowo określony szczep bakterii probiotycznych w składzie, oznaczony specjalnym kodem.
- Odpowiedni dla wegetarian.
Minusy:
- Tylko jeden szczep bakterii w składzie.
- W zależności od przyczyny przyjmowania może być konieczne połykanie aż czterech kapsułek dziennie.
Dodatkowe informacje
To ile kapsułek leku przyjmować w ciągu dnia zależy od przyczyny jego stosowania. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w ulotce dołączonej do opakowania.
Asecurin IB
- Składniki aktywne: Lactobacillus plantarum LP01, Bifidobacterium breve BR03, Saccharomyces boulardii, inulina
- Forma: kapsułki
- Opakowanie: 20 kapsułek
- Wystarczy na: 20 dni
Opis produktu
Asecurin IB to synbiotyk, czyli połączenie probiotyku i prebiotyku. Zawiera bakterie oraz drożdżaki, wspierające pracę jelit i układu trawiennego oraz inulinę, która jest pokarmem dla tych mikroorganizmów. Dodatek prebiotyku wspomaga i przyśpiesza rozrost dobroczynnej flory bakteryjnej w jelitach.
Plusy i minusy
Plusy:
- Dobrze oznaczone szczepy bakterii probiotycznych.
- Prosty i czysty skład.
- Dodatek prebiotyku w postaci inuliny.
Minusy:
- Opakowanie wystarcza jedynie na 20 dni suplementacji.
Dodatkowe informacje
Przechowuj w suchym i zacienionym miejscu, w temperaturze pokojowej.
Dr.Jacob's Jod + Selen probio
- Składniki aktywne: witamina B12, jod, selen, krzem, Lakto- i Bifidobakterie
- Forma: kapsułki
- Opakowanie: 90 kapsułek
- Wystarczy na: 3 miesiące
Opis produktu
Suplement diety Jod + Selen probio to połączenie jodu, selenu, witaminy B12 oraz probiotyków. Formuła produktu została zaprojektowana tak, aby wspierać zdrowie tarczycy oraz prawidłową florę jelitową.
Jod i selen są kluczowymi mikroelementami niezbędnymi dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Z kolei miliony probiotycznych bakterii, w tym Lactobacillus plantarum i Bifidobacterium lactis, pomagają utrzymać zdrowe środowisko jelitowe.
Dodatkowo witamina B12 wspiera prawidłowy metabolizm energetyczny oraz układ nerwowy. Produkt jest doskonałym wyborem dla osób z problemami tarczycy i zaburzeniami jelit.
Plusy i minusy
Plusy:
- Dobre dawki składników aktywnych.
- Wydajne opakowanie.
- Wygodne dawkowanie.
Minusy:
- Kapsułki mogłyby być trochę mniejsze.
Dodatkowe informacje
Preparat jest przyjazny weganom.
ALLDEYNN VEGEROSE
- Typ białka: roślinne
- Opakowanie: 500 g
- Ilość porcji w opakowaniu: 16
- Białko w porcji: 15 g (biała czekolada-malina i wanilia-jagoda), 14 g (czekolada)
Opis produktu
Odżywka białkowa z pięciu białek roślinnych wzbogacona o błonnik z akacji, siemię lniane, olej MCT oraz kompleks probiotyczno-prebiotyczny LactoWise®. To synbiotyk, który stymuluje rozwój i wzrost korzystnych bakterii w przewodzie pokarmowym i wykazuje korzystny wpływ na kondycję układu pokarmowego.
Plusy i minusy
Plusy:
- Bogaty aminogram dzięki różnorodności z 5 białek.
- Dodatek LactoWise® wspiera układ pokarmowy.
- Zawiera naturalne barwniki.
- Niska zawartość cukrów.
- Wysoka zawartość błonnika pokarmowego.
Minusy:
- Opakowanie zawiera tylko 16 porcji.
- Zawiera maltodekstrynę – osoby pilnujące cukru we krwi i indeksu glikemicznego powinny zachować ostrożność.
Dodatkowe informacje
- Wegańskie odżywki białkowe ze względu na rozpuszczalność i konsystencje to świetny dodatek do deserów, owsianek, omletów czy pancakes.
