Kolagen
Objawy nadmiaru kolagenu w organizmie

Przyczyny, objawy i skutki nadmiaru kolagenu w organizmie

Sprawdź, jakie są objawy i skutki niedoboru w organizmie.

Tekst

Ludwik Jelonek

Tekst

Ludwik Jelonek

Redaktor Natu.Care

Ludwik Jelonek jest autorem blisko 2000 tekstów opublikowanych na wiodących portalach. Jego treści trafiły do takich serwisów jak Ostrovit czy Kobieta Onet. W Natu.Care Ludwik edukuje ludzi w najważniejszej dziedzinie życia – zdrowiu.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Recenzja

Ilona Krzak

Zweryfikowane przez eksperta

Recenzja

Ilona Krzak

Magister farmacji

Ilona Krzak uzyskała stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbywała praktykę w aptece szpitalnej i przemyśle farmaceutycznym. Aktualnie pracuje w zawodzie, a także prowadzi edukacyjny profil na Instagramie: @pani_z_apteki

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Redakcja

Bartłomiej Turczyński

Redakcja

Bartłomiej Turczyński

Redaktor naczelny

Bartłomiej Turczyński jest redaktorem naczelnym Natu.Care. Odpowiada za jakość treści tworzonych m.in. w serwisie Natu.Care i dba o to, żeby wszystkie artykuły były oparte na rzetelnych badaniach naukowych i konsultowane ze specjalistami z branży.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Fact-checking

Emilia Moskal

Fact-checking

Emilia Moskal

Redaktorka Natu.Care

Emilia Moskal specjalizuje się w tekstach z zakresu medycyny i psychologii, w tym treściach dla podmiotów medycznych. Jest wielbicielką prostego języka i komunikacji przyjaznej czytelnikowi. W Natu.Care pisze edukacyjne artykuły.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

20 sierpnia, 2023

Recenzja:28 maja, 2023

Redakcja:29 maja, 2023

Fact-checking:27 maja, 2023

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

11 min

Media o nas:

Spis treści

Czy można przedawkować kolagen?
Jakie są przyczyny nadmiaru kolagenu w organizmie?
Objawy nadmiaru kolagenu w organizmie
Jakie mogą być skutki nadmiaru kolagenu w organizmie?
Jak leczyć nadmiar kolagenu?
Przedawkowanie i nadmiar kolagenu – to samo czy nie?
Podsumowanie
FAQ
Źródła

Spis treści

Czy ten artykuł jest pomocny?

Kolagen to dobry pracownik, który dba o Twoje zdrowie i urodę. Kiedy jest go zbyt dużo, zamienia się w autorytarnego szefa, który wprowadza chaos w biurze. Nadmiar kolagenu Twoją pracę zostawi w spokoju, jednak może srogo namieszać w organizmie.

Dlaczego możesz nam zaufać

Informacja o reklamach

Dlatego wspólnie z magister farmacji Iloną Krzak przedstawiamy, jak nadmiar kolagenu wpływa na Twoje zdrowie, urodę i dlaczego warto zwrócić na niego uwagę.

Z tego artykułu dowiesz się:

Jakie są przyczyny, objawy i skutki przedawkowania kolagenu w organizmie.
Jaka choroba może prowadzić do nadmiaru kolagenu.
Jak leczyć zbyt dużą ilość kolagenu w organizmie.

Natu.Care Kolagen Premium 10000 mg, mango-marakuja — Zobacz, co może zrobić dla Twojego zdrowia i urody Natu.Care Kolagen Premium 10 000 mg

Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!

@Milena Dlugosz

Zobacz też:

Czy można przedawkować kolagen?

Tak, ale jest to mało prawdopodobne – praktycznie niemożliwe. Kolagen występuje naturalnie w organizmie. Mimo tego ogromne dawki mogą prowadzić do objawów i skutków przedawkowania kolagenu. Badacze nie ustalili jeszcze górnego limitu suplementacji kolagenem, dlatego stosuj się do zaleceń producenta.

