- Strona Główna
- Kwasy omega
- Kwas EPA
Kwas EPA: co to jest, gdzie występuje, działanie + opinia eksperta
Kwas EPA to jeden ze zdrowych kwasów tłuszczowych omega-3. Poznaj jego właściwości i smaczne źródła.
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Dlaczego możesz nam zaufać
Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.
Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym
Informacja o reklamach
Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.
Dowiedz się więcej w naszym regulaminie
Kwasy omega-3 to najważniejsze zdrowe tłuszcze, których Twój organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Jeden z nich, EPA, wyróżnia ogromny wpływ na regulację stanów zapalnych w organizmie.
Kwas eikozapentaenowy (EPA) – przeczytaj ją na głos, im szybciej, tym śmieszniej – musisz dostarczyć z dietą i wyłapać ten moment, gdy masz go za mało.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czym jest kwas EPA.
- Jak wpływa na Twoje zdrowie.
- Gdzie występuje kwas EPA.
- Jakie są objawy niedoboru i nadmiaru.
Zobacz też:
- Kwasy omega
- Kwasy omega-3
- Kwasy omega-6
- Kwasy omega-9
- Kwas DHA
- Kwas ALA
- Trójglicerydy omega-3
- Niedobór kwasów omega-3
- Poradnik: jakie kwasy omega-3 wybrać?
Kwasy tłuszczowe omega-3
Zacznijmy od ogółu do szczegółu.
Kwasy omega-3 (oznaczane skrótowo n-3 lub ω-3) to tak zwane zdrowe tłuszcze. Należą do grupy nienasyconych kwasów tłuszczowych, które wspierają wiele ważnych układów i procesów w organizmie .
Trzy główne rodzaje tych cennych tłuszczów to: ALA, DHA i tytułowy EPA . Organizm nie potrafi samodzielnie wytworzyć kwasów omega-3 i musisz je dostarczać z diety. Najlepsze źródła tych związków to tłuste ryby morskie.
Kwasy omega-3 wykazują wiele prozdrowotnych właściwości i mają ogromny potencjał we wsparciu leczenia i zapobieganiu powstawania niektórych chorób . Ich prawidłowe stężenie w organizmie wspomaga Twoje zdrowie fizyczne, psychiczne, a nawet wygląd .
ALA, DHA i EPA współdziałają na rzecz Twojego zdrowia i samopoczucia, ale osobno również mają swoje misje. Poznaj zadania specjalne kwasu EPA.
Kwas EPA działanie i właściwości
Kwas eikozapentaenowy wspiera pracę układów :
- nerwowego,
- sercowo-naczyniowego,
- mięśniowo-szkieletowego,
- odpornościowego,
- hormonalnego.
Jak działa kwas EPA?
Działa przeciwzapalnie
Kwas EPA produkuje eikozanoidy – związki chemiczne, które pomagają zmniejszać stany zapalne w organizmie.
Eikozanoidy wpływają na zdrowie serca i naczyń, a także wyciszają stany zapalne w chorobach o podłożu autoimmunologicznym.
EPA w synergii z DHA wykazują przeciwzapalne i immunomodulacyjne właściwości, co może zmniejszać ryzyko infekcji oraz skracać czas jej trwania .
Reguluje gospodarkę lipidową
EPA pomaga w zmniejszeniu stężenia trójglicerydów (czyli jednego z typów tłuszczu) we krwi. Dzieje się tak, gdyż wpływa na enzymy, które przetwarzają lipidy i zagęszczają krew .
Kwas ten obniża cholesterol całkowity i „zły cholesterol” LDL. Zmniejsza także stężenie lipidów (tłuszczów) i ich odkładanie w wątrobie . Ma potencjalne działanie ochronne przed akumulacją cholesterolu .
EPA może zmniejszać stężenie trójglicerydów bez podnoszenia jednocześnie stężenia cholesterolu LDL u pacjentów z bardzo wysokim poziomem trójglicerydów.
Co ciekawe, preparaty z DHA lub mieszanką omega-3 nie wykazywały tego działania .
Chroni układ sercowo-naczyniowy
EPA reguluje ciśnienie tętnicze krwi. Wykazuje właściwości rozszerzające naczynia krwionośne, co pomaga w zmniejszeniu oporu naczyniowego i ograniczeniu ryzyka wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak zawał serca .
W jednym badaniu z 2007 roku brali udział seniorzy powyżej 65 roku życia. Byli to mieszkańcy wysp Morza Śródziemnego – regionu, gdzie spożycie tłustych ryb jest wysokie. Wyniki wykazały, że spożywanie 300 g ryb tygodniowo wiązało się ze znacznie niższym: ciśnieniem krwi, profilem lipidowym i stężeniem glukozy we krwi .
Następnym razem na Dzień Babci i Dziadka, zamiast wręczać czekoladki, zabierz ich na rybną ucztę do knajpy.
Wpływa na zdrowie psychiczne
Przegląd badań wykazał, że przyjmowanie doustnie kwasu EPA lub oleju rybnego zawierającego co najmniej 60% EPA zmniejsza objawy depresji u niektórych osób. Jego działanie jest najbardziej efektywne w połączeniu z lekami przeciwdepresyjnymi .