Opinia eksperta
Sundose° Daily Lightness°
- Składniki aktywne: ekstrakt z kminku, ekstrakt z karczocha, kurkumina, piperyna i probiotyki
- Forma: kapsułki + proszek
- Porcja: 1 saszetka + 3 twarde kapsułki
- Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu
Sundose° Daily Lightness° to formuła, która wspiera żołądek i wątrobę, ogranicza częstotliwość gazów i wzdęć, a także wspomaga optymalne trawienie. Preparat nie zawiera zbędnych dodatków, a kompozycja składników aktywnych (np. kurkuminą z piperyną) wzajemnie zwiększa ich wchłanianie.
Suplementy diety od Sundose występuje w dwóch wersjach smakowych: pomarańczowej i zielonej.
Plusy i minusy
Plusy
- Dobrze dobrane składniki aktywne.
- Brak zbędnych dodatków.
- Dwa smaki do wyboru.
Minusy:
- Skomplikowane dawkowanie.
Dodatkowe informacje
Produkt nie zawiera GMO, laktozy, glutenu, konserwantów i sztucznych barwników.
ALLDEYNN ROSEBIOTIC
- Najważniejsze składniki: Lab2pro™ 6 szczepów bakterii kwasu mlekowego
- Forma: pastylki
- Opakowanie: 30 pastylek
- Porcja: 1 pastylka dziennie
- Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu
ROSEBIOTIC to synbiotyk, zawierający opatentowany kompleks Lab2pro™ złożony z 6 wyselekcjonowanych i przebadanych szczepów bakterii kwasu mlekowego. Synbiotyk – to połączenie w jednym produkcie prebiotyku z probiotykiem. Preparat ma pozytywny wpływ na wspomaganie i wzmocnienie układu odpornościowego, poprawę trawienia, a także biodostępności witamin i minerałów w przewodzie pokarmowym.
Polecany suplement diety, gdy chcesz odbudować stan swojej mikroflory jelitowej, uregulować pracę układu trawiennego i poprawić wchłanianie składników odżywczych.
Plusy i minusy
Plusy:
- Zawiera 6 dokładnie przebadanych, ze ściśle określoną przynależnością gatunkową szczepów o synergistycznym działaniu.
- Dużo pozytywnych opinii o działaniu synbiotyku.
Minusy:
- Brak.
Dodatkowe informacje
Zawiera bakterie, które zostały poddane metodzie podwójnego otoczkowania warstwą białkową i polisacharydową. Takie zabezpieczenie chroni komórki przed czynniki zewnętrznymi takimi jak wilgoć i ciepło oraz wewnętrznymi w naszym organizmie (kwas żołądkowy). Zwiększa to przeżywalność szczepów, ułatwia dotarcie do jelit i prawidłowy proces kolonizacji.
Opinia eksperta
Zobacz też:
Dolegliwości jelitowe
Jedną z najważniejszych korzyści probiotyków jest ich zdolność do łagodzenia dolegliwości jelit. Dzieje się tak, ponieważ probiotyki pomagają w utrzymaniu równowagi mikroflory jelitowej, co jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego. Kiedy równowaga ta jest zakłócona, na przykład przez chorobę lub dietę ubogą w błonnik, możesz doświadczyć różnych dolegliwości gastrycznych, takich jak biegunka, zaparcia czy zespół jelita drażliwego (IBS) .
Niektóre szczepy probiotyków mają również właściwości przeciwzapalne, co oznacza, że mogą pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych w jelitach, towarzyszących takim dolegliwościom jak choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Działają one poprzez zmniejszenie produkcji cytokin prozapalnych .
Ponadto probiotyki mogą wspierać zdrowie jelit na inne sposoby. Pomagają w trawieniu i absorpcji składników odżywczych, wspierają naturalną barierę ochronną jelit, a także wspomagają produkcję śluzu, który wyścieła jelita .
Pamiętaj jednak, że choć probiotyki mogą być pomocne, nie zastąpią ani zdrowej diety i stylu życia, ani odpowiedniego leczenia przy schorzeniach jelit. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem przed rozpoczęciem suplementacji probiotykami, zwłaszcza jeśli cierpisz na jakiekolwiek przewlekłe choroby.
Zobacz też:
Egzotyczna podróż
Podczas podróży do egzotycznych krajów często jesz inne rzeczy niż w domowych warunkach. Narażasz się również na kontakt z nowymi bakteriami i wirusami, które mogą zakłócić równowagę flory bakteryjnej w Twoim układzie pokarmowym. A to może skończyć się dolegliwościami gastrycznymi, które potrafią zepsuć cały wyjazd.