Przedawkowanie kolagenu jest zależne od jego lokalizacji w organizmie. W pewnych miejscach białko to odkłada się wolniej, a w innych szybciej. Obrót kolagenu jest długotrwały np. w soczewce oka i strukturach chrzęstnych (z okresem półtrwania ok. 114 lat), a bardzo szybki w ścięgnie Achillesa z okresem półtrwania ok. 72 godziny (po wysiłku fizycznym).

Ilona Krzak magister farmacji

Jakie są przyczyny nadmiaru kolagenu w organizmie?

Nadmiar kolagenu w organizmie jest bardzo rzadki. Przedawkowanie kolagenu z suplementów występuje incydentalnie podczas skrajnie nieodpowiedzialnej suplementacji. Dlatego do nadmiaru częściej prowadzą choroby autoimmunologiczne, mutacje genetyczne, uszkodzenia tkanek lub zaburzenia hormonalne.

Choroby autoimmunologiczne. Pewne choroby autoimmunologiczne, takie jak twardzina układowa, mogą prowadzić do nadmiaru kolagenu w organizmie. Są spowodowane atakiem własnego układu odpornościowego na komórki organizmu, w tym również na fibroblasty odpowiedzialne za produkcję kolagenu .
Mutacje genetyczne. Nieprawidłowości lub mutacje genetyczne mogą prowadzić do zaburzeń w strukturze, lub funkcji kolagenu, jak również do jego nadprodukcji .
Uszkodzenie tkanek. Proces gojenia ran jest związany z produkcją kolagenu. Jeśli tkanka zostanie uszkodzona, może wystąpić zbyt duża ilość kolagenu. Skutkiem tego będzie np. rogowacenie skóry .
Nierozsądna suplementacja. Nieodpowiednie stosowanie suplementów diety zawierających kolagen może prowadzić do jego nadmiaru w organizmie.
Zaburzenia hormonalne. Stany zapalne lub zaburzenia hormonalne mogą skutkować nadmierną produkcją kolagenu. Na przykład podwyższone stężenie kortyzolu (hormonu stresu) może stymulować fibroblasty do zwiększenia produkcji kolagenu .

Groźną chorobą powodującą mikrouszkodzenia w narządach jest też cukrzyca. Często u pacjentów z tym schorzeniem, otyłością czy zespołem metabolicznym można zaobserwować zwłóknienie serca, które nierzadko przyczynia się do nagłych zgonów.

Ilona Krzak magister farmacji

Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!

@Milena Dlugosz

Objawy nadmiaru kolagenu w organizmie

Objawy nadmiaru kolagenu w organizmie obejmują: zgrubienie i stwardnienie skóry, mrowienie lub drętwienie palców u rąk i nóg, bóle stawów, problemy żołądkowo-jelitowe (zgaga, wzdęcia, zaparcia) oraz osłabienie mięśni. Symptomy przedawkowania kolagenu to też kołatanie serca i bóle w klatce piersiowej .

Jeśli występują u Ciebie jakiekolwiek wspomniane objawy lub podejrzewasz, że masz nadmiar kolagenu, skonsultuj się z lekarzem. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie mogą zapobiec poważnym skutkom przedawkowania kolagenu.

Włóknienie serca jest bardzo niebezpieczne, ponieważ upośledza funkcje tego narządu – utrudnia przewodnictwo nerwowe i pogarsza kurczliwość.

Ilona Krzak magister farmacji

Zobacz też:

Jakie mogą być skutki nadmiaru kolagenu w organizmie?

Skutki nadmiaru kolagenu obejmują przede wszystkim bliznowacenie narządów, włóknienie tkanek, rozstępy i problemy z gojeniem ran. W dłuższej perspektywie nadmiar kolagenu może też prowadzić do np. twardziny układowej, czyli choroby autoimmunologicznej objawiającej się m.in. twardością skóry.

