Niedobór witaminy B12. Przyczyny, objawy i leczenie

Prawidłowe stężenie witaminy B12 pozytywnie oddziałuje na cały nasz organizm. Niedobór może wiązać się z przykrymi konsekwencjami dla zdrowia.

Czy potrafisz rozpoznać, jak Twój organizm domaga się uzupełnienia witaminy B12? Razem z dietetyczką Aleksandrą Cudną przedstawimy Ci wszystko, co powinieneś wiedzieć o niedoborze B12 i jak sobie z nim zdrowo poradzić.

  Zobacz też:

• Jak szybko uzupełnić niedobór witaminy B12?
• Witamina B12
• Witamina B5
• Witaminy z grupy B
• Biotyna
• Biotyna na włosy
• Magnez
• Najlepszy magnez

Co powoduje niedobór witaminy B12? Poznaj przyczyny

Niedobór może wystąpić, gdy stężenie witaminy B12 w surowicy stanie się zbyt niskie, aby sprostać wymaganiom organizmu . 

Przyczyny niedoboru:

Dieta 

• uboga i mało odżywcza, 
• nieurozmaicona, monotonna,
• niskokaloryczna,
• wegańska lub wegetariańska,
• duża ilość alkoholu.

Zaburzenia wchłaniania

• choroby żołądka (np. zapalenie błony śluzowej żołądka),
• wrodzony niedobór czynnika wewnętrznego (witamina nie ma się z czym wiązać, więc się nie wchłania),
• choroby jelita cienkiego (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, nowotwory),
• celiakia,
• wrodzone zaburzenia wchłaniania,
• zwiększone zużycie przez bakterie (zespół rozrostu bakteryjnego SIBO),
• zakażenie tasiemcem.

Przyjmowane leki

Jednoczesne stosowanie poniższych substancji utrudnia wchłanianie witaminy B12 :

• leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego,
• metformina (lek przeciwcukrzycowy),
• antykoncepcja hormonalna ,
• kwas aminosalicylowy (lek przeciwgruźliczy),
• kolchicyna (lek przeciwzapalny stosowany w zapobieganiu i leczeniu ataków dny moczanowej).

Stosujesz którąś z tych substancji? Nie martw się! Lekarz może podjąć decyzję o zmianie leku lub pory jego przyjmowania, w zależności od problemów, z jakimi się zmagasz.

Wiek 60+

W tej grupie wiekowej często występują zaburzenia pracy żołądka i przyswajania  tej witaminy. 

Zaburzenia układu immunologicznego

• Choroba Gravesa-Basedowa,
• choroba Addisona i Biermera,
• toczeń.

Niedokrwistość megaloblastyczna

Rozwijająca się niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 w organizmie, gdy nie jest ona prawidłowo wchłaniana z przewodu pokarmowego.

Stany pooperacyjne

• Usunięcie części/całości żołądka,
• operacja bariatryczna, 
• usunięcie jelita krętego.

Jesteś w grupie ryzyka niedoboru witaminy B12? Teraz sprawdź objawy niedoboru witaminy B12 – brzmią znajomo? A może bliska Ci osoba ma niektóre symptomy?

Niedobór B12 – objawy i skutki dla organizmu

Niedobór witaminy B12 objawia się ze strony wielu układów w organizmie i możesz doświadczyć m.in. osłabienia, zawrotów głowy, zaburzeń pracy układu pokarmowego, złego samopoczucia czy charakterystycznych „zajadów”.

Dowiedz się, na co szczególnie zwrócić uwagę.

Objawy niedoboru witaminy B12:

Układ nerwowy: 

• bóle i zawroty głowy,
• słabość, bóle i zmęczenie mięśni,
• zaburzenia narządów zmysłów, szczególnie dotyku,
• parestezje (drętwienia, mrowienia, pieczenie),
• ataksja (obniżona koordynacja ruchów oraz kłopoty z utrzymaniem równowagi) .

Układ sercowo–naczyniowy:

Niedobór prowadzi do anemii (niedokrwistości) megaloblastycznej objawiającej się:

• zawrotami głowy, 
• bladością, 
• dusznościami, 
• osłabieniem, 
• szybką akcją serca.

Układ pokarmowy: 

• zaparcia lub biegunki,
• utrata apetytu, mdłości,
• spadek wagi,
• zaburzenia smaku,
• zapalenie jamy ustnej z owrzodzeniami i stanem zapalnym ,
• obrzmienie, pieczenie i zaczerwienienie języka. 

Psychika:

• obniżenie nastroju,
• zmiany nastroju,
• objawy depresyjne ,
• niepokój,
• problemy z koncentracją i zapamiętywaniem.

