Glutation: co to, przeciwwskazania, na co pomaga, działanie

Glutation to jeden z najsilniejszych antyoksydantów w organizmie. Związek ten przeciwdziała stresowi oksydacyjnemu, który jest przyczyną wielu chorób. Sprawdź, jak działa i jak bezpiecznie go dawkować.

Wspólnie z farmaceutką, Iloną Krzak przygotowaliśmy o nim najważniejsze informacje.

Zobacz też:

• Stres oksydacyjny
• Antyoksydanty
• Kwas alfa-liponowy

Co to jest glutation?

Glutation to niezbędny antyoksydant produkowany przez organizm. Narządy wykorzystują go do ochrony przed szkodliwymi substancjami, takimi jak wolne rodniki, metale ciężkie oraz niektóre leki i toksyny .

Glutation znany jest jako „mistrz antyoksydantów”. Bierze udział w wielu ważnych procesach w organizmie, takich jak naprawa DNA, synteza białek, transport aminokwasów czy wsparcie układu odpornościowego. Jest obecny we wszystkich komórkach i ma kluczowe znaczenie dla utrzymania optymalnego stanu zdrowia .

Jego poziom można zwiększyć przez zdrową dietę, regularne ćwiczenia, odpowiednią ilość snu i unikanie stresu. Niski poziom glutationu może prowadzić do stresu oksydacyjnego, co będzie skutkować wieloma problemami zdrowotnymi, takimi jak choroby przewlekłe, neurologiczne, metaboliczne, sercowo-naczyniowe i układu oddechowego .

Czym jest glutation liposomalny?

Glutation liposomalny to forma glutationu zapewniająca lepszą biodostępność tej substancji. Nazwa „liposomalny” pochodzi od słowa „liposom”, który jest drobną pęcherzykową strukturą zawierającą warstwę tłuszczu (lipidów), mogącą otoczyć i przenosić substancje, takie jak glutation .

Jaki wzór ma glutation?

Glutation (GSH) to tripeptyd składający się z trzech aminokwasów: glutaminianu, cysteiny i glicyny. Z powodu obecności grupy sulfhydrylowej (-SH) w cysteinie, jest to peptyd o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Jego wzór to: C10H17N3O6S .

Na co pomaga glutation – działanie

Glutation (GSH) to potężny antyoksydant naturalnie wytwarzany przez ludzkie ciało. Odgrywa kluczową rolę w wielu podstawowych procesach biologicznych i oferuje szeroki zakres korzyści zdrowotnych.

Na co wpływa glutation?

Ochrona komórek

Glutation pełni kluczową rolę w ochronie komórek przez neutralizację szkodliwych wolnych rodników. Wolne rodniki to cząsteczki zawierające niesparowane elektrony, co czyni je bardzo reaktywnymi .

Mogą powodować uszkodzenia komórek, a w konsekwencji prowadzić do starzenia się i chorób, takich jak rak. Glutation jest w stanie „złapać” wolne rodniki i tym samym unieszkodliwić ich negatywne działanie .

Dodatkowo wspomaga wchłanianie witamin E i C, które również działają na korzyść ochrony komórek. Glutation jest więc kluczowy dla utrzymania zdrowia na poziomie komórkowym i ochrony przed niekontrolowanym stresem oksydacyjnym .

Wsparcie dla systemu odpornościowego

Glutation odgrywa kluczową rolę w produkcji, proliferacji oraz funkcjonowaniu limfocytów, które są podstawowym elementem układu immunologicznego odpowiedzialnego za odpowiedź odpornościową na patogeny. Odpowiedni poziom glutationu jest zatem niezbędny do sprawnej i skutecznej walki z infekcjami .

To, co czyni glutation tak wyjątkowym, to jego zdolność do modulacji odpowiedzi immunologicznej. Peptyd ten może niwelować stan zapalny przez regulację cytokin prozapalnych, przeciwdziałających negatywnym skutkom przewlekłego stanu zapalnego .

Detoksykacja organizmu

Wszystkie komórki w organizmie mają zdolność do produkcji glutationu, ale najwięcej wytwarza go wątroba – główny organ zajmujący się filtrowaniem toksyn z krwi .

Glutation bierze udział w dwóch etapach detoksykacji – w pierwszym przekształca toksyny rozpuszczalne w tłuszczach w mniej szkodliwe metabolity, a w drugim etapie pomaga w konwersji tych substancji do postaci hydrofilowych (rozpuszczalnych w wodzie), które mogą być łatwo wydalone z organizmu przez nerki .

Rolą glutationu jest zatem ochrona komórek organizmu przed szkodliwym działaniem różnego rodzaju toksyn – od tych pochodzących z zewnętrznego środowiska, jak zanieczyszczenia powietrza czy chemikalia, do tych produkowanych wewnętrznie, jak produkty przemiany materii .

Poprawa funkcji mózgu

Glutation wspiera ochronę funkcji mózgu oraz zdrowia neuronów. Za pośrednictwem działania antyoksydacyjnego, neutralizuje wolne rodniki i redukuje stres oksydacyjny, który jest jednym z czynników prowadzących do neurodegeneracji .