Stężenie EPA w mózgu jest 250–300 razy niższe niż stężenie DHA . Mimo tego kwas EPA także jest istotny dla Twojego zdrowia i psychiki. Metaanaliza z 2019 wykazała, że to EPA ma największy wpływ na zmniejszanie objawów depresji ze wszystkich kwasów omega-3 .
Wspiera wygląd i kondycję skóry
Kwas EPA to dobry przyjaciel Twojej skóry. Ma ogromny wpływ na to, w jakim jest stanie i jak wygląda. Kwas EPA :
- zapobiega rogowaceniu skóry,
- chroni skórę przed przedwczesnym starzeniem,
- zmniejsza ryzyko wystąpienia trądziku,
- może przyczyniać się do tworzenia solidnej bariery lipidowej skóry,
- może zmniejszać stan zapalny skóry.
W jednym badaniu z 2003 roku uczestnicy, którzy spożywali 4 gramy kwasu EPA przez 3 miesiące, zwiększyli swoją odporność na oparzenia słoneczne o 136%, podczas gdy w grupie placebo nie zaobserwowano znaczących zmian .
Oczywiście nie zapominaj o kremach z filtrem UV, ale pomyśl o zdrowiu skóry i na wakacje zabieraj ze sobą kwasy omega-3 lub pamiętaj o porcji ryb na urlopie.
Kwas EPA – gdzie występuje?
Najlepsze źródła kwasu EPA to :
- tłuste ryby, takie jak łosoś, tuńczyk, makrela, sardynki i śledzie,
- krewetki, małże i ostrygi,
- algi morskie, fitoplankton, glony jednokomórkowe,
- produkty wzbogacane o kwasy omega-3, np. napoje, jogurty.
Dobrym źródłem kwasu EPA są także wysokiej jakości suplementy diety z kwasami omega-3.
Opis produktu
Suplement diety zawiera omega-3ᵀᴳ, czyli kwasy omega-3 w formie trójglicerydów. Badania naukowe sugerują, że taka forma kwasów tłuszczowych jest nawet 2 razy lepiej przyswajana od estrów obecnych w wielu suplementach diety na rynku. Oznacza to, że masz pewność co do skuteczności ich działania i dostarczania sobie cennych kwasów omega.
Kwasy tłuszczowe omega-3 pochodzą z oleju z dzikich sardeli. To bogate źródło zdrowych tłuszczów, które są niezbędne dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego, odpornościowego i nerwowego, a także prawidłowej pracy wzroku, stawów, mięśni.
Badania naukowe sugerują również, że odpowiednie spożycie kwasów omega-3 chroni przed depresją i zaburzeniami lękowymi oraz wspiera leczenie tych dolegliwości. Ponadto omega-3 wpływają na nawilżenie i wygląd skóry oraz wspierają zdrowy sen.
Preparat zawiera łącznie 750 mg kwasów EPA+DHA, co jest trzykrotnie wyższą porcją, niż zalecane minimum 250 mg dla populacji Polski. Omega-3 TG Premium posiada badania wskazujące, że jego TOTOX wynosi 9, co jest bardzo dobrym wynikiem.
Suplementacja kwasów omega-3 jest zalecana każdemu, kto nie jada 1–2 porcji (ok. 300 g) tłustej ryby tygodniowo. Zwiększone zapotrzebowanie mają też dzieci w okresie wzrostu, seniorzy, osoby aktywne fizycznie, weganie i wegetarianie oraz pacjenci objęci leczeniem kardiologicznym i profilaktyką chorób serca.
Plusy i minusy
Plusy
- Olej rybi z dzikich sardeli to świetne źródło EPA i DHA.
- Kwasy omega-3 w formie trójglicerydów są dwukrotnie lepiej przyswajalne od estrów (obecne w wielu produktach na rynku).
- Skład wolny od barwników i wypełniaczy.
- Czystość składu została potwierdzona badaniami laboratoryjnymi.
- Opakowanie wystarcza aż na 2 miesiące.
- Miękkie kapsułki wygodne w połykaniu.
Minusy
- Brak.
Dodatkowe informacje
Otoczka kapsułki jest z żelatyny wołowej.
Opinia eksperta
Opis produktu
Suplement diety zawiera wysokiej jakości kwasy tłuszczowe omega-3 z oleju z sardeli. To naturalnie bogate źródło zdrowych tłuszczów, które są niezbędne dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego, odpornościowego i nerwowego, a także prawidłowej pracy wzroku, stawów, mięśni.
Badania naukowe sugerują również, że odpowiednie spożycie kwasów omega-3 chroni przed depresją i zaburzeniami lękowymi oraz wspiera leczenie tych dolegliwości. Ponadto omega-3 wpływają na nawilżenie i wygląd skóry oraz wspierają zdrowy sen.
Suplement diety zawiera 550 mg EPA+DHA w porcji dziennej. To ponad dwukrotność oficjalnych zaleceń dla populacji Polski, które sugerują spożycie minimum 250 mg dziennie.