Przyjmując probiotyki profilaktycznie przez około dwa tygodnie przed wyjazdem oraz w jego trakcie, utrudniasz innym „egzotycznym” typom bakterii chorobotwórczych zasiedlanie Twoich jelit. Probiotyki będą przeszkadzać im w kolonizacji, rywalizując z nimi o pożywienie, a także produkując substancje przyczyniające się do obumierania patogenów .
Wspomogą też organizm w efektywnym trawieniu, a także pomogą pozbyć się toksyn z organizmu. Dzięki wzmocnieniu bariery jelitowej zmniejszą też ilość szkodliwych substancji i wirusów, przedostających się do krwiobiegu .
Wzmocnienie odporności
Twoje ciało jest domem dla bilionów bakterii. Wiele z nich znajduje się w Twoim przewodzie pokarmowym, tworząc coś, co nazywamy mikrobiotą jelitową. Mikrobiota ma bezpośredni wpływ na Twoją odporność. Dlaczego? Ponieważ około 70% komórek odpornościowych znajduje się właśnie w Twoim przewodzie pokarmowym .
Probiotyki, jako część tej mikrobioty, pomagają w utrzymaniu równowagi pomiędzy „dobrymi” i „złymi” bakteriami. Gdy ta równowaga jest zachowana, Twój układ odpornościowy działa efektywnie. Probiotyki mogą pomóc w walce z infekcjami, poprzez stymulację produkcji przeciwciał i wspieranie aktywności komórek immunologicznych .
Dodatkowo probiotyki są w stanie produkować specjalne substancje zwane krótkołańcuchowymi kwasami tłuszczowymi (ang. short chain fatty acids – SCFA). Te substancje odżywiają komórki nabłonka jelit, co pomaga utrzymać ich zdrowie i integralność. Dzięki temu mniej chorobotwórczych ustrojów i toksyn przenika przez ścianę jelit do krwiobiegu, co oznacza mniej pracy dla układu odpornościowego .
Obniżony nastrój
Niektóre szczepy bakterii probiotycznych to tak zwane psychobiotyki. Badania dowodzą, że przyjmowanie psychobiotyków może pomagać osobom cierpiącym na zaburzenia lękowe. Część psychobiotyków wykazuje też działanie łagodzące objawy depresji .
Jak to możliwe, że drobnoustroje zamieszkujące jelita mogą wpływać na nastrój? Dzieje się to za sprawą osi jelita–mózg. To dwukierunkowe połączenie umożliwia komunikację między układem pokarmowym a układem nerwowym .
Kiedy coś wpływa na Twoje jelita – czy to jedzenie, stres, czy choroba – bakterie jelitowe reagują. Komunikują te zmiany do mózgu poprzez różne kanały, takie jak układ nerwowy, układ immunologiczny i hormony. Mogą na przykład wysyłać sygnały chemiczne (neuroprzekaźniki takie jak serotonina czy dopamina), które wpływają na to, jak się czujesz i myślisz .
Z drugiej strony, Twój mózg również komunikuje się z jelitami. Kiedy jesteś pod wpływem stresu, wysyła sygnały do jelit, które mogą zmienić skład i działanie bakterii jelitowych . Może to prowadzić do różnych dolegliwości gastrycznych. To dlatego wiele osób, gdy przeżywa silny stres lub lęk doświadcza nudności, biegunek, bólu brzucha, a nawet wymiotów.
Ważne
Pamiętaj, że probiotyki nie zastąpią leczenia. Jeżeli masz problemy ze zdrowiem psychicznym, najlepiej udaj się do specjalisty: psychiatry, psychologa lub psychoterapeuty. Nie lekceważ depresji i zaburzeń lękowych – to niebezpieczne dolegliwości, które mogą znacznie obniżyć Twój komfort życia.
Kiedy brać probiotyk przy antybiotyku?
Probiotyk przy antybiotyku najlepiej jest zacząć brać od pierwszego dnia antybiotykoterapii. Przyjmowanie preparatu z pożytecznymi kulturami bakterii należy kontynuować jeszcze przez około dwa tygodnie po zaprzestaniu leczenia, aby flora jelit zdołała się całkowicie zregenerować .
