Witamina K2 – właściwości, występowanie, przeciwwskazania

Gdy czytasz ten wstęp, Twoja flora bakteryjna produkuje witaminę K2! Tak, witamina K2 rozgościła się w Twoim jelicie i dba o jej odpowiednie stężenie w organizmie. W tym tekście znajdziesz najważniejsze informacje o tym związku chemicznym.

Producenci suplementów polecają produkty z witaminą K2, ale skoro Twój organizm sam ją produkuje, czy musisz ją w ogóle suplementować? Z tego artykułu dowiesz się jaką rolę w organizmie odgrywa witamina K2, jakie są jej najsmaczniejsze źródła i kto jest narażony na niedobór. 

Zobacz też:

• Witamina K [działanie + objawy niedoboru]
• Witamina D3 K2 [czy trzeba łączyć + opinia eksperta]
• Witamina D3 w kroplach [ranking + zastosowanie + opinia eksperta]
• Witamina K2 [właściwości + występowanie]
• Najlepsza witamina D3 [ranking + opinia eksperta]
• Niedobór witaminy D [objawy + leczenie]
• Witamina D [dawkowanie + normy i zalecenia]
• Przedawkowanie witaminy D [objawy + skutki + co robić]
• W czym jest witamina D? [źródła, tabela, przykłady]
• Maksymalna dawka witaminy D [jaka + opinia eksperta]

Witamina K – podział

Pisząc o witaminie K, mamy na myśli  grupę organicznych związków chemicznych  rozpuszczalnych w tłuszczach. 

Składają się na nią:

• witamina K1 – filochinon, pochodzenia roślinnego, 
• witamina K2 – menachinon, pochodzenia zwierzęcego oraz produkowana w jelitach, 
• witamina K3 – menadion, syntetyczna postać witaminy K.

Główną funkcją  wszystkich witamin K  jest aktywacja białek , które pełnią ważne funkcje w procesie krzepnięcia krwi, zdrowia serca i kości. Ze względu na  różnice we wchłanianiu i transporcie do tkanek  w całym organizmie, witamina K1 i K2 mogą mieć różny wpływ na Twoje zdrowie. 

Witamina K1 czy K2?

Te dwie witaminy  różnią się  wchłanianiem, transportem i dystrybucją tkankową .  Biologiczny czas półtrwania witaminy K2  jest wyższy niż witaminy K1 . W  badaniach z udziałem ludzi   naukowcy zaobserwowali, że suplementy z witaminą K2 ogólnie poprawiają zdrowie kości i serca, podczas gdy witamina K1 nie przyniosła znaczących korzyści.

Inne badania   analizujące efekty suplementacji witaminy K1 na gęstość kości i zwapnienie naczyń są negatywne lub nie wykazują żadnej różnicy. Natomiast badania z zastosowaniem witaminy K2 wykazują raczej poprawę jakości kości niż gęstości kości, przy jednoczesnym znacznym zmniejszeniu złamań i zapobieganiu zwapnienia naczyń. 

W tym artykule skupimy się na witaminie K2 i wyjaśnimy, jaka jest jej rola w organizmie. Tę formę spotkasz w suplementach diety, często w połączeniu z innymi witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach – A, D, E. Kliknij witaminę, by dowiedzieć się o niej więcej.

K2 MK7 – jedyna słuszna witamina?

Witamina K2 to grupa związków różniących się liczbą jednostek izoprenoidowych w łańcuchu bocznym (od 4 do 13). Przyjęto, że w zapisie podaje się symbol K2 łącznie z podaną w nawiasie liczbą atomów węgla w łańcuchu bocznym np. K2 (6) lub symbol MK z odpowiednią ilością jednostek izoprenoidowych np. MK-6.

Czy wiesz, że nie musisz suplementować witamin D3 i K2 razem? Przeczytaj dlaczego w artykule o witaminach D3 K2.