Przeciwdziała to uszkodzeniom komórek na poziomie neuronalnym i zapobiega przewlekłemu stanowi zapalnemu w mózgu, który może prowadzić do chorób neurologicznych, takich jak Alzheimer czy Parkinson .

Dodatkowo glutation wspiera efektywny transport aminokwasów przez barierę krew-mózg, co jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania komórek nerwowych. W niektórych badaniach sugeruje się również, że może on pomagać w zwalczaniu symptomów zaburzeń nastroju, takich jak depresja czy lęki, chociaż wymaga to dalszych badań .

Gdzie występuje glutation?

Glutation jest obecny w wielu rodzajach żywności. Szczególnie wysokie stężenia tego antyoksydantu znajdziesz w owocach i warzywach, zwłaszcza w awokado, szpinaku, szparagach, dyni, melonie i brokułach. Warzywa zielone, takie jak brukselka, kapusta i jarmuż, również są bogate w glutation .

Glutation występuje też w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak mięso, ryby i jaja. Niektóre artykuły zbożowe, jak otręby ryżowe, również są znaczącym źródłem tego ważnego tripeptydu .

Warto jednak pamiętać, że metody przyrządzania i przechowywania żywności mogą wpływać na zawartość glutationu. Na przykład, gotowanie znacznie redukuje ilość tego antyoksydantu w żywności .

Niedobór glutationu

Niedobór glutationu może wynikać z wielu czynników – zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Ważną rolę odgrywa tu dieta. Niewłaściwy, ubogi w składniki odżywcze jadłospis, a w szczególności brak pokarmów bogatych w cysteinę, jeden z aminokwasów niezbędnych do syntezy glutationu, może prowadzić do jego niedoboru .

Kolejnym czynnikiem przyczyniającym się do niedoboru glutationu jest ekspozycja na toksyny środowiskowe, takie jak pestycydy, metale ciężkie, alkohol czy narkotyki. Zwiększają one zapotrzebowanie organizmu na antyoksydanty, których zadaniem jest neutralizowanie tych szkodliwych substancji .

Niedobór glutationu może również wynikać z niektórych schorzeń zdrowotnych, takich jak choroby wątroby, HIV/AIDS, czy schorzenia genetyczne wpływające na jego syntezę. Wreszcie, ważne jest też, aby podkreślić, że poziom glutationu naturalnie maleje z wiekiem.

Objawy

Niedobór glutationu często jest trudny do zdiagnozowania, gdyż jego objawy są zróżnicowane i mogą być niejednoznaczne. Spadek poziomu tego antyoksydantu może wpływać na wiele funkcji w organizmie, prowadząc do różnorodnych symptomów .

Jakie są objawy niedoboru glutationu ?

• Chroniczne zmęczenie. Glutation jest kluczowy dla produkcji energii w organizmie, dlatego jego niedobór może prowadzić do stałego uczucia zmęczenia.
• Częste przeziębienia lub infekcje. Glutation to kluczowy regulator systemu odpornościowego, więc niski poziom może skutkować zwiększoną podatnością na choroby.
• Problemy neurologiczne. Objawy takie jak trudności w koncentracji, niewyraźne mówienie, czy drżenie mogą być wynikiem niewystarczającej ochrony komórek nerwowych.
• Przewlekłe stany zapalne. Niskie poziomy glutationu mogą prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, który będzie manifestował się bólem stawów, mięśni i innymi problemami.
• Problemy skórne. Skóra może stawać się sucha i łuszcząca, a jej kondycja ulegnie pogorszeniu.
• Zaburzenia trawienia. Glutation jest niezbędny do utrzymania zdrowia układu pokarmowego, więc niedobór może skutkować problemami z trawieniem.

Jak podnieść poziom glutationu w organizmie?

Poziom glutationu w organizmie możesz podnieść na kilka różnych sposobów. Pierwszym, a zarazem często najlepszym, jest właściwa dieta. Możesz wprowadzić do jadłospisu więcej produktów bogatych w aminokwasy siarkowe, które są niezbędne do produkcji glutationu. To na przykład jajka, mięso, orzechy, nasiona czy cebula i czosnek .

Dodatkowo istotne jest suplementowanie witamin i minerałów takich jak witaminy C, E, selen i magnez, które wspomagają produkcję glutationu. Ważne jest również unikanie czynników stresu oksydacyjnego, takich jak alkohol czy dym papierosowy, które mogą degradować glutation w organizmie .

Kolejnym sposobem jest przyjmowanie suplementów zawierających glutation lub jego prekursory, takie jak N-acetylocysteina (NAC) czy kwas alfa-liponowy. Uważa się, że mogą one zwiększyć poziom glutation w organizmie. Jednakże decyzję o zażyciu suplementów zawsze warto skonsultować z lekarzem lub dietetykiem .