Problemy z tkankami – zbyt duża ilość kolagenu może prowadzić do zagęszczenia i włóknienia tkanek. Skutkiem tego będzie zakłócanie prawidłowego funkcjonowania organów, takich jak płuca, wątroba czy nerki.
Bliznowacenie narządów – proces, w którym zdrowe i elastyczne tkanki zastępowane są sztywnymi bliznami z kolagenu.
Twardzina układowa – schorzenie autoimmunologiczne, które prowadzi do zbyt dużego wytwarzania kolagenu w skórze i narządach wewnętrznych. Twardzina może skutkować zwłóknieniem i dysfunkcją narządów, takich jak płuca, nerki i serce.
Problemy z gojeniem się ran – nadmiar kolagenu grozi powstawaniem blizn, zmniejszeniem elastyczności skóry, a w efekcie zaburzeniami gojenia się ran.
Rozstępy – zdolność skóry do rozciągania się jest związana z poziomem kolagenu. Zbyt duża ilość może przyczynić się do powstawania rozstępów.

Nadmiar kolagenu prowadzi do powstawania keloidów – kolagenowych guzków. Może być również przyczyną zwapnienia naczyń krwionośnych związaną zwłaszcza z przebiegiem chorób nerek, cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym i zaawansowanym wiekiem.

Ilona Krzak magister farmacji

Co to jest twardzina układowa?

Twardzina układowa (lub sklerodermia) to rzadka choroba autoimmunologiczna. Atakuje tkankę łączną i objawia się stwardnieniem i napięciem skóry. Może także prowadzić do problemów z narządami wewnętrznymi, naczyniami krwionośnymi lub przewodem pokarmowym. Twardzina powodowana jest nadmiarem kolagenu .

Najczęstsze przyczyny twardziny to genetyka, problemy z układem odpornościowym lub ekspozycja na wirusy.

Objawy twardziny układowej :

stwardnienie, napięcie, swędzenie i obrzęk skóry,
problemy trawienne,
bóle stawów i mięśni,
uczucia drętwienia w palcach nóg i rąk.

Jak leczyć twardzinę układową?

Najczęściej leczenie twardziny układowej ogranicza się do łagodzenia objawów. Lekarz podaje wtedy pacjentowi środki zmniejszające aktywność układu odpornościowego lub leki poprawiające krążenie krwi. Inne sposoby leczenia to przyjmowanie sterydów, które pozwalają złagodzić bóle stawów i mięśni .

Jeśli jednak leczenie farmakologiczne nie przyniesie oczekiwanych efektów, konieczna może być operacja. W większości wypadków jej celem będzie np. usunięcie konkretnych grudek pod skórą .

Zobacz też:

Jak leczyć nadmiar kolagenu?

Leczenie nadmiaru kolagenu zależy od przyczyny tego zjawiska. Poniżej znajdują się najczęstsze sposoby leczenia tej przypadłości. Pamiętaj, że kluczowa jest konsultacja z lekarzem lub dermatologiem. Pomoże ona zdiagnozować problem i zaproponować odpowiednie leczenie.

Jak leczyć nadmiar kolagenu?

Leki przeciwzapalne. W niektórych przypadkach lekarze mogą przepisać niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) lub kortykosteroidy w celu złagodzenia objawów związanych z nadmiarem kolagenu.
Leki immunosupresyjne. Jeśli przyczyną nadmiaru kolagenu są autoimmunologiczne choroby tkanki łącznej, lekarze mogą zalecić leki immunosupresyjne, które pomogą złagodzić objawy.
Terapie fizjoterapeutyczne. Fizykoterapia i terapie manualne mogą pomóc w poprawie elastyczności i zmniejszeniu stwardnienia tkanek spowodowanych nadmiarem kolagenu.
Operacje. W niektórych przypadkach, gdy nadmiar kolagenu powoduje znaczną deformację lub ograniczenie ruchomości, może być konieczne przeprowadzenie operacji w celu usunięcia nadmiaru tkanki.
Zdrowy styl życia. Dieta oparta na wartościowych produktach, takich jak owoce, warzywa, białko i błonnik, w połączeniu z umiarkowanym wysiłkiem fizycznym i unikaniem stresu, może pomóc w utrzymaniu zdrowia i minimalizacji objawów związanych z nadmiarem kolagenu.