A kiedy dokładnie łykać probiotyk – przed czy po antybiotyku? To zależy od konkretnego środka. Niektórzy producenci zalecają, by preparaty probiotyczne przyjmować rano, minimum pół godziny przed pierwszym posiłkiem oraz przed zażyciem pierwszej w ciągu dnia dawki antybiotyku. Inni radzą, by robić to około 2–3 godziny po przyjęciu antybiotyku.
Jedno jest pewne – nigdy nie połykaj probiotycznej kapsułki razem z tabletką antybiotyku. Lek zniszczy większość bakterii, zanim te zdołają dotrzeć do jelit i je skolonizować. Choć istnieją szczepy oporne na działanie antybiotyku.
Magister farmacji tłumaczy dalej, że bakterie z rodzaju Lactobacillus są zwykle wrażliwe na:
- penicylinę,
- ampicylinę,
- ampicylinę z sulbaktamem,
- chinuprystynę z dalfoprystyną,
- chloramfenikol,
- linezolid.
Natomiast potrafią sobie poradzić w obecności:
- rimetoprimu,
- trimetoprimu/sulfametoksazolu,
- wankomycyny,
- teikoplaniny,
- kwasu fusydowego,
- streptomycyny,
- oksytetracykliny,
- klindamycyny.
Z kolei bakterie z gatunku Bifidobacterium wykazują wrażliwość na:
- cefalotynę,
- chloramfenikol,
- gentamycynę,
- linkomycynę,
- metronidazol,
- neomycynę,
- paromomycynę,
- streptomycynę,
- tetracyklinę,
- wankomycynę (jednak jest ona zmienna i zależna od gatunku).
Probiotyk przed czy po jedzeniu?
Większość ekspertów zaleca przyjmowanie probiotyków około 30 minut przed jedzeniem, gdy soki żołądkowe nie są jeszcze tak aktywne, jak po posiłku. W niektórych przypadkach dobrym rozwiązaniem może być też przyjmowanie probiotyków w trakcie jedzenia. Spożywane pokarmy również mogą pomóc ochronić bakterie probiotyczne przed zniszczeniem w kwaśnym środowisku żołądka.
No to przed posiłkiem czy w trakcie? Odpowiedź na to pytanie nie jest tak prosta, jak mogłoby się wydawać, ponieważ zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju probiotyku i celu jego przyjmowania.
Powszechnie uważa się, że probiotyki najlepiej jest przyjmować na pusty żołądek. Dlaczego? Ponieważ kiedy Twój żołądek jest pusty, produkuje mniej kwasu żołądkowego, który może zniszczyć niektóre szczepy probiotyczne. Przyjmowanie probiotyków około 30 minut przed jedzeniem, może zwiększyć szanse na przetrwanie tych delikatnych organizmów .
Jednak nie wszystkie probiotyki działają w ten sam sposób. Niektóre szczepy probiotyczne są odporne na kwas żołądkowy i mogą być przyjmowane w dowolnym momencie, niezależnie od posiłków. W takim przypadku najważniejsze jest regularne przyjmowanie probiotyków, niezależnie od pory dnia .
Dodatkowo jeśli przyjmujesz probiotyki w celu złagodzenia objawów związanych z trawieniem, takich jak wzdęcia czy dyskomfort, lepiej przyjmować je tuż przed jedzeniem.
Podsumowując, nie ma jednej uniwersalnej odpowiedzi. Najlepszym rozwiązaniem jest zawsze skonsultowanie się z lekarzem lub farmaceutą, który pomoże Ci określić, kiedy i jak przyjmować konkretny preparat probiotyczny, biorąc pod uwagę Twoje indywidualne potrzeby i stan zdrowia.
Probiotyk rano czy wieczorem?
Większość ekspertów zaleca przyjmowanie probiotyków na pusty żołądek, kiedy poziom kwasu żołądkowego jest najniższy. Dlatego wiele osób decyduje się na zażywanie probiotyków rano, na czczo, przed śniadaniem. To jest zazwyczaj najlepszy moment, aby zapewnić maksymalne przyswajanie i korzyści dla organizmu.
Jednak niektóre badania sugerują, że pewne szczepy bakterii probiotycznych mogą być skuteczniejsze, jeśli są przyjmowane wieczorem lub przed snem. W tym czasie procesy trawienne są wolniejsze, co daje probiotykom więcej czasu na przeżycie i kolonizację jelit .
Niektóre probiotyki mogą być też specjalnie zaprojektowane do przyjmowania w określonym czasie dnia, na przykład te ukierunkowane na poprawę snu mogą być najlepsze do zażywania wieczorem.