Witamina K2 – właściwości

Witamina K2 produkowana jest przez  bakterie tworzące florę jelitową  w naszym układzie pokarmowym .  Synteza tej witaminy przez drobnoustroje występujące w jelicie czczym i krętym pokrywa znaczną część naszego dobowego zapotrzebowania na tę witaminę . A jaką rolę spełnia dla nas witamina K2?

Witamina K2:

• zapewnia prawidłowe  krzepnięcie krwi ,
• pomaga zapobiegać  odkładaniu się wapnia w tętnicach ,
• jej prawidłowe stężenie zapobiega  miażdżycy,  udarowi mózgu,  zawałowi serca ,
• odgrywa istotną rolę w  metabolizmie kości ,
• może pomóc w zapobieganiu  osteoporozie ,
• może zmniejszać prawdopodobieństwo nawrotów  raka wątroby .

Niedobór witaminy K2

Na wstępie uspokoję Cię – niedobór witaminy K2  występuje rzadko . Możesz ją pozyskać z diety (poczęstuję Cię inspiracjami w dalszej części tekstu) i jest produkowana przez florę jelitową. Niestety mimo tego, występują pewne czynniki ryzyka niedoboru – sprawdź je.

Przyczyny niedoboru witaminy K2

Czasem dieta i ciężka praca naszej flory bakteryjnej to za mało, by mieć prawidłowe stężenie witaminy K. Czynniki ryzyka niedoboru witaminy K2 to:

• zaburzenia wchłaniania tłuszczów,
• choroby układu pokarmowego (celiaklia, choroba zapalna jelit, zespół krótkiego jelita) ,
• zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia) ,
• nadmierne, długotrwałe spożywanie  alkoholu ,
• choroby wątroby,
• stosowanie  antybiotyków  lub leków przeciwzakrzepowych .

Objawy niedoboru witaminy K2 u dorosłych

Jak Twój organizm może manifestować niedobór witaminy K2? Niepokojące  objawy  to:

• zaburzenia krzepliwości (wydłużony czas gojenia się ran, krwotoki, łatwe powstawanie sińców) zaburzenia pracy jelit,
• obfite miesiączki,
• krwiomocz,
• częste biegunki,
• obniżona odporność.

Skutki niedoboru witaminy K2

Nieleczony niedobór jest niebezpieczny dla zdrowia. Deficyt witaminy K2 ma opłakane skutki dla:

Układu kostnego

Osteokalcyna  to białko syntezowane w komórkach, które odpowiada za równowagę jonów wapniowych i stymuluje mineralizację kości . Funkcjonowanie osteokalcyny zależy od prawidłowego  stężenia witaminy K2 w organizmie . 

Niedobór tej witaminy powoduje niezdolność osteokalcyny do wiązania wapnia w kościach. To może przyczyniać się do zwiększenia ryzyka złamań kości i prowadzić do osteoporozy. 

Układu krążenia

Przy deficycie witaminy K2 cierpi nasz układ krążenia. Niedobór tej witaminy prowadzi do  zwapnienia tętnic . Narażamy się na powstanie zatorów, zawału serca, miażdżycy, udaru mózgu.

Zapamiętaj, że niedobór tej witaminy nie jest powszechny , w przeciwieństwie np. do witaminy D. Dobrze wiedzieć, jakie są przyczyny i skutki niedoboru – ale nie martw się na zapas. A wiesz, co jest jeszcze rzadsze od niedoboru? Nadmiar witaminy K2.

Nadmiar witaminy K2

Nadmiar tej witaminy występuje rzadko.  Objawy przedawkowania  podawane w literaturze obejmują nadmierne pocenie, uczucie gorąca, rozpad krwinek czerwonych i wystąpienie objawów niedokrwistości hemolitycznej.

Badacze przyglądają się  toksyczności  witaminy K3 (syntetyczna witamina K, menadion), która jest stosowana w leczeniu niedoboru lub zapobieganiu i kontroli krwawień związanych z niskim poziomem protrombiny we krwi. 

Podsumowując:

Niedobór i nadmiar witaminy K2 to rzadkie zjawiska. Jeśli dbasz o swoją florę jelitową i masz urozmaicony jadłospis, nie grozi Ci brak tej witaminy, a już na pewno nie nadmiar. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości, podziel się nimi z lekarzem.