Wzrok:

• zaburzenia widzenia.

Skóra, włosy, paznokcie:

• żółtawy kolor skóry ,
• łamliwość i wypadanie włosów,
• łamliwość, rozdwajanie i zmiany pigmentacyjne na paznokciach.

Libido:

• zaburzenia erekcji  w wyniku zwiększonego poziomu homocysteiny w organizmie.

Jak sprawdzić, czy mam niedobór witaminy B12?

Badanie możesz wykonać prywatnie. Warto od razu kupić cały pakiet witamin z grupy B – cenowo wyjdzie korzystniej, a przebadasz się kompleksowo. 

Zobacz też:

• Badania na tarczycę

Jak uzupełnić niedobór witaminy B12?

Powstały niedobór uzupełniłyśmy zindywidualizowaną, pełnowartościową dietą w połączeniu z suplementem witaminy B12. Z doświadczenia widzę, że takie połączenie sprawdza się najlepiej, a pacjent bardzo szybko przestaje odczuwać skutki niedoboru - dodaje dietetyczka.

Zobacz: 

• Jak szybko uzupełnić niedobór witaminy B12?

Jestem wege! Jak zadbać o odpowiedni poziom B12?

Weganie i wegetarianie często cierpią na niedobory kobalaminy . Trudno jest pokrywać dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę tylko wzbogacanymi produktami. Dlatego osoby na diecie bezmięsnej powinny dodatkowo suplementować witaminę B12 i kontrolować jej poziom. 

Jak można suplementować witaminę B12? O tym przeczytasz poniżej.

Formy podania witaminy B12

W aptekach mamy do wyboru mnóstwo suplementów bez recepty z witaminą B12 w formie: 

• kapsułek, 
• tabletek twardych,
• tabletek musujących
• kropli,
• płynów,
• sprayów,
• żelek.

Lekarz może przepisać zastrzyki z witaminą B12 na receptę . Iniekcje domięśniowe lub głęboko podskórnie przepisuje się w przypadku :

• ostrych niedoborów,
• zaburzeń wchłaniania,
• łagodzenia bólu (np. neuropatia, rwa kulszowa),
• stanu zagrożenia życia i zdrowia.

Poradź się lekarza lub farmaceuty, jeśli nie wiesz, jaka forma podania będzie dla Ciebie najlepsza i czy nie koliduje z innymi lekami/suplementami.

Witamina B12 w diecie – porady dietetyczki

Porady od ekspertki – jak zadbać o odpowiednią podaż B12 w diecie:

• Różnorodność. Staraj się na co dzień korzystać z różnych grup produktów odzwierzęcych, nie polegaj tylko na samym mięsie.
• Włącz do diety jaja, mleko i produkty mleczne – sery żółte, sery twarogowe, jogurty, kefiry.
• Zasmakuj ryb i owoców morza. Gotuj na parze, rób pasty, próbuj!
• Korzystaj z produktów wzbogacanych o witaminę B12. Obecnie na rynku możemy dostać wzbogacane płatki śniadaniowe, napoje roślinne, produkty sojowe, płatki drożdżowe czy batoniki energetyczne. 
• Pamiętaj, by w każdym Twoim posiłku znalazło się źródło pełnowartościowego białka, najlepiej pochodzenia zwierzęcego. 

Przykładowe menu – różnorodność w całym dniu zdrowego jedzenia!

Aby zadbać o odpowiednie wchłanianie witaminy B12, unikaj używek – palenia papierosów, spożywania alkoholu, nadmiernych ilości kawy.

 Zobacz też inne artykuły o witaminach z grupy B:

• Jak szybko uzupełnić niedobór witaminy B12?
• Witamina B1
• Witamina B2
• Witamina B3
• Witamina B5
• Witamina B6
• Biotyna
• Witamina B9
• Witamina B12

Podsumowanie

Niedobór witaminy B12 może mieć opłakane skutki, ponieważ ma ona wieloukładowy wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. 

Wraz z dietetyczką zachęcamy Cię do zmiany nawyków żywieniowych i pozyskiwania witamin oraz minerałów z diety. Może okazać się, że dodatkową suplementacją doprowadzisz do zbędnego nadmiaru witaminy lub wydasz pieniądze w błoto – bo masz jej optymalny poziom.

Wiedziałeś, że witamina B12 ma tak wszechstronne oddziaływanie na nasz organizm? Coś Cię zaskoczyło? Zostaw komentarz, jestem ciekawa – ja pisząc artykuł, nie raz się zdziwiłam!

Zapraszam do innych ciekawych wpisów o witaminach i minerałach.