Glutation – dawkowanie

Dawkowanie glutationu może znacznie różnić się w zależności od czynników, takich jak stan zdrowia, rodzaj dolegliwości, wiek, masa ciała czy indywidualne oczekiwania. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą przed rozpoczęciem suplementacji.

Rekomendowane dawki glutationu zazwyczaj wynoszą jednak 500 mg na dobę przy suplementacji trwającej około 2 miesiące .

W jakich formach występuje glutation?

Glutation występuje w kilku różnych formach. Zależnie od potrzeb i okoliczności, możesz go przyjmować dożylnie, za pomocą wlewów, w formie tabletek lub jako suplement diety. Czym charakteryzuje się każda z opcji?

Tabletki

Tabletki z glutationem to najłatwiejsza i najbardziej dostępna forma uzupełnienia poziomu tego przeciwutleniacza. Pomimo tego, wchłanianie tych preparatów przez organizm może być znacznie niższe w porównaniu do innych metod. Suplementy z glutationem mogą również zawierać inne składniki poprawiające jego wchłanianie, takie jak N-acetylocysteina (NAC).

Wlewy

Wlewy z glutationem są jedną z najbardziej skutecznych metod podnoszenia poziomu tego przeciwutleniacza w organizmie. W tej formie glutation jest podawany bezpośrednio do krwiobiegu, co umożliwia szybkie i efektywne wchłanianie. Wlewy z glutationem są często stosowane w przypadku intensywnej terapii detoksykacyjnej.

Dożylnie (zastrzyki)

Zastrzyki z glutationem to kolejna metoda, która zapewnia bezpośrednie dostarczenie glutationu do organizmu. Sposób ten jest często wykorzystywany w przypadku osób z przewlekłymi chorobami, które mogą utrudniać wchłanianie glutationu z pożywienia lub suplementów.

Glutation – suplementacja

Glutation to potężny przeciwutleniacz produkowany naturalnie w organizmie, który pomaga neutralizować wolne rodniki, prowadzić procesy detoksykacji oraz wspomagać prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. W niektórych sytuacjach jednak jego synteza może być ograniczona, co prowadzi do potrzeby zewnętrznego uzupełnienia.

Suplementacja glutationem powszechnie jest zalecana osobom przechodzącym intensywne treningi, cierpiącym na choroby przewlekłe oraz jako wsparcie dla układu odpornościowego. Dawkowanie jest zależne od indywidualnej sytuacji i powinno być dostosowane do konkretnych potrzeb. Zazwyczaj rekomendowana porcja wynosi ok. 500 mg na dobę, na okres dwóch miesięcy .

Pomimo potencjalnych korzyści związanych z suplementacją glutationem, przed rozpoczęciem terapii warto skonsultować się z lekarzem lub wykwalifikowanym pracownikiem ochrony zdrowia. Specjaliści określą, czy suplementacja glutationem jest dla Ciebie odpowiednia oraz jak długo powinieneś ją stosować.

Gdzie kupić glutation?

Glutation najbezpieczniej jest zakupić w aptece, gdzie masz pewność co do jakości i składu produktu. Alternatywnie, możesz go znaleźć w niektórych drogeriach, które sprzedają suplementy diety.

Jeszcze jedną opcją jest zakup przez internet, gdzie znajdziesz szerszy wybór produktów. Pamiętaj jednak, aby korzystać z zaufanych sklepów internetowych i sprawdzać opinie innych użytkowników. Pozwoli Ci to upewnić się, że produkt jest oryginalny i spełnia wszystkie standardy bezpieczeństwa.

Przeciwwskazania do stosowania glutationu

Glutation, pomimo swoich wielu korzyści zdrowotnych, nie będzie dobry dla każdego. Jak z każdym suplementem diety, konieczne jest rozsądne i świadome stosowanie. Przed rozpoczęciem przyjmowania warto też skonsultować się z lekarzem, szczególnie w przypadku istniejących stanów zdrowotnych, ciąży, karmienia piersią czy przyjmowania innych leków.

Przeciwwskazania do stosowania glutationu :

• Alergia lub nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu.
• Astma.
• Ciąża i okres karmienia piersią.

Glutation – skutki uboczne

Jak każdy suplement diety, glutation również może powodować pewne skutki uboczne, chociaż zazwyczaj występują one rzadko i są łagodne. Większość osób toleruje go bardzo dobrze, szczególnie jeśli jest stosowany zgodnie z zaleceniami lekarza .

Najczęściej zgłaszane skutki uboczne to dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak ból brzucha, wzdęcia i biegunka. Rzadziej mogą wystąpić reakcje alergiczne, szczególnie u osób z nadwrażliwością na glutation .

W niektórych przypadkach suplementacja glutationem może też prowadzić do zmniejszenia poziomu cynku w organizmie oraz skurczów oskrzeli u pacjentów z astmą. Jeżeli zauważysz wystąpienie jakichkolwiek niepokojących objawów po rozpoczęciu suplementacji glutationem, powinieneś natychmiast skonsultować się z lekarzem .

Podsumowanie