Suplementacja kwasów omega-3 jest wskazana, jeśli nie spożywasz 1–2 porcji (ok. 300 g) tłustej ryby tygodniowo. Zwiększone zapotrzebowanie mają też osoby aktywne fizycznie, weganie i wegetarianie, seniorzy, dzieci w okresie wzrostu oraz pacjenci objęci leczeniem kardiologicznym i profilaktyką chorób serca.
Plusy i minusy
Plusy
- Olej rybi z sardeli to świetne źródło EPA i DHA.
- Skład wolny od barwników i wypełniaczy.
- Opakowanie wystarcza aż na 2 miesiące.
- Miękkie kapsułki wygodne w połykaniu.
- Czystość składu została potwierdzona badaniami laboratoryjnymi.
Minusy
- Brak.
Dodatkowe informacje
Otoczka kapsułki jest z żelatyny wołowej.
Opinia eksperta
Omegamed Optima Forte
- Zawartość omega-3 w porcji dziennnej: 600 mg (600 mg DHA)
- Dodatkowe składniki aktywne: kwas foliowy, jod, witamina D
- Forma: kapsułki
- Porcja: 2 kapsułki dziennie
- Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu
Suplement diety Omegamed Optima Forte to preparat skierowany do kobiet w II i III trymestrze ciąży oraz matek karmiących. Zawiera kwasy tłuszczowe omega-3, w szczególności DHA, który odgrywa kluczową rolę w rozwoju mózgu i oczu dziecka. DHA jest dostarczany w ilości 480 mg na kapsułkę, co stanowi optymalną porcję dla kobiet w okresie ciąży i karmienia. Dodatkowo preparat wspiera zdrowie układu sercowo-naczyniowego oraz odporność.
Omega-3 pochodzą z oleju z alg, co czyni preparat odpowiednim wyborem dla osób, które preferują roślinne źródła tych niezbędnych kwasów tłuszczowych. Suplementacja DHA jest szczególnie istotna w okresie ciąży i karmienia piersią, gdyż wspomaga prawidłowy rozwój dziecka, a także korzystnie wpływa na zdrowie matki.
Omegamed Optima Forte jest zalecany kobietom, które nie spożywają odpowiedniej ilości tłustych ryb morskich, będących naturalnym źródłem DHA.
Plusy i minusy
Plusy
- Zawiera wysoką dawkę DHA wspierającą rozwój mózgu i wzroku dziecka.
- Olej z alg jako roślinne źródło omega-3, idealne dla osób unikających ryb.
- Bez dodatku sztucznych barwników i konserwantów.
- Kapsułki łatwe do połknięcia, odpowiednie do codziennej suplementacji.
Minusy
- Nie zawiera kwasów EPA
Dodatkowe informacje
Otoczka kapsułki składa się z żelatyny
Opis produktu
Nordic Naturals Ultimate Omega to suplement diety o wysokiej zawartości kwasów tłuszczowych omega-3, dostarczający 1280 mg EPA i DHA w dwóch kapsułkach. Kwasy te są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, wspierając zdrowie serca, mózgu, oczu oraz układu odpornościowego. Produkt szczególnie polecany jest osobom, które chcą wspomóc swoją codzienną dietę o wysokiej jakości źródło kwasów omega-3.
Kwasy omega-3 pochodzą z oleju z ryb (sardele i sardynki), a dzięki specjalnemu procesowi oczyszczania produkt jest wolny od metali ciężkich oraz zanieczyszczeń. Kapsułki zawierają kwasy omega-3 w naturalnej formie trójglicerydów (TG), co zapewnia ich lepszą przyswajalność w organizmie.
Ultimate Omega jest szczególnie korzystny dla osób, które nie spożywają wystarczającej ilości tłustych ryb, a także dla tych, którzy mają zwiększone zapotrzebowanie na kwasy omega-3, np. osoby aktywne fizycznie, seniorzy, czy osoby dbające o zdrowie serca.
Plusy i minusy
Plusy
- Wysoka dawka kwasów omega-3.
- Olej z ryb w formie trójglicerydów (TG), co poprawia przyswajalność.
- Kapsułki wolne od metali ciężkich i zanieczyszczeń.
Minusy
- Zalecane dwie kapsułki dziennie, co może być mniej wygodne dla niektórych osób.
Dodatkowe informacje
Otoczka kapsułki składa się z żelatyny
Health Labs Omega 60 kapsułek
- Zawartość kwasów omega-3: 750 mg (DHA 500 mg + EPA 250 mg)
- Dodatkowe składniki aktywne: ekstrakt z rozmarynu
- Forma: kapsułki
- Porcja: 1 kapsułka dziennie
- Wystarczy na: 60 dni
Opis produktu
Każda kapsułka zawiera olej pozyskany z sardeli, w którym 500 mg stanowi kwas eikozapentaenowy (EPA), a 250 mg to kwas dokozaheksaenowy (DHA). Formuła charakteryzuje się tzw. prostym składem (ang. Clean label), co oznacza, że do jej produkcji nie zastosowano dodatków do żywności takich, jak barwniki, substancje wypełniające i konserwanty. Dodatek naturalnego ekstraktu z cytrusów sprawia, że po zastosowaniu kapsułka nie pozostawia wyraźnie wyczuwalnego posmaku ryby.