Najważniejsze jest, aby pamiętać o regularnym przyjmowaniu probiotyków. Wybierz moment, który najbardziej pasuje do Twojego trybu życia i diety, aby utrzymać ciągłość. Jeżeli masz wątpliwości, zawsze skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, aby dowiedzieć się, który probiotyk i kiedy przyjmowany będzie służył Ci najlepiej.
Ile razy dziennie brać probiotyk?
Ilość dziennych porcji probiotyku powinna być określona przez producenta danego preparatu. Warto ściśle jej przestrzegać – chyba że lekarz zaleci Ci inne dawkowanie. Nie zwiększaj samodzielnie ilości przyjmowanych porcji, ponieważ nadmiar probiotyków może doprowadzić do zespołu SIBO, czyli stanu przerostu flory bakteryjnej w jelitach .
Większość probiotycznych preparatów przyjmuje się raz lub dwa razy dziennie.
Podsumowanie
- Probiotyki sprawdzą się w przypadku przyjmowania antybiotyku, dolegliwości ze strony jelit i jeśli chcesz poprawić odporność. Mogą zapewnić ochronę układu trawiennego przy dalekich podróżach, a także wspomóc samopoczucie.
- Przy leczeniu antybiotykiem, bierz probiotyk przez cały okres kuracji oraz jeszcze tydzień lub dwa po jej zakończeniu.
- Przyjmuj probiotyk w około 2–3-godzinnym odstępie od zażywanej porcji antybiotyku.
- Probiotyk stosuj zgodnie z zaleceniami producenta lub lekarza. Większość preparatów lepiej jest zażywać rano – na czczo, ale są i takie, które można przyjmować wraz z posiłkiem.
- Nie przekraczaj zalecanej porcji dziennej probiotyku, ponieważ może to doprowadzić do nadmiernego rozrostu flory bakteryjnej w jelitach.
FAQ
Czy można brać probiotyki profilaktycznie?
Możesz brać probiotyki profilaktycznie. Probiotyki wspierają zdrową florę bakteryjną jelit, co jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania układów immunologicznego i trawiennego. Przykładowo, biorąc probiotyki przed podróżą do egzotycznego zakątka świata, możesz uchronić się przed tzw. biegunką podróżnych.
Wybieraj przebadane szczepy, takie jak: Lactobacillus rhamnosus GG, Saccharomyces boulardii.
Według badań najlepszym zestawem w leczeniu biegunki podróżnych jest: maślan sodu, rifaksymina i mieszanka szczepów: Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus bulgaricus, Bifidobacterium bifidum, Streptococcus thermophilus.
Przyjmuj je zgodnie z zaleceniami producenta, zwykle na pusty żołądek. Zrównoważone spożycie probiotyków z dietą bogatą w prebiotyki (np. błonnik) zapewnia optymalne warunki dla rozwoju pożytecznych bakterii.
Z czym nie łączyć probiotyków?
Unikaj łączenia probiotyków z alkoholem. Alkohol może zaburzyć równowagę mikroflory jelitowej i zniweczyć korzyści płynące z przyjmowania tych preparatów. Nie łącz probiotyków z gorącymi napojami, takimi jak kawa czy herbata. Wysoka temperatura może zabić żywe kultury bakterii. Ogranicz też spożycie pokarmów bogatych w tłuszcze, gdyż mogą one opóźnić przemieszczanie się probiotyków przez układ pokarmowy.
Probiotyków nie warto też łączyć z innymi lekami, szczególnie tymi zmieniającymi pH żołądka.
Dlaczego to ważne? Aby zmaksymalizować korzyści z probiotyków, musisz zapewnić optymalne warunki dla przetrwania i wzrostu bakterii probiotycznych w Twoim organizmie.
Czy probiotyki można brać codziennie?
Można, a nawet należy brać probiotyki codziennie – przez kilka tygodni lub czas, który zarekomenduje Ci lekarz. Stosowanie probiotyków jest szczególnie zalecane po antybiotykoterapii, aby odbudować florę bakteryjną oraz przy schorzeniach jelit.
Zrównoważona dieta bogata w błonnik również może dostarczyć naturalnych probiotyków i zapewnić im dostatek pokarmu. Produkty fermentowane, takie jak jogurt, kefir, kiszona kapusta, są doskonałym źródłem tych bakterii.