Jak sprawdzić stężenie kolagenu w organizmie?

Obecnie nie ma jednoznacznego i bezpośredniego badania, które pozwoliłoby dokładnie ocenić stężenie kolagenu w organizmie. Natomiast dostępne są różne metody wykonywane w laboratoriach, które mogą dostarczyć pewnych informacji na ten temat. Obejmują one:

Badania histopatologiczne. Wykonuje się je na wybranych tkankach pobranych od pacjenta, najczęściej ze skóry. Tkankę poddaje się analizie pod mikroskopem w celu oceny struktury i ilości włókien kolagenowych.
Badanie peptydów kolagenu. W organizmie krążą fragmenty kolagenu – peptydy kolagenu. Ich stężenie można zbadać przy pomocy specyficznych oznaczników, co pozwala na szacunkową ocenę stężenia kolagenu.
Badania obrazowe. Obrazy z rezonansu magnetycznego (MRI) oraz ultrasonografii mogą dostarczyć informacji na temat struktury tkanki łącznej, co może pośrednio zwrócić uwagę na ilość kolagenu.

W przypadku podejrzenia zaburzeń związanych z kolagenem zaleca się konsultację z lekarzem specjalistą. Lekarz może zlecić odpowiednie badania w celu dokładniejszej oceny problemu.

Przedawkowanie i nadmiar kolagenu – to samo czy nie?

Nie, przedawkowanie i nadmiar kolagenu to dwa różne terminy, które odnoszą się do odmiennych stanów. Przedawkowanie kolagenu jest możliwe poprzez przyjmowanie zbyt dużej ilości suplementów zawierających kolagen. W takim przypadku dawka spożywana przekracza zalecane dawki dzienne. Skutkiem przedawkowania jest nadmiar kolagenu w organizmie.

Natomiast nadmiar kolagenu to stan w organizmie, który może być spowodowany nie tylko przez przedawkowanie, ale również inne czynniki, takie jak zaburzenia metaboliczne, genetyczne lub choroby autoimmunologiczne.

W skrócie: przedawkowanie kolagenu prowadzi do jego nadmiaru. Ale nadmiar kolagenu nie zawsze powodowany jest jego przedawkowaniem.

Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!

@Milena Dlugosz

Podsumowanie

W skrócie

Przedawkowanie kolagenu z suplementów diety występuje bardzo rzadko.
Najczęstsze przyczyny nadmiaru kolagenu w organizmie obejmują choroby autoimmunologiczne, mutacje genetyczne i nierozsądną suplementację.
Do objawów nadmiaru kolagenu w organizmie zaliczamy zgrubienie i stwardnienie skóry, mrowienie i drętwienie palców u rąk i nóg, bóle stawów i problemy żołądkowo-jelitowe.
Skutki nieleczonego nadmiaru kolagenu obejmują twardzinę układową, fibrozę, bliznowacenie narządów i problemy z gojeniem ran.

FAQ

Czy kolagen ma skutki uboczne?

Tak, kolagen może mieć pewne skutki uboczne, ale zazwyczaj są one łagodne. Niektóre z nich to reakcje alergiczne, problemy trawienne i rozstroje żołądka. Jeśli masz obawy o skutki uboczne, przed użyciem suplementów kolagenowych skonsultuj się z lekarzem.

Kolagen – rano czy wieczorem?

Nie ma znaczenia, kiedy będziesz pił kolagen. Ważne jest, abyś regularnie suplementował to białko, a nie koniecznie wybierał specyficzną porę dnia. Określ czas, który najlepiej pasuje do Twojego stylu życia, i utrzymuj tę rutynę, aby osiągnąć optymalne korzyści zdrowotne.

Jak długo można stosować kolagen?

W większości przypadków można stosować suplementy kolagenowe przez dłuższy czas bez żadnych problemów. Nie ma ustalonej górnej granicy czasu stosowania kolagenu. W rzeczywistości, korzystanie z tego białka przez dłuższy okres będzie miało pozytywne efekty na zdrowie skóry, stawów, paznokci i włosów.