Plusy i minusy
Plusy
- Kapsułka żelowa typu "odor less"
- Skład wolny od barwników i wypełniaczy
- Opakowanie wystarcza aż na 2 miesiące
Minusy
- Brak.
Dodatkowe informacje
Produkt wolny od glutenu i laktozy. Otoczka kapsułki jest z żelatyny rybiej.
Opinia użytkownika
"Stosuje od roku. Suplement znacznie obniżył mi dość mocno podwyższony cholesterol całkowity. Różnica między Hdl i Ldl nieznaczna."
Olimp Gold Omega 3, 1000 mg, 60 kapsułek
- Zawartość kwasów omega-3: 650 mg (DHA 220 mg + EPA 330 mg + inne kwasy omega 100 mg)
- Dodatkowe składniki aktywne: brak
- Forma: kapsułki
- Porcja: 2 kapsułki dziennie
- Wystarczy na: 30 dni
Opis produktu
Suplement diety zawierający w składzie wysokogatunkowy i skoncentrowany olej z ryb zimnowodnych. Produkt charakteryzuje wysoka koncentracja oleju rybiego, bo wynosząca 65% zawartości cennych kwasów tłuszczowych omega-3.
Plusy i minusy
Plusy
- Skład wolny od barwników i wypełniaczy
Minusy
- Brak.
Dodatkowe informacje
Otoczka kapsułki jest z żelatyny wołowej.
Opinia użytkownika
"Suplementuję ten produkt od paru miesięcy, wyraźna poprawa w subiektywnym samopoczuciu. Gorąco polecam, mam nadzieję,że producent nie będzie nic zmieniał w tym produkcie ,bo jak mówi przysłowie lepsze wrogiem dobrego"
EstroVita Skin, estry kwasów Omega 3-6-9
- Zawartość omega-3 w porcji dziennnej: 2200 mg
- Dodatkowe składniki aktywne: witamina D, witamina A, witamina E, koenzym Q10
- Forma: płyn
- Porcja: 5 ml dziennie
- Wystarczy na: 50 dni
Opis produktu
Preparat bazuje na roślinnych źródłach kwasów tłuszczowych, takich jak olej z wiesiołka, olej lniany, olej z pestek czarnej porzeczki oraz olej słonecznikowy, co czyni go idealnym rozwiązaniem dla wegan i wegetarian. Dodatkowo suplement wzbogacony jest o witaminy, które działają przeciwutleniająco, pomagając chronić komórki przed stresem oksydacyjnym oraz wspierając młodzieńczy wygląd skóry.
Plusy i minusy
Plusy
- Odpowiedni dla wegan i wegetarian.
- Dodatkowe składniki, wspierające zdrowie skóry.
- Dołączona miarka ułatwia dawkowanie.
Minusy
- Brak dokładnych informacji na temat zawartości kwasów DHA i EPA.
Solgar Omega 3-6-9
- Zawartość kwasów omega:
- kwasy tłuszczowe omega-3
- kwas alfa-linolenowy (ALA) – 585 mg
- kwas eikozapentaenowy (EPA) – 344 mg
- kwas dokozaheksaenowy (DHA) – 221 mg
- kwasy tłuszczowe omega-6
- kwas linolowy (LA) – 598 mg
- kwas gamma-linolenowy (GLA) – 274 mg
- kwasy tłuszczowe omega-9
- kwas oleinowy – 325 mg
- kwasy tłuszczowe omega-3
- Źródło kwasów omega: olej rybi z sardeli, makreli, sardynek, olej z siemienia lnianego, olej z ogórecznika
- Forma: kapsułki
- Opakowanie: 60 kapsułek
- Porcja dzienna: 3 kapsułki dziennie
- Starczy na: 20 dni
Opis produktu
Połączenie kwasów omega 3-6-9 pozyskanych z ryb i roślin. Suplement diety uzupełnia niezbędne kwasy tłuszczowe omega, które są potrzebne do prawidłowej pracy wielu układów i narządów w organizmie.
Plusy i minusy
Plusy:
- Wystarczające dawki kwasów omega, aby uzupełnić je w diecie.
- Prosty skład bez sztucznych substancji przedłużających trwałość, aromatów, barwników substancji słodzących.
- Ciemne opakowanie chroni zawartość kapsułki przed działaniem promieni słonecznych.
Minusy:
- Należy spożywać 3 kapsułki dziennie, co nie każdemu odpowiada.
- Stosunek cena–wydajność jest niski.
Dodatkowe informacje
Solgar = jakość. Producent tym razem chwali się specjalnym procesem oczyszczania oleju rybnego z metali ciężkich (w tym rtęci) i innych zanieczyszczeń z wykorzystaniem destylacji cząsteczkowej. Świadczy to o wysokiej jakości suplementu diety.