Czy probiotyk można przyjmować na noc?
Tak, probiotyk można przyjmować na noc. Probiotyki są najskuteczniejsze, gdy są przyjmowane na pusty żołądek, a wieczorem jest to często możliwe. Dlaczego to ważne? Probiotyki są żywymi organizmami, które muszą przeżyć trudne warunki żołądka, aby dotrzeć do jelit. Przyjmowanie ich na noc, kiedy produkcja kwasu żołądkowego jest niższa, a perystaltyka wolniejsza, zwiększa szanse na ich przetrwanie oraz ułatwia przyczepianie się do ścian jelit.
Czy probiotyk pomaga na gazy?
Tak, probiotyki mogą pomóc na gazy. Bakterie te wspomagają zdrową florę jelitową, co może zmniejszyć wzdęcia i gazy. Do wyboru masz probiotyki w formie suplementów diety, ale możesz je również znaleźć w fermentowanych produktach spożywczych, takich jak jogurt, kefir czy kiszone ogórki.
Przy problemach z gazami zwróć też uwagę na swoją dietę. Unikaj pokarmów, które mogą zwiększać produkcję gazów, takich jak fasola, kapusta, cebula czy napoje gazowane. Zwiększ spożycie błonnika, ale rób to stopniowo, aby nie wywołać rewolucji w jelitach, bo to również może skończyć się zwiększeniem produkcji gazów.
Jeśli problem jest przewlekły, skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem, aby dostosować dietę i suplementację do Twoich indywidualnych potrzeb.
Czy po probiotyku się chudnie?
Nie, od samego probiotyku nie schudniesz. Probiotyki mają na celu poprawę zdrowia jelit, co może pośrednio wpłynąć na utratę masy ciała, ale nie są one „magicznym rozwiązaniem na odchudzanie”.
Farmaceutka Ilona Krzak wyjaśnia, że obecnie trwają badania, a nawet pojawił się preparat zawierający Akkermansia muciniphila, który może pomóc w redukcji masy ciała. Jednak nie działa to tak, że bakteria będzie spalać za nas tłuszcz. Poprawia ona parametry metabolizmu i przywraca homeostazę, przez co reguluje pracę organizmu.
Zadbaj o zbilansowaną dietę i regularne ćwiczenia. Włącz do jadłospisu produkty bogate w pożyteczne bakterie, takie jak jogurt naturalny, kefir czy kiszonki. Te wyroby wspomagają zdrowie jelit, co jest kluczowe dla prawidłowego metabolizmu, przyswajania składników odżywczych i może pomóc w utrzymaniu zdrowej masy ciała.
Czy probiotyki trzeba trzymać w lodówce?
Trzymaj probiotyki w lodówce, jeśli producent zaleca takie przechowywanie. Często probiotyki, zwłaszcza te zawierające żywe kultury bakterii, wymagają chłodzenia, aby utrzymać swoją skuteczność. Jednak obecnie coraz więcej produktów można przechowywać w temperaturze pokojowej.
Sprawdź etykietę produktu – informacje o przechowywaniu powinny być tam wyraźnie zaznaczone. Niezależnie od tego, czy probiotyki wymagają chłodzenia, zawsze trzymaj je w suchym, ciemnym miejscu, z dala od bezpośredniego światła słonecznego. Przechowywanie w niewłaściwych warunkach może skrócić ich żywotność.