Przeciwwskazania do stosowania

Przeciwwskazania do stosowania witaminy K2 (oraz suplementów diety K2 Mk7) to ciąża, karmienie piersią, stosowanie leków przeciwzakrzepowych zawierających antagonistów witaminy K (warfaryna, acenokumarol) lub choroby nerek .

Jeśli masz wątpliwości, porozmawiaj z learzem. Jednak jak już wiesz z artykułu, suplementacja witaminą K2 lub K2Mk7 jest raczej zbędna w Twoim przypadku.

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę K2

Zapotrzebowanie na tę witaminę jest zróżnicowane i zależy m.in. od wieku, płci i stanu zdrowotnego. Ze względu na  niewystarczające dowody  dotyczące funkcji, absorpcji jak i występowania menachinonów (K2) u ludzi, normy określono jedynie w odniesieniu do filochinonu – witaminy K1.

Przyjmijmy jednak, że aby cieszyć się zdrowiem i pokrywać dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę, powinieneś jej spożywać ok. 60 µg . No dobrze, ale co to znaczy? Jak to wygląda w praktyce? Przeczytaj poniżej, jakie są źródła witaminy K2 w pożywieniu.

Witamina K2 u niemowląt

Suplementacja witaminy K dla niemowląt jest zalecana przez  Polskie Towarzystwo Neonatologiczne . Zalecenia podyktowane są małą zawartością tej witaminy w mleku matki i jednocześnie nie w pełni wykształconą florą bakteryjną jelit niemowląt.  Wszystkie noworodki   w ciągu pierwszych 5 godzin życia powinny otrzymać witaminę K (najczęściej w formie zastrzyku).

Niedobór witaminy K2 u niemowląt może objawiać  się w ten sposób:

• krwawienia z miejsca, w którym usunięto pępowinę,
• krwawienia w skórze, nosie, przewodzie pokarmowym lub innych miejscach,
• krwawienia z penisa (jeśli dziecko było obrzezane),
• nagłe krwawienia do mózgu.

Jeżeli jesteś świeżo upieczonym rodzicem i martwisz się o niedobór witaminy K2 u swojego dziecka, koniecznie porusz ten temat z lekarzem rodzinnym.

Zobacz też artykuły o zdrowiu:

• Badania krwi [jak często wykonać + jak się przygotować] 
• Badanie kortyzolu [normy + cena]
• Badania na tarczycę [jakie wykonywać + normy + wyniki]

Źródła witaminy K2

Najlepsze źródła  witaminy K2 to:

• natto (japońska potrawa ze sfermentowanych ziaren soi) – 998 µg,
• miękkie sery (np. mozzarella, feta) – 506 µg,
• ser pleśniowy – 440 µg
• wątroba gęsia – 369 µg
• twarde sery (np. gouda, edam) – 282 µg,
• wątroba wołowa – 106 µg
• węgorz 63 – µg,
• żółtko jaja kurzego od 67 µg do 192 µg,
• pepperoni – 41,7 µg,
• kiełbasa z indyka – 36,6 µg,
• mięso z kurczaka – 35,7 µg,
• frankfurterka z indyka – 31,2 µg,
• salami – 28 µg,
• mleko pełnotłuste – 38,1 µg,
• bekon – 35 µg.

Zobacz też inne artykuły o witaminach i minerałach:

• Niedobór witaminy B12 [przyczyny + objawy + leczenie]
• Niedobór witaminy D [objawy + leczenie]
• Potas [niedobór + norma + w czym jest]
• Cynk [właściwości + niedobór + nadmiar]
• Żelazo [właściwości + źródła + niedobór]
• Selen [właściwości + dawkowanie + suplementacja]
• Jod [właściwości + dawkowanie + objawy niedoboru]

Powiedzmy, że to było… ciekawe doznanie. A Ty, znasz natto? Daj mi znać w komentarzu.

Podsumowanie