Nutridrink Protein Omega 3
- Zawartość omega-3: 1465 mg (585 mg DHA i 880 mg EPA)
- Dodatkowe składniki aktywne: witamina D, witamina A, witamina E, witamina K, niacyna, ryboflawina, tiamina, kwas pantotenowy, witamina B6, kwas foliowy, witamina B12, biotyna, witamina C
- Forma: płyn
- Porcja: 1-2 butelki dziennie
- Wystarczy na: 2-4 dni
Opis produktu
Nutridrink Protein Omega 3 to specjalistyczny preparat odżywczy, stworzony dla osób wymagających zwiększonego wsparcia żywieniowego, np. w okresie rekonwalescencji, osłabienia lub niedożywienia. Produkt wyróżnia się wysoką zawartością białka oraz jest bogaty w niezbędne witaminy i minerały, zapewniając kompleksowe wsparcie.
Plusy i minusy
Plusy
- Bogaty w witaminy i minerały, zapewniając wsparcie dla ogólnego zdrowia organizmu.
- Naturalny skład.
- Wysoka zawartość białka.
Minusy
- Opakowanie wystarcza na krótko.
- Trzeba stosować pod nadzorem lekarza.
Dodatkowe informacje
Należy pić powoli, 1 butelkę przez około 30 minut. Stosować pod nadzorem lekarza.
KFD Omega 3+
- Zawartość omega-3 w porcji dziennnej: 1000 mg (w tym 220 mg DHA i 330 mg EPA)
- Dodatkowe składniki aktywne: witamina E
- Forma: kapsułki
- Porcja: 1 kapsułka dziennie
- Wystarczy na: 90 dni
Opis produktu
KFD Omega 3+ to suplement diety w postaci kapsułek uzupełniający codzienną dietę w kwasy tłuszczowe omega-3 z oleju rybiego. Kwasy DHA i EPA wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, pomagają utrzymać odpowiedni poziom cholesterolu, a także wpływają na zdrowie skóry i stawów. Witamina E działa antyoksydacyjnie.
Plusy i minusy
Plusy
- Wydajne opakowanie.
- Niska cena.
- Kapsułki wolne od metali ciężkich i zanieczyszczeń.
Minusy
- Brak informacji o formie kwasów tłuszczowych (estry/trójglicerydy).
Dodatkowe informacje
Otoczka kapsułki składa się z żelatyny wołowej
Dzienne zapotrzebowanie
Twoje zapotrzebowanie na kwas eikozapentaenowy jest związane z dostarczaniem go razem z DHA. Oba kwasy tłuszczowe współpracują i nawzajem się uzupełniają – wcinaj je w dwupaku.
Składnik |
Zalecane spożycie dla grupy wiekowej |
Kwas eikozapentaenowy + kwas dokozaheksaenowy (EPA + DHA) |
7–24 mies.: wyłącznie DHA 100 mg/dobę 2–18 lat: EPA+DHA 250 mg/dobę >18 lat: EPA + DHA 250 mg/dobę |
Kwas EPA w ciąży i podczas karmienia piersią
Kwasy omega-3 są kluczowe w prawidłowym przebiegu ciąży oraz zdrowia mamy i płodu. Jeśli spodziewasz się dziecka, przyjmuj dobowo 250 mg DHA + EPA i dodatkowo 100–200 mg DHA.
Na pewno chcesz dla siebie i dziecka jak najlepiej, więc wybierając produkt, wybieraj suplementy diety z kwasami omega-3.
O tym, dlaczego należy zachować ostrożność, przeczytasz w artykule o omega 3-6-9.
Podczas karmienia piersią zadbaj również o odżywczą dietę lub suplementację. Zalecenia mówią o spożywaniu 1–2 porcji ryb w tygodniu lub suplementacji 250 mg EPA i DHA oraz 100–200 mg samego DHA/dobę.
Zobacz też:
Stosunek EPA do DHA
Najważniejszy jest przede wszystkim stosunek kwasów omega-3 do omega-6 i wynosi od 1:1 do 1:4 . We współczesnej diecie to niestety 1:14, co oznacza, że Twój jadłospis powinien zawierać znacznie więcej tłustych ryb morskich lub suplementy diety z omega-3 (no i mniej przetworzonego jedzenia, słonych przekąsek i słodyczy).
A co z tym EPA vs DHA?
EPA i DHA występują w różnych proporcjach w pożywieniu. Np. w łososiu norweskim proporcja wynosi w przybliżeniu 1:2, a w standardowym oleju rybim wynosi 3:2 . W suplementach diety stosunek wynosi najczęściej 1:1–3:1.
Badacze próbowali ustalić idealny stosunek EPA do DHA w metaanalizie z 2021 roku. Wnioski były takie, że nie ma żadnej zależności między stosunkiem EPA do DHA a profilem lipidowym i częstotliwością akcji serca.
Ale – im wyższy stosunek EPA do DHA, tym większa redukcja stanu zapalnego w organizmie . Nie ma jednak konkretnych wskazań. Podsumowując – dbaj po prostu o odpowiednią podaż omega-3.
Niedobór EPA
Ze wszystkich kwasów omega, najbardziej powszechny jest niedobór kwasów omega-3, w tym EPA . W Polsce nie ma kultury jedzenia ryb, a pozostałe kwasy tłuszczowe dostarczasz z diety – niestety często w nadmiarze .