Źródła
Zobacz wszystkie
Álvarez-Arraño, V., & Martín-Peláez, S. (2021). Effects of Probiotics and Synbiotics on Weight Loss in Subjects with Overweight or Obesity: A Systematic Review. Nutrients, 13(10), Article 10. https://doi.org/10.3390/nu13103627
Amara, A. A., & Shibl, A. (2015). Role of Probiotics in health improvement, infection control and disease treatment and management. Saudi Pharmaceutical Journal, 23(2), 107–114. https://doi.org/10.1016/j.jsps.2013.07.001
Becattini, S., Taur, Y., & Pamer, E. G. (2016). Antibiotic-Induced Changes in the Intestinal Microbiota and Disease. Trends in Molecular Medicine, 22(6), 458–478. https://doi.org/10.1016/j.molmed.2016.04.003
Cheng, J., & Ouwehand, A. C. (2020). Gastroesophageal Reflux Disease and Probiotics: A Systematic Review. Nutrients, 12(1), Article 1. https://doi.org/10.3390/nu12010132
Das, T. K., Pradhan, S., Chakrabarti, S., Mondal, K. C., & Ghosh, K. (2022). Current status of probiotic and related health benefits. Applied Food Research, 2(2), 100185. https://doi.org/10.1016/j.afres.2022.100185
Fatahi, S., Hosseini, A., Sohouli, M. H., Sayyari, A., Khatami, K., Farsani, Z. F., Amiri, H., Dara, N., de Souza, I. G. O., & Santos, H. O. (2022). Effects of probiotic supplementation on abdominal pain severity in pediatric patients with irritable bowel syndrome: A systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. World Journal of Pediatrics, 18(5), 320–332. https://doi.org/10.1007/s12519-022-00516-6
Han, S., Lu, Y., Xie, J., Fei, Y., Zheng, G., Wang, Z., Liu, J., Lv, L., Ling, Z., Berglund, B., Yao, M., & Li, L. (2021). Probiotic Gastrointestinal Transit and Colonization After Oral Administration: A Long Journey. Frontiers in Cellular and Infection Microbiology, 11. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fcimb.2021.609722
Jakobsson, H. E., Jernberg, C., Andersson, A. F., Sjölund-Karlsson, M., Jansson, J. K., & Engstrand, L. (2010). Short-Term Antibiotic Treatment Has Differing Long-Term Impacts on the Human Throat and Gut Microbiome. PLOS ONE, 5(3), e9836. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0009836
Judkins, T. C., Archer, D. L., Kramer, D. C., & Solch, R. J. (2020). Probiotics, Nutrition, and the Small Intestine. Current Gastroenterology Reports, 22(1), 2. https://doi.org/10.1007/s11894-019-0740-3
Kechagia, M., Basoulis, D., Konstantopoulou, S., Dimitriadi, D., Gyftopoulou, K., Skarmoutsou, N., & Fakiri, E. M. (2013). Health Benefits of Probiotics: A Review. International Scholarly Research Notices, 2013, e481651. https://doi.org/10.5402/2013/481651
Liu, W., Xie, Y., Li, Y., Zheng, L., Xiao, Q., Zhou, X., Li, Q., Yang, N., Zuo, K., Xu, T., Lu, N.-H., & Zhang, H. (2022). Protocol of a randomized, double-blind, placebo-controlled study of the effect of probiotics on the gut microbiome of patients with gastro-oesophageal reflux disease treated with rabeprazole. BMC Gastroenterology, 22(1), 255. https://doi.org/10.1186/s12876-022-02320-y
Markowska-Jędra, A. (2020, grudzień 8). Oś jelita-mózg. NeuroExpert. https://neuroexpert.org/wiki/os-jelita-mozg/
Systematic Review. Nutrients, 14(2), Article 2. https://doi.org/10.3390/nu14020341
Nikolova, V. L., Cleare, A. J., Young, A. H., & Stone, J. M. (2023). Acceptability, Tolerability, and Estimates of Putative Treatment Effects of Probiotics as Adjunctive Treatment in Patients With Depression: A Randomized Clinical Trial. JAMA Psychiatry, 80(8), 842–847. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2023.1817
Office of Dietary Supplements—Probiotics. (b.d.). Pobrano 11 sierpień 2023, z https://ods.od.nih.gov/factsheets/Probiotics-HealthProfessional/
Rashid, M.-U., Zaura, E., Buijs, M. J., Keijser, B. J. F., Crielaard, W., Nord, C. E., & Weintraub, A. (2015). Determining the Long-term Effect of Antibiotic Administration on the Human Normal Intestinal Microbiota Using Culture and Pyrosequencing Methods. Clinical Infectious Diseases, 60(suppl_2), S77–S84. https://doi.org/10.1093/cid/civ137
Reid, G., Gadir, A. A., & Dhir, R. (2019). Probiotics: Reiterating What They Are and What They Are Not. Frontiers in Microbiology, 10. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmicb.2019.00424