Kiedy organizm przestaje produkować kolagen?

Organizm nie przestaje całkowicie produkować kolagenu. Mimo tego jego synteza naturalnie zmniejsza się w miarę starzenia. Spadek ten zazwyczaj zaczyna się około 25. roku życia i systematycznie maleje w miarę upływu lat. Skóra traci jędrność i elastyczność, a także pojawiają się zmarszczki i linie mimiczne. Stawy, ścięgna i więzadła także stają się słabsze.

Czy alkohol niszczy kolagen?

Tak, nadmierne spożycie alkoholu może wpływać negatywnie na kolagen w organizmie. Alkohol prowadzi do dehydratacji, co może osłabić strukturę i funkcję kolagenu, szczególnie w skórze. Dehydratacja skóry skutkuje utratą jej jędrności i sprężystości, a także przyczynia się do powstawania zmarszczek oraz przebarwień.

Ponadto alkohol obniża stężenie witaminy A, która jest niezbędna dla produkcji kolagenu. Stąd, utrzymanie umiarkowanego spożycia alkoholu oraz dbanie o właściwe nawodnienie organizmu są kluczowe dla odpowiedniego stężenia tego białka.

Czy kolagen odmładza?

Kolagen może przyczynić się do efektu odmładzania, ponieważ jest kluczowym składnikiem struktury i elastyczności skóry. Regularne przyjmowanie suplementów kolagenowych lub stosowanie kosmetyków zawierających kolagen może prowadzić do poprawy wyglądu cery.

W jakich produktach jest najwięcej kolagenu?

Kolagen można znaleźć głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. W czym jest kolagen?

Podroby: Skóra, chrząstka, kości, ścięgna i tłuszcz ze zwierząt są naturalnym źródłem kolagenu.
Rosół na kościach: Gotowanie kości zwierzęcych w wodzie uwalnia kolagen, tworząc bogaty w proteiny bulion.
Żelatyna: Żelatyna jest pochodną kolagenu, otrzymywaną z przetworzonej skóry, chrząstek i kości zwierząt.
Ryby, szczególnie skóra ryb: Ryby, zwłaszcza ich skóra, zawierają duże ilości kolagenu typu 1, który jest korzystny dla zdrowia skóry.
Mięso, drób: Bogate są w aminokwasy, które przyczyniają się do produkcji kolagenu.

Źródła

Zobacz wszystkie

Abate, M., Schiavone, C., Pelotti, P., & Salini, V. (2010). Limited Joint Mobility in Diabetes and Ageing: Recent Advances in Pathogenesis and Therapy. International Journal of Immunopathology and Pharmacology, 23(4), 997–1003. https://doi.org/10.1177/039463201002300404

Birbrair, A., Zhang, T., Files, D. C., Mannava, S., Smith, T., Wang, Z.-M., Messi, M. L., Mintz, A., & Delbono, O. (2014). Type-1 pericytes accumulate after tissue injury and produce collagen in an organ-dependent manner. Stem Cell Research & Therapy, 5(6), 122. https://doi.org/10.1186/scrt512

Demyelinating Syndrome in Systemic Sclerosis and Neuromyelitis Optica. (2019, wrzesień 18). https://doi.org/10.21203/rs.2.9142/v3

Fouda, A., Shams Eldin, A.-W., Ibrahim, N., & Mostafa, M. (2021). Pulmonary Involvement in Patients with Systemic Sclerosis. Benha Medical Journal, 38(1), 221–233. https://doi.org/10.21608/bmfj.2020.125574

Ghosh, A. K. (2002). Factors Involved in the Regulation of Type I Collagen Gene Expression: Implication in Fibrosis. Experimental Biology and Medicine, 227(5), 301–314. https://doi.org/10.1177/153537020222700502

https://www.facebook.com/nhswebsite. (2017, październik 18). Scleroderma. Nhs.Uk. https://www.nhs.uk/conditions/scleroderma/