Kwasy omega-3 i omega-6 toczą ostry bój o miejsce w Twoim organizmie. Niestety omega-3 przegrywają, przygniecione przez niezdrowe źródła omega-6. Znacznie częściej sięgamy po przetworzone jedzenie, niezdrowe przekąski i słodycze, niż po tłuste ryby. To może prowadzić do zbyt małej ilości zdrowych tłuszczów w organizmie.
Objawy niedoboru kwasu EPA to :
- suchość i podrażnienie skóry,
- trądzik i pogorszenie stanu cery,
- rogowacenie skóry,
- bóle i sztywność stawów,
- wypadanie włosów,
- obniżenie nastroju i niepokój.
Czy można mieć niedobór EPA przy prawidłowym stężeniu DHA? Dietetyczka Aleksandra Cudna tłumaczy:
Kwasy EPA i DHA są zawarte w rybach i suplementach diety w podobnych ilościach, nie ma więc możliwości, by pojawił się pojedynczy niedobór któregoś kwasu.
Dodatkowo organizm potrafi przekształcić EPA do DHA. Co prawda ta konwersja jest mało wydajna, ale istnieje. Oba z kwasów idą zatem ze sobą w parze i jeśli ujawnia się niedobór – to jest to zwykle niedobór i EPA i DHA.
Suplementacja DHA podnosi stężenie EPA, ale suplementacja EPA… nie podnosi DHA.
Jedno z badań wykazało, że przyjmowanie samodzielnie kwasu EPA zwiększało jego stężenie we krwi, ale nie podwyższało stężenia DHA .
Nadmiar EPA
Na szczęście nadmiar kwasu EPA występuje rzadko – nie da się przedawkować kwasów omega-3 z pożywienia. Musiałbyś jeść 2,5 kg łososia dziennie. Jestem fanką tej ryby, ale nawet ja tyle nie wcisnę!
Jeśli jednak przegniesz z suplementami lub jakimś cudem jesteś naprawdę wielkim fanem łososia, możesz doświadczyć nieprzyjemnych objawów.
- zmniejsza krzepliwość krwi,
- powoduje krwawienie z nosa,
- podwyższa stężenie cukru we krwi,
- niebezpiecznie obniża ciśnienie tętnicze,
- nasila bezsenność,
- powoduje zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego takie jak refluks, biegunki, wzdęcia, odbijanie, nudności.
Zobacz też:
- Omega-3 dla sportowców
- Polecane suplementy diety z omega-3
- Omega-3 w tabletkach – ranking
- Niedobór kwasów omega-3
Podsumowanie
W skrócie
- Kwas EPA (eikozapentaenowy) to jeden z kwasów omega-3.
- EPA działa przeciwzapalnie, wpływa na zdrowie układu sercowo-naczyniowego, kondycję skóry i odpowiedni stan gospodarki lipidowej.
- Odpowiednie stężenie kwasu EPA ma pozytywny wpływ na samopoczucie i zdrowie psychiczne.
- Kwas EPA nie jest wytwarzany przez organizm i musisz go dostarczać wraz z dietą.
- Najlepsze źródła EPA to tłuste ryby takie jak łosoś, makrela czy sardynki.
- Niedobór EPA objawia się pogorszeniem stanu skóry, bólem i sztywnością stawów, wypadaniem włosów i obniżeniem nastroju.
- Nadmiar EPA manifestuje się zaburzeniami krzepnięcia krwi, krwawieniami z nosa i dolegliwościami ze strony układu pokarmowego.
- Powinieneś spożywać 250 mg kwasów EPA+DHA dziennie – to 1 lub 2 porcje ryby w tygodniu.
FAQ
Które kwasy omega są najzdrowsze?
Wszystkie kwasy omega są ważne i powinniśmy je dostarczać z odżywczej diety. Jednak najwięcej prozdrowotnych właściwości mają kwasy omega-3 – DHA i EPA. Wszechstronnie wpływają na funkcjonowanie wielu układów w organizmie. Ich źródłem są przede wszystkim tłuste ryby morskie.
Kwasy omega-6 i omega-9 również są kluczowe dla zdrowia, jednak łatwiej je pozyskać z pożywienia i ich niedobór nie jest tak powszechny jak w przypadku kwasów omega-3.
Czym jest EPA?
EPA to skrót od kwasu eikozapentaenowego. To rodzaj zdrowego kwasu tłuszczowego omega-3, który znajduje się w niektórych rodzajach ryb, takich jak tuńczyk, łosoś, makrela i sardynki.
Kwas EPA ma wiele prozdrowotnych korzyści i wpływa na zmniejszenie stanów zapalnych w organizmie i redukcję ryzyka choroby sercowo-naczyniowej. Można go również pozyskiwać z wysokiej jakości suplementów diety.
Czym się różni EPA od DHA?
Kwasy EPA (eikozapentaenowego) i DHA (dokozaheksaenowy) to dwa najważniejsze rodzaje kwasów tłuszczowych omega-3. Różnią się funkcjonalnością i budową chemiczną. Kwas EPA jest bardziej skłonny do przekształcania się w składniki chemiczne, które pomagają zmniejszyć stan zapalny w organizmie.