Sabaté, J.-M., & Iglicki, F. (2022). Effect of Bifidobacterium longum 35624 on disease severity and quality of life in patients with irritable bowel syndrome. World Journal of Gastroenterology, 28(7), 732–744. https://doi.org/10.3748/wjg.v28.i7.732
Sanders, M. E., Guarner, F., Guerrant, R., Holt, P. R., Quigley, E. M., Sartor, R. B., Sherman, P. M., & Mayer, E. A. (2013). An update on the use and investigation of probiotics in health and disease. Gut, 62(5), 787–796. https://doi.org/10.1136/gutjnl-2012-302504
Shahrokhi, M., & Nagalli, S. (2023). Probiotics. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553134/
Stewardson, A. J., Gaïa, N., François, P., Malhotra-Kumar, S., Delémont, C., Tejada, B. M. de, Schrenzel, J., Harbarth, S., & Lazarevic, V. (2015). Collateral damage from oral ciprofloxacin versus nitrofurantoin in outpatients with urinary tract infections: A culture-free analysis of gut microbiota. Clinical Microbiology and Infection, 21(4), 344.e1-344.e11. https://doi.org/10.1016/j.cmi.2014.11.016
Tegegne, B. A., & Kebede, B. (2022). Probiotics, their prophylactic and therapeutic applications in human health development: A review of the literature. Heliyon, 8(6), e09725. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e09725
Tavakoly, R., Hadi, A., Rafie, N., Talaei, B., Marx, W., & Arab, A. (2021). Effect of Probiotic Consumption on Immune Response in Athletes: A Meta-analysis. International Journal of Sports Medicine, 42(09), 769–781. https://doi.org/10.1055/a-1463-3303
Wallace, C. J. K., & Milev, R. (2017). The effects of probiotics on depressive symptoms in humans: A systematic review. Annals of General Psychiatry, 16(1), 14. https://doi.org/10.1186/s12991-017-0138-2
Wang, Y., Jiang, Y., Deng, Y., Yi, C., Wang, Y., Ding, M., Liu, J., Jin, X., Shen, L., He, Y., Wu, X., Chen, X., Sun, C., Zheng, M., Zhang, R., Ye, H., An, H., & Wong, A. (2020). Probiotic Supplements: Hope or Hype? Frontiers in Microbiology, 11. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmicb.2020.00160
Wiciński, M., Gębalski, J., Gołębiewski, J., & Malinowski, B. (2020). Probiotics for the Treatment of Overweight and Obesity in Humans—A Review of Clinical Trials. Microorganisms, 8(8), Article 8. https://doi.org/10.3390/microorganisms8081148
Yadav, M. K., Kumari, I., Singh, B., Sharma, K. K., & Tiwari, S. K. (2022). Probiotics, prebiotics and synbiotics: Safe options for next-generation therapeutics. Applied Microbiology and Biotechnology, 106(2), 505–521. https://doi.org/10.1007/s00253-021-11646-8
Zaura, E., Brandt, B. W., Teixeira de Mattos, M. J., Buijs, M. J., Caspers, M. P. M., Rashid, M.-U., Weintraub, A., Nord, C. E., Savell, A., Hu, Y., Coates, A. R., Hubank, M., Spratt, D. A., Wilson, M., Keijser, B. J. F., & Crielaard, W. (2015). Same Exposure but Two Radically Different Responses to Antibiotics: Resilience of the Salivary Microbiome versus Long-Term Microbial Shifts in Feces. mBio, 6(6), 10.1128/mbio.01693-15. https://doi.org/10.1128/mbio.01693-15
Zhang, C., Li, L., Jin, B., Xu, X., Zuo, X., Li, Y., & Li, Z. (2021). The Effects of Delivery Mode on the Gut Microbiota and Health: State of Art. Frontiers in Microbiology, 12. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmicb.2021.724449
Zhang, Z., Lv, J., Pan, L., & Zhang, Y. (2018). Roles and applications of probiotic Lactobacillus strains. Applied Microbiology and Biotechnology, 102(19), 8135–8143. https://doi.org/10.1007/s00253-018-9217-9
Redakcja
Poznaj zespółIlona Krzak uzyskała stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbywała praktykę w aptece szpitalnej i przemyśle farmaceutycznym. Aktualnie pracuje w zawodzie, a także prowadzi edukacyjną stronę internetową (http://apterskimokiem.pl/) oraz profil na Instagramie: @pani_z_apteki
mar 27
Chondroityna pomaga na stawy i inne elementy organizmu.
mar 26
Glutation to jeden z najsilniejszych antyoksydantów wspierających zdrowie organizmu. Sprawdź, jak działa i skąd go pozyskać.
mar 24
Zobacz, dlaczego bolą stawy biodrowe i jak leczyć ich dolegliwości.