Kann, P., Piepkorn, B., Schehler, B., Lotz, J., Prellwitz, W., & Beyer, J. (1996). Growth hormone substitution in growth hormone-deficient adults: Effects on collagen type I synthesis and skin thickness. Experimental and Clinical Endocrinology & Diabetes, 104(04), 327–333. https://doi.org/10.1055/s-0029-1211462

Ladin, D. A., Garner, W. L., & Smith Jr, D. J. (1995a). Excessive scarring as a consequence of healing. Wound Repair and Regeneration, 3(1), 6–14. https://doi.org/10.1046/j.1524-475X.1995.30106.x

Ladin, D. A., Garner, W. L., & Smith Jr, D. J. (1995b). Excessive scarring as a consequence of healing. Wound Repair and Regeneration, 3(1), 6–14. https://doi.org/10.1046/j.1524-475X.1995.30106.x

López, B., González, A., Hermida, N., Valencia, F., de Teresa, E., & Díez, J. (2010). Role of lysyl oxidase in myocardial fibrosis: From basic science to clinical aspects. American Journal of Physiology-Heart and Circulatory Physiology, 299(1), H1–H9. https://doi.org/10.1152/ajpheart.00335.2010

Majidian, M., Kolli, H., & Moy, R. L. (2021). Management of skin thinning and aging: Review of therapies for neocollagenesis; hormones and energy devices. International Journal of Dermatology, 60(12), 1481–1487. https://doi.org/10.1111/ijd.15541

Revision Surgery After TJR: A Family Affair?: Commentary on... : JBJS. (b.d.). Pobrano 25 maj 2023, z https://journals.lww.com/jbjsjournal/Fulltext/2022/04060/Revision_Surgery_After_TJR__A_Family_Affair__.13.aspx

Sander, E. A., Hadi, M. F., & Barocas, V. H. (2013). Multiscale Mechanical Models for Understanding Microstructural Damage in Fibrous Tissues. 425–426. https://doi.org/10.1115/SBC2011-53781

Sawamura, S., Makino, K., Ide, M., Shimada, S., Kajihara, I., Makino, T., Jinnin, M., & Fukushima, S. (2022). Elevated Alpha 1(I) to Alpha 2(I) Collagen Ratio in Dermal Fibroblasts Possibly Contributes to Fibrosis in Systemic Sclerosis. International Journal of Molecular Sciences, 23(12), Article 12. https://doi.org/10.3390/ijms23126811

Somatic Mutations in Collagens are Associated with a Distinct Tumor Environment and Overall Survival in Gastric Cancer. (2021, kwiecień 1). https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-378412/v1

The Correlation between Serum Cortisol Levels with Stretch Marks in Gymnastic Male | Open Access Macedonian Journal of Medical Sciences. (2023). https://oamjms.eu/index.php/mjms/article/view/8109

Wahyudi, H., Reynolds, A. A., Li, Y., Owen, S. C., & Yu, S. M. (2016). Targeting collagen for diagnostic imaging and therapeutic delivery. Journal of Controlled Release, 240, 323–331. https://doi.org/10.1016/j.jconrel.2016.01.007

Warrington, K. J., Nair, U., Carbone, L. D., Kang, A. H., & Postlethwaite, A. E. (2006). Characterisation of the immune response to type I collagen in scleroderma. Arthritis Research & Therapy, 8(4), R136. https://doi.org/10.1186/ar2025

Wu, J., Thabet, S. R., Kirabo, A., Trott, D. W., Saleh, M. A., Xiao, L., Madhur, M. S., Chen, W., & Harrison, D. G. (2014). Inflammation and Mechanical Stretch Promote Aortic Stiffening in Hypertension Through Activation of p38 Mitogen-Activated Protein Kinase. Circulation Research, 114(4), 616–625. https://doi.org/10.1161/CIRCRESAHA.114.302157

Jelonek, L. (2023). Kolagen. Wszystko, co musisz wiedzieć (B. Turczyński, Red.; 1. wyd.). Natu.Care. https://books.google.com/books?vid=9788396887801