Kwas DHA odgrywa ważną rolę w budowie komórek mózgowych, siatkówki oka oraz wpływu na układy nerwowy, sercowo-naczyniowy, ruchu i odpornościowy.
Czy EPA i DHA to omega-3?
Tak, EPA i DHA to rodzaje kwasów tłuszczowych omega-3. Są nazywane długołańcuchowymi kwasami omega-3, ponieważ zawierają więcej niż 12 atomów węgla. Inne kwasy omega-3 to kwas alfa-linolenowy (ALA) i kwas stearydynowy (SDA).
Co jest ważniejsze – DHA czy EPA?
Oba kwasy tłuszczowe DHA i EPA są ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Każdy z nich spełnia swoje role w utrzymaniu zdrowia, np. DHA jest szczególnie ważny dla rozwoju mózgu i oczu u niemowląt i dzieci, a EPA jest związany z redukcją stanów zapalnych w organizmie.
Gdzie jest kwas EPA?
Kwas EPA występuje głównie w morskich źródłach pożywienia, takich jak tłuste ryby np. łososiu, tuńczyku, sardynkach i makreli. Można go również znaleźć w niektórych algach morskich. Dobrym źródłem kwasu EPA są także wysokiej jakości suplementy diety z kwasami omega-3.
Czy kwas EPA jest szkodliwy?
Kwas EPA jest zwykle uważany za bezpieczny do spożycia według dawek zalecanych przez organizacje zdrowotne. Jednak osoby ze skazami krwotocznymi lub alergiami na owoce morza powinny skonsultować się ze specjalistą przed rozpoczęciem suplementacji kwasem EPA. Istnieją również pewne interakcje z lekami, które powinny być omawiane z lekarzem.
Źródła
Zobacz wszystkie
AbuMweis, S., Abu Omran, D., Al-Shami, I., & Jew, S. (2021). The ratio of eicosapentaenoic acid to docosahexaenoic acid as a modulator for the cardio-metabolic effects of omega-3 supplements: A meta-regression of randomized clinical trials. Complementary Therapies in Medicine, 57, 102662. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2021.102662
Allam-Ndoul, B., Guénard, F., Barbier, O., & Vohl, M.-C. (2017). Effect of different concentrations of omega-3 fatty acids on stimulated THP-1 macrophages. Genes & Nutrition, 12(1), 7. https://doi.org/10.1186/s12263-017-0554-6
Calder, P. C. (2018). Very long-chain n-3 fatty acids and human health: Fact, fiction and the future. Proceedings of the Nutrition Society, 77(1), 52–72. https://doi.org/10.1017/S0029665117003950
Calder, P. C., Waitzberg, D. L., Klek, S., & Martindale, R. G. (2020). Lipids in Parenteral Nutrition: Biological Aspects. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition, 44(S1), S21–S27. https://doi.org/10.1002/jpen.1756
Chang, J. P.-C., Su, K.-P., Mondelli, V., Satyanarayanan, S. K., Yang, H.-T., Chiang, Y.-J., Chen, H.-T., & Pariante, C. M. (2019). High-dose eicosapentaenoic acid (EPA) improves attention and vigilance in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and low endogenous EPA levels. Translational Psychiatry, 9, 303. https://doi.org/10.1038/s41398-019-0633-0
Crupi, R., & Cuzzocrea, S. (2022). Role of EPA in Inflammation: Mechanisms, Effects, and Clinical Relevance. Biomolecules, 12(2), 242. https://doi.org/10.3390/biom12020242
Flock, M. R., Harris, W. S., & Kris-Etherton, P. M. (2013). Long-chain omega-3 fatty acids: Time to establish a dietary reference intake. Nutrition Reviews, 71(10), 692–707. https://doi.org/10.1111/nure.12071
González-Hedström, D., Amor, S., de la Fuente-Fernández, M., Tejera-Muñoz, A., Priego, T., Martín, A. I., López-Calderón, A., Inarejos-García, A. M., García-Villalón, Á. L., & Granado, M. (2020). A Mixture of Algae and Extra Virgin Olive Oils Attenuates the Cardiometabolic Alterations Associated with Aging in Male Wistar Rats. Antioxidants, 9(6), Article 6. https://doi.org/10.3390/antiox9060483
Greenberg, J. A., Bell, S. J., & Ausdal, W. V. (2008). Omega-3 Fatty Acid Supplementation During Pregnancy. Reviews in Obstetrics and Gynecology, 1(4), 162–169.
Institute of Medicine (US) Committee on Nutrition, T., Erdman, J., Oria, M., & Pillsbury, L. (2011). Eicosapentaenoic Acid (EPA) and Docosahexaenoic Acid (DHA). W Nutrition and Traumatic Brain Injury: Improving Acute and Subacute Health Outcomes in Military Personnel. National Academies Press (US). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK209320/
Kendall, A. C., Kiezel-Tsugunova, M., Brownbridge, L. C., Harwood, J. L., & Nicolaou, A. (2017). Lipid functions in skin: Differential effects of n-3 polyunsaturated fatty acids on cutaneous ceramides, in a human skin organ culture model. Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Biomembranes, 1859(9, Part B), 1679–1689. https://doi.org/10.1016/j.bbamem.2017.03.016
Kim, H. H., Cho, S., Lee, S., Kim, K. H., Cho, K. H., Eun, H. C., & Chung, J. H. (2006). Photoprotective and anti-skin-aging effects of eicosapentaenoic acid in human skin in vivo. Journal of Lipid Research, 47(5), 921–930. https://doi.org/10.1194/jlr.M500420-JLR200
Liao, Y., Xie, B., Zhang, H., He, Q., Guo, L., Subramanieapillai, M., Fan, B., Lu, C., & McIntyre, R. S. (2019). Efficacy of omega-3 PUFAs in depression: A meta-analysis. Translational Psychiatry, 9, 190. https://doi.org/10.1038/s41398-019-0515-5
Mano, Y., Kato, A., Fukuda, N., Yamada, K., & Yanagimoto, K. (2022). Influence of Ingestion of Eicosapentaenoic Acid-Rich Fish Oil on Oxidative Stress at the Menstrual Phase: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled, Parallel-Group Trial. Women’s Health Reports, 3(1), 643–651. https://doi.org/10.1089/whr.2022.0003
Pahwa, R., Goyal, A., & Jialal, I. (2023). Chronic Inflammation. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493173/
Parke, M. A., Perez-Sanchez, A., Zamil, D. H., & Katta, R. (2021). Diet and Skin Barrier: The Role of Dietary Interventions on Skin Barrier Function. Dermatology Practical & Conceptual, 11(1), e2021132. https://doi.org/10.5826/dpc.1101a132
Pilkington, S. M., Rhodes, L. E., Al-Aasswad, N. M. I., Massey, K. A., & Nicolaou, A. (2014). Impact of EPA ingestion on COX- and LOX-mediated eicosanoid synthesis in skin with and without a pro-inflammatory UVR challenge – Report of a randomised controlled study in humans. Molecular Nutrition & Food Research, 58(3), 580–590. https://doi.org/10.1002/mnfr.201300405
Rajaram, S. (2014). Health benefits of plant-derived α-linolenic acid123. The American Journal of Clinical Nutrition, 100, 443S-448S. https://doi.org/10.3945/ajcn.113.071514
Sarkkinen, E. S., Savolainen, M. J., Taurio, J., Marvola, T., & Bruheim, I. (2018). Prospective, randomized, double-blinded, placebo-controlled study on safety and tolerability of the krill powder product in overweight subjects with moderately elevated blood pressure. Lipids in Health and Disease, 17(1), 287. https://doi.org/10.1186/s12944-018-0935-x
Shang, T., Liu, L., Zhou, J., Zhang, M., Hu, Q., Fang, M., Wu, Y., Yao, P., & Gong, Z. (2017). Protective effects of various ratios of DHA/EPA supplementation on high-fat diet-induced liver damage in mice. Lipids in Health and Disease, 16(1), 65. https://doi.org/10.1186/s12944-017-0461-2
Song, Y., Zhang, L.-J., Li, H., Gu, Y., Li, F.-F., Jiang, L.-N., Liu, F., Ye, J., & Li, Q. (2013). Polyunsaturated fatty acid relatively decreases cholesterol content in THP-1 macrophage-derived foam cell: Partly correlates with expression profile of CIDE and PAT members. Lipids in Health and Disease, 12(1), 111. https://doi.org/10.1186/1476-511X-12-111
Sublette, M. E., Ellis, S. P., Geant, A. L., & Mann, J. J. (2011). Meta-Analysis of the Effects of Eicosapentaenoic Acid (EPA) in Clinical Trials in Depression. The Journal of Clinical Psychiatry, 72(12), 11703. https://doi.org/10.4088/JCP.10m06634
Wijendran, V., & Hayes, K. C. (2004). DIETARY n-6 AND n-3 FATTY ACID BALANCE AND CARDIOVASCULAR HEALTH. Annual Review of Nutrition, 24(1), 597–615. https://doi.org/10.1146/annurev.nutr.24.012003.132106
Zhong, Y., & Shahidi, F. (2011). Lipophilized Epigallocatechin Gallate (EGCG) Derivatives as Novel Antioxidants. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 59(12), 6526–6533. https://doi.org/10.1021/jf201050j
Wawryszuk, N. (2023). Kwasy omega. Wszystko, co musisz wiedzieć (B. Turczyński, Red.; 1. wyd.). Natu.Care. https://books.google.com/books?vid=9788396887818
Redakcja
Poznaj zespółsty 13
Kwasy omega-3 to przydatny suplement diety dla osób aktywnych – poprawia performance i kondycję.
gru 15
Omega-3 w dobrej dawce oraz optymalnej proporcji kwasów DHA i EPA uzupełni cenne tłuszcze w diecie.
gru 14
Kwasy omega-3 od Natu.Care wyróżnia forma trójglicerydów, które cechuje wysoka przyswajalność.